سود کاستیک پرک

سود کاستیک پرک یا سدیم هیدروکسید جامد (NaOH) یک ترکیب قلیایی بسیار قوی، به رنگ سفید و به شکل پرک یا پوسته‌ای (Flake) است که از تبخیر محلول سود مایع ۵۰٪ به‌دست می‌آید. این ترکیب به‌شدت واکنش‌پذیر با اسیدها، فلزات سبک، آب، روغن‌ها و چربی‌ها بوده و در طیف گسترده‌ای از صنایع شیمیایی، پالایش، شوینده، غذایی، نساجی و نفت و گاز استفاده می‌شود.

ساختار شیمیایی سود کاستیک پرک

• نام شیمیایی: سدیم هیدروکسید (Sodium Hydroxide)
• فرمول مولکولی:  NaOH
• ساختار یونی: یون‌های Na⁺  و OH⁻ در آرایش بلوری Orthorhombic 
• شماره CAS:  1310-73-2
• وزن مولکولی:  40.00 g/mol
• شماره EC: 215-185-5 

ویژگی‌های سود کاستیک پرک

• حالت فیزیکی: جامد پوسته‌ای سفید (Flakes)
• دمای ذوب:  318°C
• دمای جوش: 1,388°C در دماهای بالا تجزیه به ( Na₂O و H₂O) 
• چگالی:  2.13 g/cm³
• pH محلول 1%:  13 – 14
• حلالیت در آب: بسیار بالا – واکنش گرمازا
• واکنش‌پذیری: بسیار شدید با آب، اسیدها، فلزات سبک (مانند آلومینیوم و روی) → تولید هیدروژن قابل اشتعال (اضافه‌شده)
• ویسکوزیته: ندارد (جامد است)

کاربردهای سود کاستیک پرک

صنایع شوینده و بهداشت

• تولید صابون جامد و مایع، مایع ظرفشویی، جرم‌گیر، سفیدکننده و ضدعفونی‌کننده‌ها
• بازیافت و حذف چربی از پساب صنعتی

صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

• خنثی‌سازی اسیدها در فرآیندها
• شیرین‌سازی نفت خام و گاز طبیعی (حذف H₂S و CO₂)
• احیای رزین‌های تبادل یونی

صنعت کاغذ و نساجی

• فرآیند کرافت برای جداسازی الیاف سلولزی از چوب
• کنترل pH در رنگرزی و شست‌وشو

صنایع غذایی (گرید خوراکی – E524)

• تمیزکننده لوله و مخازن (CIP)
• تولید کاکائو، بستنی، نوشابه، زیتون شور (در دوز بسیار کم و کنترل‌شده)

صنایع فلزی

• پرداخت سطحی و پولیش آلومینیوم
• استخراج فلزات از سنگ معدن
• حذف رسوبات معدنی از سیستم‌های صنعتی

مزایای سود کاستیک پرک

• بسیار قوی در خنثی‌سازی اسیدها و چربی‌ها
• ارزان و در دسترس در حجم بالا
• قابل استفاده در طیف وسیعی از صنایع
• پایداری طولانی‌مدت در انبار (در شرایط خشک)
• فرم پرک مناسب برای حمل، انبارداری و دوز دقیق

معایب سود کاستیک پرک

• خوردگی شدید در تماس با پوست، چشم و فلزات
• واکنش گرمازا با آب = خطر سوختگی شیمیایی
• جذب سریع رطوبت از هوا (Hygroscopic) → کلوخه شدن
• نیاز به تجهیزات مقاوم به قلیا برای جابجایی
• خورنده برای برخی واشرها، شیرآلات و فلزات سبک

ایمنی و نگهداری سود کاستیک پرک

• طبقه‌بندی GHS: H314 – خورنده شدید پوست و چشم (GHS Class 8)
• PPE مورد نیاز: دستکش نئوپرن یا PVC، عینک ایمنی، ماسک، روپوش مقاوم
• تماس با پوست / چشم: شست‌وشوی فوری با آب فراوان (حداقل ۱۵ دقیقه) و مراجعه به پزشک
• استنشاق گرد و غبار: استفاده از ماسک فیلتردار و تهویه مناسب در فضاهای بسته
• شرایط نگهداری: در کیسه‌های ضد رطوبت، مکان خشک، خنک و دارای تهویه مناسب
• سازگاری شیمیایی: دور از اسیدها، فلزات سبک، ترکیبات نیتروژنه یا آلی هالوژنه
• بسته‌بندی رایج: کیسه‌های سه‌لایه پلی‌پروپیلن 25 کیلوگرمی با لایه داخلی ضد رطوبت