کامپاند، ترکیبی از پلیمر با افزودنی‌ها، پرکننده‌ها و تقویت‌کننده‌ها است که برای دستیابی به خواص خاص در کاربردهای نهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مستربچ، مخلوطی غلیظ از افزودنی‌ها یا رنگدانه‌ها در یک رزین حامل است که برای بهبود ویژگی‌های پلاستیک بدون تغییر در خواص پایه آن استفاده می‌شود.
(MF) رزین های ملامین/فرمالدئید
رزین‌های ملامین-فرمالدئید (Melamine-formaldehyde یا MF) پلیمرهای گرماسختی هستند که از پلیمریزاسیون ملامین و فرمالدئید به‌دست می‌آیند. این رزین‌ها به دلیل مقاومت حرارتی بالا، سختی، مقاومت شیمیایی و دوام فوق‌العاده، کاربردهای فراوانی دارند.
ساختار
رزین‌های ملامین-فرمالدئید دارای ساختار پلیمری با پیوندهای متقاطع (cross-linked) بالا هستند که از طریق واکنش پلی‌تراکم (polycondensation) بین ملامین و فرمالدئید شکل می‌گیرند. در ابتدا، ملامین که ترکیبی بر پایه تری‌آزین با سه گروه آمین است، با فرمالدئید واکنش می‌دهد و مشتقات متیلول تولید می‌کند. سپس این گروه‌های متیلول با یکدیگر واکنش داده و پیوندهای متیلن و اتر را ایجاد می‌کنند که منجر به تشکیل شبکه‌ای سه‌بعدی و سخت می‌شود. این ساختار شبکه‌ای دلیل اصلی پایداری حرارتی بالا، سختی و مقاومت شیمیایی این رزین‌ها است. پلیمر نهایی یک ماده گرماسخت است، به این معنا که با حرارت مجدد نرم نمی‌شود و حتی در دماهای بالا و شرایط سخت ساختار خود را حفظ می‌کند.
خواص
رزین‌های ملامین-فرمالدئید دارای مجموعه‌ای از خواص منحصر‌به‌فرد هستند که آن‌ها را برای کاربردهای مختلف ارزشمند می‌سازد. این رزین‌ها دارای سختی بالا و مقاومت در برابر خراش هستند که دوام آن‌ها را در محیط‌های پر‌اصطکاک تضمین می‌کند. همچنین مقاومت حرارتی بسیار خوبی دارند و در برابر دمای بالا بدون از دست دادن ساختار خود مقاوم‌اند. این رزین‌ها در برابر رطوبت و مواد شیمیایی نیز مقاومت خوبی دارند و برای کاربردهایی که در معرض آب و مواد شیمیایی قرار دارند، مناسب هستند. افزون بر این، خاصیت عایق الکتریکی مناسبی دارند که آن‌ها را برای قطعات الکترونیکی و الکتریکی مناسب می‌سازد. ساختار با پیوند متقاطع بالا باعث می‌شود این مواد سخت، پایدار و دارای شکل‌پذیری مناسب برای کاربردهایی چون روکش‌ها، پوشش‌ها و قطعات قالب‌گیری‌شده باشند. با این حال، این رزین‌ها تا حدی شکننده بوده و به دلیل ماهیت گرماسختی‌شان، قابل ذوب یا تغییر شکل مجدد نیستند.
کاربردها:
- روکش‌ها (Laminates): در روکش‌های فشار بالا (HPL) برای مبلمان، پیشخوان‌ها و کف‌پوش‌ها استفاده می‌شوند.
- محصولات قالب‌گیری‌شده: در ظروف غذاخوری، لوازم آشپزخانه، قطعات الکتریکی و دکمه‌ها کاربرد دارند.
- چسب‌های چوب: در تولید تخته چندلایه، نئوپان و دیگر محصولات چوبی کامپوزیتی به‌کار می‌روند.
- پوشش‌های سطحی: برای ایجاد پوشش‌های تزئینی و محافظتی روی کاغذ، منسوجات و فلزات.
- صنایع خودرو و هوافضا: برای قطعات مقاوم در برابر حرارت و بادوام.
- عایق‌های الکتریکی: در بردهای مدار چاپی و قطعات عایق در لوازم الکتریکی استفاده می‌شوند.
مزایا:
- مقاومت حرارتی بالا و حفظ شکل در دماهای بالا
- سختی، مقاومت خراش و دوام بسیار خوب
- مقاوم در برابر آب، مواد شیمیایی و لکه‌ها
- عایق الکتریکی مناسب برای قطعات الکترونیکی
- قابلیت قالب‌گیری به اشکال پیچیده با سطحی صاف و براق
معایب:
- شکننده بودن و احتمال ترک‌خوردگی در برابر ضربه شدید
- غیرقابل بازیافت به دلیل ساختار گرماسخت
- امکان آزادسازی مقادیر اندک فرمالدئید که ممکن است نگرانی‌های بهداشتی ایجاد کند
- هزینه بالاتر نسبت به رزین‌های اوره-فرمالدئید
- دشواری در تعمیر یا اصلاح پس از پخت کامل
کاربردها
| کاربردها | , , |
|---|