N- بوتیل استات
N- بوتیل استات یک حلال شیمیایی پرکاربرد با فرمول شیمیایی C₆H₁₂O₂ است که در دسته استرها قرار می‌گیرد. این ترکیب به دلیل فراریت مناسب، بوی مطبوع و قدرت حل‌کنندگی بالا در بسیاری از صنایع مانند رنگ و رزین، پوشش‌های صنعتی، چسب‌ها و محصولات آرایشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ساختار شیمیایی N- بوتیل استات
از نظر ساختاری، N- بوتیل استات حاصل استریفیکاسیون بین اسید استیک و N- بوتانول است. این ماده یک مایع بی‌رنگ، فرار و قابل اشتعال است که بوی آن شبیه به بوی میوه‌های شیرین (اغلب سیب یا موز) توصیف می‌شود.
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی N- بوتیل استات
-
فرمول شیمیایی: C₆H₁₂O₂
-
شماره CAS: 123-86-4
-
جرم مولکولی: 116.16 g/mol
-
چگالی (در 20°C): حدود 0.88 g/cm³
-
نقطه جوش: 126 °C
-
نقطه ذوب: -78 °C
-
حلالیت در آب: کم محلول (تقریباً 0.3 g/100 ml)
-
ظاهر: مایع شفاف، بی‌رنگ با بوی میوه‌ای خوشایند
کاربردهای N- بوتیل استات
N- بوتیل استات به عنوان یک حلال همه‌کاره در صنایع مختلف به کار می‌رود:
-
صنعت رنگ و پوشش‌ها: به عنوان حلال اصلی در تولید رنگ‌های صنعتی و خودرویی.
-
چسب‌ها و رزین‌ها: برای افزایش سیالیت و بهبود خواص خشک‌شوندگی.
-
صنعت چاپ: در جوهرهای چاپ افست و فلکسو.
-
لوازم آرایشی و بهداشتی: به عنوان حلال در لاک ناخن و اسپری‌ها.
-
صنایع دارویی: در تولید داروها و پوشش‌های دارویی به عنوان حلال کمکی.
معایب N- بوتیل استات
-
اشتعال‌پذیری بالا و نیاز به شرایط نگهداری ویژه.
-
امکان ایجاد تحریک در دستگاه تنفسی و پوست در تماس مستقیم.
-
حلالیت محدود در آب که می‌تواند محدودیت‌هایی در برخی فرایندها ایجاد کند.
مزایای N- بوتیل استات
-
قدرت حلالیت بالا برای طیف گسترده‌ای از پلیمرها و رزین‌ها.
-
بوی مطبوع میوه‌ای نسبت به بسیاری از حلال‌های آلی.
-
فراریت کنترل‌شده که باعث خشک شدن یکنواخت رنگ‌ها و پوشش‌ها می‌شود.
-
کاربرد چندمنظوره در صنایع مختلف از شیمیایی گرفته تا آرایشی.
ایمنی و نگهداری N- بوتیل استات
-
ماده‌ای قابل اشتعال است و باید در ظروف دربسته و در محیطی خنک و تهویه‌دار نگهداری شود.
-
در زمان کار با این ماده استفاده از دستکش مقاوم به مواد شیمیایی، ماسک و عینک ایمنی توصیه می‌شود.
-
تماس طولانی‌مدت با بخارات آن می‌تواند موجب سردرد، سرگیجه و تحریک چشم و پوست گردد.
-
باید از منابع حرارتی و جرقه به شدت دور نگه داشته شود.
