کامپاند، ترکیبی از پلیمر با افزودنی‌ها، پرکننده‌ها و تقویت‌کننده‌ها است که برای دستیابی به خواص خاص در کاربردهای نهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مستربچ، مخلوطی غلیظ از افزودنی‌ها یا رنگدانه‌ها در یک رزین حامل است که برای بهبود ویژگی‌های پلاستیک بدون تغییر در خواص پایه آن استفاده می‌شود.
(UF) رزین های اوره / فرمالدئید
رزین‌های اوره-فرمالدئید (Urea-Formaldehyde یا UF) دسته‌ای از پلیمرهای گرماسخت هستند که از واکنش اوره و فرمالدئید به‌دست می‌آیند. این رزین‌ها به دلیل استحکام بالا، سختی زیاد و قیمت مقرون‌به‌صرفه، کاربرد گسترده‌ای به‌عنوان چسب، مواد قالب‌گیری و پوشش‌های نهایی دارند.
ساختار
رزین‌های اوره-فرمالدئید دارای ساختار شبکه‌ای سه‌بعدی پیچیده‌ای هستند که از پلیمریزاسیون اوره و فرمالدئید تشکیل می‌شود. در ابتدا، فرمالدئید با اوره وارد واکنش تراکمی مرحله‌ای می‌شود و مشتقات هیدروکسی‌متیل‌دار اوره را تولید می‌کند. این ترکیبات میانی سپس وارد مرحله پلی‌تراکمی شده و پیوندهای متیلن (–CH₂–) و متیلن اتر (–CH₂OCH₂–) بین واحدها تشکیل می‌دهند. با پیشرفت واکنش، میزان اتصال‌های عرضی افزایش یافته و پلیمر نهایی به ساختاری سخت، شاخه‌دار و گرماسخت تبدیل می‌شود. ساختار نهایی از شبکه‌ای گسترده از واحدهای اوره و فرمالدئید به هم متصل تشکیل شده که به آن استحکام و دوام بالایی می‌بخشد. با این حال، وجود مقادیر باقی‌مانده فرمالدئید واکنش‌نداده می‌تواند منجر به انتشار گاز فرمالدئید شود که در برخی کاربردها نگرانی‌زا است.
خواص
رزین‌های اوره-فرمالدئید دارای مجموعه‌ای از خواص مهم هستند که آن‌ها را برای کاربردهای متنوع مناسب می‌سازد:
- استحکام کششی، سختی و سفتی بالا: آن‌ها را برای استفاده در چسب‌ها و محصولات قالب‌گیری مناسب می‌سازد.
- مقاومت حرارتی خوب: اما در برابر رطوبت طولانی‌مدت حساس هستند و ممکن است دچار تجزیه شوند.
- وزن سبک و سطح پرداخت عالی: در محصولات چوبی مانند تخته سه‌لایه و فیبر متراکم (MDF) بسیار کاربردی است.
- سرعت بالای پخت و اقتصادی بودن: فرآیند تولید را سریع و مقرون‌به‌صرفه می‌کند.
- با این وجود، شکنندگی بالا و انتشار گاز فرمالدئید از معایب اصلی این رزین‌ها است. برای کاهش این مشکلات از فرمولاسیون‌های اصلاح‌شده و جاذب‌های فرمالدئید استفاده می‌شود.
کاربردهای رزین اوره-فرمالدئید
- به‌عنوان چسب در تولید تخته سه‌لایه، نئوپان، MDF
- در ترکیبات قالب‌گیری برای ساخت وسایل برقی، دکمه‌ها و اقلام خانگی
- به‌عنوان پوشش سطحی برای منسوجات، کاغذ و لمینت‌ها
- در مواد عایق‌کاری شامل برخی از فوم‌های عایق حرارتی
- در صنایع خودروسازی و ساختمانی برای چسبندگی و تکمیل سطوح
مزایای رزین اوره-فرمالدئید
- استحکام و سختی بالا، مناسب برای کاربردهای باربر
- سرعت بالای پخت، بهبود بهره‌وری تولید
- قیمت مناسب نسبت به رزین‌های سنتزی دیگر مانند رزین فنول-فرمالدئید
- چسبندگی عالی به چوب و مواد متخلخل
- عایق الکتریکی مناسب برای استفاده در قطعات الکتریکی
معایب رزین اوره-فرمالدئید
- ماهیت شکننده، مستعد ترک‌خوردگی تحت تنش مکانیکی
- مقاومت پایین در برابر رطوبت، تخریب در محیط‌های مرطوب
- انتشار فرمالدئید، نگرانی‌های بهداشتی و زیست‌محیطی
- انعطاف‌پذیری محدود، نامناسب برای کاربردهایی که نیاز به کشش دارند
- دوام کمتر نسبت به رزین‌های فنولیک، به‌ویژه در شرایط حرارتی یا رطوبتی طولانی‌مدت
کاربردها
| کاربردها | , , , , |
|---|