اسپن 20

اسپن 20 یا سوربیتان مونو لورات (Sorbitan Monolaurate) یک امولسیفایر غیر یونی است که به دلیل داشتن تعادل آب‌دوستی و چربی‌دوستی (HLB) پایین، در فرمولاسیون امولسیون‌های آب در روغن (W/O) به کار می‌رود. این ماده با منشاء طبیعی (بر پایه سوربیتول و اسید لوریک) ساخته شده و در صنایع غذایی، آرایشی-بهداشتی، دارویی و صنعتی به عنوان عامل پایدارکننده، همگن‌کننده و نرم‌کننده کاربرد دارد.

ساختار شیمیایی اسپن 20

فرمول مولکولی: C₂₄H₄₆O₆
جرم مولکولی: ≈ 430.6 g/mol
ساختار: اسپن 20 یک استر حاصل از واکنش سوربیتول و اسید لوریک است. این ساختار شامل زنجیره چرب آب‌گریز و گروه‌های هیدروکسیل آب‌دوست بوده که خاصیت امولسیفایری آن را ایجاد می‌کند.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی اسپن 20

• ظاهر: مایع یا نیمه‌جامد زرد تا کهربایی با بوی ملایم چربی

• شاخص HLB: حدود 8.6 – مناسب برای امولسیون‌های W/O

• چگالی (در 25°C): حدود 1.03 g/cm³

• نقطه ذوب: تقریباً 25°C

• حلالیت: نامحلول در آب، محلول در روغن‌ها و حلال‌های آلی

• پایداری: مقاوم در pH بین 4 تا 9

• ویسکوزیته: متوسط، مناسب برای فرمولاسیون‌های پایدار

کاربردهای اسپن 20

1. صنایع غذایی

   • به عنوان امولسیفایر و پایدارکننده در سس‌ها، شکلات، بستنی و محصولات لبنی

   • بهبود بافت، جلوگیری از کریستالیزاسیون و افزایش ماندگاری

2. صنایع آرایشی و بهداشتی

   • در کرم‌ها، لوسیون‌ها، بالم‌ها و محصولات مراقبت از پوست به عنوان نرم‌کننده و پایدارکننده فاز روغنی

   • ایجاد حس ابریشمی روی پوست و کاهش چسبندگی

3. صنایع دارویی

   • کمک به حل شدن مواد فعال روغنی در داروهای مایع یا نیمه‌جامد

   • افزایش پایداری امولسیون‌های دارویی

4. کاربردهای صنعتی

   • در روانکارها، رنگ‌ها و پوشش‌ها به عنوان عامل همگن‌کننده

   • در محصولات کشاورزی برای بهبود پخش‌پذیری مواد فعال

معایب اسپن 20

• عملکرد محدود در امولسیون‌های O/W به دلیل HLB پایین

• عدم انحلال در آب که نیاز به ترکیب با امولسیفایرهای دیگر دارد

• حساسیت احتمالی در برخی افراد با پوست بسیار حساس

مزایای اسپن 20

• منشأ طبیعی و سازگار با محیط زیست

• پایداری بالا در گستره وسیع pH و دما

• بهبود بافت و افزایش ماندگاری محصولات

• سازگاری با سایر امولسیفایرها برای ایجاد سیستم‌های پایدار

• غیر سمی و تایید شده توسط استانداردهای بین‌المللی (مانند FDA و EFSA)

ایمنی و نگهداری اسپن 20

• طبقه‌بندی خطر: غیر خطرناک در استفاده معمولی

• حفاظت فردی (PPE): استفاده از دستکش و عینک ایمنی هنگام کار در مقیاس صنعتی

• شرایط نگهداری:

  • در ظروف دربسته و مقاوم به رطوبت

  • در محیط خنک (15–25°C) و دور از نور مستقیم خورشید

• نکات ایمنی: در صورت تماس با چشم، سریعاً با آب شستشو داده شود.