اتوکسی پروپانول (Ethoxypropanol) که با نام کامل 1-اتوکسی-2-پروپانول (1-Ethoxy-2-propanol) نیز شناخته می‌شود، یک ترکیب شیمیایی بی‌رنگ، شفاف، با بوی ملایم اتر مانند است که در گروه حلال‌های گلیکول اتر قرار دارد. این ماده به دلیل داشتن هم‌زمان گروه‌های قطبی و غیرقطبی، به‌عنوان حلال مؤثر در صنایع رنگ، جوهر، پوشش، مواد شوینده، رزین و چاپ استفاده می‌شود.

 ساختار شیمیایی

• فرمول مولکولی: C₅H₁₂O₂

• فرمول ساختاری: CH₃CH(OCH₂CH₃)CH₂OH

• نام IUPAC: 1-Ethoxy-2-propanol

• نوع ترکیب: گلیکول اتر تک‌عاملی (Monoether of propylene glycol)

ترکیب دارای دو گروه عملکردی مهم است:

1. گروه هیدروکسیل (–OH) → قطبیت و قابلیت حل در آب

2. گروه اتری (–O–CH₂CH₃) → قابلیت انحلال مواد آلی

 ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

 کاربردهای اتوکسی پروپانول

1. صنایع رنگ و رزین:

   • به‌عنوان حلال با تبخیر کنترل‌شده برای رنگ‌های پایه‌آبی و پایه‌حلال

   • بهبود جریان‌پذیری و براقیت پوشش‌ها

2. صنایع چاپ و جوهر:

   • حامل رنگ‌دانه و حلال در جوهر چاپ (Inkjet, Screen, Flexo)

   • کنترل سرعت خشک‌شدن و جلوگیری از گرفتگی نازل‌ها

3. مواد شوینده و تمیزکننده صنعتی:

   • حلال برای چربی‌زدایی سطوح فلزی، شیشه و پلاستیک

   • کاربرد در پاک‌کننده‌های نیمه‌فرار و غیرخورنده

4. صنایع آرایشی و بهداشتی (محدود):

   • در فرمولاسیون برخی محصولات مو و پوست به عنوان حامل

5. فرمولاسیون‌های کشاورزی و آفت‌کش‌ها:

   • بهبود پخش‌پذیری و انحلال ترکیبات فعال در محلول‌های اسپری‌شونده

 مزایای اتوکسی پروپانول

• حلالیت دوگانه: انحلال ترکیبات قطبی و غیرقطبی

• تبخیر متوسط: ایده‌آل برای کنترل سرعت خشک شدن پوشش‌ها

• سازگاری بالا با آب و حلال‌های آلی دیگر

• پایدار در فرمول‌های آبی و غیرآبی

• کاهش تنش سطحی در سیستم‌های شیمیایی (Surfactant Effect)

 معایب و محدودیت‌ها

• قابل اشتعال – نیاز به تهویه مناسب و ظروف ایمن

• در تماس مستقیم، ممکن است پوست و چشم را تحریک کند

• استنشاق بخارات در غلظت بالا مضر است – نیاز به رعایت استاندارد OSHA

• برای استفاده در محصولات بهداشتی یا خوراکی نیازمند گریدهای خاص و کنترل‌شده است