دسته بندی
کاربرد
  • پوشش‌ها و رنگ‌ها

2- اتیل هگزانول

2-اتیل‌هگزانول (2-Ethylhexanol) یک الکل آلیفاتیک شاخه‌دار با ساختار هشت‌کربنی است که در دمای اتاق به‌صورت مایع بی‌رنگ و روغنی وجود دارد. این ماده الکلی با وزن مولکولی متوسط است که به دلیل داشتن خاصیت حلالیت، روان‌کنندگی و واکنش‌پذیری بالا، کاربرد گسترده‌ای در صنایع پلاستیک‌سازی، رنگ و رزین، چسب، نرم‌کننده‌ها، افزودنی‌های سوخت و مواد شوینده دارد.


 ساختار شیمیایی

  • فرمول مولکولی: C₈H₁₈O

  • فرمول ساختاری: CH₃(CH₂)₃CH(C₂H₅)CH₂OH

  • نام IUPAC: 2-Ethyl-1-hexanol

  • نوع ترکیب: الکل نوع اول شاخه‌دار (Branched primary alcohol)

گروه عاملی –OH در انتهای زنجیره و شاخه‌ی اتیل در کربن دوم، باعث بهبود عملکرد شیمیایی و فیزیکی این الکل نسبت به الکل‌های خطی می‌شود.


 ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

ویژگی مقدار / توضیح
حالت فیزیکی مایع شفاف، بی‌رنگ، روغنی
بوی خاص ملایم، شبیه گل یا مرکبات (در برخی گریدها)
جرم مولکولی 130.23 g/mol
نقطه جوش 184°C
نقطه ذوب –76°C
چگالی (20°C) 0.83 g/cm³
فشار بخار (20°C) 0.09 mmHg
حلالیت در آب کم محلول (~1.3 g/L)
حلالیت در حلال‌های آلی بالا (اتانول، اتر، بنزن، استرها)
پایداری پایدار در شرایط معمول، قابل اشتعال

 کاربردهای 2-اتیل‌هگزانول

  1. صنایع پلاستیک و پلیمر:

    • ماده اولیه برای تولید نرم‌کننده‌های فتالاتی مانند DOP، DOTP، TOTM

    • بهبود انعطاف‌پذیری PVC

  2. افزودنی سوخت:

    • تولید استرهای 2-EHA برای بهبود عدد ستان در گازوئیل

    • کاهش تشکیل رسوبات در انژکتورها

  3. صنایع رنگ، رزین و پوشش‌ها:

    • حلال در تولید لاک‌ها، رنگ‌های صنعتی، جوهرها

    • کنترل ویسکوزیته و بهبود زمان خشک شدن

  4. صنایع شوینده و پاک‌کننده:

    • تولید سورفکتانت‌های غیر یونی

    • استفاده در فرمول‌های صنعتی و خانگی

  5. صنایع عطرسازی و مواد آرایشی:

    • ماده حامل و ملایم‌کننده بوی ترکیبات تند

    • استفاده محدود به دلیل بوی خاص و ویژگی روغنی


 مزایای 2-اتیل‌هگزانول

  • پایداری بالا در برابر حرارت و اکسیداسیون

  • سازگاری با طیف وسیع حلال‌ها و پلیمرها

  • قابل استفاده به‌عنوان ماده واسط (intermediate) در بسیاری از سنتزهای شیمیایی

  • قابلیت بهبود خواص رئولوژیکی در رنگ‌ها و چسب‌ها

  • راندمان بالا در تولید نرم‌کننده‌های فتالات و غیر فتالات


 معایب و محدودیت‌ها

  • قابلیت اشتعال بالا (احتیاط در انبارداری و حمل‌ونقل)

  • سمیت متوسط در تماس مستقیم یا استنشاق بخار در غلظت بالا

  • نیاز به رعایت الزامات زیست‌محیطی و ایمنی در تخلیه یا نشتی

  • محلولیت محدود در آب، نیاز به امولسیون‌سازی در برخی فرمول‌ها