کربنات سدیم
کربنات سدیم (Na₂CO₃) یک ترکیب غیرآلی، سفیدرنگ، بیبو و بهصورت پودر یا دانه است که با نامهای تجاری سودا اش (Soda Ash)، خاکستر سودا، سود معدنی یا Washing Soda شناخته میشود. این ماده یکی از پرکاربردترین مواد شیمیایی پایه در جهان است و بهصورت سه گرید اصلی: سبک، سنگین و خلوص بالا عرضه میشود.
ساختار شیمیایی کربنات سدیم
- نام شیمیایی: Sodium Carbonate
- فرمول مولکولی: Na₂CO₃
- ساختار: یونی شامل ۲ یون Na⁺ و یک یون CO₃²⁻
- شماره CAS: 497-19-8
- وزن مولکولی: 105.99 g/mol
- ساختار بلوری: مونوکلینیک (در فرم بیآب / Anhydrous)
- کد EC: 207-838-8
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی
- حالت فیزیکی: پودر یا دانه سفیدرنگ
- چگالی: 2.53 g/cm³ (در دمای 20°C)
- دانسیته ظاهری:
- چگالی کم (Light): 0.50 – 0.60 g/cm³
- چگالی زیاد (Dense): 0.90 – 1.10 g/cm³
- نقطه ذوب: 851°C (تجزیه تدریجی به Na₂O و CO₂ در دماهای بالاتر)
- نقطه جوش: ندارد، پیش از جوش دچار تجزیه میشود
- pH محلول 1%: حدود 11.6 (در 25°C)
- ویسکوزیته: ندارد (جامد)
- حلالیت در آب (20°C): 215 g/L
- انحلالپذیری در اتانول: بسیار کم (~0.1 g/100 mL)
- فشار بخار: صفر (غیر فرار)
کاربردهای کربنات سدیم
- شیشهسازی:
- کاهش دمای ذوب سیلیس
- پرمصرفترین کاربرد کربنات سدیم در جهان
- صنایع شوینده:
- ماده قلیایی پایه برای پودرهای لباسشویی و شویندهها
- کمک به حذف یونهای سختی آب در فرمولاسیون
- تصفیه آب:
- افزایش pH آب و حذف سختی (Ca²⁺ و Mg²⁺)
- صنایع غذایی: (کد افزودنی E500) این ماده ماننده سدیم اسید پیرو فسفات در صنایع غذایی استفاده میشود
- تنظیم pH در نوشابههای گازدار
- عامل ضداسیدی و کنترلکننده اسیدیته
- متالورژی:
- حذف گوگرد از سنگ آهن
- استفاده در احیای آلومینا و صنایع مس
- سایر:
- چرمسازی
- نساجی (فرایند رنگرزی)
- تولید کاغذ
- صنایع رنگ و پوشش
- پتروشیمی
مزایای کربنات سدیم
- در دسترس، ارزان و ایمن برای حملونقل
- پایداری شیمیایی بالا در شرایط عادی
- سازگار با محیطزیست در گریدهای مجاز
- افزایش pH بدون سمیت بالا
- جایگزین مناسب برای سدیم هیدروکسید در برخی کاربردها
معایب کربنات سدیم
- خورنده برای پوست و چشم در تماس مستقیم با محلول
- جذب CO₂ از هوا و تشکیل NaHCO₃ در طول نگهداری
- تمایل به جذب رطوبت و کلوخه شدن در محیط مرطوب
- کاربرد محدود در محیطهای با حساسیت بالا به یون سدیم
ایمنی و نگهداری کربنات سدیم
- طبقهبندی GHS: Skin Irrit. 2; Eye Irrit. 2; STOT SE 3 (ایجاد تحریک تنفسی)
- PPE مورد نیاز: دستکش مقاوم شیمیایی، عینک ایمنی، ماسک گرد و غبار
- استنشاق گرد و غبار: ایجاد تحریک مجاری تنفسی در غلظتهای بالا
- تماس با پوست / چشم: شستوشوی فوری با آب سرد به مدت حداقل 15 دقیقه
- بستهبندی استاندارد: کیسههای پلیپروپیلنی 25 یا 50 کیلوگرمی، پالتشده
- شرایط نگهداری: مکان خشک، خنک، سرپوشیده و دارای تهویه
- ناسازگاری شیمیایی: اسیدهای قوی (تولید CO₂) و رطوبت زیاد
کلرومتیل ایزوتیازولینون
متیل ایزوتیازولینون (MIT) یک ترکیب شیمیایی از خانواده ایزوتیازولینونها است که بهعنوان نگهدارنده و ضد میکروب در صنایع مختلف کاربرد گستردهای دارد. این ماده به دلیل خاصیت آنتیباکتریال و ضدقارچ قوی، مانع رشد میکروارگانیسمها در محصولات شیمیایی و مصرفی شده و باعث افزایش ماندگاری آنها میگردد.
ساختار شیمیایی متیل ایزوتیازولینون
- فرمول شیمیایی: C₄H₅NOS
- جرم مولی: 15 g/mol
- شماره CAS: 2682-20-4
- ساختار مولکولی: یک حلقه ایزوتیازولینون با یک گروه متیل متصل در موقعیت 2، که عامل اصلی خاصیت ضدمیکروبی و پایداری این ماده است.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی متیل ایزوتیازولینون
- ظاهر فیزیکی: مایع بیرنگ تا زرد کمرنگ با بوی ملایم
- حلالیت: محلول در آب و همچنین در برخی حلالهای آلی قطبی
- پایداری: پایدار در بازه pH 4 تا 9
- نقطه جوش: ≈ 155–160 °C
- فشار بخار (25 °C): بسیار کم، < 0.1 mmHg
- ویژگی کلیدی: توانایی مهار رشد باکتریها و قارچها حتی در غلظتهای بسیار پایین (چند ppm)
کاربردهای متیل ایزوتیازولینون
- صنایع آرایشی و بهداشتی
- استفاده در شامپو، نرمکننده، لوسیون، کرم، شویندههای بدن و محصولات مراقبت شخصی بهعنوان نگهدارنده ضد میکروبی.
- طبق مقررات اتحادیه اروپا (EU Cosmetics Regulation)، حداکثر غلظت مجاز در محصولات rinse-off برابر 0015% (15 ppm) است.
- صنایع شوینده و پاککننده
- بهکارگیری در مایع ظرفشویی، شوینده لباس، ضدعفونیکنندهها و پاککنندههای خانگی.
- صنایع رنگ و رزین
- جلوگیری از رشد قارچ و باکتری در رنگهای پایه آب، چسبها و رزینها.
- محصولات صنعتی
- استفاده در سیستمهای خنککننده آب، مایعات صنعتی، روانکنندهها و سیالات فلزکاری.
معایب متیل ایزوتیازولینون
- احتمال ایجاد حساسیت پوستی و درماتیت تماسی در برخی افراد.
- مصرف بالاتر از حد مجاز میتواند موجب تحریک پوست و چشم شود.
- محدودیت استفاده در برخی محصولات آرایشی و بهداشتی طبق قوانین اتحادیه اروپا و FDA.
- در سالهای اخیر به دلیل افزایش موارد حساسیت پوستی، استفاده از MIT بهتنهایی در بسیاری از محصولات آرایشی محدود یا ممنوع شده است.
مزایای متیل ایزوتیازولینون
- کارایی بسیار بالا حتی در غلظتهای پایین (صرفهجویی اقتصادی).
- طیف اثر وسیع در برابر انواع باکتریها و قارچها.
- قابلیت استفاده در ترکیب با سایر نگهدارندهها (مانند متیل کلروایزوتیازولینون، CMIT) برای افزایش پایداری و اثربخشی.
- افزایش ماندگاری محصولات مصرفی و صنعتی بدون تغییر محسوس در خواص آنها.
ایمنی و نگهداری متیل ایزوتیازولینون
- در هنگام تماس مستقیم باید از دستکش مقاوم شیمیایی، عینک ایمنی و ماسک تنفسی استفاده شود.
- در محیط خشک، خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری گردد.
- دور از منابع حرارتی و نور مستقیم خورشید انبار شود.
- رعایت غلظت مجاز طبق استانداردهای بینالمللی الزامی است (معمولاً زیر 0.01% در محصولات آرایشی و بهداشتی).
- خطرات زیستمحیطی: MIT برای آبزیان سمی است (Aquatic Acute 1, H400 / Aquatic Chronic 2, H411 – ECHA)، بنابراین دفع آن باید طبق مقررات زیستمحیطی انجام شود.
کوکامید
کوکامید (Cocamide) یک ترکیب آمیدی غیریونی است که از واکنش بین اسیدهای چرب روغن نارگیل و آمینها مانند اتانول آمین یا دیاتانولآمین (DEA) حاصل میشود. رایجترین شکل آن:
-
Cocamide DEA: دیاتانولآمید مشتق شده از اسیدهای چرب نارگیل
-
فرمول شیمیایی عمومی:
R-CO-N(CH₂CH₂OH)₂
(R زنجیره آلکیلی 12 تا 18 کربنه از روغن نارگیل)
ویژگیهای کوکامید
| ویژگی | مقدار یا توضیح |
|---|---|
| شکل ظاهری | مایع چسبناک زرد مایل به قهوهای روشن |
| بو | بوی ملایم چرب/صابونمانند |
| چگالی (25°C) | 0.98 – 1.01 g/cm³ |
| نقطه جوش | بالاتر از 250°C (با تجزیه) |
| ویسکوزیته (25°C) | 2000 – 3000 cP |
| pH محلول 10% | حدود 9.5 – 10.5 |
| انحلالپذیری در آب | محلول جزئی – پایدار در امولسیون |
| پایداری در pH | پایدار بین 4 تا 11 |
| سازگاری | با سورفکتانتهای آنیونی، غیریونی و کاتیونی |
کاربردهای کوکامید
کوکامیدها بهعنوان مواد چندمنظوره در صنایع زیر بهکار میروند:
محصولات مراقبت شخصی:
-
شامپو، صابون مایع، ژل حمام، شوینده صورت
-
افزایشدهنده کف و ویسکوزیته
-
نرمکننده پوست و مو
شویندههای خانگی و صنعتی:
-
مایع ظرفشویی، پاککننده چندمنظوره
-
تثبیتکننده کف و عامل ضخیمکننده
کاربرد صنعتی:
-
عامل امولسیونساز در روانکارهای صنعتی
-
ضدالکتریسیته ساکن در منسوجات
مزایای کوکامید
-
زیستتجزیهپذیر و پایه گیاهی (مشتق از روغن نارگیل)
-
سازگار با پوست، pH ملایم
-
مؤثر در آبهای سخت
-
تقویتکننده کف و نرمکنندگی محصول نهایی
-
مناسب برای فرمولهای بدون سولفات
معایب کوکامید
-
در حضور نیتریتها ممکن است نیتروزامینها (ترکیبات بالقوه سرطانزا) تشکیل دهد.
-
در دماهای بالا یا pH ناپایدار ممکن است باعث اکسید شدن و تغییر رنگ شود.
-
غلظت بالا ممکن است باعث تحریک پوستهای حساس شود.
ایمنی و نگهداری کوکامید
| مورد ایمنی | شرح کاربردی |
|---|---|
| تماس با پوست | ایمن در غلظتهای معمول – دستکش برای تماس طولانی توصیه میشود |
| تماس با چشم | ممکن است برای چشم ها آزار دهنده باشد – شستوشوی فوری با آب |
| استنشاق بخارات | در حالت معمول بخار خاصی ندارد |
| نقطه اشتعال | بالاتر از 200°C |
| انبارداری | درامهای HDPE یا بشکههای فلزی – محیط خنک، خشک، دور از نور مستقیم |
| سازگاری شیمیایی | ناسازگار با عوامل اکسیدکننده قوی |
| پایداری محیطی | قابل تجزیه زیستی – کمخطر برای اکوسیستمها |
| مدت نگهداری توصیهشده | 12 تا 18 ماه |
کوکامیدو پروپیل بتائین
کوکامیدو پروپیل بتائین، یک سورفکتانت آمفوتریک است که عمدتاً از مشتقات اسیدهای چرب روغن نارگیل و دیمتیلآمینپروپیونیک اسید ساخته میشود. این ماده در فرمولاسیون محصولات شوینده و مراقبتی بهعنوان عامل کفکننده، پاککننده و نرمکننده استفاده میشود.
ساختار شیمیایی:
R–CO–NH–(CH₂)₃–N⁺(CH₃)₂–CH₂–COO⁻
- R = زنجیره آلکیلی اسید چرب (عمدتاً C₁₂ و C₁₄، و مقادیر کمتر C₁₆ و C₁₈)
- این ترکیب دارای یک بخش آبدوست (گروه بتائین) و یک بخش آبگریز (زنجیره آلکیلی) است.
- در pH اسیدی بیشتر به صورت کاتیونی و در pH قلیایی به صورت آنیونی رفتار میکند.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی کوکامیدو پروپیل بتائین
- شکل ظاهری: مایع ویسکوز زرد کمرنگ تا کهربایی
- بو: بوی خفیف و مشخص روغن نارگیل
- چگالی (در 25°C): 1.045 – 1.085 g/cm³ (طبق Sigma-Aldrich)
- pH محلول 10٪: 4.5 – 6.5 (بسته به خلوص و شرایط)
- مواد جامد فعال: 28 – 32٪
- انحلالپذیری: کاملاً محلول در آب
- پایداری در آب سخت: عالی
- سازگاری شیمیایی: با سورفکتانتهای آنیونی، کاتیونی، غیروینی و آمفوتریک
کاربردهای کوکامیدو پروپیل بتائین
- صنایع شوینده و آرایشی • شامپوهای ملایم و شامپوی کودکان • صابونهای مایع، ژل دوش، شوینده صورت • شویندههای مخصوص پوست حساس و مایع لباسشویی ملایم
- کاربردهای عملکردی • تثبیتکننده و تقویتکننده کف • عامل نرمکننده و مرطوبکننده پوست و مو • افزایشدهنده ویسکوزیته در فرمولاسیون
مزایای کوکامیدو پروپیل بتائین
- ملایم بر پوست و چشم (مطابق آزمون OECD 404 و 405)
- سازگار با انواع سورفکتانتها
- پایداری بالا در بازه وسیع pH
- زیستتجزیهپذیر و کمخطر برای محیط زیست (OECD 301 قابل قبول)
- فاقد سولفات (SLS/SLES) و تحریک کم
معایب و نکات ایمنی کوکامیدو پروپیل بتائین
- در برخی افراد ممکن است حساسیت تماسی آلرژیک ایجاد کند (عمدتاً ناشی از آلاینده دیمتیلآمینوپروپیلآمین (DMAPA) یا آمیدوآمین باقیمانده در محصول نهایی)
- امکان تشکیل نیتروزآمینها در حضور نیتریتها در شرایط خاص
- قیمت کمی بالاتر از سورفکتانتهای سنتزی معمول مانند SLES
ایمنی و نگهداری کوکامیدو پروپیل بتائین
- تماس پوستی و چشمی: کمتحریک، ولی در تماس مستقیم طولانی بهتر است با آب شسته شود
- استنشاق: فاقد بخارات مضر در دمای محیط
- نقطه اشتعال: بیش از 100°C
- شرایط نگهداری: در ظرف پلمبشده، محیط خشک و خنک، دور از نور مستقیم و مواد اکسیدکننده قوی
- پایداری محیطی: تجزیهپذیر در آب و کمخطر برای موجودات آبزی
متیل ایزوتیازولینون
متیل ایزوتیازولینون (MIT) یک ترکیب شیمیایی از خانواده ایزوتیازولینونها است که بهعنوان نگهدارنده و ضد میکروب در صنایع مختلف کاربرد گستردهای دارد. این ماده به دلیل خاصیت آنتیباکتریال و ضدقارچ قوی، مانع رشد میکروارگانیسمها در محصولات شیمیایی و مصرفی شده و باعث افزایش ماندگاری آنها میگردد.
ساختار شیمیایی متیل ایزوتیازولینون
- فرمول شیمیایی: C₄H₅NOS
- جرم مولی: 15 g/mol
- شماره CAS: 2682-20-4
- ساختار مولکولی: یک حلقه ایزوتیازولینون با یک گروه متیل متصل در موقعیت 2، که عامل اصلی خاصیت ضدمیکروبی و پایداری این ماده است.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی متیل ایزوتیازولینون
- ظاهر فیزیکی: مایع بیرنگ تا زرد کمرنگ با بوی ملایم
- حلالیت: محلول در آب و همچنین در برخی حلالهای آلی قطبی
- پایداری: پایدار در بازه pH 4 تا 9
- نقطه جوش: ≈ 155–160 °C
- فشار بخار (25 °C): بسیار کم، < 0.1 mmHg
- ویژگی کلیدی: توانایی مهار رشد باکتریها و قارچها حتی در غلظتهای بسیار پایین (چند ppm)
کاربردهای متیل ایزوتیازولینون
- صنایع آرایشی و بهداشتی
- استفاده در شامپو، نرمکننده، لوسیون، کرم، شویندههای بدن و محصولات مراقبت شخصی بهعنوان نگهدارنده ضد میکروبی.
- طبق مقررات اتحادیه اروپا (EU Cosmetics Regulation)، حداکثر غلظت مجاز در محصولات rinse-off برابر 0015% (15 ppm) است.
- صنایع شوینده و پاککننده
- بهکارگیری در مایع ظرفشویی، شوینده لباس، ضدعفونیکنندهها و پاککنندههای خانگی.
- صنایع رنگ و رزین
- جلوگیری از رشد قارچ و باکتری در رنگهای پایه آب، چسبها و رزینها.
- محصولات صنعتی
- استفاده در سیستمهای خنککننده آب، مایعات صنعتی، روانکنندهها و سیالات فلزکاری.
معایب متیل ایزوتیازولینون
- احتمال ایجاد حساسیت پوستی و درماتیت تماسی در برخی افراد.
- مصرف بالاتر از حد مجاز میتواند موجب تحریک پوست و چشم شود.
- محدودیت استفاده در برخی محصولات آرایشی و بهداشتی طبق قوانین اتحادیه اروپا و FDA.
- در سالهای اخیر به دلیل افزایش موارد حساسیت پوستی، استفاده از MIT بهتنهایی در بسیاری از محصولات آرایشی محدود یا ممنوع شده است.
مزایای متیل ایزوتیازولینون
- کارایی بسیار بالا حتی در غلظتهای پایین (صرفهجویی اقتصادی).
- طیف اثر وسیع در برابر انواع باکتریها و قارچها.
- قابلیت استفاده در ترکیب با سایر نگهدارندهها (مانند متیل کلروایزوتیازولینون، CMIT) برای افزایش پایداری و اثربخشی.
- افزایش ماندگاری محصولات مصرفی و صنعتی بدون تغییر محسوس در خواص آنها.
ایمنی و نگهداری متیل ایزوتیازولینون
- در هنگام تماس مستقیم باید از دستکش مقاوم شیمیایی، عینک ایمنی و ماسک تنفسی استفاده شود.
- در محیط خشک، خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری گردد.
- دور از منابع حرارتی و نور مستقیم خورشید انبار شود.
- رعایت غلظت مجاز طبق استانداردهای بینالمللی الزامی است (معمولاً زیر 0.01% در محصولات آرایشی و بهداشتی).
- خطرات زیستمحیطی: MIT برای آبزیان سمی است (Aquatic Acute 1, H400 / Aquatic Chronic 2, H411 – ECHA)، بنابراین دفع آن باید طبق مقررات زیستمحیطی انجام شود.
مونو اتانول امین
مونواتانولآمین با فرمول شیمیایی C₂H₇NO و شماره CAS: 141-43-5 یک آمین نوع اول است که دارای دو گروه عاملی فعال، یعنی آمینو (–NH₂) و هیدروکسیل (–OH) میباشد. این ماده به صورت مایع بیرنگ، ویسکوز، با بوی شدید شبیه آمونیاک عرضه میشود.
به دلیل ویژگیهای شیمیایی خاص خود، MEA در تصفیه گاز، شویندهها، صنایع نفت و گاز، افزودنیهای بتن، تولید کاتالیزور و محصولات مراقبت شخصی کاربرد فراوان دارد.
ساختار مونو اتانول آمین
- فرمول IUPAC: 2-Aminoethan-1-ol (۲-آمینواتان-۱-اول)
- ساختار مولکولی: مولکولی دو عاملی با گروههای –NH₂ و –OH
- خانواده شیمیایی: سادهترین عضو اتانولآمینها (Ethanolamines)
ویژگیهای فیزیکوشیمیایی مونو اتانول آمین
- ظاهر: مایع ویسکوز، بیرنگ، بوی آمونیاکی
- چگالی (20 °C): ۱.۰۱۱۷ g/cm³
- نقطه ذوب: ۱۰.۳ °C
- نقطه جوش: ۱۷۰ °C
- فشار بخار (20 °C): حدود 64 Pa
- pKa (25 °C): ۹.۵۰
- حلالیت در آب: کاملاً محلول در آب و الکلها
- ویسکوزیته (20 °C): ۲۳.۲ mPa·s
- ضریب شکست نور (nD): ۱.۴۵۳۹
مزایای مونو اتانول آمین
- جذب مؤثر گازهای اسیدی (CO₂ و H₂S) در واحدهای تصفیه گاز (Amine Gas Treating)
- عملکرد به عنوان خنثیکننده و امولسیفایر قابل تنظیم در شویندهها و محصولات آرایشی–بهداشتی
- استفاده به عنوان واسطه شیمیایی در تولید پلیمرها، داروها، رنگها و رزینها
- کاتالیزور در ساخت فومهای پلییورتان و برخی واکنشهای صنعتی
معایب و محدودیتهای مونو اتانول آمین
- خورندگی و تحریککنندگی بالا: تماس مستقیم باعث سوختگی پوست و چشم میشود.
- بخارات محرک: استنشاق بخارات میتواند باعث تحریک دستگاه تنفسی شود؛ مواجهه مزمن خطرناک است.
- سمیت خوراکی: LD₅₀ خوراکی در موش ≈ 3320 mg/kg (سمیت متوسط)
- خطرات زیستمحیطی: برای آبزیان مضر است؛ بنابراین قبل از دفع باید خنثیسازی یا رقیقسازی شود.
کاربردهای مونو اتانول آمین
- تصفیه گاز (Gas Sweetening): حذف CO₂ و H₂S از گاز طبیعی، گازهای فرآیندی و دودکش نیروگاهها
- شویندهها و پاککنندهها: به عنوان عامل امولسیونکننده و تنظیمکننده pH در شویندههای صنعتی، آرایشی و خانگی
- صنعت بتن: افزودنی برای بهبود روانی بتن و کاهش نفوذپذیری
- واسطه شیمیایی: در تولید EDTA، داروها، رنگها، رزینها و سورفکتانتها
ایمنی و نگهداری مونو اتانول آمین
- کلاس خطر GHS:
- H314: ایجاد سوختگی شدید پوست و آسیب چشمی
- H335: تحریک سیستم تنفسی
- تجهیزات حفاظت فردی (PPE):
- لباس مقاوم در برابر مواد شیمیایی
- دستکش نیتریل
- عینک ایمنی یا شیلد محافظ چشم
- ماسک تنفسی در محیطهای بسته
- شرایط انبارداری:
- محیط خشک، خنک و دارای تهویه مناسب
- دور از منابع حرارت، جرقه و اکسیدکنندهها
- ظروف محکم و دربسته با برچسب واضح
- اقدامات اضطراری:
- تماس پوستی ← شستوشوی فوری با آب فراوان
- تماس چشمی ← شستوشوی حداقل ۱۵ دقیقه + مراجعه پزشکی
- استنشاق ← انتقال فرد به هوای تازه
- نشت یا ریزش ← جمعآوری با مواد جاذب خشک و جلوگیری از انتشار بخار
هیدروکسید پتاسیم %90
هیدروکسید پتاسیم (KOH) که با نام پتاس کاستیک یا Potash Lye نیز شناخته میشود، یک باز معدنی بسیار قوی و پرکاربرد است. این ماده در گریدهای مختلف از جمله ٪90 جامد (بهصورت Flake یا Pellet) و محلول %45 عرضه میشود.
فرم جامد ۹۰٪، جامد سفیدرنگ، بیبو، کریستالی و شدیداً جاذب رطوبت بوده و در صنایع گستردهای از تولید باتری تا کشاورزی و شویندهها استفاده میشود.
ساختار شیمیایی هیدروکسید پتاسیم %90
- نام شیمیایی: Potassium Hydroxide
- فرمول شیمیایی: KOH
- شماره CAS: 1310-58-3
- ساختار: یونی – شامل یونهای K⁺ و OH⁻
- وزن مولکولی: 56.11 g/mol
- شکل بلوری: کریستالی سفید، بیبو، جاذب رطوبت (Hygroscopic) و همچنین دارای خاصیت جذب CO₂ از هوا
- شماره EC: 215-181-3
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی هیدروکسید پتاسیم %90
-
- حالت فیزیکی: جامد (Flake / Pellet) – سفید رنگ
- خلوص: حداقل 90% (گرید صنعتی)
- چگالی (در 20°C): 2.12 g/cm³
- نقطه ذوب: 360°C (با تجزیه جزئی در دماهای بالا)
- نقطه جوش: 1320°C (تجزیه در دمای بالا، قبل از تبخیر کامل)
- pH محلول آبی 1%: حدود 13.5 – 14 (در 25°C)
- حلالیت در آب (20°C): بسیار بالا – حدود 1100 g/L (واکنش شدیداً گرمازا)
- واکنش با آب: شدیداً گرمازا (Exothermic)
- انحلالپذیری در اتانول: بالا (برخلاف NaOH)
- فشار بخار: صفر (غیر فرار)
کاربردهای هیدروکسید پتاسیم %90
به طور کلی کاربرد هیدروکسید پتاسیم شامل تعدادی از صنایع مختلف است که شامل موارد زیر میشود.- صنایع شوینده:
- تولید مایع ظرفشویی و صابون مایع پتاسیمی
- جایگزین NaOH در برخی شویندههای ملایمتر
- صنایع غذایی (E525):
- تنظیمکننده pH (Food Grade)
- نرمکردن زیتون، تهیه نوشیدنیهای قلیایی
- صنایع شیمیایی:
- سنتز ترکیبات پتاسیمی
- تولید باتریهای قلیایی
- تهیه کودهای پتاس بالا (K₂CO₃ و K₃PO₄)
- کشاورزی:
- ساخت محلولهای تقویتی و کنترل آفات با pH قلیایی
- متالورژی و باتریسازی:
- الکترولیت در باتریهای Ni-Cd و Ni-MH
- تمیزکننده سطوح فلزی و حذف سولفور
مزایای هیدروکسید پتاسیم %90
- باز قویتر نسبت به سدیم هیدروکسید در برخی واکنشها
- انحلال سریع و کامل در آب و الکل
- مناسب برای واکنشهایی که نیاز به یون پتاسیم دارند
- قابلیت حمل و ذخیرهسازی آسان در حالت جامد
معایب هیدروکسید پتاسیم %90
- قیمت بالاتر نسبت به NaOH
- خورندگی شدید برای پوست، چشم و فلزات سبک
- جاذب شدید رطوبت → نیازمند بستهبندی ضد رطوبت و محیط خشک
- واکنش گرمازا با آب → ریسک پاشش و سوختگی
ایمنی و نگهداری هیدروکسید پتاسیم %90
- طبقهبندی GHS: H314: ایجاد سوختگی شدید پوست و آسیب جدی به چشم (Skin Corr. 1A)
- PPE مورد نیاز: دستکش مقاوم شیمیایی، عینک ایمنی، شیلد محافظ، ماسک گردوغبار
- تماس با پوست / چشم: شستوشوی فوری با آب سرد به مدت حداقل 15 دقیقه و مراجعه به پزشک
- واکنش با آب: شدیداً گرمازا – احتمال پاشش یا جوشش ناگهانی
- شرایط نگهداری: مکان خشک، خنک، با تهویه مناسب، دور از رطوبت و CO₂
- بستهبندی صنعتی: کیسههای لمینتشده 25 کیلوگرمی، درام فلزی یا بشکه HDPE درببندیشده
- ناسازگاری شیمیایی: اسیدهای قوی، فلزات سبک (آلومینیوم، روی)، مواد آلی کلردار
جمع بندی پتاسیم هیدروکسید
پتاسیم هیدروکسید یک باز معدنی بسیار قوی، محلول در آب و الکل بوده که به نامهای پتاس کاستیک یا Potash Lye نیز شناخته میشود. این ماده یکی از پرمصرفترین ترکیبات قلیایی در صنایع شیمیایی، شویندهها، متالورژی و کشاورزی است.
در مقایسه با سدیم هیدروکسید (NaOH)، خاصیت حلشوندگی بالاتر در الکلها و واکنشپذیری متفاوتی دارد و در بسیاری از صنایع به عنوان جایگزین مناسب NaOH استفاده میشود.
برای دریافت آخرین قیمت پتاسیم هیدروکسید میتوانید با مشاوران تامین کالا در ارتباط باشید.