کامپاند، ترکیبی از پلیمر با افزودنی‌ها، پرکننده‌ها و تقویت‌کننده‌ها است که برای دستیابی به خواص خاص در کاربردهای نهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مستربچ، مخلوطی غلیظ از افزودنی‌ها یا رنگدانه‌ها در یک رزین حامل است که برای بهبود ویژگی‌های پلاستیک بدون تغییر در خواص پایه آن استفاده می‌شود.
EP رزین های اپوکسی
رزین‌های اپوکسی (EP) گروهی از پلیمرهای گرماسخت هستند که به دلیل خواص مکانیکی عالی، مقاومت شیمیایی بالا و چسبندگی قوی به زیرلایه‌های مختلف شناخته شده‌اند. این رزین‌ها کاربرد گسترده‌ای در پوشش‌ها، چسب‌ها، کامپوزیت‌ها، صنایع الکترونیک و ساخت‌وساز دارند.
ساختار
رزین‌های اپوکسی پلیمرهای گرماسختی هستند که دارای گروه‌های عاملی اپوکسید می‌باشند و هنگام واکنش با عامل‌های پخت (سخت‌کننده‌ها) ساختاری سه‌بعدی، سخت و مقاوم را تشکیل می‌دهند. مؤلفه اصلی اکثر رزین‌های اپوکسی دی‌گلیسیدیل اتر بیسفنول A (DGEBA) است که از واحدهای تکرارشونده بیسفنول A متصل‌شده با گروه‌های گلیسیدیل اتر تشکیل شده است. حلقه‌های اپوکسید فعال موجود در ساختار، در هنگام ترکیب با سخت‌کننده‌هایی مانند پلی‌آمین‌ها، انیدریدها یا تیول‌ها وارد واکنش پخت می‌شوند و شبکه‌ای سه‌بعدی به وجود می‌آورند که ویژگی‌هایی مانند استحکام، مقاومت شیمیایی و چسبندگی بالا را به رزین اپوکسی می‌دهد. بسته به فرمولاسیون، می‌توان این رزین‌ها را با پرکننده‌ها، نرم‌کننده‌ها یا مقاوم‌سازها اصلاح کرد تا خواص ویژه‌ای برای کاربردهای خاص به دست آید؛ از این رو رزین‌های اپوکسی از نظر کاربرد بسیار انعطاف‌پذیر و متنوع هستند.
خواص
رزین‌های اپوکسی از استحکام مکانیکی بالا، چسبندگی عالی به سطوح مختلف، و مقاومت بسیار خوب در برابر مواد شیمیایی و حرارت برخوردارند، که آن‌ها را برای دامنه وسیعی از کاربردها مناسب می‌سازد. این رزین‌ها در طول فرآیند پخت دچار جمع‌شدگی کمی می‌شوند، که باعث پایداری ابعادی و کاهش تنش‌های داخلی می‌گردد. خواص عایق الکتریکی خوب آن‌ها، این مواد را برای کاربردهای الکترونیکی ایده‌آل می‌کند، در حالی که مقاومت بالا در برابر رطوبت و خوردگی، دوام آن‌ها را در محیط‌های سخت تضمین می‌کند. بسته به نوع سخت‌کننده و افزودنی‌ها، رزین‌های اپوکسی می‌توانند به صورت سخت یا انعطاف‌پذیر فرموله شوند. همچنین مقاومت خوبی در برابر خستگی دارند و می‌توان آن‌ها را با پرکننده‌ها یا مواد تقویت‌کننده تقویت کرد تا مقاومت ضربه‌ای و استحکام بیشتری پیدا کنند. با این حال، برخی از فرمولاسیون‌های اپوکسی بدون افزودنی ممکن است شکننده باشند و در برابر تابش طولانی‌مدت UV دچار تخریب شوند، مگر آنکه پایدارکننده‌هایی به آن‌ها اضافه شود.
کاربردها:
- چسب‌ها در صنایع هوافضا، خودروسازی، ساختمان و دریایی
- پوشش‌های محافظ برای فلزات، کف‌ها، لوله‌ها و تجهیزات صنعتی
- مواد کامپوزیتی در صنایع هوافضا، خودرو، تجهیزات ورزشی و توربین‌های بادی
- محصورسازی و عایق‌سازی در قطعات الکترونیکی، بردهای مدار چاپی و نیمه‌هادی‌ها
- مصالح ساختمانی مانند گروت‌ها، درزگیرها و اجزای سازه‌ای
- وسایل پزشکی و مواد دندانی به دلیل زیست‌سازگاری
- قالب‌سازی و ابزارهای صنعتی برای نمونه‌سازی و تولید صنعتی
مزایا:
- استحکام مکانیکی و دوام بالا
- چسبندگی عالی به سطوح مختلف
- مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی، رطوبت و خوردگی
- جمع‌شدگی کم در حین پخت، مناسب برای کاربردهای دقیق
- خواص عایق الکتریکی، مناسب برای مصارف الکترونیکی
- قابلیت فرمولاسیون به صورت سخت یا انعطاف‌پذیر بسته به کاربرد
معایب:
- شکنندگی در برخی فرمول‌ها در صورت عدم استفاده از تقویت‌کننده‌ها
- حساسیت به نور UV که در صورت عدم محافظت ممکن است باعث تخریب شود
- برخی فرمول‌ها نیاز به پخت در دمای بالا دارند که هزینه تولید را افزایش می‌دهد
- خطرات بهداشتی در صورت تماس با رزین پخته‌نشده؛ نیاز به احتیاط و ایمنی در حین استفاده
- هزینه بالا در برخی کاربردها بسته به نوع فرمول و نیازهای عملکردی
کاربردها
| کاربردها | , , , , |
|---|