پلی تریماید (PEI)
پلی‌اترایمید (PEI) یک ترموپلاستیک مهندسی با عملکرد بالا است که به دلیل خواص مکانیکی، حرارتی و شیمیایی فوق‌العاده‌اش شناخته می‌شود. این ماده در کاربردهای صنعتی پرتقاضا مانند هوافضا، خودروسازی، پزشکی و الکترونیک استفاده می‌شود.
ساختار
پلی‌اترایمید (PEI) یک پلیمر ترموپلاستیک آمورف است که ساختار ستون فقرات آن شامل گروه‌های تکرارشونده اتر و ایمید می‌باشد. پیوندهای اتر (-O-) انعطاف‌پذیری و فرآیندپذیری بهتری را فراهم می‌کنند، در حالی که گروه‌های ایمید (-CO-N-CO-) به پایداری حرارتی بالا، استحکام مکانیکی و مقاومت شیمیایی این پلیمر کمک می‌کنند. ساختار آن معمولاً شامل حلقه‌های آروماتیک است که موجب افزایش سختی و عملکرد حرارتی آن می‌شود. این ترکیب منحصربه‌فرد باعث می‌شود PEI دارای پایداری ابعادی عالی، مقاومت در برابر شعله و خواص دی‌الکتریک مطلوبی باشد. به دلیل این ساختار مولکولی خاص، PEI استحکام و سختی خود را در دماهای بالا حفظ کرده و برای کاربردهای مهندسی پیشرفته مناسب است.
ویژگی‌ها
پلی‌اترایمید (PEI) یک ترموپلاستیک با عملکرد بالا است که دارای خواص مکانیکی، حرارتی و الکتریکی فوق‌العاده‌ای می‌باشد. این ماده دارای دمای انتقال شیشه‌ای (Tg) بالا در حدود ۲۱۷ درجه سانتی‌گراد است که امکان حفظ یکپارچگی ساختاری در شرایط گرمایی شدید را فراهم می‌کند. PEI استحکام کششی و خمشی بالایی دارد و مقاومت بالایی در برابر تغییر شکل تحت بار را ارائه می‌دهد. این پلیمر به‌طور طبیعی ضد شعله بوده و میزان دود کمی تولید می‌کند، که آن را برای کاربردهای هوافضا و الکترونیک ایده‌آل می‌سازد. همچنین، PEI مقاومت شیمیایی خوبی در برابر انواع حلال‌ها، روغن‌ها و اسیدهای ضعیف دارد، اگرچه در برابر بازهای قوی حساس است. با داشتن خواص عالی عایق الکتریکی، PEI به‌طور گسترده در قطعات الکتریکی و الکترونیکی استفاده می‌شود. علاوه بر این، این ماده دارای انبساط حرارتی پایین و پایداری ابعادی خوبی است که دقت بالا را در محیط‌های دمای بالا تضمین می‌کند. شفافیت ذاتی و قابلیت رنگ‌پذیری آن، استفاده از این ماده را در کاربردهای مختلف صنعتی ممکن می‌سازد.
کاربردهای پلی‌اترایمید (PEI)
• قطعات هوافضا: استفاده در پانل‌های داخلی، کانال‌ها و اتصالات الکتریکی به دلیل مقاومت در برابر شعله و خواص سبک‌وزنی
• قطعات خودرویی: کاربرد در قطعات زیر کاپوت، محفظه‌های حسگر و سیستم‌های روشنایی که نیاز به مقاومت حرارتی بالا دارند
• تجهیزات پزشکی: مورد استفاده در ابزارهای جراحی و دستگاه‌های پزشکی که نیاز به استریلیزاسیون مکرر و دوام بالا دارند
• قطعات الکتریکی و الکترونیکی: شامل کانکتورهای عایق، بردهای مدار و تجهیزات پردازش نیمه‌رسانا
• چاپ سه‌بعدی: به‌ویژه در کاربردهای با عملکرد بالا با استفاده از فیلامنت‌های مبتنی بر PEI مانند ULTEM™ 9085 و ULTEM™ 1010
• تجهیزات صنعتی و صنایع غذایی: مورد استفاده در دستگاه‌هایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر گرما و مواد شیمیایی دارند
مزایای PEI
• پایداری حرارتی بالا، حفظ عملکرد در دماهای تا ۲۱۷ درجه سانتی‌گراد
• استحکام مکانیکی و سفتی فوق‌العاده، که دوام بالایی را در محیط‌های سخت تضمین می‌کند
• به‌طور طبیعی ضد شعله با تولید دود کم، ایده‌آل برای کاربردهای ایمنی حساس
• مقاومت شیمیایی خوب در برابر بسیاری از حلال‌ها، روغن‌ها و اسیدهای ضعیف
• خواص عالی عایق الکتریکی، مناسب برای کاربردهای الکترونیکی
• پایداری ابعادی خوب با تغییر شکل کم در طول زمان، تضمین دقت بالا در قطعات صنعتی
• قابل فرآوری از طریق روش‌هایی مانند قالب‌گیری تزریقی، اکستروژن و چاپ سه‌بعدی
معایب PEI
• هزینه نسبتاً بالا در مقایسه با سایر پلاستیک‌های مهندسی
• ماهیت شکننده در برخی شرایط، به‌ویژه در کاربردهای حساس به ضربه
• محدودیت در برابر بازهای قوی و برخی حلال‌های قطبی
• نیاز به دمای پردازش بالا، که ممکن است هزینه‌های تولید را افزایش دهد
• قابلیت جذب رطوبت، که می‌تواند در صورت عدم خشک کردن صحیح قبل از فرآیند، بر خواص مکانیکی تأثیر بگذارد
پلی سوربات 20 (توئین 20)
ساختار شیمیایی پلی سوربات 20
- فرمول مولکولی: C58H114O26
- نام شیمیایی: Polyoxyethylene (20) sorbitan monolaurate
- ساختار شامل:
- یک مولکول سوربیتول (الکل قندی)
- 20 واحد اتیلن اکسید
- یک استر اسید لوریک
- این ترکیب دارای بخش‌های آبدوست (هیدروفیلیک) و چربی‌دوست (هیدروفوبیک) است که آن را به یک سورفکتانت مؤثر تبدیل می‌کند.
ویژگی‌های پلی سوربات 20
- ظاهر: مایع زرد روشن تا شفاف
- بوی ضعیف یا بدون بو
- محلول در آب، الکل، گلیسرول
- نامحلول در روغن‌های معدنی
- مقدار HLB: حدود 16.7 (مناسب برای امولسیون‌های روغن در آب)
- pH محلول آبی 5 تا 7
- دمای ذوب: حدود 16 درجه سانتی‌گراد
- دمای جوش: بالای 100 درجه سانتی‌گراد
کاربردهای پلی سوربات 20
پلی سوربات 20 (توئین 20) در صنایع مختلف به عنوان یک ماده چندمنظوره استفاده می‌شود: صنایع آرایشی و بهداشتی- امولسیفایر در کرم‌ها، لوسیون‌ها، شامپوها و پاک‌کننده‌ها
- حل‌کننده اسانس‌ها و روغن‌های معطر در فرمولاسیون‌های آبی
- کاهش کشش سطحی و بهبود پخش‌پذیری مواد فعال
- افزایش حلالیت داروهای کم‌محلول
- تثبیت امولسیون‌ها و سوسپانسیون‌ها
- استفاده در واکسن‌ها، قطره‌های چشمی و داروهای تزریقی
- امولسیفایر در سس‌ها، بستنی، شکلات و محصولات لبنی
- بهبود بافت، یکنواختی و جلوگیری از جداشدگی فازها
- استخراج پروتئین‌های غشایی
- غیرفعال‌سازی ویروس‌ها
- آماده‌سازی کشت‌های میکروبی
معایب پلی سوربات 20
- احتمال آلودگی با ترکیباتی مانند 1,4-دی‌اکسان در فرآیند تولید
- حساسیت‌های پوستی در برخی افراد
- در غلظت‌های بالا ممکن است باعث تحریک چشم یا پوست شود
- نیاز به کنترل دقیق در فرمولاسیون‌های دارویی و آرایشی
مزایای پلی سوربات 20
- غیر یونی بودن: عملکرد پایدار در محیط‌های اسیدی و قلیایی
- سازگاری بالا با مواد مختلف
- ایجاد امولسیون‌های پایدار و یکنواخت
- افزایش حلالیت مواد فعال در فرمولاسیون‌ها
- ضد استاتیک و تعدیل‌کننده ویسکوزیته
- مناسب برای محصولات وگان و غیر کمدون‌زا
ایمنی و نگهداری پلی سوربات 20
بر اساس منابع معتبر، پلی سوربات 20 در صورت استفاده مطابق با استانداردهای صنعتی، ماده‌ای ایمن برای پوست و مو محسوب می‌شود. با این حال، رعایت نکات زیر ضروری است:- نگهداری در ظروف دربسته، دور از نور مستقیم و حرارت بالا
- استفاده در غلظت‌های توصیه‌شده (1 تا 20 درصد)
- اجتناب از تماس مستقیم با چشم
- در صورت بروز حساسیت، قطع مصرف و مشاوره با متخصص
پلی سوربات 80 (توئین 80)
پلی سوربات 80 که با نام تجاری توئین 80 نیز شناخته می‌شود، یک سورفکتانت غیر یونی و امولسیون‌کننده قوی است که از واکنش سوربیتان با اسید اولئیک و اتیلن اکسید به‌دست می‌آید. این ماده به‌دلیل سازگاری بالا با آب و روغن، نقش کلیدی در فرمولاسیون بسیاری از محصولات غذایی، دارویی و آرایشی دارد. شفافیت بالا، پایداری در شرایط مختلف و ایمنی نسبی باعث شده پلی سوربات 80 به یکی از پرمصرف‌ترین مواد افزودنی صنعتی در جهان تبدیل شود.
ساختار شیمیایی پلی سوربات 80 (توئین 80)
ساختار پلی سوربات 80 (توئین 80) شامل یک هسته سوربیتان است که به‌وسیله زنجیره‌های پلی‌اکسی‌اتیلن با اسید چرب اولئیک اسید پیوند یافته است. این ساختار آمفی‌فیلیک، امکان کاهش کشش سطحی بین فازهای آب و روغن را فراهم کرده و تشکیل امولسیون‌های پایدار را ممکن می‌سازد.
-
فرمول شیمیایی: C₆₄H₁₂₄O₂₆
-
شماره CAS: 9005-65-6
ویژگی‌های پلی سوربات 80 (توئین 80)
-
حالت فیزیکی: مایع غلیظ، زرد کم‌رنگ تا کهربایی
-
چگالی در 20°C: حدود 1.06 g/cm³
-
نقطه انجماد: تقریبی 0°C تا -5°C
-
حلالیت در آب: محلول کامل در آب، اتانول و برخی حلال‌های آلی
-
پایداری شیمیایی: پایدار در pH 4–8 و دمای محیط
-
HLB (Hydrophilic-Lipophilic Balance): حدود 15
کاربردهای پلی سوربات 80 (توئین 80)
پلی سوربات 80 (توئین 80) در صنایع مختلف به‌دلیل خواص امولسیون‌کنندگی و حل‌کنندگی گسترده استفاده می‌شود:
-
صنایع غذایی: بهبود بافت و پایداری در بستنی، سس‌ها، کیک‌ها و محصولات لبنی.
-
صنایع دارویی: کمک به حل داروهای محلول در روغن، تهیه محلول‌های تزریقی و واکسن‌ها.
-
صنایع آرایشی و بهداشتی: ایجاد امولسیون پایدار در کرم‌ها، لوسیون‌ها و شامپوها.
-
کاربردهای صنعتی: فرمولاسیون روان‌کننده‌ها، پوشش‌ها و مواد تمیزکننده.
معایب پلی سوربات 80 (توئین 80)
-
احتمال ایجاد حساسیت یا واکنش آلرژیک در برخی افراد.
-
کاهش پایداری در pH بسیار اسیدی یا قلیایی.
-
حساسیت به اکسیداسیون در دماهای بالا و طولانی‌مدت.
-
محدودیت استفاده در برخی محصولات ارگانیک یا فاقد افزودنی مصنوعی.
مزایای پلی سوربات 80 (توئین 80)
-
سازگاری بالا با طیف وسیعی از ترکیبات آبدوست و چربی‌دوست.
-
ایمنی نسبی در مصرف خوراکی و دارویی با دوز مجاز.
-
قابلیت حل‌کنندگی بالا برای ترکیبات محلول در چربی.
-
پایداری حرارتی و شیمیایی مناسب در شرایط معمول فرآوری.
-
بهبود کیفیت محصول از نظر بافت، طعم و ظاهر.
ایمنی و نگهداری پلی سوربات 80 (توئین 80)
-
نگهداری: در ظروف دربسته، دور از نور مستقیم خورشید و در دمای 15–25°C.
-
ایمنی: استفاده در دوزهای مجاز تعیین‌شده توسط استانداردهای بین‌المللی (مانند FDA و EFSA) بی‌خطر است.
-
اقدامات محافظتی: هنگام کار صنعتی با پلی سوربات 80 استفاده از دستکش و عینک ایمنی توصیه می‌شود.
-
سازگاری: از تماس با مواد اکسیدکننده قوی خودداری شود.
پلی‌اتیلن گلیکول 6000
پلی‌اتیلن گلیکول 6000 یک ترکیب پلیمری از خانواده پلی‌اتیلن گلیکولها (PEGs) است که از واحدهای تکرار شونده اتیلن اکسید تشکیل شده است. فرمول کلی آن H(OCH₂CH₂)nOH بوده و وزن مولکولی متوسط آن در محدوده 6000 گرم بر مول قرار دارد. این وزن مولکولی، آن را به ماده‌ای نیمه‌جامد یا جامد سفید و واکس‌مانند تبدیل می‌کند.
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی پلی‌اتیلن گلیکول 6000
-
ظاهر فیزیکی: جامد سفید، کریستالی یا پودری
-
حلالیت: محلول در آب و بسیاری از حلال‌های آلی قطبی مانند اتانول
-
چگالی (در 20°C): حدود 1.2 g/cm³
-
نقطه ذوب: حدود 55–63°C
-
ویسکوزیته: بالاتر از PEG 400 و PEG 200، مناسب برای فرمولاسیون‌های نیمه‌جامد
-
پایداری: غیر فرّار، پایدار در دمای محیط و بی‌بو
کاربردهای پلی‌اتیلن گلیکول 6000
-
صنایع دارویی و پزشکی
-
به عنوان بایندر (binder) در قرص‌سازی
-
کمک به رهاسازی کنترل‌شده دارو
-
استفاده به عنوان ملین اسمزی
-
-
صنایع آرایشی و بهداشتی
-
بهبود قوام کرم‌ها، لوسیون‌ها و شامپوها
-
نقش امولسیفایر و مرطوب‌کننده
-
-
صنایع غذایی
-
به عنوان پوشش‌دهنده و عامل ضدکیک در پودرها
-
بهبود بافت و رطوبت‌پذیری
-
-
صنایع شیمیایی و صنعتی
-
به‌کارگیری در پلاستیک‌ها و پلیمرها به عنوان روان‌کننده
-
ماده کمکی در رنگ‌ها و پوشش‌ها
-
معایب پلی‌اتیلن گلیکول 6000
-
قابلیت جذب رطوبت بالا (هیدروسکوپیک) که نیاز به بسته‌بندی مناسب دارد
-
امکان ایجاد واکنش‌های حساسیتی خفیف در برخی افراد
-
محدودیت دوز مصرفی در صنایع دارویی و غذایی
مزایای پلی‌اتیلن گلیکول 6000
-
غیر سمی و بی‌بو
-
انحلال‌پذیری عالی در آب و بسیاری از حلال‌ها
-
پایداری شیمیایی و حرارتی بالا
-
سازگاری زیستی مناسب برای داروسازی
-
در دسترس بودن و قیمت مقرون‌به‌صرفه
ایمنی و نگهداری پلی‌اتیلن گلیکول 6000
-
ایمنی: عموماً غیرخطرناک و غیرسمی
-
تجهیزات ایمنی: استفاده از دستکش و عینک هنگام کار در مقیاس صنعتی توصیه می‌شود
-
انبارداری: در ظروف دربسته، در محیط خشک و خنک، به دور از رطوبت و نور مستقیم خورشید نگهداری شود
-
حمل و نقل: بدون محدودیت خاص طبق استانداردهای بین‌المللی
پلی‌استایرن انبساطی
ساختار پلی‌استایرن انبساطی
ساختار پلی‌استایرن منبسط (EPS) شامل دانه‌های فوم کوچک و سلول بسته است که از پلی‌استایرن ساخته شده‌اند. این دانه‌ها با استفاده از حرارت منبسط می‌شوند و باعث می‌شوند که آن‌ها تا 50 برابر اندازه اصلی خود گسترش یابند. همچنین هر دانه حاوی حفره‌های هوایی است.خواص پلی‌استایرن انبساطی
پلی‌استایرن انبساطی (EPS) به عنوان هسته پلیمر بیشتر در کاربردها استفاده می‌شود. این به این دلیل است که این ماده سبک وزن، مقاوم در برابر رطوبت است و عمر طولانی دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که نرم شدن EPS زمانی آغاز می‌شود که دما بین 100°C تا 120°C باشد. در فرآیند انفجار، EPS در دمای حدود 160°C ذوب شده و سپس بخار می‌شود و در دمای 275°C گازهای سمی تولید می‌کند. EPS یک ترموپلاستیک هیدروکربنی غیر فعال با چگالی کم است که شامل دانه‌های کروی است که 2 درصد آن پلی‌استایرن و 98 درصد آن هوا است.کاربردهای پلی‌استایرن انبساطی
ساختمان و ساخت و ساز EPS به طور گسترده‌ای در صنعت ساخت و ساز به دلیل خواص عایق‌بندی آن استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند به کار رود:- کاربرد پلی استایرن در ساختمان به عنوان یونولیت ساختمانی پانل عایق برای نما، دیوارها، سقف‌ها و کف‌ها در ساختمان‌ها.
- به عنوان ماده شناوری در ساخت ماریناها و پل‌ها.
- به عنوان پرکننده سبک در ساخت جاده‌ها و راه‌آهن.
- تولید ظروف خدمات غذایی مانند فنجان‌های نوشیدنی، سینی‌های غذا و ظروف تاشو.
مزایای پلی‌استایرن انبساطی
- سبک وزن
- مقاوم در برابر آب
- آسان برای تولید
- انرژی کارآمد
- دوام و طول عمر بالا
معایب پلی‌استایرن انبساطی
- آسیب‌پذیری در برابر فشار
- مقاومت محدود در برابر آتش
- غیرقابل تجزیه‌پذیر
قیمت پلی استایرن انبساطی eps
به طور کلی قیمت پلی استایرن انبساطی در ایران قیمت این ماده اولیه وابسته به شرایط بازار و نوع گرید، برند تولیدکننده، نوسانات قیمت بازار و مقدار عرضه و تقاضا مرتبط است. شما می‌توانید برای اطلاع از قیمت پلی استایرن انبساطی با کارشناسان بازرگانی ما تماس بگیرید تا از آخرین نرخ روز قیمت این ماده با خبر شوید.خرید پلی استایرن انبساطی
جهت خرید این ماده می‌توانید با راهنمایی های لازم کارشناسان ما گرید مورد نظر خودتان را انتخاب کنید تا با خریدی دقیق و آگاهانه محصولات خود را تولید نمایید.پلی استایرن انبساطی اسنوا یکی از گریدهای پرکاربرد پلی استایرن سبک و قابل انبساط است که دارای دانه‌بندی متوسط تا درشت و قابلیت شکل‌پذیری است و در صنایع مختلف بسته‌بندی، عایق‌سازی و تولید بلوک سقفی پلی استایرن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گرید دارای میزان مشخصی از عامل پنتان برای قابلیت انبساط بهینه در فرآیند پیش‌انبساط و قالب‌گیری مناسب است.
F100 EPS
پلی استایرن f100 یکی از گریدهای تخصصی EPS است که برای تولید انواع محصولات سبک، عایق‌دار و قالب‌پذیر در صنایع استفاده می‌شود. این گرید به دلیل خواص مکانیکی مناسب، قابلیت شکل‌دهی بالا و عملکرد حرارتی مناسب و در تولید محصولات بسته‌بندی، ساختمانی و صنعتی بسیار کاربردی است. در نتیجه f100 اسنوا می‌تواند گزینه مناسب و کاربردی برای تولید محصول مد نظر شما باشد.
EPS-200
یکی دیگر از گریدهای پرکاربرد پلی‌استایرن انبساطی است که با چگالی بالا و استحکام مناسب، برای تولید محصولات عایق و مقاوم مورد استفاده قرار می‌گیرد که در پتروشیمی تبریز تولید شده است. این گرید به دلیل پایداری ابعادی، قالب‌گیری دقیق و خواص حرارتی عالی، انتخابی ایده‌آل در صنایع ساختمانی، بسته‌بندی صنعتی و قطعه‌سازی فنی استفاده می‌شود. EPS-300 EPS 300 تبریز هماننده گرید EPS-200 از جمله محصولاتی است که توسط شرکت پتروشیمی تبریز تولید می‌شود. این گرید با چگالی بالا، قابلیت پیش‌انبساط چندمرحله‌ای و ویژگی‌های قالب‌گیری دقیق، در صنعت ساختمان، بسته‌بندی‌های صنعتی سنگین و قطعات به کار میرود.فرایند تولید پلی‌استایرن انبساطی
۱. پیش‌انبساط (Pre-expansion)
در این مرحله دانه‌های خام پلی‌استایرن تحت بخار آب قرار می‌گیرند و عامل فوم‌زا تبخیر شده، حجم ذرات چندین برابر افزایش می‌یابد. کنترل دقیق دما و زمان، تعیین‌کننده چگالی نهایی محصول است.
۲. پایدارسازی (Stabilization)
دانه‌های انبساط‌یافته در سیلوهای تهویه‌شده نگهداری می‌شوند تا فشار داخلی آن‌ها متعادل شده و برای مرحله قالب‌گیری آماده شوند. این مرحله برای دستیابی به فوم همگن و بدون عیب بسیار حیاتی است.
۳. قالب‌گیری (Molding)
ذرات پیش‌انبساطی در قالب قرار گرفته و دوباره با بخار حرارت داده می‌شوند. در این فرایند، ذرات به یکدیگر جوش خورده و قطعه نهایی با شکل و ابعاد دلخواه (بلوک، ورق یا قطعات خاص) به دست می‌آید.
۴. خشک‌کردن و برش
محصول نهایی پس از خارج شدن از قالب خشک و در صورت نیاز به ابعاد مورد نظر برش داده می‌شود.
ویژگی‌های EPS
-
وزن سبک و عایق حرارتی عالی → مناسب برای صنعت ساختمان (عایق دیوار و سقف).
-
ضربه‌پذیری و جذب انرژی → کاربرد گسترده در بسته‌بندی تجهیزات حساس.
-
فرآیندپذیری آسان و اقتصادی → تولید در تیراژ بالا با هزینه پایین.
-
قابلیت بازیافت → کاهش اثرات زیست‌محیطی و بهبود پایداری.
با رشد روزافزون صنعت ساخت‌وساز و نیاز به بسته‌بندی ایمن و سبک، تقاضا برای پلی‌استایرن انبساطی (EPS) در بازار داخلی و جهانی رو به افزایش است. شرکت‌های فعال در این حوزه با سرمایه‌گذاری در تجهیزات مدرن و کنترل دقیق فرایند انبساط می‌توانند محصولاتی با کیفیت یکنواخت و مطابق با استانداردهای بین‌المللی عرضه کنند.
تیتانیوم دی اکسید
تاریخچه و اهمیت جهانی TiO₂
استفاده از تیتانیوم دی‌اکسید به اوایل قرن بیستم بازمی‌گردد؛ زمانی که نیاز به یک رنگدانه سفید مقاوم و بی‌خطر به شدت احساس می‌شد. پیش از آن از سرب سفید به عنوان رنگدانه استفاده می‌شد که سمی و خطرناک بود و مشکلات بهداشتی جدی داشتند. TiO₂ به دلیل غیرسمی بودن و پایداری بالا، خیلی زود جایگزین سرب سفید شد و امروزه بیش از ۷۰ درصد کل رنگدانه‌های سفید مصرفی جهان را تشکیل می‌دهد. در دهه ۱۹۲۰، تولید صنعتی دی‌اکسید تیتانیوم آغاز شد و خیلی زود به دلیل ایمنی و کیفیت، جایگزین رنگدانه‌های سربی شد. طبق آمار بازار جهانی، مصرف سالانه TiO₂ حدود ۶ میلیون تن است و صنایع رنگ و پوشش‌ها بیشترین سهم مصرف را دارند. چین، آمریکا و اروپا بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این ماده هستند و برندهایی مثل Kronos، Chemours، Tronox و Lomon Billions در این بازار پیشتازند.ساختار بلوری و انواع تیتانیوم دی‌اکسید
TiO₂ در طبیعت به چند فرم بلوری وجود دارد، اما دو نوع آناتاز (Anatase) و روتیل (Rutile) مهم‌ترین گریدهای صنعتی آن هستند:| ویژگی | آناتاز (Anatase) | روتایل (Rutile) |
| ظاهر | سفید روشن | سفید متمایل به زرد |
| مقاومت در برابر UV | متوسط | بسیار بالا |
| پایداری حرارتی | کمتر | بیشتر |
| پراکندگی نوری | بالاتر | کمتر |
| کاربردها | آرایشی، کاغذ، رنگ‌های داخلی | رنگ‌های صنعتی، پوشش‌های خارجی، پلاستیک‌ها |
| دانسیته | حدود ۳.۹ g/cm³ | حدود ۴.۲۳ g/cm³ |
| شاخص شکست نور | ۲.۴۹ | ۲.۷۰ |
- آناتاز به دلیل رنگ سفید خالص در صنایع آرایشی و کاغذسازی محبوب است، در حالی که روتایل به خاطر مقاومت نوری و پایداری بالاتر در رنگ‌های صنعتی و پوشش‌های فضای باز کاربرد بیشتری دارد.
خواص فیزیکی و شیمیایی TiO₂
- جرم مولکولی: 79.9 g/mol
- نقطه ذوب: ۱۸۵۵ °C
- دانسیته: ۳.۹ – ۴.۲۳ g/cm³
- ضریب شکست نور: ۲.۵ – ۲.۷ (بالاترین در بین رنگدانه‌ها)
- انحلال‌پذیری: نامحلول در آب و اغلب اسیدها، محلول در H₂SO₄ و HF
- ویژگی ظاهری: پودر سفید بسیار ریز، بی‌بو و غیرسمی
روش‌های تولید TiO₂
۱. روش سولفات- ماده اولیه: ایلمنیت یا روتیل طبیعی
- واکنش با اسید سولفوریک ← تولید سولفات تیتانیوم
- مزایا: هزینه کمتر
- رسوب‌گیری و تکلیس ← تولید TiO₂
- معایب: آلودگی زیست‌محیطی بیشتر
- ماده اولیه: روتیل یا سرباره تیتانیوم
- واکنش با کلر در دمای بالا ← تتراکلرید تیتانیوم (TiCl₄)
- اکسیداسیون در حضور اکسیژن ← تولید TiO₂ خالص
- مزایا: کیفیت و خلوص بالاتر
- معایب: نیازمند تجهیزات پیشرفته‌تر
کاربردهای تیتانیوم دی‌اکسید
۱. صنایع رنگ و رزین- رنگ‌های ساختمانی (داخلی و خارجی)
- رنگ‌های صنعتی و ضدخوردگی
- رنگ‌های دریایی و خودرویی
- افزایش پوشانندگی رنگ
- مقاومت در برابر شرایط آب‌وهوایی
- ماندگاری و ثبات رنگ در طول زمان
- مورد تأیید سازمان FDA و ایمن در سطح میکرونی
- جایگزین مواد شیمیایی حساسیت‌زا در ضدآفتاب‌ها
- تولید مستربچ سفید
- فیلم‌های بسته‌بندی
- قطعات تزریقی و ظروف بادی
- جلوگیری از تغییر رنگ در برابر UV
- افزایش درخشندگی و زیبایی سطح
- بهبود دوام مکانیکی
- افزایش سفیدی و درخشندگی
- کدرکنندگی و بهبود جذب جوهر
- استفاده در کاغذهای مرغوب چاپ و بسته‌بندی
- افزودنی رنگ سفید با کد E171
- کاربرد در آدامس، شکلات، روکش قرص و کپسول
- محدودیت: از سال ۲۰۲۲ اتحادیه اروپا مصرف خوراکی آن را ممنوع کرده است.
- لعاب کاشی و ظروف چینی
- تولید شیشه‌های اپتیکی
- افزایش شفافیت یا کدر شدن بر اساس نیاز
- سفیدکننده در الیاف پلی‌استر و نایلون
- افزایش مقاومت نوری و گرمایی
- نانوذرات TiO₂ در سلول‌های خورشیدی نسل جدید
- تصفیه هوا و آب با خاصیت فوتوکاتالیستی
- کاربرد در سنسورها و فناوری‌های پزشکی نوین
مزایا و معایب تیتانیوم دی‌اکسید (TiO₂)
مزایا- رنگ سفید بسیار خالص و درخشان
- یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های TiO₂، قدرت انعکاس نور فوق‌العاده است که باعث ایجاد سفیدی و درخشندگی عالی در رنگ‌ها، کاغذ و محصولات آرایشی می‌شود.
- قدرت پوشانندگی بالا
- TiO₂ می‌تواند پوشش‌دهی بسیار خوبی در رنگ‌ها و پلاستیک‌ها ایجاد کند و باعث کاهش مصرف مواد اولیه و صرفه‌جویی در هزینه‌ها شود.
- مقاومت در برابر اشعه UV
- به خصوص گرید روتایل، مقاومت بالایی در برابر نور خورشید و اشعه ماورای بنفش دارد و طول عمر محصولات رنگی و پوششی را افزایش می‌دهد.
- پایداری حرارتی و شیمیایی بالا
- TiO₂ در دماهای بالا و محیط‌های شیمیایی نسبتاً پایدار است و می‌تواند در فرآیندهای صنعتی مختلف بدون تغییر خواص استفاده شود.
- ایمنی نسبی و غیرسمی بودن
- برخلاف رنگدانه‌های قدیمی مثل سرب سفید، TiO₂ در سطح میکرونی غیرسمی است و استفاده در صنایع آرایشی و محصولات بهداشتی ایمن است.
- کاربرد در صنایع متنوع
- از رنگ و پلاستیک گرفته تا آرایشی، غذایی، کاغذ، سرامیک و نساجی، TiO₂ یک ماده چندمنظوره است که نیازهای صنایع مختلف را پوشش می‌دهد.
- بهبود کیفیت نهایی محصول
- افزایش درخشندگی، یکنواختی رنگ، شفافیت یا کدر بودن محصول، و بهبود قابلیت چاپ یا جذب جوهر از جمله مزایای مهم است.
- کاربردهای نوین و فناوری‌های پیشرفته
- نانو TiO₂ در فوتوکاتالیست‌ها، تصفیه هوا و آب، سلول‌های خورشیدی و پزشکی کاربرد دارد که ارزش افزوده محصول را بالا می‌برد.
- قیمت نسبتاً بالا
- TiO₂ گران‌تر از برخی رنگدانه‌های سفید دیگر مانند کربنات کلسیم یا اکسید روی است.
- پراکندگی دشوار در برخی کاربردها
- اگر پودر به درستی پراکنده نشود، ممکن است یکنواختی رنگ یا پوشش کاهش یابد و کیفیت محصول نهایی تحت تأثیر قرار گیرد.
- محدودیت مصرف خوراکی
- استفاده از TiO₂ به عنوان افزودنی غذایی (E171) در اتحادیه اروپا از سال ۲۰۲۲ ممنوع شده است.
- خطرات استنشاق پودر بسیار ریز
- گرد TiO₂ در حجم زیاد می‌تواند مشکلات تنفسی ایجاد کند؛ بنابراین رعایت استانداردهای ایمنی صنعتی ضروری است.
- اثرات بالقوه نانوذرات
- برخی تحقیقات نشان داده‌اند که TiO₂ در شکل نانو ممکن است اثرات زیست‌محیطی یا سلامت طولانی‌مدت داشته باشد.
- نیاز به کنترل دقیق فرآیند تولید
- کیفیت TiO₂ به روش تولید، اندازه ذرات و گرید بستگی دارد؛ هر گونه خطا در فرآیند می‌تواند باعث افت کیفیت و کاهش پوشانندگی شود.
ایمنی و نگهداری تیتانیوم دی‌اکسید
- انبارداری: محیط خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید
- ایمنی فردی: ماسک تنفسی، دستکش و عینک ایمنی هنگام کار با پودر
- خطرات احتمالی: استنشاق گرد بسیار ریز می‌تواند مشکلات تنفسی ایجاد کند
- استانداردها:
- OSHA (آمریکا): حد مجاز تماس شغلی 15 mg/m³
- NIOSH: توصیه به استفاده از سیستم تهویه و ماسک فیلتردار
- FDA: ایمن در محصولات آرایشی
- EFSA: ممنوعیت مصرف خوراکی (E171) در اتحادیه اروپا
مقایسه TiO₂ با سایر رنگدانه‌های سفید
| ویژگی | TiO₂ | اکسید روی (ZnO) | کربنات کلسیم (CaCO₃) |
| قدرت پوشانندگی | بسیار بالا | متوسط | کم |
| مقاومت نوری | عالی | خوب | ضعیف |
| قیمت | بالاتر | متوسط | پایین |
| ایمنی | غیرسمی | ایمن | ایمن |
| کاربرد | رنگ، پلاستیک، آرایشی | لاستیک، آرایشی | پرکننده صنعتی |
گریدهای مختلف TiO₂
- آناتاز : سفیدی بیشتر، مناسب صنایع آرایشی، کاغذ و رنگ‌های داخلی ساختمان.
- روتیل : مقاومت بالاتر در برابر نور و حرارت، مناسب رنگ‌های صنعتی، پلاستیک و پوشش‌های فضای باز.
خرید تیتانیوم دی‌اکسید (TiO₂)
انتخاب گرید مناسب تیتانیوم دی‌اکسید اهمیت زیادی در کیفیت محصول نهایی دارد. ما در شرکت تامین کالا:- تأمین مستقیم از تولیدکنندگان معتبر
- مشاوره تخصصی در انتخاب گرید آناتاز یا روتایل
- ارائه بهترین قیمت متناسب با بازار جهانی
روغن نارگیل
ساختار شیمیایی روغن نارگیل
روغن نارگیل عمدتاً از تری‌گلیسیریدها (حدود ۹۹٪) تشکیل شده است. ویژگی اصلی که ساختار شیمیایی آن را از بسیاری از روغن‌های گیاهی دیگر متمایز می‌کند، پروفایل اسیدهای چرب آن است. این روغن سرشار از اسیدهای چرب اشباع (بیش از ۹۰٪) است که اکثر آن‌ها از نوع اسیدهای چرب با زنجیره متوسط (MCFAs) هستند. مهم‌ترین اسیدهای چرب موجود در آن عبارتند از:- اسید لوریک (Lauric Acid): حدود ۴۵-۵۲٪
- اسید میریستیک (Myristic Acid): حدود ۱۶-۲۱٪
- اسید پالمیتیک (Palmitic Acid): حدود ۷-۱۰٪
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی روغن نارگیل
آگاهی از مشخصات فنی، اولین قدم برای خرید روغن نارگیل و به‌کارگیری صحیح آن در فرآیندهای تولید است.کاربردهای روغن نارگیل
روغن نارگیل به دلیل تطبیق‌پذیری بالا، یک ماده اولیه استراتژیک در صنایع گوناگون محسوب می‌شود.- صنایع آرایشی و بهداشتی: این حوزه یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان روغن نارگیل است.
- صابون سازی: به دلیل عدد صابونی شدن بالا، کف بسیار خوب و خاصیت پاک‌کنندگی ملایمی ایجاد می‌کند.
- محصولات مراقبت از پوست: به عنوان یک مرطوب‌کننده و نرم‌کننده عالی در انواع کرم‌ها، لوسیون‌ها و بالم‌های لب استفاده می‌شود.
- محصولات مراقبت از مو: به دلیل توانایی نفوذ به ساقه مو، در تولید انواع ماسک مو، نرم‌کننده و روغن‌های حالت‌دهنده کاربرد دارد.
- صنایع غذایی:
- پخت و پز و سرخ کردن: به دلیل پایداری حرارتی نسبتاً خوب، برای پخت و پز مناسب است.
- شیرینی‌پزی و شکلات‌سازی: به ایجاد بافت مطلوب در شیرینی‌ها و پوشش‌های شکلاتی کمک می‌کند.
- تولید کره و مارگارین: به عنوان جایگزین چربی‌های حیوانی و هیدروژنه استفاده می‌شود.
- صنعت داروسازی: به عنوان یک پایه (Excipient) در ساخت پمادها، شیاف‌ها و همچنین به عنوان یک روغن حامل برای ترکیبات دارویی به کار میرود.
- کاربردهای صنعتی: در تولید روان‌کننده‌ها، سورفکتانت‌ها و سوخت‌های زیستی (Biodiesel) استفاده می‌شود.
معایب روغن نارگیل
با وجود مزایای فراوان، توجه به برخی محدودیت‌ها در استفاده از این روغن ضروری است.- نقطه دود متوسط: روغن نارگیل بکر برای سرخ کردن در حرارت‌های بسیار بالا مناسب نیست، هرچند نوع تصفیه‌شده آن نقطه دود بالاتری دارد.
- پتانسیل کومدوژنیک (Comedogenic): برای برخی از انواع پوست، به ویژه پوستهای چرب و مستعد آکنه، ممکن است باعث بسته‌شدن منافذ شود.
- جامد بودن در دمای اتاق: این ویژگی می‌تواند در فرمولاسیون برخی محصولات مایع که نیاز به شفافیت در دمای پایین دارند، یک چالش باشد.
مزایای روغن نارگیل
انتخاب این روغن طبیعی برای فرآیندهای صنعتی و تولیدی، مزایای قابل توجهی به همراه دارد.- پایداری اکسیداتیو بالا: به دلیل درصد بالای چربی‌های اشباع، در برابر اکسیداسیون و ترشیدگی (Rancidity) بسیار مقاوم است که منجر به ماندگاری طولانی محصول نهایی می‌شود.
- خواص مرطوب‌کنندگی فوق‌العاده: به راحتی جذب پوست شده و به عنوان یک نرم‌کننده (Emollient) طبیعی و مؤثر عمل می‌کند.
- خواص ضدمیکروبی: وجود اسید لوریک و سایر اسیدهای چرب زنجیره متوسط به آن خواص ضد باکتری، ضد قارچ و ضد ویروسی بخشیده است.
- تطبیق‌پذیری بالا: قابلیت استفاده در گستره وسیعی از محصولات، از خوراکی تا آرایشی و صنعتی، آن را به یک ماده اولیه اقتصادی و کارآمد تبدیل کرده است.
- منبع طبیعی و پایدار: یک ماده اولیه تجدیدپذیر و گیاهی است که با تقاضای روزافزون بازار برای محصولات طبیعی همخوانی دارد.
ایمنی و نگهداری روغن نارگیل
رعایت اصول نگهداری، کیفیت و ماندگاری روغن نارگیل را تضمین می‌کند.- نگهداری: این روغن باید در مکانی خنک، خشک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود. قرار گرفتن در معرض گرما، نور و اکسیژن می‌تواند به مرور زمان باعث اکسیداسیون آن شود. استفاده از ظروف دربسته و مات توصیه می‌شود.
- ایمنی: روغن نارگیل به طور کلی ایمن (GRAS - Generally Recognized as Safe) شناخته می‌شود و برای مصارف خوراکی و موضعی بی‌خطر است، مگر در موارد حساسیت فردی.
سدیم استات
ساختار سدیم استات
سدیم استات یک ترکیب یونی است که از کاتیون سدیم (Na⁺) و آنیون استات (CH₃COO⁻) تشکیل شده است. ساختار یون استات شامل یک گروه متیل (CH₃) متصل به یک گروه کربوکسیلات (COO⁻) است. در گروه کربوکسیلات، پیوند دوگانه بین کربن و اکسیژن دارای رزونانس است، به طوری که بار منفی در دو اکسیژن delocalized شده است. فرمول شیمیایی: CH₃COONa ساختار رزونانسی: O=C–O⁻ ←→ ⁻O–C=Oویژگی‌های سدیم استات
- ظاهر: پودر کریستالی سفید
- بو: بی‌بو؛ هنگام حرارت ممکن است بوی سرکه احساس شود
- حلالیت: بسیار محلول در آب و تا حدی محلول در اتانول (حدود 1.4 g/100 mL در اتانول)
- هیگروسکوپی: نوع بی‌آب آن می‌تواند مقداری رطوبت جذب کند
- ماهیت بازی: ترکیبی از نمک یک اسید ضعیف و باز قوی (NaOH) است؛ محلول آبی آن کمی قلیایی است (pH بین 8 تا 9 برای محلول 0.1 مولار)
- نقطه ذوب: سدیم استات بی‌آب در حدود 324°C تجزیه می‌شود؛ سدیم استات تری‌هیدرات در حدود 58°C ذوب می‌شود و پس از آن، آب تبلور آزاد می‌شود
- خواص بافری: در ترکیب با اسید استیک، محلول بافری تولید می‌کند که در محدوده pH حدود 4 تا 6.5 عمل می‌کند
- رفتار شیمیایی: در تماس با اسیدهای قوی یا اکسیدکننده‌های قوی، می‌تواند گازهایی مانند استیک اسید یا CO₂ آزاد کند
کاربردهای سدیم استات
صنایع غذایی:- به عنوان افزودنی غذایی (کد E262) برای تنظیم pH، ایجاد طعم شور/اسیدی، و به‌عنوان نگهدارنده
- ضد باکتری و قارچ در برخی فرمول‌های غذایی
- به عنوان منبع سدیم در تزریق‌های وریدی یا محلول دیالیز
- به‌عنوان اجزای بافری در فرمولاسیون دارویی و واکنش‌های زیستی
- کمک رنگرزی و تنظیم pH در حمام‌های رنگرزی
- خنثی‌کردن اسیدهای باقی‌مانده مانند H₂SO₄
- جلوگیری از الکتریسیته ساکن"
- به عنوان افزودنی برای کنترل pH و بهبود مقاومت یخبندان بتن (به عنوان یک ماده درزگیر).
- بافرسازی (به‌ویژه در بیوشیمی و استخراج DNA)
-
- منبع کربن برای کشت برخی باکتری‌ها
- بخشی از محلول‌های استخراجی در زیست‌شناسی مولکولی
- استفاده از محلول فوق‌اشباع سدیم استات تری‌هیدرات که با تبلور ناگهانی، گرمای نهان آزاد می‌کند )حدود 264–289 kJ/kg(
- در صنعت لاستیک برای تأخیر در پخت کلروپرن
- در دباغی چرم و تولید رنگ‌ها
مزایای سدیم استات
- ایمن در مصارف خوراکی طبق تأیید FDA در مقادیر مجاز
- خواص بافری مؤثر
- سازگاری بالا با فرآیندهای صنعتی
- هزینه پایین
- اثر نگهدارنده (ضدمیکروبی)
- کاربرد در سیستم‌های گرمایی فازتغییری
معایب سدیم استات
- تا حدودی هیگروسکوپیک (مخصوصاً فرم بی‌آب) → نیاز به ظروف دربسته
- تماس چشمی و پوستی می‌تواند تحریک‌کننده باشد
- استنشاق غبار ممکن است باعث تحریک تنفسی شود
- بلع زیاد: خطر ناراحتی گوارشی و هایپرناترمی در دوز بالا
- در دمای بالا ممکن است تجزیه شود و بخارات تحریک‌کننده تولید کند
- در بیماران کلیوی/قلبی باید با احتیاط استفاده شود (تداخلات الکترولیتی)
سدیم نیتریت
سدیم نیتریت یک ترکیب شیمیایی معدنی با فرمول NaNO₂ است که به شکل پودر یا کریستال سفید مایل به زرد یافت می‌شود. این ماده به‌عنوان یک اکسیدکننده قوی و افزودنی شیمیایی، در صنایع مختلف مانند مواد غذایی، نساجی، داروسازی و صنایع شیمیایی نقش مهمی ایفا می‌کند. از آنجا که سدیم نیتریت توانایی جلوگیری از رشد باکتری‌ها به‌ویژه کلستریدیوم بوتولینوم را دارد، به‌طور گسترده در صنایع غذایی به‌عنوان نگهدارنده و تثبیت‌کننده رنگ گوشت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ساختار شیمیایی سدیم نیتریت
سدیم نیتریت ترکیبی یونی است که از کاتیون سدیم (Na⁺) و آنیون نیتریت (NO₂⁻) تشکیل شده است. این ساختار ساده یونی باعث حلالیت بالای آن در آب و واکنش‌پذیری مناسب در محیط‌های مختلف شیمیایی می‌شود.
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی سدیم نیتریت
-
شکل ظاهری: جامد بلوری سفید یا زرد کم‌رنگ
-
جرم مولی: 69 g/mol
-
نقطه ذوب: 271 °C
-
نقطه جوش: در 320 °C تجزیه می‌شود
-
دانسیته: 2.17 g/cm³
-
انحلال‌پذیری: بسیار محلول در آب، کمی محلول در اتانول و متانول
-
ویژگی واکنشی: به‌عنوان یک عامل احیاکننده و اکسیدکننده بسته به شرایط واکنش عمل می‌کند
-
پایداری: در شرایط خشک پایدار است اما در مجاورت رطوبت و دماهای بالا تجزیه می‌شود
کاربردهای سدیم نیتریت
-
صنایع غذایی: به‌عنوان نگهدارنده و تثبیت‌کننده رنگ در فرآورده‌های گوشتی و جلوگیری از رشد باکتری‌ها
-
صنایع شیمیایی: ماده اولیه در تولید آمین‌ها، رنگ‌ها و داروها
-
صنایع نساجی: به‌عنوان عامل اکسیدکننده و تثبیت‌کننده رنگرزی
-
صنایع داروسازی: در سنتز برخی داروها و ترکیبات فعال بیولوژیکی
-
صنایع فلزی: در فرآیند ضدخوردگی و به‌عنوان مهارکننده زنگ‌زدگی در سیستم‌های خنک‌کننده صنعتی
-
پیرولیز و سنتز آلی: به‌عنوان منبع تولید گاز نیتریک اکسید (NO)
معایب سدیم نیتریت
-
سمی بودن: مصرف بیش از حد در مواد غذایی می‌تواند منجر به تشکیل نیتروزآمین‌ها شود که خاصیت سرطان‌زایی دارند.
-
تحریک‌کننده: می‌تواند برای پوست، چشم و دستگاه تنفسی مضر باشد.
-
اکسیدکننده قوی: خطر آتش‌سوزی یا انفجار در ترکیب با مواد آلی یا قابل‌اشتعال را افزایش می‌دهد.
-
محدودیت‌های قانونی: مصرف آن در صنایع غذایی تحت کنترل و نظارت‌های سخت‌گیرانه قرار دارد.
مزایای سدیم نیتریت
-
کارایی بالا به‌عنوان نگهدارنده غذایی و افزایش ماندگاری محصولات گوشتی
-
قابلیت چندمنظوره: استفاده در صنایع مختلف از غذایی تا شیمیایی و نساجی
-
کنترل میکروبی: جلوگیری از رشد باکتری‌های بیماری‌زا
-
نقش مهم در سنتز شیمیایی: به‌عنوان ماده واسطه در واکنش‌های صنعتی
ایمنی و نگهداری سدیم نیتریت
-
شرایط نگهداری: در محیط خشک، خنک و به‌دور از رطوبت و نور مستقیم نگهداری شود.
-
حمل‌ونقل: باید در بسته‌بندی‌های مقاوم و ایمن حمل شود تا از تماس با رطوبت جلوگیری گردد.
-
ایمنی فردی: هنگام کار با این ماده باید از دستکش، عینک ایمنی و ماسک استفاده شود.
-
دستورالعمل اضطراری: در صورت تماس با پوست یا چشم، شستشو با آب فراوان توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری
سدیم نیتریت به‌عنوان یک ماده شیمیایی کلیدی در صنایع غذایی و شیمیایی، جایگاهی مهم در بازار جهانی مواد اولیه دارد. مزایای آن در افزایش ماندگاری مواد غذایی، کاربردهای گسترده صنعتی و نقش حیاتی در سنتز شیمیایی موجب شده است که تقاضای بالایی برای آن وجود داشته باشد. با این حال، به دلیل خطرات ایمنی و سمی بودن، استفاده از این ماده باید همواره تحت استانداردها و مقررات ایمنی دقیق انجام گیرد.
سود کاستیک پرک
ساختار شیمیایی سود کاستیک پرک
- نام شیمیایی: سدیم هیدروکسید (Sodium Hydroxide)
- فرمول مولکولی: NaOH
- ساختار یونی: یون‌های Na⁺ و OH⁻ در آرایش بلوری Orthorhombic
- شماره CAS: 1310-73-2
- وزن مولکولی: 40.00 g/mol
- شماره EC: 215-185-5
ویژگی‌های سود کاستیک پرک
- حالت فیزیکی: جامد پوستهای سفید (Flakes)
- دمای ذوب: 318°C
- دمای جوش: 1,388°C در دماهای بالا تجزیه به ( Na₂O و H₂O)
- چگالی: 2.13 g/cm³
- pH محلول 1%: 13 – 14
- حلالیت در آب: بسیار بالا – واکنش گرمازا
- واکنش‌پذیری: بسیار شدید با آب، اسیدها، فلزات سبک (مانند آلومینیوم و روی) → تولید هیدروژن قابل اشتعال (اضافه‌شده)
- ویسکوزیته: ندارد (جامد است)
کاربردهای سود کاستیک پرک
صنایع شوینده و بهداشت- تولید صابون جامد و مایع، مایع ظرفشویی، جرم‌گیر، سفیدکننده و ضدعفونی‌کننده‌ها
- بازیافت و حذف چربی از پساب صنعتی
- خنثی‌سازی اسیدها در فرآیندها
- شیرین‌سازی نفت خام و گاز طبیعی (حذف H₂S و CO₂)
- احیای رزین‌های تبادل یونی
- فرآیند کرافت برای جداسازی الیاف سلولزی از چوب
- کنترل pH در رنگرزی و شست‌وشو
- تمیزکننده لوله و مخازن (CIP)
- تولید کاکائو، بستنی، نوشابه، زیتون شور (در دوز بسیار کم و کنترل‌شده)
- پرداخت سطحی و پولیش آلومینیوم
- استخراج فلزات از سنگ معدن
- حذف رسوبات معدنی از سیستم‌های صنعتی
مزایای سود کاستیک پرک
- بسیار قوی در خنثی‌سازی اسیدها و چربی‌ها
- ارزان و در دسترس در حجم بالا
- قابل استفاده در طیف وسیعی از صنایع
- پایداری طولانی‌مدت در انبار (در شرایط خشک)
- فرم پرک مناسب برای حمل، انبارداری و دوز دقیق
معایب سود کاستیک پرک
- خوردگی شدید در تماس با پوست، چشم و فلزات
- واکنش گرمازا با آب = خطر سوختگی شیمیایی
- جذب سریع رطوبت از هوا (Hygroscopic) → کلوخه شدن
- نیاز به تجهیزات مقاوم به قلیا برای جابجایی
- خورنده برای برخی واشرها، شیرآلات و فلزات سبک
ایمنی و نگهداری سود کاستیک پرک
- طبقه‌بندی GHS: H314 – خورنده شدید پوست و چشم (GHS Class 8)
- PPE مورد نیاز: دستکش نئوپرن یا PVC، عینک ایمنی، ماسک، روپوش مقاوم
- تماس با پوست / چشم: شست‌وشوی فوری با آب فراوان (حداقل ۱۵ دقیقه) و مراجعه به پزشک
- استنشاق گرد و غبار: استفاده از ماسک فیلتردار و تهویه مناسب در فضاهای بسته
- شرایط نگهداری: در کیسه‌های ضد رطوبت، مکان خشک، خنک و دارای تهویه مناسب
- سازگاری شیمیایی: دور از اسیدها، فلزات سبک، ترکیبات نیتروژنه یا آلی هالوژنه
- بسته‌بندی رایج: کیسه‌های سه‌لایه پلی‌پروپیلن 25 کیلوگرمی با لایه داخلی ضد رطوبت
سود کاستیک شکری
ساختار شیمیایی سود کاستیک شکری
- نام شیمیایی: Sodium Hydroxide
- فرمول مولکولی: NaOH
- شماره CAS: 1310-73-2
- ساختار: یونی – شامل یون‌های Na⁺ و OH⁻
- گریدهای رایج: صنعتی (Technical Grade)، خوراکی (Food Grade, FCC)، آزمایشگاهی (Analytical Grade)
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی سود کاستیک شکری
- حالت فیزیکی: جامد دانه‌ای (گرانول سفید) – غیرقابل فرار
- چگالی جرمی: 2.13 g/cm³
- دانسیته ظاهری: 0.8 تا 1.2 g/cm³ (بسته به دانه‌بندی)
- نقطه ذوب: 318°C
- نقطه جوش: 1,388°C (تجزیه تدریجی در دماهای بالا)
- pH محلول آبی (1%): 13 – 14
- حلالیت در آب: بسیار بالا – واکنش شدیداً گرمازا
- حلالیت در الکل: محدود (اتانول، متانول)
- ویسکوزیته: ندارد (به دلیل جامد بودن)
- خاصیت جاذب‌الرطوبه (Hygroscopic): بالا – باید در ظروف بسته نگهداری شود
کاربردهای سود کاستیک شکری
صنایع شوینده و بهداشتی:- تولید شوینده‌های قوی و صابون جامد
- حذف چربی‌های سنگین صنعتی
- ساخت محلول‌های قلیایی پاک‌کننده
- کنترل pH در تولید کاکائو، نوشابه، روغن گیاهی
- پوست‌گیری شیمیایی سبزیجات و زیتون (Lye Peeling)
- شست‌وشوی سیستم‌ها (Cleaning in Place – CIP)
- تنظیم pH در سنتز داروها
- تیتراسیون و تهیه بافرهای قلیایی
- سنتز ترکیبات آلی و غیرآلی
- شوینده قلیایی سطوح فلزی
- حذف لایه اکسیدی از آلومینیوم و روی
- سفیدسازی الیاف سلولزی
- واکنش‌های قلیایی در سنتز پلیمرها
مزایای سود کاستیک شکری
- شکل یکنواخت دانه‌ای = محلول‌سازی سریع‌تر و دوزینگ دقیق‌تر نسبت به سود پرک
- پایداری بیشتر در انبار (در بسته‌بندی مناسب)
- کم‌گرد و غبار ← ایمنی بیشتر در حمل و استفاده
- مناسب برای کاربردهای حساس آزمایشگاهی و غذایی
معایب سود کاستیک شکری
- قیمت بالاتر از سود پرک (به دلیل فرآوری دقیق‌تر)
- واکنش شدید گرمازا با آب ← نیاز به کنترل دما
- خطر خوردگی شدید برای فلزات و بافت‌های زنده
- جذب سریع رطوبت و CO₂ هوا ← کاهش خلوص در انبارداری نامناسب
ایمنی و نگهداری سود کاستیک شکری
طبقه‌بندی GHS: H314 – ایجاد سوختگی شدید پوست و آسیب جدی چشم تجهیزات محافظ فردی (PPE):- دستکش مقاوم به قلیا (PVC یا نئوپرن)
- عینک ایمنی یا شیلد محافظ
- ماسک گردوغبار (برای پودر ریز)
- روپوش مقاوم در برابر مواد شیمیایی
- تماس با پوست/چشم: شست‌وشو فوری با آب سرد حداقل ۱۵ دقیقه، مراجعه به پزشک
- بلع: عدم القای استفراغ، نوشیدن آب فراوان و مراجعه فوری به اورژانس
- در کیسه پلی‌اتیلن چندلایه ضد رطوبت یا بشکه پلاستیکی
- محیط خشک، خنک، با تهویه مناسب
- دور از اسیدها و فلزات سبک
- اسیدهای قوی ← واکنش شدید
- فلزات سبک (آلومینیوم، روی) ← تولید هیدروژن قابل اشتعال
- ترکیبات آلی کلردار ← واکنش خطرناک
- کیسه ۲۵ کیلوگرمی سه‌لایه ضد رطوبت
- بسته‌بندی کوچک‌تر برای گرید آزمایشگاهی (۱ تا ۵ کیلوگرم)
سود مایع
ساختار شیمیایی سود مایع
- نام شیمیایی: سدیم هیدروکسید محلول
- فرمول مولکولی: NaOH(aq)
- شماره CAS: 1310-73-2
- ساختار: محلول یونی شامل یون‌های Na⁺ و OH⁻ در آب
- وزن مولکولی NaOH: 40.00 g/mol
- غلظت صنعتی رایج: ۵۰٪ وزنی (محلول اشباع جزئی در دمای محیط)
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی (در غلظت 50%)
- حالت فیزیکی: مایع شفاف، بی‌رنگ، بدون بو
- چگالی (20°C): 1.515 – 1.520 g/cm³
- نقطه انجماد: حدود 12°C+ (در غلظت 50٪، کریستال‌سازی هیدرات‌ها آغاز می‌شود)
- نقطه جوش: حدود 143°C
- pH محلول (1%): حدود 14
- ویسکوزیته (20°C): 3.4 – 3.6 mPa·s (بالاتر از آب)
- حلالیت در آب: کامل – واکنش گرمازا و تولید حرارت بالا
- ظاهر: شفاف، روان، بدون ذرات معلق
کاربردهای سود مایع
صنایع شیمیایی پایه:- خنثی‌سازی اسیدها و کنترل pH
- واکنش‌دهنده در تولید شوینده‌ها، سفیدکننده‌ها، رزین‌ها، رنگ‌ها و چسب‌ها
- تنظیم pH و حذف یون‌های فلزات سنگین
- خنثی‌سازی پساب اسیدی
- فرآیند کرافت برای جداسازی لیگنین از سلولز
- سفیدسازی و بازیافت کاغذ
- شیرین‌سازی گاز طبیعی (حذف H₂S و CO₂)
- تصفیه روغن‌های صنعتی و خنثی‌سازی اسیدها
- تمیزکاری خطوط تولید (CIP)
- فرآوری زیتون (Lye Curing) و کاکائو در غلظت‌های کنترل‌شده
مزایای سود مایع
- فرم محلول = آماده‌به‌استفاده و مناسب برای تزریق مستقیم
- پایداری بالا در محلول – عدم نیاز به حل‌سازی قبل از مصرف
- حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی آسان‌تر نسبت به سود جامد
- تنوع کاربرد از صنایع شیمیایی تا صنایع غذایی
معایب سود مایع
- خورندگی بسیار بالا برای پوست، چشم، فلزات سبک و تجهیزات غیرمقاوم
- واکنش گرمازا در زمان رقیق‌سازی ←نیاز به افزودن سود به آب، نه بالعکس
- نیاز به مخازن مقاوم (HDPE یا فولاد کربنی روکش‌دار)
- جذب CO₂ هوا ← کاهش خلوص محلول در طول زمان
ایمنی و نگهداری سود مایع
طبقه‌بندی GHS:- H314 – آسیب شدید به پوست و چشم
- P280 – استفاده از تجهیزات حفاظت فردی کامل
- دستکش نئوپرن یا PVC مقاوم به قلیا
- عینک ایمنی + شیلد محافظ صورت
- ماسک تنفسی در محیط‌های با بخار یا اسپری سود
- تماس با پوست/چشم: شست‌وشوی فوری با آب سرد حداقل ۱۵ دقیقه و مراجعه به پزشک
- بلع: عدم القای استفراغ، نوشیدن آب فراوان، مراجعه سریع به اورژانس
- مخزن HDPE یا فولاد روکش‌دار اپوکسی
- دمای بهینه: 15°C تا 35°C
- دور از اسیدها، فلزات سبک و مواد آلی کلردار
- بشکه ۲۲۰ لیتری
- تانکر IBC هزار لیتری
- حمل فله‌ای با تانکر مخصوص مقاوم به قلیا