سدیم استات
ساختار سدیم استات
سدیم استات یک ترکیب یونی است که از کاتیون سدیم (Na⁺) و آنیون استات (CH₃COO⁻) تشکیل شده است. ساختار یون استات شامل یک گروه متیل (CH₃) متصل به یک گروه کربوکسیلات (COO⁻) است. در گروه کربوکسیلات، پیوند دوگانه بین کربن و اکسیژن دارای رزونانس است، به طوری که بار منفی در دو اکسیژن delocalized شده است. فرمول شیمیایی: CH₃COONa ساختار رزونانسی: O=C–O⁻ ←→ ⁻O–C=Oویژگی‌های سدیم استات
- ظاهر: پودر کریستالی سفید
- بو: بی‌بو؛ هنگام حرارت ممکن است بوی سرکه احساس شود
- حلالیت: بسیار محلول در آب و تا حدی محلول در اتانول (حدود 1.4 g/100 mL در اتانول)
- هیگروسکوپی: نوع بی‌آب آن می‌تواند مقداری رطوبت جذب کند
- ماهیت بازی: ترکیبی از نمک یک اسید ضعیف و باز قوی (NaOH) است؛ محلول آبی آن کمی قلیایی است (pH بین 8 تا 9 برای محلول 0.1 مولار)
- نقطه ذوب: سدیم استات بی‌آب در حدود 324°C تجزیه می‌شود؛ سدیم استات تری‌هیدرات در حدود 58°C ذوب می‌شود و پس از آن، آب تبلور آزاد می‌شود
- خواص بافری: در ترکیب با اسید استیک، محلول بافری تولید می‌کند که در محدوده pH حدود 4 تا 6.5 عمل می‌کند
- رفتار شیمیایی: در تماس با اسیدهای قوی یا اکسیدکننده‌های قوی، می‌تواند گازهایی مانند استیک اسید یا CO₂ آزاد کند
کاربردهای سدیم استات
صنایع غذایی:- به عنوان افزودنی غذایی (کد E262) برای تنظیم pH، ایجاد طعم شور/اسیدی، و به‌عنوان نگهدارنده
- ضد باکتری و قارچ در برخی فرمول‌های غذایی
- به عنوان منبع سدیم در تزریق‌های وریدی یا محلول دیالیز
- به‌عنوان اجزای بافری در فرمولاسیون دارویی و واکنش‌های زیستی
- کمک رنگرزی و تنظیم pH در حمام‌های رنگرزی
- خنثی‌کردن اسیدهای باقی‌مانده مانند H₂SO₄
- جلوگیری از الکتریسیته ساکن"
- به عنوان افزودنی برای کنترل pH و بهبود مقاومت یخبندان بتن (به عنوان یک ماده درزگیر).
- بافرسازی (به‌ویژه در بیوشیمی و استخراج DNA)
-
- منبع کربن برای کشت برخی باکتری‌ها
- بخشی از محلول‌های استخراجی در زیست‌شناسی مولکولی
- استفاده از محلول فوق‌اشباع سدیم استات تری‌هیدرات که با تبلور ناگهانی، گرمای نهان آزاد می‌کند )حدود 264–289 kJ/kg(
- در صنعت لاستیک برای تأخیر در پخت کلروپرن
- در دباغی چرم و تولید رنگ‌ها
مزایای سدیم استات
- ایمن در مصارف خوراکی طبق تأیید FDA در مقادیر مجاز
- خواص بافری مؤثر
- سازگاری بالا با فرآیندهای صنعتی
- هزینه پایین
- اثر نگهدارنده (ضدمیکروبی)
- کاربرد در سیستم‌های گرمایی فازتغییری
معایب سدیم استات
- تا حدودی هیگروسکوپیک (مخصوصاً فرم بی‌آب) → نیاز به ظروف دربسته
- تماس چشمی و پوستی می‌تواند تحریک‌کننده باشد
- استنشاق غبار ممکن است باعث تحریک تنفسی شود
- بلع زیاد: خطر ناراحتی گوارشی و هایپرناترمی در دوز بالا
- در دمای بالا ممکن است تجزیه شود و بخارات تحریک‌کننده تولید کند
- در بیماران کلیوی/قلبی باید با احتیاط استفاده شود (تداخلات الکترولیتی)
کلسیم استات
ساختار مولکولی کلسیم استات
هر مولکول کلسیم استات از کاتیون Ca²⁺ و دو آنیون استات (CH₃COO⁻) تشکیل شده است. این ترکیب یونی است، و در حالت جامد به صورت شبکه کریستالی یونی آرایش یافته است که بسته به حضور آب (در فرم مونوهیدرات یا بدون آب) تفاوت دارد.ویژگی‌های کلیدی کلسیم استات
- شکل ظاهری: پودر کریستالی سفید رنگ
- بو: بی‌بو یا با بوی بسیار ضعیف سرکه
- حلالیت: بسیار محلول در آب (34 g/100 mL در 0°C)، کم‌محلول در اتانول و تقریباً نامحلول در استون
- جرم مولی: 158.17 g/mol (بی‌آب)، 176.18 g/mol (مونوهیدرات)
- نقطه ذوب/تجزیه: حدود 160°C با تجزیه به CaCO₃، استیک اسید و آب
- pH محلول آبی: برای محلول 5–10% در آب: حدود 6.3 تا 9.5 (بسته به غلظت و دما)
- جذب رطوبت: فرم بی‌آب مقداری هیگروسکوپیک است، اما پایدار در ظروف دربسته
مزایای استفاده کلسیم استات
- منبع کلسیم غذایی یا دارویی: مکمل کلسیم (برای پوکی استخوان و هیپوکلسمی)
- نگهدارنده مواد غذایی: با کد E263، برای جلوگیری از رشد میکروارگانیسم‌ها
- تنظیم‌کننده pH: در داروها و غذاها به‌عنوان بافر
- تثبیت‌کننده بافت: در کنسروها، سبزیجات و توفو
- ایمنی بالا: در دوز مجاز، توسط FDA و EFSA ایمن شناخته شده است
- بایندر فسفات: در بیماران دیالیزی برای کاهش سطح فسفات خون
معایب و ملاحظات کلسیم استات
- هیگروسکوپیک بودن: بسته‌بندی در ظروف مقاوم به رطوبت توصیه می‌شود
- تداخل دارویی: ممکن است جذب داروهای تیروئید، آنتی‌بیوتیک‌ها و مکمل‌های آهن را کاهش دهد
- خطر هایپرکلسمی: در مصرف دوز بالا یا طولانی‌مدت، ممکن است منجر به افزایش سطح کلسیم خون شود
کاربردهای کلسیم استات
صنایع غذایی:- نگهدارنده و بافری در نان، کیک، و خوراک دام
- تثبیت بافت و رنگ در سبزیجات و میوه‌های کنسروی
- عامل منعقدکننده در تهیه توفو
- مکمل کلسیم
- بایندر فسفات برای بیماران دیالیزی
- بافر در فرمولاسیون دارویی
- به عنوان دندانه (Mordant) در رنگرزی
- ماده اولیه در تولید استون (قدیمی؛ امروزه نادر)
- در تولید گریس‌ها و صابون‌های فلزی
- حذف یون‌های سولفات از آب و فاضلاب
- کاتالیزور در واکنش‌های خاص
- ساخت ژل‌های آتش‌زا با ترکیب با الکل
کلسیم دی استات
کلسیم دی استات (Calcium Diacetate) یک ترکیب شیمیایی با فرمول است. این ماده به صورت پودر کریستالی سفید رنگ یافت می‌شود و معمولاً بدون بو یا با بوی ضعیف سرکه است. نام‌های دیگر این ترکیب شامل استات کلسیم و اتانوات کلسیم می‌باشد. شکل بدون آب آن بسیار آب‌دوست (هیگروسکوپیک) است، به همین دلیل معمولاً به صورت مونوهیدرات () عرضه می‌شود.
ساختار کلسیم دی استات
مولکول کلسیم دی استات از یک یون کلسیم () و دو یون استات () تشکیل شده است. یون کلسیم به عنوان کاتیون مرکزی عمل کرده و با دو گروه استات که هر کدام دارای یک بار منفی هستند، پیوند یونی برقرار می‌کند. ساختار کریستالی آن می‌تواند بسته به حضور مولکول‌های آب (در حالت هیدراته) متفاوت باشد.
ویژگی‌های کلسیم دی استات
- شکل ظاهری: پودر کریستالی سفید رنگ
- بو: معمولاً بدون بو یا با بوی ضعیف سرکه
- حلالیت: به خوبی در آب حل می‌شود. حلالیت آن در متانول کم و در استون، اتانول و بنزن نامحلول است.
- جرم مولی: حدوداً (برای فرم بدون آب)
- نقطه ذوب: در حدود تجزیه می‌شود.
- چگالی: تقریباً
- pH محلول آبی: محلول آبی آن خنثی یا کمی قلیایی است (pH در محدوده 6.3 تا 9.6 برای محلول 10%).
- آب‌دوستی: فرم بدون آب آن به شدت رطوبت هوا را جذب می‌کند.
مزایای کلسیم دی استات
- منبع کلسیم: به عنوان یک منبع کلسیم در مکمل‌های غذایی و دارویی استفاده می‌شود.
- نگهدارنده مواد غذایی: به عنوان افزودنی غذایی (با کد E263) برای جلوگیری از رشد کپک و افزایش ماندگاری محصولات پخته شده مانند نان و کیک کاربرد دارد.
- تنظیم کننده pH: در صنایع غذایی به عنوان بافر و تنظیم کننده اسیدیته عمل می‌کند.
- تثبیت کننده: به عنوان تثبیت کننده رنگ در صنعت نساجی و بهبود دهنده بافت در برخی محصولات غذایی (مانند سبزیجات و میوه‌های کنسرو شده) استفاده می‌شود.
- ایمنی نسبی: به طور کلی در مقادیر مجاز مصرف، غیر سمی در نظر گرفته می‌شود.
- حلالیت مناسب در آب: این ویژگی استفاده از آن را در فرمولاسیون‌های مختلف آسان می‌کند.
معایب کلسیم دی استات
- عوارض گوارشی: مصرف بیش از حد یا در افراد حساس ممکن است منجر به عوارض گوارشی خفیفی مانند نفخ، یبوست و گاز معده شود.
- جذب رطوبت: خاصیت آب‌دوستی فرم بدون آب آن نیازمند شرایط نگهداری مناسب (محیط خشک) است.
- تداخلات دارویی: مانند سایر مکمل‌های کلسیم، ممکن است با جذب برخی داروها تداخل داشته باشد. بنابراین، مشورت با پزشک قبل از مصرف همزمان با سایر داروها ضروری است.
- خطر هایپرکلسمی: مصرف بی‌رویه و بیش از دوز توصیه شده می‌تواند منجر به افزایش سطح کلسیم خون (هایپرکلسمی) شود که عوارض خاص خود را دارد.
کاربردهای کلسیم دی استات
کلسیم دی استات به دلیل خواص متنوع خود در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارد:
- صنایع غذایی:
- به عنوان نگهدارنده (ضد کپک) در نان، شیرینی‌جات، و سایر محصولات پخته شده.
- به عنوان تنظیم کننده pH و بافر.
- به عنوان تثبیت کننده و سفت کننده بافت در برخی محصولات غذایی مانند توفو (به عنوان جایگزین بهتر برای سولفات کلسیم) و سبزیجات کنسرو شده.
- در تولید آبنبات، دسرها و پودینگ‌ها.
- در غذای حیوانات.
- صنایع دارویی:
- به عنوان عامل بافر در داروها.
- به عنوان مکمل کلسیم برای درمان یا پیشگیری از کمبود کلسیم.
- برای کنترل سطح بالای فسفات خون در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی (به عنوان بایندر فسفات).
- صنایع نساجی:
- به عنوان تثبیت کننده رنگ.
- صنایع شیمیایی:
- به عنوان کاتالیزور در برخی واکنش‌های شیمیایی.
- در گذشته به عنوان ماده اولیه برای تولید استون.
- تصفیه فاضلاب:
- برای حذف فسفات از فاضلاب.
- تولید صابون:
- به عنوان قلیا در تولید برخی صابون‌ها.
- تولید ژل آتش‌زا:
- محلول اشباع کلسیم استات در الکل، ژل نیمه جامد و قابل اشتعالی تشکیل می‌دهد.
گلیسیرین مونو استئارات
گلیسرول مونواستئارات، که به عنوان GMS نیز شناخته می‌شود، نوعی مونوگلیسرید است که اغلب به عنوان یک امولسیفایر، عامل غلیظ کننده و تثبیت کننده در غذا، داروها و لوازم آرایشی استفاده می‌شود. به صورت پودری سفید، بی‌بو و کمی شیرین با خاصیت جذب رطوبت ظاهر می‌شود. از نظر شیمیایی، استری است که از گلیسرول و اسید استئاریک تشکیل شده است. علاوه بر این، معمولاً در مکمل‌های هیدراتاسیون مورد استفاده در فرمولاسیون‌های ورزشی و تمرینی به کار میرود.
ساختار گلیسرول مونواستئارات
ساختار گلیسرین مونواستئارات (Glycerol monostearate) شامل یک اسکلت گلیسرول (پروپان-1،2،3-تریول) است که یکی از گروه‌های هیدروکسیل (-OH) آن به اسید استئاریک (یک اسید چرب زنجیره بلند با 18 اتم کربن) استری شده است. دو گروه هیدروکسیل باقی‌مانده روی گلیسرول آزاد می‌مانند و آن را به یک مونوگلیسرید تبدیل می‌کنند.
فرمول شیمیایی گلیسرول مونواستئارات
C₂₁H₄₂O₄
خواص گلیسرول مونواستئارات
گلیسرین مونواستئارات (GMS) پودری سفید، بی‌بو و پوسته‌ای یا جامد مومی شکل با طعم کمی شیرین است. این ماده رطوبت‌گیر است، به این معنی که می‌تواند رطوبت هوا را جذب کند. در حالی که در آب نامحلول است، به خوبی در آب داغ پراکنده می‌شود و در روغن‌ها و حلال‌های آلی حل می‌شود. GMS با نقطه ذوب حدود 55-65 درجه سانتی‌گراد (131-149 درجه فارنهایت)، از نظر شیمیایی از گلیسرول استری شده با اسید استئاریک تشکیل شده است که به آن خواص آب‌دوست و آب‌گریز می‌دهد. این ماهیت آمفیفیلیک آن را به یک امولسیفایر مؤثر تبدیل می‌کند و اجازه می‌دهد آب و روغن در فرمولاسیون‌های مختلف با هم مخلوط شوند. علاوه بر امولسیون، GMS به عنوان یک عامل غلیظ کننده، عامل ضد چسبندگی، مرطوب کننده و تثبیت کننده عمل می‌کند. این ماده بافت را بهبود می‌بخشد، ماندگاری را افزایش می‌دهد و از خشکی در محصولاتی از غذا و داروها گرفته تا لوازم آرایشی و مراقبت از پوست جلوگیری می‌کند.
کاربردهای گلیسرول مونواستئارات
صنایع غذایی
- به عنوان یک امولسیفایر در محصولات پخته شده، محصولات لبنی و مارگارین برای جلوگیری از جدا شدن روغن و آب عمل می‌کند.
- با حفظ رطوبت، بافت و نرمی نان، کیک و شیرینی را بهبود می‌بخشد.
- در بستنی و دسرهای منجمد برای جلوگیری از تشکیل کریستال‌های یخ و افزایش خامه‌ای بودن استفاده می‌شود.
- به عنوان یک عامل ضد بیات شدن در محصولات پخته شده عمل می‌کند و ماندگاری را افزایش می‌دهد.
صنعت داروسازی
- به عنوان یک تثبیت کننده در فرمولاسیون‌های قرص برای افزایش قوام دارو استفاده می‌شود.
- به عنوان یک عامل آزاد کننده کنترل شده در سیستم‌های تحویل دارو عمل می‌کند.
- به تولید کپسول‌ها و پوشش‌ها برای بهبود حلالیت و جذب کمک می‌کند.
لوازم آرایشی و مراقبت شخصی
- در لوسیون‌ها، کرم‌ها و مرطوب کننده‌ها به عنوان یک غلیظ کننده و نرم کننده برای بهبود بافت یافت می‌شود.
- در محصولات مراقبت از مو برای ایجاد نرمی و آبرسانی استفاده می‌شود.
-
گلیسیرین مونو استئارات برای پوست به عنوان یک مرطوب کننده در محصولات مراقبت از پوست صورت در جلوگیری از خشکی کاربرد دارد.
مکمل‌های ورزشی و سلامتی
- در پودرهای هیدراتاسیون و نوشیدنی‌های انرژی‌زا برای بهبود جذب آب گنجانده می‌شود.
- به حفظ هیدراتاسیون عضلات و جلوگیری از کم‌آبی بدن در طول ورزش‌های شدید کمک می‌کند.
کاربردهای صنعتی
- در فرآوری پلاستیک و پلیمر به عنوان روان کننده و عامل ضد الکتریسیته ساکن استفاده می‌شود.
- در موم‌ها و پولیش‌ها برای بهبود قوام یافت می‌شود.
- به عنوان یک عامل ضد کف در برخی از فرآیندهای صنعتی عمل می‌کند.
خرید گلیسیرین مونو استئارات
قیمت گلیسیرین مونو استئارات
قیمت گلیسیرین مونو استئارات (GMS) وابسته به گرید محصول،میزان خلوص و برند تولیدکننده دارد همچنین نوسانات بازار جهانی مواد اولیه، هزینه‌های حمل‌ونقل و نرخ ارز نیز از عوامل تأثیرگذار بر قیمت نهایی این ماده به‌شمار می‌روند. برای دریافت قیمت به‌روز گلیسیرین مونو استئارات و مشاوره در انتخاب گرید مناسب، کارشناسان ما آماده ارائه اطلاعات تخصصی و تأمین سریع محصول بر اساس نیاز شما هستند.
مزایای گلیسیرین مونو استئارات
-
✅ بهبود بافت و پایداری محصول: در صنایع غذایی و آرایشی، GMS به بهبود قوام و یکنواختی محصولات کمک می‌کند.
-
✅ عامل امولسیون‌کننده قوی: در ترکیب آب و روغن عملکرد بسیار خوبی دارد، به همین دلیل در کرم‌ها، لوسیون‌ها و مارگارین کاربرد فراوانی دارد.
-
✅ افزایش عمر مفید محصولات: به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی، باعث جلوگیری از فساد زودهنگام مواد غذایی یا محصولات مراقبت از پوست می‌شود.
-
✅ کاربرد گسترده و ایمن: در صنایع مختلف از جمله غذایی، دارویی، آرایشی و حتی پلاستیک‌ها کاربرد دارد.
-
✅ پایداری حرارتی مناسب: در برابر حرارت مقاومت خوبی دارد و در فرآیندهای تولید صنعتی به راحتی استفاده می‌شود.
معایب گلیسیرین مونو استئارات
-
❌ حساسیت به دوز مصرفی: در صورت استفاده بیش از حد، ممکن است باعث تغییر بافت یا طعم محصولات غذایی شود.
-
❌ نیاز به کنترل کیفیت دقیق: برخی گریدهای پایین‌تر ممکن است ناخالصی داشته باشند که بر کیفیت محصول نهایی تأثیر منفی می‌گذارد.
-
❌ تداخل با برخی ترکیبات فعال: در فرمولاسیون‌های خاص، ممکن است عملکرد برخی ترکیبات دیگر را کاهش دهد.
-
❌ محدودیت در محصولات طبیعی یا ارگانیک: اگرچه GMS ایمن است، اما برخی برندها با استانداردهای خاص ممکن است استفاده از آن را محدود کنند.
-
تفاوت گلیسرول مونو استئارات و گلیسرول مونو استئارات ۴۰
گلیسرول مونو استئارات (GMS) به‌طور کلی به ترکیب استری حاصل از گلیسرین و اسید استئاریک گفته می‌شود که به عنوان امولسیفایر، پایدارکننده و ماده ضدکف در صنایع غذایی، دارویی و پلاستیک‌سازی کاربرد دارد. اما گلیسرول مونو استئارات ۴۰ (GMS 40) یکی از گریدهای خاص GMS است که حاوی حدود ۴۰ درصد مونواستئارات فعال بوده و از نظر خلوص و عملکرد فنی برای کاربردهای مشخص‌تری تولید می‌شود.
🔹 GMS: یک عنوان کلی برای گلیسرول مونو استئارات است که می‌تواند شامل انواع گریدها با درصدهای مختلف مونواستئارات باشد.
🔹 GMS 40: مشخص‌کننده گرید خاص با ۴۰٪ مونواستئارات فعال است و در صنایعی که کنترل کیفیت دقیق‌تری نیاز است (مانند بسته‌بندی غذایی، مستربچ‌ها یا امولسیون‌های تخصصی) استفاده می‌شود.
تفاوت گلیسیرین تری استئارات و گلیسیرین مونو استئارات
گلیسیرین تری استئارات (GTS) و گلیسیرین مونو استئارات (GMS) هر دو از مشتقات استری گلیسرول و اسید استئاریک هستند، اما تفاوت ساختاری و عملکردی مهمی دارند که بر نوع کاربرد آن‌ها در صنایع مختلف تأثیرگذار است.