مشاهده فیلترها
نمایش 9 12 18 24
آکریلامید

آکریلامید

,

آکریلامید به‌عنوان یک مونومر استراتژیک در زنجیره تأمین صنایع آب و فاضلاب، حفاری نفت و گاز، نساجی و صنایع شیمیایی شناخته می‌شود؛ زیرا پس از پلیمریزاسیون به پلی‌آکریلامید تبدیل می‌شود که به‌عنوان فلکولانت و افزودنی کنترل جریان در بسیاری از فرایندهای صنعتی کاربرد دارد. از نظر بازاری، تقاضای آکریلامید به‌صورت مستقیم با نیاز صنایع به مواد شیمیایی آب‌پالایی، ژل‌های الکتروفورزیس آزمایشگاهی و افزودنی‌های فرآیندی مرتبط است. در عین حال ریسک‌های بهداشتی و محدودیت‌های نظارتی (از جمله طبقه‌بندی به‌عنوان ماده‌ی خطرناک در اتحادیه اروپا و توصیه‌های بین‌المللی) باعث شده است که واحدهای تأمین‌کننده و خریداران صنعتی توجه ویژه‌ای به کنترل کیفیت، SDS و اجرای مقررات داشته باشند.

ساختار شیمیایی آکریلامید

آکریلامید یک آماید وینیلی است که فرمول مولکولی آن C₃H₅NO و وزن مولکولی حدود 71.08 g·mol⁻¹ است. شناسه‌های مهم صنعتی شامل CAS No. 79-06-1 و شناسه‌های ثبت بین‌المللی دیگری هستند که در مشخصات فنی و برگه‌های ایمنی (SDS) ذکر می‌شوند. ساختار شیمیایی و وجود گروه وینیل (—CH₂=CH—) باعث می‌شود آکریلامید به‌راحتی تحت واکنش‌های پلیمریزاسیون رادیکالی قرار بگیرد و در حضور سیستم‌های آغازگر یا گرما به پلی‌آکریلامید تبدیل شود. برای خرید و طراحی فرایند، اطلاع از گرید (صنعتی، آزمایشگاهی یا محلولی) و حضور مهارکننده‌های پلیمریزاسیون (مانند MEHQ) در محصول حیاتی است.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آکریلامید

آکریلامید به‌صورت جامد بلوری (بی‌رنگ تا سفید) و با حلالیت بسیار بالا در آب شناخته می‌شود و مشخصات فیزیکی معمولی آن به‌صورت خلاصه عبارت‌اند از:

  • حالت فیزیکی: جامد کریستالی بی‌رنگ؛ قابلیت تبدیل به ژل پس از پلیمریزاسیون در حضور بایس‌آکریلامید در کاربردهای آزمایشگاهی.

  • نقطه ذوب: حدود 82–86 °C (مقادیر مرجع مختلف در بازهٔ 82–86 °C گزارش شده‌اند).

  • وزن مولکولی: ≈ 71.08 g·mol⁻¹.

  • انحلال‌پذیری در آب: بسیار بالا — آکریلامید به‌خوبی در آب حل می‌شود و این خصوصیت باعث می‌شود در تولید پلیمرهای محلول در آب مناسب باشد.

  • پایداری و پلیمریزاسیون: پایدار در شرایط محیطی عادی، اما در دماهای بالا یا در حضور نور/آغازگرها می‌تواند پلیمریزاسیون ناخواسته را تجربه کند؛ بنابراین افزودن مهارکننده‌های رادیکالی و کنترل دما در ذخیره‌سازی الزامی است.

  • ویژگی‌های شیمیایی: قابلیت واکنش از طریق پیوند وینیل برای تولید کوپلیمرها و شبکه‌های پلیمری؛ توانایی ایجاد پیوندهای آبگریز/آبلیافتی بسته به ساختار کوپلیمری.
    مقادیر فوق از منابع مرجع صنعتی و پروفایل‌های سم‌شناسی استخراج شده‌اند؛ برای طراحی‌های مهندسی به داده‌های گرید خاص تأمین‌کننده مراجعه شود.

کاربردهای آکریلامید

آکریلامید به‌دلیل توانایی تبدیل به پلی‌آکریلامید و تهیه کوپلیمرهای محلول، در صنایع متعددی کاربرد دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

  • تصفیه آب و فاضلاب: تولید فلکولانت‌ها و کمک انعقاد مبتنی بر پلی‌آکریلامید برای ته‌نشینی ذرات معلق و تولید آب شفاف؛ این بزرگ‌ترین کاربرد صنعتی آکریلامید در سطح جهان است.

  • صنعت نفت و گاز: استفاده در کنترل جریان، تثبیت خاک (گرِوتینگ) و بهبود برداشت از چاه‌ها با مشتقات پلیمری.

  • صنایع نساجی و کاغذ: کاربرد به‌عنوان افزودنی‌های بهبود‌دهنده‌ی خواص جریان، چسبندگی و تثبیت الیاف در فرمولاسیون‌های پردازش سطحی.

  • تحقیقات و آزمایشگاه‌ها: تهیه ژل‌های پلی‌آکریلامیدی برای الکتروفورز (PAGE) و جداسازی زیست‌مولکول‌ها؛ گریدهای مخصوص زیست‌شناسی و الکتروفورز به‌صورت محلول یا پودر عرضه می‌شوند.

  • صنایع شیمیایی و تولید پلیمر: تولید کوپلیمرها برای تنظیم ویسکوزیته، خواص سطحی و مقاومت فیلم در پوشش‌ها و چسب‌ها.

معایب آکریلامید

با وجود کاربردهای گسترده، آکریلامید دارای معایبی است که در انتخاب آن باید جدی گرفته شوند:

  • خطرات بهداشتی و سم‌شناسی: آکریلامید در مطالعات حیوانی اثرات نورو­توکسیک، موتاژنیک و سرطان‌زا نشان داده و توسط مراجع بین‌المللی به‌عنوان «احتمالاً سرطان‌زا برای انسان» (IARC گروه 2A) یا در طبقه‌بندی‌های جدیدتر به‌عنوان Muta.1B / Carc.1B گزارش شده است؛ بنابراین مواجهه شغلی و آلایندگی محیطی آن نیازمند کنترل دقیق است.

  • پلیمریزاسیون ناخواسته در ذخیره‌سازی: بدون مهارکننده و در شرایط نامناسب دما/نور می‌تواند شروع به پلیمریزاسیون خودبه‌خود کند که خطرات ایمنی و افت کیفیت ایجاد می‌کند.

  • محدودیت‌های نظارتی و بازار: برخی بازارها یا پروژه‌ها به‌دلیل محدودیت‌های زیست‌محیطی و قوانین مدرن به‌دنبال جایگزین‌های کم‌خطرتر یا کاهش مقادیر مونومر آزاد در محصولات نهایی هستند.

مزایای آکریلامید

در مقابل معایب، آکریلامید مزایای فنی و اقتصادی مهمی دارد که در تصمیم‌گیری خرید و طراحی فرایند مؤثرند:

  • بازده عملکردی بالا در تولید پلی‌آکریلامید: تبدیل مؤثر به پلیمرهای محلول در آب که به‌عنوان فلکولانت در تصفیه آب عملکردی بسیار اقتصادی و فنی ارائه می‌دهند.

  • قابلیت سفارشی‌سازی: از طریق کوپلیمریزاسیون با مونومرهای دیگر می‌توان خواص مکانیکی، نقطه ژل و ویسکوزیته را دقیق تنظیم کرد؛ این انعطاف‌پذیری برای تولید انواع رزین‌ها و افزودنی‌ها ارزش افزوده ایجاد می‌کند.

  • در دسترس بودن تجاری و تجربه صنعتی گسترده: بازار جهانی آکریلامید و پلی‌آکریلامید دارای زنجیره تأمین بالغ و استانداردهای صنعتی مشخص است که امکان تدارک گریدهای مختلف را فراهم می‌آورد.

ایمنی و نگهداری آکریلامید

مدیریت ایمنی آکریلامید باید بر اساس SDS گرید خریداری‌شده و مقررات محل اجرا شود. نکات مهم و اجرایی به‌صورت خلاصه:

  • مشخصات حفاظت فردی: استفاده از دستکش مقاوم (نیتریل)، محافظ چشمی، لباس کار مقاوم و در صورت احتمال انتشار بخارات یا آئروسل‌ها، ماسک تنفسی با فیلتر مناسب؛ آموزش کارکنان جهت جلوگیری از تماس پوستی و بلع از الزامات پایه است.

  • کنترل مواجهه و مرزهای شغلی: مرزهای توصیه‌شده توسط سازمان‌های کار/بهداشت (مثلاً TLV–TWA حدود 0.03 mg·m⁻³ برای برخی توصیه‌ها) باید رعایت و پایش محیطی انجام شود. استفاده از تهویه موضعی و سیستم‌های استخراج بخار ضروری است.

  • جلوگیری از پلیمریزاسیون ناخواسته: تأمین‌کنندگان معمولاً مهارکننده‌های رادیکالی (مثلاً MEHQ) را در مونومر اضافه می‌کنند؛ انبارش در دمای کنترل‌شده، دور از منابع گرما و نور مستقیم و استفاده از ظروف مناسب و دارای تهویه برای جلوگیری از تجمع گرمایی و پلیمریزاسیون خودبه‌خود لازم است.

  • اقدامات در صورت نشت یا تماس: جذب با جاذب‌های بی‌اثر، جلوگیری از ورود به منابع آب، شست‌وشوی نواحی آلوده با آب و سرویس‌دهی طبق دستورالعمل SDS؛ تماس‌های با واحدهای فوریت پزشکی و مراکز کنترل مسمومیت در موارد بلع یا تماس گسترده توصیه می‌شود.

  • حمل‌ونقل و برچسب‌گذاری: بسته‌بندی و حمل بر اساس مقررات ملی و بین‌المللی (مثل ADR/IMDG/ICAO) و همراه داشتن برگه MSDS/SDS و برچسب‌های هشدار مناسب امری الزام‌آور است.

نتیجه‌گیری

آکریلامید یک مونومر کلیدی در صنایع تصفیه آب، نفت، نساجی و علوم زیستی است که به‌واسطهٔ تبدیل به پلی‌آکریلامید خواص مهمی مانند غلظت‌دهی و انعقاد ذرات را فراهم می‌آورد؛ اما خطرات سم‌شناسی، موتاژنیک و سرطان‌زایی آن موجب شده است که خرید، نگهداری و کاربرد آن با الزاماتی از جمله کنترل مواجهه، استفاده از SDS گریدی، و رعایت مقررات ملی و بین‌المللی همراه باشد. خریداران صنعتی باید ضمن بررسی گرید، میزان مونومر آزاد، حضور مهارکننده‌ها و مستندات فنی (SDS/Certificates of Analysis)، استانداردهای محیطی و ایمنی را در برنامه‌ریزی تولید و استفاده لحاظ کنند.

اطلاعات بیشتر

آکریلیک اسید

,
آکریلیک اسید یک مونومر وینیلی راهبردی و «ساده‌ترین» کربوکسیلیک اسید غیر‌اشباع است که به‌دلیل واکنش‌پذیری بالا، قابلیت تشکیل طیف گسترده‌ای از پلیمرها و اکریلات‌ها، و کارکردهای قدرتمند در چسبندگی، پایداری و دوام، به نقطه اتکای بسیاری از زنجیره‌های ارزش صنعتی تبدیل شده است. این ماده در حالت خالص مایعی بی‌رنگ با بوی تند است، در آب کاملاً امتزاج‌پذیر بوده و به‌سرعت پلیمر می‌شود؛ بنابراین هم فرصت (تولید رزین‌ها و پلیمرها) و هم الزام (کنترل ایمنی و مهارکننده‌ها) را هم‌زمان پیش روی تولیدکننده می‌گذارد

ساختار شیمیایی آکریلیک اسید

  • فرمول مولکولی: CH2=CHCOOH (C3H4O2)
  • نام IUPAC: Prop-2-enoic acid
  • خانواده: مونومر وینیلی؛ ساده‌ترین کربوکسیلیک اسید غیر‌اشباع
  • ویژگی کلیدی ساختاری: پیوند دوگانه آلفا-بتا که «میل به پلیمرشدن» و کوپلیمریزه‌شدن با سایر مونومرها (مانند اکریلات‌ها و وینیل‌ها) را بالا می‌برد.
نکته صنعتی: استرهای آکریلیک مانند متیل اکریلات و بوتیل اکریلات مشتقات کلیدی برای رزین‌ها و پوشش‌ها هستند و بخش بزرگی از مصرف جهانی آکریلیک اسید را شکل می‌دهند

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آکریلیک اسید

ویژگی مقدار/توضیح
حالت و ظاهر مایع بی‌رنگ با بوی تند
نقطه ذوب 14 درجه سانتی‌گراد
نقطه جوش 141 درجه سانتی‌گراد
چگالی (25°C) حدود 1.051 g/mL
انحلال‌پذیری در آب کاملاً امتزاج‌پذیر
pKa حدود 4.25–4.35
فشار بخار (20°C) ~413 Pa
ویژگی رفتاری واکنش‌پذیر و مستعد پلیمر شدن؛ نیازمند مهارکننده
  • جمع‌بندی فنی: فراریت متوسط، اسیدیته ضعیف و پیوند دوگانه فعال، آکریلیک اسید را برای سنتز رزین‌ها و پلیمرهای محلول/لاتکس ایده‌آل می‌کند؛ درعین‌حال، کنترل گرما/نور/اکسیدان‌ها برای پیشگیری از پلیمر شدن ناخواسته ضروری است.

کاربردهای آکریلیک اسید

  • پوشش‌ها و رنگ‌ها: رزین‌های اکریلیک پایه‌آب و پایه‌حلال با چسبندگی عالی، مقاومت UV و پایداری فیلم؛ مناسب معماری، صنعتی و خودرویی
  • چسب‌ها و درزگیرها: چسب‌های اکریلیک با چسبندگی اولیه قوی، دوام محیطی و مقاومت شیمیایی مطلوب در برچسب‌ها، لمینیت و ساخت‌وساز.
  • پلاستیک‌ها و پلیمرها: تولید پلی‌اکریلیک اسید و کوپلیمرها (به‌ویژه اکریلات‌ها) برای بهبود انعطاف‌پذیری، سختی و دوام در قطعات، فیلم‌ها و الیاف
  • سوپر‌جاذب‌ها (SAPs): پلی‌(آکریلیک اسید) و نمک‌های آن با جذب آب بسیار بالا در محصولات بهداشتی (پوشک، پدها) و نگهدارنده‌های رطوبت کشاورزی
  • کاغذ، نساجی و بسته‌بندی: بهبود عملکرد سطح، چاپ‌پذیری، آهاردهی و مقاومت رطوبتی در کاغذ و منسوجات؛ پوشش‌های بسته‌بندی مقاوم به رطوبت
  • تصفیه آب و افزودنی‌های فرایندی: به‌عنوان جزء سازنده پلیمرهای دیسپرسانت/لخته‌ساز و کنترل رسوبات
  • مشتقات شیمیایی: تولید متیل اکریلات، اتیل اکریلات و بوتیل اکریلات برای رزین‌ها، جوهرها و پوشش‌های عملکردی
هر خط حاوی اطلاعات مرجع است: برای طیف کاربردها و برای مشتقات کلیدی اکریلیک.

معایب آکریلیک اسید

  • قابلیت اشتعال و فرّاریت عملیاتی: ایجاد مخلوط‌های قابل‌اشتعال با هوا و بروز بخارات محرک؛ نیازمند کنترل منابع جرقه و سامانه‌های تهویه/ضدانفجار.
  • پلیمرشدن خودبه‌خودی: حساس به گرما، نور و اکسیدان‌ها؛ بدون مهارکننده ممکن است به‌سرعت پلیمر شود و ریسک فرایندی ایجاد کند.
  • خوردگی و تحریک‌زایی: اسیدی و خورنده برای پوست/چشم و محرک مجاری تنفسی؛ مستلزم PPE کامل و مدیریت نشتی مطابق دستورالعمل‌ها.
  • ملاحظات زیست‌محیطی: بخارات و انتشار کنترل‌نشده می‌تواند آلودگی موضعی ایجاد کند؛ مدیریت منابع و پسماند ضروری است.

مزایای آکریلیک اسید

  • واکنش‌پذیری و تنوع شیمیایی: پیوند دوگانه فعال، امکان کوپلیمریزاسیون گسترده با مونومرهای وینیلی را فراهم می‌کند؛ پلتفرم ساخت اکریلات‌ها و پلیمرهای کارکردی
  • کارایی عملکردی پوشش‌ها: فیلم‌های با پایداری UV، چسبندگی قوی و مقاومت شیمیایی/رطوبتی، مناسب محیط‌های بیرونی و صنعتی
  • سازگاری با پایه‌آب: توسعه رزین‌های اکریلیک پایه‌آب برای کاهش VOC و انطباق با الزامات زیست‌محیطی، بدون افت عملکرد کلیدی.
  • زنجیره مشتقات بالغ: دسترسی به سبد وسیع متیل/اتیل/بوتیل اکریلات و پلی‌اکریلیک اسید برای نیازهای B2B متنوع در چسب، جوهر، کاغذ، نساجی و بهداشت

ایمنی و نگهداری آکریلیک اسید

  • کنترل خطرات حریق/انفجار: استفاده از سیستم‌های بسته، تهویه موضعی، تجهیزات ضدانفجار و حذف منابع جرقه؛ دمای بالای 48°C می‌تواند مخلوط‌های انفجاری بخار/هوا ایجاد کند.
  • پیشگیری از پلیمرشدن ناخواسته: افزودن مهارکننده‌های مناسب، نگهداری در تاریکی و دور از گرما/اکسیدان‌ها/فلزات فعال؛ تبعیت از توصیه سازنده برای شرایط پایدارسازی.
  • حفاظت فردی (PPE): دستکش، عینک/شیلد و حفاظت تنفسی مناسب؛ در تماس با پوست/چشم شست‌وشوی فوری و ارجاع پزشکی؛ عدم خوردن/آشامیدن/سیگار در حین کار.
  • انبارش و حمل: ظروف آلومینیومی/فولاد زنگ‌نزن یا پلی‌اتیلن پوشش‌دار، ضدنشت و برچسب‌گذاری‌شده؛ جداسازی از اکسیدکننده‌ها/بازهای قوی/اسیدهای قوی و مواد غذایی/خوراک دام.
اطلاعات بیشتر
آمین های چرب اتوکسیله

آمین های چرب اتوکسیله

,
آمین‌های چرب اتوکسیله سورفکتانت‌های غیر‌یونی هستند که از واکنش بین آمین‌های چرب زنجیره بلند (C₁₂ تا C₂₂) با اتیلن اکسید (EO) تحت شرایط کنترل‌شده تولید می‌شوند. نتیجه واکنش مولکولی با یک بخش آبدوست (زنجیره اتوکسیله) و یک بخش آب‌گریز (زنجیره آلکیلی چرب) است که خاصیت ترکنندگی، امولسیفایری و ضدالکتریسیته ساکن دارد. ساختار شیمیایی کلی: R–NH–(CH₂CH₂O)ₙ–H
  • R: زنجیره آلکیلی اشباع یا غیراشباع، معمولاً استخراج‌شده از روغن نارگیل، تالو، سویا یا کلزا
  • N: تعداد مول اتیلن‌اکسید متصل‌شده (معمولاً بین 2 تا 20، در گریدهای خاص حتی تا 50)

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آمین های چرب اتوکسیله

  • ظاهر فیزیکی: مایع شفاف تا موم زرد کمرنگ (بسته به طول زنجیره و میزان EO)
  • ویسکوزیته (25°C): از کم تا بالا (افزایش با بیشتر شدن n)
  • چگالی (20–25°C):  0.95 – 1.00 g/cm³
  • حلالیت در آب: وابسته به n — n بالا → محلول، n پایین → نیمه‌محلول یا امولسیون‌پذیر
  • pH  محلول 1%:  7.0 – 9.5
  • خاصیت کف‌زایی: متوسط
  • نوع سورفکتانت: غیر‌یونی (Nonionic)

کاربردهای آمین های چرب اتوکسیله

  • کشاورزی: •  امولسیفایر در آفت‌کش‌ها و کودهای مایع •  عامل نفوذدهنده (penetrant) در محلول‌های اسپری برگی
  • نفت، گاز و حفاری: •  افزودنی در گل حفاری و پاک‌کننده چاه‌های نفت •  پایدارکننده فوم و کنترل‌کننده زاویه تماس
  • شوینده‌های صنعتی: •  پاک‌کننده‌های قوی فلزات، خودرو و سطوح سخت •  افزودنی ضدالکتریسیته در شوینده‌های پارچه‌ای
  • نساجی، چرم، رنگ و پلاستیک: •  آنتی‌استاتیک، روان‌کننده و مرطوب‌کننده •  دیسپرس‌کننده رنگ‌ها و رنگدانه‌ها

مزایای آمین های چرب اتوکسیله

  • ترکنندگی و امولسیفایری بالا
  • پایداری در بازه pH گسترده (۳–۱۱) و در سختی‌های مختلف آب
  • قابلیت اختلاط با سورفکتانت‌های آنیونی، کاتیونی و آمفوتریک
  • عدم بار یونی ← عدم تداخل با ترکیبات حساس
  • در گریدهای مناسب، زیست‌تجزیه‌پذیر طبق آزمون OECD 301

معایب آمین های چرب اتوکسیله

  • در برخی گریدها ممکن است حساسیت پوستی ایجاد کند (به‌ویژه در تماس طولانی)
  • ناپایداری در حضور اکسیدکننده‌های قوی
  • تمایل به جذب رطوبت در گریدهای با EO بالا  (hygroscopic)
  • قیمت بالاتر از سورفکتانت‌های آنیونی ساده

ایمنی و نگهداری آمین های چرب اتوکسیله

  • تماس با پوست و چشم: ممکن است تحریک ایجاد کند — استفاده از دستکش و عینک ایمنی توصیه می‌شود
  • استنشاق: در شرایط صنعتی با تهویه مناسب، خطری ندارد
  • نقطه اشتعال: بالای 150°C
  • سازگاری: ناسازگار با اکسیدکننده‌های قوی
  • انبارداری: در ظروف پلیمری مقاوم، محیط خشک و خنک، دور از تابش مستقیم نور
  • پایداری محیطی: قابل تجزیه زیستی، کم‌خطر در غلظت‌های مجاز
اطلاعات بیشتر
اپی کلروهیدرین

اپی کلروهیدرین

,
اپی کلروهیدرین با فرمول مولکولی C3H5ClO و ماهیت دوکارکردی (حلقه اپوکسید فعال و جایگزین کلر) یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در زنجیره ارزش رزین‌های اپوکسی است. نقش آن در چسب‌ها، پوشش‌های صنعتی، کامپوزیت‌ها و رزین‌های تبادل یونی باعث شده در خرید مواد اولیه B2B جایگاهی راهبردی داشته باشد؛ به‌ویژه برای کسب‌وکارهایی که روی دوام، چسبندگی، و مقاومت شیمیایی/حرارتی محصولات نهایی سرمایه‌گذاری می‌کنند

ساختار شیمیایی اپی کلروهیدرین

  • نام IUPAC: 2-(Chloromethyl)oxirane
  • اسامی دیگر: گلیسیدیل کلرید، 1-Chloro-2,3-epoxypropane، γ-Chloropropylene oxide
  • فرمول مولکولی: C3H5ClO
  • ویژگی کلیدی: وجود حلقه اپوکسید تنش‌دار و گروه کلرومتیل، که امکان طیف وسیعی از واکنش‌ها (بازگشایی حلقه، استخلاف، اتصال عرضی) را برای سنتز رزین‌های اپوکسی و مشتقات فراهم می‌کند.
این دوکارکردی بودن، اپی کلروهیدرین را به یک بلوک سازنده پرکاربرد در رزین‌های اپوکسی بر پایه بیس‌فنول A (مانند BADGE) و رزین‌های کاتیونی کاغذ/نساجی تبدیل کرده است.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی اپی کلروهیدرین

  • حالت و ظاهر: مایع بی‌رنگ با بوی تند سیرمانند
  • چگالی (20–25°C): حدود 1.18 g/cm³
  • نقطه جوش: حدود 116–118°C
  • نقطه ذوب/انجماد: گزارش‌ها بین حدود −25 تا −57°C
  • انحلال‌پذیری در آب (20°C): حدود 6–7% (محلول‌پذیری متوسط)
  • فشار بخار (20°C): حدود 13 mmHg
  • ماهیت شیمیایی: بسیار واکنش‌پذیر؛ مستعد پلیمرشدن تحت گرما/اسید/باز؛ امتزاج‌پذیر با بسیاری از حلال‌های آلی قطبی
این ویژگی‌ها، مدیریت ایمنی (کنترل دما، افزودن مهارکننده، تهویه) و انتخاب مواد سازگار برای تجهیزات فرایندی را ضروری می‌سازد.

کاربردهای اپی کلروهیدرین

  • رزین‌های اپوکسی و پوشش‌ها: پیش‌ماده ساخت رزین‌های اپوکسی پرکاربرد در پوشش‌های محافظ قوطی‌های غذایی/نوشیدنی، رنگ‌های صنعتی، لمینیت‌ها، برد مدار چاپی، کامپوزیت‌های ساختمانی و چسب‌های مهندسی. نتیجه برای خریدار B2B: چسبندگی بالا، پایداری شیمیایی و دوام محیطی محصول نهایی
  • چسب‌ها و الاستومرها: مشارکت در فرمولاسیون چسب‌های اپوکسی/ساختاری و الاستومرهایی با انعطاف‌پذیری و مقاومت شیمیایی مطلوب.
  • رزین‌های کاغذ/نساجی: به‌کارگیری در رزین‌های پلی‌آمید–اپی‌کلروهیدرین برای افزایش استحکام تر کاغذ و بهبود فرآوری نساجی؛ مزیت برای تولیدکننده: کیفیت فرآیندی بهتر و خواص مکانیکی پایدار.
  • رزین‌های تبادل یونی و تصفیه آب: تولید رزین‌ها و پلیمرهای عملکردی برای حذف یون‌ها/لخته‌سازی در آب و فاضلاب.
  • سایر مشتقات صنعتی: مسیرهای شیمیایی به سمت تولید گلیسیرول مصنوعی، رزین‌های فنکسی و مواد افزودنی تخصصی

معایب اپی کلروهیدرین

  • ریسک‌های ایمنی و سلامت: طبقه‌بندی به‌عنوان «احتمالاً سرطان‌زا برای انسان» (IARC گروه 2A)؛ امکان تحریک شدید پوست/چشم/تنفس و اثرات نامطلوب بر کبد/کلیه‌ها در مواجهه‌ها؛ نیازمند رعایت دقیق PPE، تهویه و پایش مواجهه شغلی است
  • قابلیت اشتعال و انفجار: نقطه اشتعال پایین (حدود 28–31°C) و دامنه انفجار بخار/هوا نسبتاً گسترده؛ به کنترل منابع جرقه، سیستم‌های ضدانفجار و دمای فرآیند نیاز دارد
  • واکنش‌پذیری بالا: مستعد پلیمرشدن ناخواسته و واکنش با اسیدها، بازهای قوی و اکسیدکننده‌ها؛ انتخاب مواد سازگار برای تجهیزات و افزودن مهارکننده الزامی است.

مزایای اپی کلروهیدرین

  • تنوع‌پذیری شیمیایی: حلقه اپوکسید فعال و گروه کلرومتیل، اپی کلروهیدرین را به یک پلتفرم چندمنظوره برای سنتز رزین‌های اپوکسی، چسب اپوکسی و پلیمرهای عملکردی تبدیل می‌کند.
  • ارزش صنعتی در زنجیره اپوکسی: دسترسی به طیف محصولی غنی (پوشش‌ها، کامپوزیت‌ها، لمینیت‌ها، رزین‌های کاغذ/نساجی و تبادل یونی) با مزیت‌های کارکردی (چسبندگی، دوام، مقاومت شیمیایی).
  • جایگاه بازاری B2B: تقاضای پایدار در خودروسازی، بسته‌بندی، الکترونیک، ساختمانی و تصفیه آب، توجیه اقتصادی مناسبی برای تأمین و نگهداشت سبد کالا فراهم می‌کند.

ایمنی و نگهداری اپی کلروهیدرین

  • ویژگی‌های خطر کلیدی: مایع و بخار قابل‌اشتعال؛ نقطه اشتعال حدود 28–31°C؛ حدود انفجار بخار/هوا 3.8–21% حجمی؛ حد مجاز تماس شغلی (NIOSH/OSHA) در بازه 5 ppm (TWA) گزارش شده است
  • پروتکل کار ایمن: استفاده از دستکش، عینک، شیلد و حفاظ تنفسی مناسب؛ کار در سیستم‌های بسته با تهویه موضعی؛ حذف منابع جرقه؛ کنترل دما و افزودن مهارکننده برای پیشگیری از پلیمرشدن ناخواسته.
  • انبارش و سازگاری: نگهداری در ظروف دربسته و ضدنشت، دور از گرما/نور؛ جداسازی از اکسیدکننده‌ها، اسیدها، بازهای قوی، آلومینیوم/روی و مواد غذایی/خوراک دام؛ برچسب‌گذاری و اسناد MSDS در دسترس باشد.
  • حمل‌ونقل: طبقه خطر UN 6.1 (مواد سمی) با الزامات جانبی آتش‌گیری؛ استفاده از بسته‌بندی مقاوم و مطابق مقررات ADR/UN توصیه می‌شود.

نتیجه‌گیری

برای صنایع پوشش، چسب، کاغذ/نساجی، کامپوزیت و تصفیه آب، اپی کلروهیدرین یک ماده اولیه پیشرانِ عملکرد و ارزش افزوده است. در کنار آن، در زنجیره شیمیایی آب و فاضلاب، نقش «آکریلامید» و پلیمرهای مبتنی بر آن در لخته‌سازی/تصفیه، مکمل راهبردی خانواده مواد اولیه صنعتی محسوب می‌شود؛ ترکیب هوشمندانه سبد شامل اپوکسیدها (ECH) و آکریلامید به تأمین‌کنندگان امکان می‌دهد نیازهای متنوع B2B را با کارایی و مزیت رقابتی بالاتر پاسخ دهند.
اطلاعات بیشتر
اتیل آکریلات

اتیل آکریلات

,
در دنیای پویای شیمی پلیمر، اتیل آکریلات به عنوان یکی از کلیدی‌ترین و پرکاربردترین مونومرهای اکریلیک، نقشی بی‌بدیل ایفا می‌کند. این ترکیب استری، یک بلوک ساختمانی حیاتی برای تولید طیف وسیعی از پلیمرها و کوپلیمرها است که در نهایت به شکل محصولات روزمره‌ای همچون رنگ‌های ساختمانی، چسب‌های صنعتی، پوشش‌های محافظ و منسوجات پیشرفته در زندگی ما ظاهر می‌شوند. در این مقاله تخصصی از "تامین کالا تک"، ما به بررسی عمیق این ماده اولیه استراتژیک می‌پردازیم تا اهمیت فنی و تجاری آن را در صنایع مدرن به وضوح به تصویر بکشیم.

ساختار شیمیایی اتیل آکریلات

اتیل آکریلات با فرمول شیمیایی ، یک استر آلفا-بتا غیراشباع است. این ترکیب از واکنش استری شدن اسید آکریلیک با اتانول به دست می‌آید. ساختار مولکولی آن دارای دو بخش کلیدی و بسیار واکنش‌پذیر است:
  1. گروه وینیل (C=C): یک پیوند دوگانه کربن-کربن که به مولکول اجازه می‌دهد به راحتی در واکنش‌های پلیمریزاسیون شرکت کند و زنجیره‌های پلیمری بلند را تشکیل دهد.
  2. گروه استر: این بخش از مولکول، خواص مهمی مانند انعطاف‌پذیری، چسبندگی و مقاومت در برابر آب را به پلیمر نهایی می‌بخشد.
ترکیب این دو گروه عاملی در یک مولکول، اتیل آکریلات را به یک مونومر اکریلیک فوق‌العاده کارآمد و تطبیق‌پذیر تبدیل کرده است.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی اتیل آکریلات

درک دقیق مشخصات فیزیکی و شیمیایی اتیل آکریلات برای استفاده صحیح و ایمن از آن در فرآیندهای صنعتی ضروری است.
  • شکل ظاهری: مایعی شفاف و بی‌رنگ.
  • بو: دارای بوی تند، تیز و میوه‌ای مشخص.
  • نقطه جوش: حدود ۹۹.۴ درجه سانتی‌گراد.
  • نقطه اشتعال: حدود ۹ درجه سانتی‌گراد، که نشان‌دهنده قابلیت اشتعال بسیار بالای این ماده است.
  • چگالی: حدود (سبک‌تر از آب).
  • حلالیت: حلالیت کمی در آب دارد اما با اکثر حلال‌های آلی مانند الکل‌ها، اترها و کتون‌ها به طور کامل امتزاج‌پذیر است.
  • تمایل به پلیمریزاسیون: این ماده به شدت تمایل به واکنش پلیمریزاسیون دارد، به ویژه در حضور گرما، نور یا پراکسیدها. این واکنش گرماده بوده و می‌تواند به صورت انفجاری رخ دهد. به همین دلیل، در حمل و نقل و انبارداری، همواره با یک ماده بازدارنده (Inhibitor) مانند هیدروکینون عرضه می‌شود تا از پلیمریزاسیون ناخواسته جلوگیری شود.

کاربردهای اتیل آکریلات

اتیل آکریلات به ندرت به شکل خالص خود استفاده می‌شود؛ در عوض، ارزش اصلی آن به عنوان یک مونومر برای ساخت پلیمرها و کوپلیمرهای اکریلیک است. این پلیمرها در صنایع مختلفی کاربرد دارند: صنایع رنگ و پوشش بخش بزرگی از تولید جهانی اتیل آکریلات در ساخت امولسیون‌های پلیمری برای رنگ‌های لاتکس پایه آب استفاده می‌شود. کوپلیمرهای اکریلیک حاصل از این مونومر، ویژگی‌هایی نظیر چسبندگی عالی به سطح، مقاومت در برابر ترک‌خوردگی، دوام در برابر شرایط جوی و قابلیت شستشو را به رنگ می‌بخشند. تولید چسب‌ها این ماده یک جزء کلیدی در فرمولاسیون انواع چسب، به ویژه چسب‌های حساس به فشار (Pressure-Sensitive Adhesives) است که در تولید نوارهای چسب، برچسب‌ها و لیبل‌ها کاربرد دارند. پلیمرهای آن چسبندگی و انعطاف‌پذیری مورد نیاز را فراهم می‌کنند. صنایع نساجی و چرم در صنعت نساجی، از امولسیون‌های اکریلیک به عنوان آهار (Binder) برای الیاف، عامل ضدچروک و در فرآیندهای تکمیل پارچه استفاده می‌شود. در صنعت چرم نیز برای ایجاد پوشش‌های نهایی انعطاف‌پذیر و مقاوم بر روی سطح چرم به کار می‌رود.

سایر کاربردها

  • به عنوان افزودنی در تولید برخی پلاستیک‌ها و لاستیک‌ها برای بهبود انعطاف‌پذیری.
  • در تولید درزگیرها و مواد آب‌بندی.
  • در پوشش‌دهی کاغذ برای افزایش مقاومت و بهبود کیفیت چاپ.

مزایای اتیل آکریلات

استفاده از اتیل آکریلات در تولید پلیمرها، مزایای برجسته‌ای را برای محصول نهایی به ارمغان می‌آورد:
  • انعطاف‌پذیری و چقرمگی: پلیمرهای حاصل از آن حتی در دماهای پایین نیز انعطاف‌پذیری خود را حفظ می‌کنند.
  • مقاومت در برابر آب و هوازدگی: این ویژگی آن‌ها را برای کاربردهای بیرونی مانند رنگ‌های نما و پوشش‌های محافظ ایده‌آل می‌سازد.
  • چسبندگی عالی: توانایی بالایی در چسبیدن به سطوح مختلف از جمله چوب، فلز و پلاستیک دارند.
  • شفافیت نوری: پلیمرهای اکریلیک شفافیت بالایی دارند و در برابر زرد شدن ناشی از تابش UV مقاوم هستند.

معایب اتیل آکریلات

با وجود مزایای فراوان، کار با اتیل آکریلات نیازمند آگاهی از محدودیت‌ها و خطرات آن است:
  • قابلیت اشتعال بالا: نقطه اشتعال بسیار پایین، بزرگترین ریسک ایمنی این ماده است و نیازمند اقدامات کنترلی شدید برای جلوگیری از حریق است.
  • بوی تند و تحریک‌کننده: بوی قوی آن می‌تواند در محیط‌های کاری با تهویه نامناسب، آزاردهنده و برای سیستم تنفسی تحریک‌کننده باشد.
  • خطرات سلامتی: تماس مستقیم با پوست و چشم می‌تواند باعث تحریک شدید شود و استنشاق بخارات آن برای دستگاه تنفسی مضر است.
  • ریسک پلیمریزاسیون ناخواسته: در صورت نگهداری نامناسب یا اتمام عمر مفید ماده بازدارنده، ریسک یک واکنش پلیمریزاسیون سریع و خطرناک وجود دارد.

ایمنی و نگهداری اتیل آکریلات

رعایت دقیق اصول ایمنی، شرط اصلی کار بدون حادثه با اتیل آکریلات است:
  • تجهیزات حفاظت فردی (PPE): استفاده از عینک ایمنی ضدپاشش، دستکش‌های مقاوم شیمیایی (مانند بوتیل یا ویتون) و ماسک تنفسی مجهز به فیلتر مواد آلی در هنگام کار با این ماده الزامی است.
  • انبارداری: باید در ظروف مخصوص، کاملاً دربسته، در مکانی خنک (زیر ۲۵ درجه سانتی‌گراد)، تاریک، با تهویه بسیار خوب و به دور از منابع حرارت، جرقه، شعله و نور مستقیم خورشید نگهداری شود.
  • کنترل بازدارنده: غلظت ماده بازدارنده باید به صورت دوره‌ای کنترل شود تا از کارایی آن اطمینان حاصل گردد.
  • جداسازی: باید از تماس با اسیدها، بازهای قوی، عوامل اکسیدکننده و فلزاتی مانند مس و برنج که می‌توانند پلیمریزاسیون را تسریع کنند، جلوگیری شود.

نتیجه‌گیری

اتیل آکریلات فراتر از یک ترکیب شیمیایی ساده، یک مونومر استراتژیک و یک توانمندساز فناوری است. قابلیت‌های منحصربه‌فرد آن در تشکیل پلیمرهایی با خواص عالی، آن را به یک ماده اولیه غیرقابل جایگزین در صنایع حیاتی رنگ، چسب و نساجی تبدیل کرده است. درک عمیق از ویژگی‌ها و الزامات کار با این ماده، به تولیدکنندگان اجازه می‌دهد تا با استفاده از پتانسیل کامل آن، محصولاتی با کیفیت برتر، دوام بالاتر و عملکردی بهینه به بازار عرضه کنند. "تامین کالا تک" با تعهد به ارائه مواد اولیه با بالاترین استاندارد، آماده تأمین اتیل آکریلات مورد نیاز صنایع کشور برای دستیابی به این اهداف است.
اطلاعات بیشتر
انیدرید استیک

انیدرید استیک

,

انیدرید استیک، با فرمول مولکولی C₄H₆O₃ و شماره CAS 108-24-7، نوعی اسید انیدرید ساده و رایج است. این مایع بی‌رنگ با بویی تند و شبیه سرکه، اهمیت ویژه‌ای در واکنش‌های شیمیایی صنعتی مانند acetylation دارد. بازار آن به دلیل کاربرد در تولید استات سلولز (برای فیلتر سیگار)، دارو (آسپیرین و پاراستامول)، رزین‌ها، حلال‌ها و مواد منفجره صنعتی بسیار گسترش یافته است.

ساختار انیدرید استیک

  • فرمول شیمیایی: (CH₃CO)₂O با وزن مولکولی ~۱۰۲.۰۹ g/mol .

  • ساختار: دو گروه استیل متصل به یک اکسیژن مرکزی، ایجاد یک انیدرید ساده اسید کربوکسیلیک می‌کند

ویژگی‌های انیدرید استیک

ویژگی مقدار / واحد
حالت فیزیکی مایع شفاف، بی‌رنگ با بوی تند
چگالی (20 °C) ≈۱٫۰۸۲ g/cm³
نقطه ذوب ≈−۷۳ °C
نقطه جوش ≈۱۳۹–۱۴۰ °C
فشار بخار (36 °C) ~۱۰ mmHg
ضریب شکست nD ≈۱٫۳۹۰
حلالیت در آب واکنش‌پذیر – به سرعت هیدرولیز می‌شود (≈۲٫۶٪ در ۲۰ °C)
نقطه اشتعال ≈۱۲۹°F (۵۴ °C)
محدوده انفجار 2.0–10.2٪ حجمی هوا
سمیت خوراکی (LD₅₀ rat) ≈۱٫۷۸ g/kg

مزایای انیدرید استیک

  • عامل اصلی استیلاسیون در سنتز تجاری آسپیرین و پاراستامول

  • تولید سلولز استات ویژه صنایع فیلتر و فیلم پلاستیکی، با مصرف بالا در بازار

  • سنتز رزین‌ها، داروها، رنگ، عطر و تفنگ‌سازی: از جمله کاربردهای خاص صنعتی

  • واسطه در تولید نشاسته اصلاح‌شده (E1414، E1420، E1422) در صنایع غذایی و دارویی

معایب انیدرید استیک

  • بسیار واکنش‌پذیر با آب و الکل؛ هیدرولیز گرمازا انجام می‌دهد و نباید با مواد ناسازگار تماس یابد

  • خطر بالا برای پوست، چشم و تنفس؛ در تماس یا استنشاق باعث سوختگی شدید می‌شود

  • قانون‌گذاری شدید: به‌عنوان پیش‌ماده هروئین توسط سازمان DEA لیست-II رتبه‌بندی شده و واردات/صادرات آن محدود است

  • آتش‌زا و خورنده فلزات؛ نگهداری و حمل‌ونقل با دقت ویژه نیاز دارد

 کاربردهای انیدرید استیک

  • استیلاسیون اسید سالیسیلیک به آسپیرین

  • تولید سلولز استات برای فیلتر سیگار، فیلم‌سازی و الیاف نساجی

  • سنتز رزین‌ها، عطر، رنگ، پلیمر مخصوص و مواد منفجره

  • اصلاح نشاسته‌های غذایی مانند E1414–E1422

  • خشک‌کن مؤثر در برخی فرآیندهای شیمیایی و سنتز قوی

ایمنی و نگهداری انیدرید استیک

  • برچسب‌گذاری GHS: Danger – اشاره به خطرات H226، H302، H314، H330 .

  • PPE پیشنهادی: لباس شیمیایی مقاوم، عینک یا شیلد چشمی، دستکش نیتریل یا ویتون، دستگاه تنفسی مناسب برای ۵ ppm سقف ﴿ACGIH TLV، OSHA PEL﴾ .

  • شرایط ذخیره‌سازی: محیط خشک و تهویه‌دار، دور از رطوبت، شعله یا اسیدهای قوی. ظروف با درپوش مطمئن و برچسب‌ خورده محترم باشند.

  • اقدامات اضطراری:

    • تماس چشم/پوست: شستشوی فوری و سریع

    • نشت: استفاده از خشک‌کننده جذب‌کننده، دور از منابع اشتعال

    • اطفای حریق: CO₂، پودر خشک یا کف مقاوم

اطلاعات بیشتر
بوتیل گلیکول استات

بوتیل گلیکول استات

,
در عرصه وسیع حلال‌های صنعتی، بوتیل گلیکول استات به عنوان یک استر-اتر با کارایی بالا، جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است. این ترکیب که با نام اختصاری BGA نیز شناخته می‌شود، به دلیل خواص استثنایی خود نظیر نرخ تبخیر  و قدرت حلالیت عالی، به عنوان یک عنصر کلیدی در فرمولاسیون پوشش‌های باکیفیت، مرکب‌های چاپ و پاک‌کننده‌های صنعتی عمل می‌کند.

ساختار شیمیایی بوتیل گلیکول استات

بوتیل گلیکول استات با فرمول شیمیایی ، از نظر ساختاری یک استر حاصل از واکنش استری شدن بوتیل گلیکول (اتیلن گلیکول مونو بوتیل اتر) با استیک اسید است. نام دیگر و دقیق‌تر آن اتیلن گلیکول مونو بوتیل اتر استات می‌باشد. این ساختار مولکولی منحصربه‌فرد که همزمان دارای گروه‌های عاملی استری و اتری است، به آن قدرت حلالیت فوق‌العاده‌ای برای طیف گسترده‌ای از رزین‌ها و پلیمرها، از جمله سلولز نیترات، اپوکسی، اکریلیک و پلی‌اورتان می‌بخشد.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی بوتیل گلیکول استات

درک خصوصیات یک ماده برای کاربرد صحیح آن ضروری است. بوتیل گلیکول استات دارای ویژگی‌های کلیدی زیر است که آن را از سایر حلال‌ها متمایز می‌کند:
  • شکل ظاهری: مایعی شفاف، بی‌رنگ و با بویی ملایم و استری.
  • نقطه جوش: حدود ۱۹۲ درجه سانتی‌گراد، که آن را در دسته حلال‌های دیر تبخیر طبقه‌بندی می‌کند.
  • نرخ تبخیر: تبخیر آهسته و کنترل‌شده آن به ایجاد یک سطح صاف و یکنواخت در پوشش‌ها کمک شایانی می‌کند.
  • قدرت حلالیت: یک حلال فعال و بسیار قوی برای انواع رزین‌ها، روغن‌ها و پلیمرها محسوب می‌شود.
  • حلالیت در آب: حلالیت محدودی در آب دارد اما با بسیاری از حلال‌های آلی رایج به خوبی امتزاج‌پذیر است.
  • نقطه اشتعال: دارای نقطه اشتعال نسبتاً بالایی (حدود ۷۴ درجه سانتی‌گراد) است که حمل و نقل و استفاده از آن را ایمن‌تر می‌سازد.

کاربردهای بوتیل گلیکول استات

خواص بی‌نظیر BGA منجر به استفاده گسترده آن در صنایع مختلف شده است: صنعت رنگ و پوشش اصلی‌ترین کاربرد این ماده به عنوان حلال دیر تبخیر در صنعت رنگ و پوشش است. استفاده از آن در رنگ‌های کوره‌ای، پوشش‌های سلولزی، اکریلیک و پلی‌اورتان باعث بهبود خواصی همچون جریان‌پذیری (Flow)، هم‌ترازی (Leveling) و جلوگیری از ایجاد پدیده پوست پرتقالی (Orange Peel) می‌شود. همچنین به عنوان یک عامل coalescing موثر در رنگ‌های لاتکس عمل می‌کند. مرکب چاپ در فرمولاسیون مرکب‌های چاپ، به ویژه چاپ سیلک اسکرین، به کنترل سرعت خشک شدن مرکب کمک کرده و از مسدود شدن شابلون جلوگیری می‌کند. پاک‌کننده‌های صنعتی به دلیل توانایی بالا در حل کردن چربی‌ها، روغن‌ها و لکه‌های سخت، در تولید پاک‌کننده‌های سطوح و چربی‌گیرهای صنعتی کاربرد دارد. سایر صنایع
  • صنعت چسب: به عنوان حلال در فرمولاسیون چسب‌ها.
  • صنعت نساجی: در فرآیندهای رنگرزی و چاپ برای بهبود نفوذ رنگ.
  • صنعت الکترونیک: برای تمیز کردن بردهای مدار چاپی.

مزایای بوتیل گلیکول استات

استفاده از بوتیل گلیکول استات در فرمولاسیون‌ها مزایای قابل توجهی را به همراه دارد:
  • بهبود کیفیت سطح: با کنترل تبخیر، سطحی صاف، براق و بدون نقص در پوشش نهایی ایجاد می‌کند.
  • قدرت حلالیت فوق‌العاده: توانایی حل کردن طیف وسیعی از مواد، انعطاف‌پذیری بالایی در فرمولاسیون ایجاد می‌کند.
  • ایمنی بالاتر: نقطه اشتعال بالا ریسک حریق را در مقایسه با حلال‌های سریع تبخیر کاهش می‌دهد.
  • بوی ملایم: نسبت به بسیاری از استرها و کتون‌ها، بوی ملایم‌تری دارد که کار با آن را مطلوب‌تر می‌کند.

معایب بوتیل گلیکول استات

در کنار مزایا، لازم است به چند نکته نیز توجه شود:
  • حساسیت‌زایی: تماس مکرر و طولانی‌مدت با پوست ممکن است باعث خشکی یا تحریک آن شود.
  • هزینه: ممکن است نسبت به برخی حلال‌های متداول گران‌تر باشد، اما عملکرد عالی آن این هزینه را توجیه می‌کند.
  • حلالیت محدود در آب: برای استفاده در سیستم‌های تماماً آبی مناسب نیست.

ایمنی و نگهداری بوتیل گلیکول استات

رعایت نکات ایمنی برای کار با هر ماده شیمیایی، از جمله بوتیل گلیکول استات، الزامی است:
  • تجهیزات حفاظت فردی (PPE): هنگام کار با BGA باید از عینک ایمنی، دستکش‌های مقاوم در برابر مواد شیمیایی و لباس کار مناسب استفاده شود.
  • تهویه: محیط کار باید دارای تهویه مناسب و کارآمد باشد تا از استنشاق بخارات آن جلوگیری گردد.
  • انبارداری: این ماده باید در ظروف اصلی و کاملاً دربسته، در مکانی خنک، خشک، با تهویه خوب و به دور از منابع حرارت، جرقه و نور مستقیم خورشید نگهداری شود.
  • سازگاری مواد: باید از تماس آن با اکسیدکننده‌های قوی و اسیدها و بازهای غلیظ اجتناب کرد.
اطلاعات بیشتر

پلی آکریل آمید

,

پلی آکریل آمید یکی از پرمصرف‌ترین و چندمنظوره‌ترین مواد شیمیایی صنعتی در زنجیره تأمین محسوب می‌شود؛ زیرا با تغییر مشخصه‌هایی مانند وزن مولکولی و درصد هیدرولیز/بار یونی می‌توان خواص ویسکوزیته، جذب آب، و کارایی جداسازی را به‌دقت کنترل کرد. در بازارهای صنعتی امروز تقاضا برای پلی آکریل آمید به‌دلیل نیاز روزافزون به راهکارهای تصفیه آب و بازیابی مواد در فرایندهای معدنی و صنعتی رو به رشد است؛ بنابراین انتخاب گرید صنعتی مناسب، مستندات فنی (مثل SDS و COA) و تضمین کیفیت برای خریداران صنعتی امری حیاتی است.

ساختار شیمیایی پلی آکریل آمید

ساختار پایهٔ پلی آکریل آمید از واحدهای تکرارشوندهٔ آکریلامید —CH₂–CH(CONH₂)— تشکیل شده است (فرمول پلی‌مر به‌صورت (C₃H₅NO)ₙ نمایش داده می‌شود). با انجام واکنش‌های جزئی مثل هیدرولیز، بخشی از گروه‌های امید (—CONH₂) به گروه‌های کربوکسیلات (—COO⁻) تبدیل می‌شوند و در نتیجه HPAM (Partially Hydrolyzed Polyacrylamide) با بار آنیونی تولید می‌گردد. از منظر مهندسی، پارامترهای کلیدی که برای توصیف یک پلی آکریل آمید توسط تأمین‌کننده و خریدار بررسی می‌شوند.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی پلی آکریل آمید

پلی آکریل آمید در گریدهای مختلف دارای مشخصات فیزیکی و شیمیایی ویژه‌ای است که تعیین‌کننده رفتار آن در فرایندها می‌باشد: معمولاً به صورت پودر سفید یا بی‌رنگ با ذرات گرانولی یا به‌صورت محلول آبی (در غلظت‌های متغیر) توزیع می‌شود. این پلیمر در آب به‌سرعت حل شده و لایهٔ ویسکوزی و شبکه‌ای ژله‌ای ایجاد می‌کند؛ ویسکوزیته محلول‌های PAM رابطهٔ قوی با وزن مولکولی دارد — هرچه MW بالاتر، ویسکوزیته در غلظت‌های پایین بیشتر خواهد شد. محدودهٔ وزن مولکولی در بازار بسته به گرید از حدود 10⁵ تا بیش از 10⁷ گرم بر مول متغیر است؛ انتخاب MW مناسب وابسته به کاربرد (مثلاً انتقال سیالات، فلوکولاسیون یا EOR) است. انحلال‌پذیری نهادهٔ PAM در آب بسیار خوب است اما در حضور نمک‌های با غلظت بالا، پایداری و عملکرد آن تحت تأثیر قرار می‌گیرد (کاهش کارایی در آب‌های شور؛ مگر آنکه گرید مخصوص نمک‌دوست انتخاب شود). پایداری حرارتی محدود است — در دماها و شرایط شیمیایی سخت (pH بسیار بالا/پایین، اکسیدان‌ها)، تجزیه یا کاهش کارایی ممکن است رخ دهد. از منظر ایمنی شیمیایی، خود پلیمر در حالت پخته/پلیمری معمولاً کمتر سمی است اما حضور مونومر آزاد آکریلامید در محصول می‌تواند نگرانی‌های بهداشتی ایجاد کند؛ بنابراین کنترل مقدار مونومر آزاد و ارائه مستندات COA برای خریداران ضروری است.

کاربردهای پلی آکریل آمید

پلی آکریل آمید به‌عنوان یک فلکولانت و افزودنی کنترل ویسکوزیته در صنایع متنوعی به‌کار می‌رود:

  • تصفیه آب و فاضلاب: مهم‌ترین کاربرد صنعتی؛ PAM (عموماً آن‌یونی یا کاتیونی متناسب با نوع آلاینده) به‌عنوان فلکولانت در ته‌نشینی، فیلتراسیون و شفاف‌سازی آب مصرفی و پساب مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیستم‌های تصفیه شهری، صنعتی و تصفیه پساب معادن به‌طور گسترده به آن اتکا دارند.

  • معدن و صنایع معدنی: در فرآیندهای غلظت و آبگیری کنسانتره (thickening & dewatering) و همچنین در فرایندهای فلوکولاسیون در سنگ‌آهن و مس/طلا کاربرد دارد.

  • صنایع نفت و گاز (EOR): HPAM با وزن مولکولی و درصد هیدرولیز مشخص برای افزایش ویسکوزیتهٔ آب تزریقی و بهبود راندمان بازیابی نفت به‌کار می‌رود.

  • کاغذ و نساجی: به‌عنوان چسب و بهبوددهندهٔ خواص الیاف و نگهداری آب در فرایندهای تولید کاغذ و پوشش‌دهی پارچه‌ها استفاده می‌شود.

  • صنایع غذایی و دارویی/آزمایشگاهی: در قالب گریدهای خاص و با کنترل دقیق مونومر، در جداسازی زیست‌مولکول‌ها (ژل‌های پلی‌آکریلامید برای الکتروفورز، PAGE) و به‌عنوان مواد نگهدارنده و افزایش‌دهنده ویسکوزیته در برخی فرمولاسیون‌ها به‌کار می‌رود.

  • کشاورزی و مهندسی عمران: به‌عنوان تثبیت‌کننده خاک، کنترل فرسایش سطحی و در فرمولاسیون‌های آبیاری کنترل‌شده در برخی موارد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در تمام موارد بالا، انتخاب گرید (آن‌یونی/کاتیونی/غیر یونی)، وزن مولکولی و درصد هیدرولیز باید براساس شرایط فرایندی (نمک، pH، دما، شرایط برش مکانیکی) صورت گیرد تا عملکرد مطلوب حاصل شود.

معایب پلی آکریل آمید

هرچند پلی آکریل آمید یک مادهٔ بسیار کاربردی است، محدودیت‌ها و معایبی نیز دارد که باید در طراحی فرایند و انتخاب محصول لحاظ شوند:

  • وجود مونومر آزاد (آکریلامید): هرگونه مونومر آزاد باقیمانده در محصول می‌تواند از منظر بهداشتی و محیط‌زیستی خطرآفرین باشد؛ آکریلامید یک مادهٔ دارای نگرانی‌های سم‌شناسی است و خریداران صنعتی باید COA و مقادیر مونومر آزاد را بررسی کنند.

  • حساسیت به نمک و یون‌ها: در آب‌های شور یا محیط‌های با یون‌های چندظرفیتی عملکرد برخی گریدها کاهش می‌یابد؛ نیاز به گریدهای اختصاصی یا افزودنی دارد.

  • پایداری مکانیکی: در پمپ‌کاری با برش بالا، ویسکوزیته محلول PAM کاهش می‌یابد که ممکن است عملکرد را تضعیف کند.

  • پایداری بیولوژیک و زیست‌تخریب‌پذیری: برخی فرم‌ها ممکن است در طول زمان توسط میکروارگانیسم‌ها تخریب شده یا نیاز به نگهدارندهٔ میکروبی (biocide) داشته باشند؛ در مقابل برخی نگرانی‌ها در مورد تجزیه‌پذیری و تجمع طولانی‌مدت در محیط وجود دارد.

  • محدودیت‌های دمایی و pH: در شرایط کاری بسیار قلیایی یا اسیدی و دماهای بالا، ساختار و عملکرد پلیمر ممکن است دچار افت شود.

  • نیاز به راهبری فنی: برای دستیابی به عملکرد اقتصادی و فنی بهینه، انتخاب و تنظیم پارامترهای عملیاتی (دوزینگ، نرخ اختلاط، زمان تماس) نیازمند تخصص و تست میدانی است.

مزایای پلی آکریل آمید

مزایای فنی و اقتصادی پلی آکریل آمید دلیل اصلی کاربرد گستردهٔ آن در صنایع است:

  • کارایی بالای فلکولاسیون و آبگیری: PAM در حذف کدورت، کاهش TSS و افزایش راندمان آبگیری لجن عملکرد فوق‌العاده‌ای دارد که منجر به کاهش هزینه‌های تصفیه و دفع می‌شود.

  • قابلیت تنظیم خواص: با تغییر وزن مولکولی و چگالی بار می‌توان به‌سرعت فرمولاسیون را برای نیازهای متفاوت سازگار کرد؛ این انعطاف به طراحان محصول اجازه می‌دهد تا پلیمر محلول در آب متناسب با شرایط فرآیندی تولید کنند.

  • صرفه‌جویی اقتصادی: در بسیاری از فرایندها، استفاده از PAM موجب کاهش هزینه‌های انرژی و مواد شیمیایی جانبی و ارتقای راندمان تولید می‌شود؛ این موضوع در صنایع معدنی و تصفیه آب به‌وضوح قابل مشاهده است.

  • قابلیت تولید در مقیاس و تنوع گرید: بازار بالغ تولید PAM و پشتیبانی فنی از تولیدکنندگان صنعتی امکان تأمین سریع گریدهای مختلف را فراهم می‌آورد.

  • کاربری چندمنظوره: از فرایندهای صنعتی سنگین تا کاربردهای آزمایشگاهی و تولیدی، PAM نقش‌های متنوعی را ایفا می‌کند که ارزش افزوده تجاری بالایی ایجاد می‌نماید.

ایمنی و نگهداری پلی آکریل آمید

مدیریت ایمنی در تأمین، نگهداری و به‌کارگیری پلی آکریل آمید از اهمیت بالایی برخوردار است؛ نکات کلیدی به‌شرح زیر هستند:

  • برگه اطلاعات ایمنی (SDS): پیش از خرید یا استفاده، SDS گرید مورد نظر را به‌دقت بررسی کنید و به محدودیت‌های تماس پوستی/تنفسی، الزامات PPE و اقدامات در شرایط اضطراری توجه داشته باشید. همچنین COA جهت تعیین میزان مونومر آزاد (آکریلامید) و سایر پارامترهای کیفی درخواست کنید.

  • حفاظت فردی (PPE): هنگام کار با پودر از ماسک تنفسی مناسب (برای جلوگیری از استنشاق گرد و غبار)، عینک محافظ و دستکش مقاوم استفاده شود؛ در محلول‌های غلیظ از محافظ چشمی و محافظ پوستی جلوگیری گردد.

  • انبارش: پودر یا گرانول PAM باید در کیسه‌ها یا ظروف خشک، بسته‌بندی‌شده و دور از رطوبت، منابع حرارتی و نور مستقیم آفتاب نگهداری شود؛ دما و رطوبت کنترل‌شده از تجمع و چسبیدن ذرات جلوگیری می‌کند. برای محلول‌های آبی، توصیه می‌شود در تانک‌های استیل یا پلی‌اتیلن مناسب نگهداری شده و از رشد میکروبی با افزودن نگهدارنده مناسب جلوگیری شود.

  • آماده‌سازی محلول: برای حل کردن پودر در آب از سیستم‌های دیسپرسیون تدریجی با همزن ملایم استفاده کنید تا کف و توده‌نشینی جلوگیری شود؛ افزودن پودر به آب (نه بالعکس) و کنترل دما و زمان اختلاط کلیدی است.

  • حمل‌ونقل و بسته‌بندی: PAM در حالت پودر معمولاً به‌عنوان کالا خطرناک طبقه‌بندی نمی‌شود، اما مقادیر بالای مونومر آزاد یا محلول‌های خاص ممکن است شرایط متفاوتی داشته باشند — بنابراین برچسب‌گذاری، MSDS و شرایط حمل بر اساس مقررات ملی و بین‌المللی تنظیم گردد.

نتیجه‌گیری

پلی آکریل آمید به‌عنوان یک پلیمر کلیدی و مواد اولیه شیمیایی در صنایع آب و فاضلاب، معدن، کاغذ و نفت جایگاه محوری دارد؛ انعطاف‌پذیری در تنظیم وزن مولکولی و چگالی بار و کارایی بالا در فرایندهای فلکولاسیون و آبگیری، آن را به یک انتخاب اقتصادی و فنی مطلوب تبدیل کرده است. در عین حال، توجه ویژه به موضوعات ایمنی—به‌خصوص کنترل مونومر آزاد (آکریلامید)، انتخاب گرید مناسب برای شرایط نمکی و دمایی، و پیروی از SDS/COA برای تضمین کیفیت و انطباق با مقررات محیط‌زیستی و بهداشتی ضروری است.

اطلاعات بیشتر
تری اتانول آمین

تری اتانول آمین

,
تری‌اتانول‌آمین (TEA) ترکیبی آلی با فرمول شیمیایی C₆H₁₅NO₃ است که در دسته آمین‌های نوع سوم و الکل‌های سه‌عاملی قرار می‌گیرد. این ماده از واکنش اکسید اتیلن با آمونیاک به‌دست می‌آید و دارای سه گروه هیدروکسیل (-OH) و یک گروه آمینی نوع سوم (-N<) می‌باشد. ساختار مولکولی: HO–CH₂–CH₂–N(CH₂CH₂OH)₂ این ساختار به TEA امکان می‌دهد تا به‌عنوان باز ضعیف، امولسیون‌کننده، پایدارکننده pH و حلال قوی عمل کند.

ویژگی‌های تری اتانول آمین

ویژگی مقدار
ظاهر مایع شفاف، بی‌رنگ تا زرد کمرنگ
بوی خاص بوی ضعیف آمینی و کمی شیرین
وزن مولکولی  149.19 g/mol
نقطه جوش  335 – 335.4°C 
نقطه ذوب ~21.2 – 21.6°C 
دانسیته (چگالی) (25°C):1.124 – 1.127 g/cm³ 
ویسکوزیته نسبتاً بالا  (~450 cP)
انحلال‌پذیری کاملاً محلول در آب، اتانول و استون
pH محلول 1٪ در آب  10.5 – 11.5

کاربردهای تری اتانول آمین

تری‌اتانول‌آمین به دلیل خواص منحصربه‌فرد، در صنایع گسترده‌ای به کار می‌رود:

1. صنایع آرایشی و بهداشتی

  • تنظیم‌کننده pH در کرم‌ها و لوسیون‌ها

  • امولسیون‌کننده در فرمولاسیون شامپوها و ژل اصلاح

  • عامل کف‌زا در شوینده‌های ملایم

2. صنایع نفت و حفاری

  • بازدارنده خوردگی در فرآیندهای انتقال نفت و گاز

  • افزودنی در مایعات حفاری

3. صنایع نساجی

  • روان‌ساز در فرایند رنگرزی

  • تثبیت‌کننده رنگ در الیاف مصنوعی

4. صنایع دارویی

  • پایه برای پمادها و کرم‌های دارویی

  • استفاده در قرص‌های آزادشونده آهسته

5. صنایع رنگ و جوهر

  • پایدارکننده ویسکوزیته

  • کنترل‌کننده pH در فرمولاسیون جوهرها

6. تولید سیمان و بتن

  • کمک فرآیندی در آسیاب سیمان (Grinding Aid)

  • بهبود مقاومت و روانی بتن

 مزایای تری اتانول آمین

  • قدرت بافری بالا در کنترل pH

  • انحلال‌پذیری عالی در سیستم‌های آبی و آلی

  • چندکاره بودن در نقش حلال، سورفکتانت و عامل کمپلکس‌کننده

  • مصرف بهینه در فرمول‌های کم‌بو و غیرتحریک‌کننده

معایب تری اتانول آمین

  • حساسیت‌زا بودن در تماس مکرر با پوست

  • تجزیه‌پذیری نسبی در برابر حرارت بالا

  • نیاز به کنترل دقیق دوز در صنایع آرایشی

  • امکان تشکیل نیتروزامین‌ها در شرایط خاص (در ترکیب با نیتریت‌ها)

ایمنی و نگهداری تری اتانول آمین

  • کد طبقه‌بندی خطر (GHS):

    • H315: موجب تحریک پوست

    • H319: موجب تحریک شدید چشم

    • H335: ممکن است موجب تحریک دستگاه تنفسی شود

  • نکات ایمنی (HSE):

    • استفاده از دستکش، عینک ایمنی و تهویه مناسب توصیه می‌شود

    • از تماس مستقیم با پوست، چشم و استنشاق بخار آن اجتناب شود

    • در ظروف دربسته، در دمای محیط و دور از نور مستقیم نگهداری گردد

  • کد بین‌المللی حمل‌ونقل:

    • UN Code: 2491

    • کلاس خطر: 8 (مواد خورنده)

تری‌اتانول‌آمین (TEA) یک ماده شیمیایی چندمنظوره و حیاتی در صنایع فرمولاسیون، پالایش، نساجی و ساختمان است. اگر به‌دنبال یک افزودنی با قابلیت کنترل pH، امولسیون‌کنندگی قوی و سازگاری بالا با مواد اولیه مختلف هستید، TEA یکی از بهترین انتخاب‌ها خواهد بود.

اطلاعات بیشتر
تری اتیلن گلیکول

تری اتیلن گلیکول

,

تری اتیلن گلیکول یا TEG یکی از مهم‌ترین ترکیبات خانواده گلیکول‌ها است که به دلیل داشتن خواص منحصر به فرد مانند جذب رطوبت، پایداری شیمیایی و انحلال‌پذیری بالا در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده شیمیایی هم در بخش‌های صنعتی و هم در کاربردهای بهداشتی و دارویی جایگاه ویژه‌ای دارد.

ساختار شیمیایی تری اتیلن گلیکول

فرمول شیمیایی C₆H₁₄O₄ نشان‌دهنده وجود سه گروه اتیلن (–CH₂CH₂–) متصل به دو گروه هیدروکسیل (–OH) است.
این ساختار باعث ایجاد خاصیت هیدروفیلی بالا و توانایی جذب رطوبت از محیط می‌شود. تری اتیلن گلیکول به دلیل ساختار خطی و پایدار خود، هم‌زمان به عنوان حلال و عامل رطوبت‌گیر شناخته می‌شود.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی تری اتیلن گلیکول

  • ظاهر: مایع شفاف، بی‌رنگ و بی‌بو

  • نقطه جوش: حدود 285 °C

  • نقطه ذوب: حدود -7 °C

  • چگالی (20°C): 1.125 g/cm³

  • حلالیت در آب: کاملاً محلول

  • فشار بخار: بسیار پایین (غیر فرار)

  • ویژگی خاص: رطوبت‌گیر قوی و پایداری حرارتی بالا

کاربردهای تری اتیلن گلیکول

تری اتیلن گلیکول به دلیل ویژگی‌های خاص خود در طیف گسترده‌ای از صنایع کاربرد دارد:

1. صنایع نفت و گاز

  • به عنوان جاذب رطوبت در فرآیند شیرین‌سازی و خشک‌کردن گاز طبیعی

2. صنایع شیمیایی

  • حلال در تولید رزین‌ها، پلیمرها و پلاستیک‌ها

  • ماده اولیه در سنتز برخی ترکیبات شیمیایی

3. صنایع دارویی و بهداشتی

  • استفاده در ضدعفونی‌کننده‌ها و اسپری‌های آنتی‌باکتریال

  • کاربرد در داروهای شربتی به‌عنوان عامل پایدارکننده و مرطوب‌کننده

4. صنایع نساجی و کاغذ

  • به عنوان نرم‌کننده الیاف و پایدارکننده رنگ‌ها

  • بهبود کیفیت چاپ و بافت

معایب تری اتیلن گلیکول

  • در صورت تماس طولانی‌مدت ممکن است باعث تحریک پوست و چشم شود.

  • در غلظت‌های بالا می‌تواند بر سیستم عصبی و تنفسی اثر منفی بگذارد.

  • زیست‌تجزیه‌پذیری آن نسبت به برخی گلیکول‌ها کندتر است.

مزایای تری اتیلن گلیکول

  • قدرت رطوبت‌گیری بالا در شرایط مختلف محیطی

  • پایداری شیمیایی و حرارتی عالی

  • حلالیت بالا در آب و حلال‌های قطبی

  • چندمنظوره بودن (کاربرد هم‌زمان در صنایع نفت، دارو و بهداشت)

  • ایمن‌تر نسبت به بسیاری از حلال‌های آلی فرار

ایمنی و نگهداری تری اتیلن گلیکول

  • تجهیزات ایمنی فردی (PPE): استفاده از دستکش، عینک ایمنی و ماسک در زمان کار توصیه می‌شود.

  • انبارداری: در ظروف محکم فلزی یا پلی‌اتیلنی، دور از نور مستقیم خورشید و منابع حرارتی نگهداری شود.

  • ایمنی حمل‌ونقل: ماده‌ای با خطر پایین اما باید از نشت در محیط جلوگیری شود.

  • اقدامات اضطراری: در صورت تماس با پوست یا چشم، شستشو با آب فراوان الزامی است.

اطلاعات بیشتر
تری کلرواتیلن

تری کلرواتیلن

,

تری کلرواتیلن (Trichloroethylene) یک ترکیب شیمیایی آلی هالوژنه با فرمول مولکولی C₂HCl₃ است که به‌صورت مایع بی‌رنگ، فرّار و با بوی شیرین–کلروفرمی شناخته می‌شود. این ماده از کلرزنی استیلن یا اتیلن به دست می‌آید و به‌عنوان حلال صنعتی قوی، پاک‌کننده چربی‌های فلزی و ماده اولیه در تولید برخی ترکیبات شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل قدرت حلالیت بالا، پایداری شیمیایی و تبخیر سریع، تری کلرواتیلن در صنایع فلزکاری، خودروسازی، نساجی و تولید مواد شیمیایی اهمیت ویژه‌ای دارد.

ساختار شیمیایی تری کلرواتیلن

  • فرمول مولکولی: C₂HCl₃

  • جرم مولی: 131.39 گرم بر مول

  • فرمول ساختاری: ClCH=CCl₂

  • نوع ترکیب: هیدروکربن هالوژنه غیراشباع

  • شکل و ظاهر: مایع شفاف و بی‌رنگ با بوی خاص

ساختار تری کلرواتیلن شامل یک پیوند دوگانه بین دو اتم کربن و سه اتم کلر متصل به آن‌ها است که به آن ویژگی‌های حلالیت بالا در ترکیبات آلی و پایداری شیمیایی می‌بخشد.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی تری کلرواتیلن

  • حالت فیزیکی: مایع

  • رنگ: بی‌رنگ

  • بو: شیرین و شبیه کلروفرم

  • نقطه جوش: حدود 87°C

  • نقطه ذوب: حدود -86°C

  • چگالی (در 20°C): حدود 1.46 گرم بر سانتی‌متر مکعب

  • حلالیت در آب: کم (1 گرم در لیتر)، ولی در اغلب حلال‌های آلی مانند اتانول، اتر و کلروفرم محلول است

  • قابلیت اشتعال: غیرقابل اشتعال، اما بخارات آن با حرارت تجزیه می‌شوند و گازهای سمی تولید می‌کنند

  • پایداری: پایدار در شرایط عادی، اما در حضور رطوبت و فلزات قلیایی ممکن است تجزیه شود

کاربردهای تری کلرواتیلن

  1. صنایع فلزکاری: به‌عنوان حلال قوی برای چربی‌زدایی قطعات فلزی قبل از آبکاری یا رنگ‌کاری.

  2. صنعت خودروسازی: پاک‌کردن قطعات موتور، گیربکس و اجزای مکانیکی.

  3. صنایع نساجی: به‌عنوان حلال در فرایند تمیزکاری و آماده‌سازی الیاف.

  4. تولید ترکیبات شیمیایی: ماده اولیه در ساخت هیدروفلوروکربن‌ها (HFCs) و سایر مواد هالوژنه.

  5. صنایع رنگ و رزین: حل کردن رزین‌ها و پاک‌کردن ابزارها و تجهیزات.

  6. کاربردهای ویژه آزمایشگاهی: در استخراج و تمیزکاری نمونه‌ها.

معایب تری کلرواتیلن

  • اثرات سمی بر سیستم عصبی و کبد در تماس یا استنشاق طولانی‌مدت.

  • اثرات احتمالی سرطان‌زایی در مواجهه‌های مزمن.

  • تجزیه حرارتی و تولید گازهای سمی (فسژن، کلرید هیدروژن).

  • محدودیت‌های استفاده در صنایع غذایی و دارویی به دلیل الزامات ایمنی.

  • نیاز به مدیریت دقیق در دفع پسماند و بخارات.

مزایای تری کلرواتیلن

  • قدرت حلالیت بسیار بالا برای روغن‌ها، گریس‌ها و بسیاری از ترکیبات آلی.

  • پایداری شیمیایی در شرایط معمول انبارداری.

  • غیرقابل اشتعال بودن که خطر آتش‌سوزی را کاهش می‌دهد.

  • تبخیر سریع و عدم باقی‌ماندن اثرات روغنی روی سطح.

  • قابلیت استفاده مجدد پس از تقطیر و بازیافت.

ایمنی و نگهداری تری کلرواتیلن

  • تجهیزات ایمنی: استفاده از دستکش مقاوم شیمیایی، عینک ایمنی و ماسک فیلتر دار برای جلوگیری از استنشاق بخارات.

  • تهویه مناسب: کار در محیط‌های دارای سیستم تهویه قوی به‌منظور کاهش غلظت بخارات در هوا.

  • انبارداری: نگهداری در ظروف فلزی یا شیشه‌ای دربسته و مقاوم به خوردگی، در مکان خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید.

  • حمل‌ونقل: رعایت مقررات بین‌المللی حمل مواد شیمیایی خطرناک (UN 1710).

  • واکنش‌پذیری: دور نگه‌داشتن از مواد اکسیدکننده قوی و فلزات قلیایی.

  • مدیریت پسماند: بازیافت از طریق تقطیر یا دفع طبق دستورالعمل‌های زیست‌محیطی.

اطلاعات بیشتر
حلال نفتی 50

حلال نفتی 50

,

حلال نفتی 50 یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین حلال‌های صنعتی است که در صنایع مختلف به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه خود استفاده می‌شود. این ماده از هیدروکربن‌های سبک نفتی تشکیل شده و به‌عنوان حلالی با نقطه جوش متوسط شناخته می‌شود. حلال نفتی 50 در فرایندهای رنگ‌سازی، صنایع شیمیایی، تمیزکاری و تولید چسب کاربرد گسترده دارد و به دلیل پاک‌کنندگی قوی و تبخیر مناسب، محبوبیت بالایی در بازار مواد اولیه صنعتی دارد.

ساختار شیمیایی حلال نفتی 50

حلال نفتی 50 ترکیبی از هیدروکربن‌های آلیفاتیک و آروماتیک با زنجیره‌های کربنی متوسط است. این حلال عمدتاً شامل پارافین‌ها، نافتن‌ها و مقادیری از آروماتیک‌ها می‌باشد. فرمول شیمیایی مشخص و یکتایی ندارد زیرا ترکیبی از چندین هیدروکربن مختلف است اما به طور کلی می‌توان آن را به عنوان مخلوطی از هیدروکربن‌های C7 تا C12 توصیف کرد. ساختار مولکولی این حلال باعث می‌شود که خاصیت انحلال‌پذیری قوی در مواد چربی، رزین‌ها و رنگ‌ها داشته باشد و در عین حال از تبخیر مناسبی برخوردار باشد.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

  • ظاهر: مایع بی‌رنگ و شفاف

  • بو: بوی ملایم نفتی، نه چندان زننده

  • نقطه جوش: حدود 140 تا 220 درجه سانتی‌گراد (بسته به ترکیب دقیق)

  • چگالی: تقریباً 0.75 تا 0.80 گرم بر سانتی‌متر مکعب

  • حلالیت: نامحلول در آب، حلال قوی برای چربی‌ها، رزین‌ها، و بسیاری از مواد آلی

  • نقطه اشتعال: حدود 40 تا 60 درجه سانتی‌گراد

  • پایداری شیمیایی: مقاوم در برابر واکنش‌های شیمیایی در شرایط معمولی، اما قابل اشتعال و باید با احتیاط نگهداری شود.

کاربردهای حلال نفتی 50

حلال نفتی 50 به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی خاص خود در صنایع مختلف کاربرد دارد:

  • صنایع رنگ و رزین: به عنوان حلال برای رقیق‌سازی رنگ‌ها، لاک‌ها و رزین‌ها

  • تمیزکاری صنعتی: در پاک‌کردن قطعات صنعتی و حذف چربی و روغن‌ها

  • تولید چسب: به عنوان جزء تشکیل‌دهنده در فرمولاسیون چسب‌های صنعتی

  • صنایع چاپ: در فرآیندهای چاپ و رقیق‌سازی مرکب‌ها

  • تولید مواد شیمیایی: به عنوان حلال واکنش‌ها در صنایع شیمیایی و دارویی

  • صنایع خودرو: در تمیزکاری قطعات و روغن‌زدایی

  • صنایع نساجی: در رقیق‌سازی و پاک‌سازی رنگ‌ها

معایب حلال نفتی 50

  • قابلیت اشتعال بالا: یکی از معایب مهم این ماده، خطر آتش‌سوزی و انفجار در شرایط نامناسب نگهداری است.

  • آسیب به سلامت: تماس طولانی‌مدت یا استنشاق بخارات آن ممکن است موجب تحریک سیستم تنفسی، سردرد و حالت تهوع شود.

  • آلودگی محیط زیست: در صورت رهاسازی غیر اصولی می‌تواند به آلودگی خاک و منابع آبی منجر شود.

مزایای حلال نفتی 50

  • قدرت حلالیت بالا: قادر به حل انواع چربی‌ها، رزین‌ها و رنگ‌ها به خوبی است.

  • تبخیر کنترل‌شده: نسبت به حلال‌های سبک‌تر تبخیر آهسته‌تری دارد که کاربری را آسان‌تر می‌کند.

  • قیمت مناسب: به نسبت حلال‌های مشابه اقتصادی‌تر است.

  • سازگاری با تجهیزات: کمتر باعث خوردگی و آسیب به ابزارهای صنعتی می‌شود.

  • قابلیت استفاده در طیف وسیع: به خاطر ترکیب چندگانه‌اش، در صنایع مختلف بسیار کاربردی است.

ایمنی و نگهداری حلال نفتی 50

برای استفاده ایمن از حلال نفتی 50 توجه به نکات زیر ضروری است:

  • نگهداری در محل خشک و خنک: دور از منابع حرارت و شعله باز باید نگهداری شود.

  • تهویه مناسب: محیط کار باید به خوبی تهویه شده تا از تجمع بخارات جلوگیری شود.

  • استفاده از تجهیزات حفاظتی: نظیر دستکش، عینک ایمنی و ماسک مخصوص برای جلوگیری از تماس مستقیم و استنشاق.

  • دور از مواد اکسیدکننده: باید از تماس با مواد اکسیدکننده قوی پرهیز کرد تا خطر واکنش‌های ناخواسته کاهش یابد.

  • حمل و نقل اصولی: استفاده از ظروف استاندارد و مقاوم در برابر نشت و تبخیر.

اطلاعات بیشتر