پلی هیدروکسی آلکانوات (PHA)
پلی هیدروکسی آلکانوات (PHA) یکی از نوآورانهترین پلیمرهای زیستتخریبپذیر است که به دلیل سازگاری با محیطزیست و کاربردهای گسترده، توجه صنایع مختلف را به خود جلب کرده است. این پلیمر زیستی بهعنوان جایگزینی پایدار برای پلاستیکهای سنتی، راهحلی سبز برای کاهش آلودگیهای زیستمحیطی ارائه میدهد.
ساختار پلی هیدروکسی آلکانوات (PHA)
پلی هیدروکسی آلکانواتها گروهی از پلیاسترهای زیستتخریبپذیر هستند که توسط میکروارگانیسمها (مانند باکتریها) تحت شرایط خاص تولید میشوند. این پلیمرها از واحدهای مونومری هیدروکسی آلکانوات تشکیل شدهاند که از طریق پیوندهای استری به هم متصل میشوند. ساختار شیمیایی PHA به نوع مونومرها و فرآیند تولید بستگی دارد و میتواند شامل زنجیرههای کوتاه (SCL) یا متوسط (MCL) باشد. این انعطافپذیری ساختاری، امکان تولید PHA با خواص مکانیکی و فیزیکی متنوع را فراهم میکند.
ویژگیهای پلی هیدروکسی آلکانوات
-
زیستتخریبپذیری: کاملاً توسط میکروارگانیسمها در محیطهای مختلف (خاک، آب دریا، کمپوست) تجزیه میشود.
-
سازگاری زیستی: غیرسمی و مناسب برای کاربردهای پزشکی و دارویی.
-
تنوع خواص مکانیکی: از انعطافپذیر تا سخت، بسته به نوع مونومر.
-
مقاومت حرارتی: برخی گریدهای PHA تا دمای 160 درجه سانتیگراد پایداری دارند.
-
منبع تجدیدپذیر: تولید از منابع زیستی مانند قندها، روغنهای گیاهی یا ضایعات کشاورزی.
کاربردهای پلی هیدروکسی آلکانوات
-
بستهبندی: تولید کیسههای پلاستیکی، فیلمها و ظروف زیستتخریبپذیر.
-
پزشکی: ساخت بخیههای قابلجذب، ایمپلنتها و سیستمهای دارورسانی.
-
کشاورزی: استفاده در مالچهای کشاورزی و گلدانهای زیستتخریبپذیر.
-
صنعت نساجی: تولید الیاف زیستسازگار برای پوشاک.
-
محصولات یکبارمصرف: مانند نی، قاشق و چنگالهای سازگار با محیطزیست.
معایب پلی هیدروکسی آلکانوات
-
هزینه تولید بالا: فرآیندهای تخمیر میکروبی و استخراج PHA هزینهبر هستند.
-
خواص مکانیکی متغیر: برخی گریدهای PHA ممکن است شکننده یا کمتر مقاوم باشند.
-
سرعت تجزیه: در برخی محیطها، سرعت تجزیه ممکن است کندتر از حد انتظار باشد.
-
نیاز به زیرساختهای خاص: بازیافت و کمپوستسازی صنعتی برای تجزیه بهینه موردنیاز است.
مزایای پلی هیدروکسی آلکانوات
-
سازگاری با محیطزیست: کاهش وابستگی به پلاستیکهای مبتنی بر نفت و کاهش زبالههای پلاستیکی.
-
تطبیقپذیری: قابلیت تنظیم خواص برای کاربردهای مختلف.
-
تولید پایدار: استفاده از ضایعات کشاورزی و منابع تجدیدپذیر.
-
ایمنی زیستی: مناسب برای کاربردهای حساس مانند پزشکی و بستهبندی مواد غذایی.
پلیاتیلن گلیکول ۳۰۰
پلیاتیلن گلیکول ۳۰۰ یک مایع شفاف و بیبو با وزن مولکولی متوسط است که به دلیل حلالیت بالا، پایداری شیمیایی و ایمنی مصرف، در صنایع دارویی، آرایشی، شیمیایی و کشاورزی کاربرد گسترده دارد. این ماده بهعنوان یک حامل، مرطوبکننده و تنظیمکننده ویسکوزیته، نقش کلیدی در بهبود کیفیت و عملکرد محصولات ایفا میکند.
ساختار شیمیایی پلیاتیلن گلیکول ۳۰۰
پلیاتیلن گلیکول ۳۰۰ (Polyethylene Glycol 300 یا PEG 300) یک پلیاتر خطی است که از تکرار واحدهای اتیلن اکسید تشکیل شده و دو انتهای آن دارای گروههای هیدروکسیل (-OH) است.- فرمول کلی: H(OCH₂CH₂)ₙOH
- میانگین وزن مولکولی: ۲۸۵ تا ۳۱۵ گرم بر مول
- شماره CAS: 25322-68-3
- این ترکیب به دلیل وزن مولکولی متوسط، در دمای محیط به صورت مایع شفاف و بیرنگ وجود دارد و در آب و بسیاری از حلالهای قطبی بهخوبی حل میشود.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی پلیاتیلن گلیکول ۳۰۰
- حالت فیزیکی: مایع شفاف، بیرنگ و بیبو
- چگالی (۲۰°C): حدود 1.12 g/cm³
- ویسکوزیته (۹۸.۹°C): 5.4 – 6.4 cSt
- pH محلول ۱۰٪: 4.5 – 7.5
- عدد هیدروکسیل: 356 – 393 mg KOH/g
- حلالیت: محلول کامل در آب، اتانول، متانول، گلیکولها و کلروفرم؛ نامحلول در اتر، پارافین و روغنهای معدنی
- نقطه انجماد: حدود 10- درجه سانتیگراد
- پایداری شیمیایی: پایدار در شرایط عادی، غیر فرار و غیر سوزاننده
کاربردهای پلیاتیلن گلیکول ۳۰۰
پلیاتیلن گلیکول ۳۰۰ به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی متعادل، در صنایع مختلف بهکار میرود: صنایع دارویی و پزشکی- بهعنوان حامل دارویی و حلال برای مواد مؤثره
- استفاده در قطرههای چشمی بهعنوان روانکننده
- پایه شیافها و کرمهای دارویی
- مرطوبکننده و نرمکننده در کرمها و لوسیونها
- تنظیمکننده ویسکوزیته در شامپوها و شویندههای ملایم
- عامل رئولوژی و مرطوبکننده در رنگ و رزین
- استفاده در فرمولاسیون چسبها و روانکنندهها
- افزودنی در صنایع کاشی و سرامیک بهعنوان عامل قالبپذیر
- حامل برای حشرهکشهای آلی محلول در آب
معایب پلیاتیلن گلیکول ۳۰۰
- جذب رطوبت بالا که نیازمند بستهبندی و نگهداری مناسب است
- در صورت استفاده خوراکی بیش از حد، ممکن است اثر ملین ایجاد کند
- ناسازگاری با برخی اکسیدکنندههای قوی
- در دماهای پایین، احتمال افزایش ویسکوزیته و کاهش سیالیت
مزایای پلیاتیلن گلیکول ۳۰۰
- غیر سمی و ایمن در محدوده کاربرد صنعتی و دارویی
- حلالیت بالا در آب و حلالهای قطبی
- پایداری شیمیایی و مقاومت در برابر اکسیداسیون
- سازگاری بالا با طیف وسیعی از مواد شیمیایی و فرمولاسیونها
- قابل تجزیه زیستی و کمخطر برای محیط زیست
ایمنی و نگهداری پلیاتیلن گلیکول ۳۰۰
- نگهداری در ظروف دربسته، در محیط خشک و خنک، دور از نور مستقیم خورشید
- استفاده از دستکش و عینک ایمنی هنگام کار با حجم زیاد
- اجتناب از تماس مستقیم با چشم و بلعیدن
- در صورت تماس با چشم، شستوشوی فوری با آب فراوان
- ماندگاری محصول: حدود ۲۴ ماه در شرایط مناسب
تثبیت کننده های نور آمین (HALS)
تثبیتکنندههای نوری آمین ممانعتشده (HALS) دستهای از افزودنیهای پلیمری هستند که برای جلوگیری از تخریب ناشی از نور UV در پلیمرها استفاده میشوند. این ترکیبات با حذف رادیکالهای آزاد حاصل از فتواکسیداسیون، از تخریب زنجیرههای پلیمری جلوگیری میکنند.
ساختار شیمیایی تثبیت کننده های نور آمین
HALS معمولاً مشتقاتی از ۲٬۲٬۶٬۶-تترامتیلپایپریدین هستند. ساختار پایه آنها شامل گروههای آمینی ممانعتشده است که به دلیل ممانعت فضایی، در برابر واکنشهای جانبی مقاوم هستند. این ترکیبات در طی فرآیند تثبیت، به رادیکالهای آمینوکسید (N-O•) تبدیل میشوند و سپس از طریق چرخه دنیسوف (Denisov Cycle) به فرم اولیه خود بازمیگردند، که این فرآیند باعث پایداری طولانیمدت آنها میشود.
ویژگیهای تثبیت کننده های نور آمین
-
پایداری نوری بالا: با حذف رادیکالهای آزاد، از تخریب نوری پلیمرها جلوگیری میکنند.
-
پایداری حرارتی: در دماهای بالا عملکرد خوبی دارند، اگرچه در دماهای بسیار بالا ممکن است کارایی کاهش یابد.
-
مقاومت در برابر استخراج: به دلیل وزن مولکولی بالا، در برابر استخراج توسط حلالها مقاوم هستند.
-
سازگاری با پلیمرهای مختلف: در پلیالفینها، پلیاورتانها و پلیاسترها عملکرد خوبی دارند.
کاربردهای تثبیت کننده های نور آمین
-
صنعت خودرو: در قطعات داخلی و خارجی برای جلوگیری از تخریب نوری استفاده میشوند.
-
صنعت بستهبندی: در فیلمهای پلاستیکی برای افزایش عمر مفید محصولات بستهبندیشده.
-
کشاورزی: در فیلمهای گلخانهای برای مقاومت در برابر نور خورشید.
-
صنعت ساختمانی: در پوششها و مواد ساختمانی برای افزایش دوام در برابر شرایط جوی.
مزایای تثبیت کننده های نور آمین
-
پایداری طولانیمدت: به دلیل چرخه بازسازی، مصرف نمیشوند و اثر طولانیمدت دارند.
-
عدم جذب UV: خودشان UV را جذب نمیکنند، بلکه با حذف رادیکالهای آزاد عمل میکنند.
-
سازگاری با رنگها: در سیستمهای رنگی باعث حفظ رنگ و جلای سطح میشوند.
معایب تثبیت کننده های نور آمین
-
عدم کارایی در PVC: در پلیوینیل کلراید (PVC) به دلیل حضور HCl آزاد شده، عملکرد مناسبی ندارند.
-
حساسیت به دمای بسیار بالا: در دماهای بسیار بالا ممکن است کارایی کاهش یابد.
-
هزینه بالا: نسبت به برخی تثبیتکنندههای دیگر هزینه بالاتری دارند.
خرید اسید سیتریک خوراکی و صنعتی
اسید سیتریک یک اسید آلی ضعیف با فرمول شیمیایی C₆H₈O₇ است که بهطور طبیعی در مرکباتی همچون لیمو و پرتقال یافت میشود. این ماده پرمصرف در صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی بهعنوان تنظیمکننده اسیدیته، طعمدهنده و نگهدارنده شناخته میشود. به دلیل خواص ویژه، اسید سیتریک به یکی از پرکاربردترین اسیدهای آلی در جهان تبدیل شده است در ادامه به بررسی کامل و دقیق این ماده اولیه میپردازیم.
اسید سیتریک چیست
به طور کلی این ماده یک اسید آلی ضعیف که در میوههای خانواده مرکبات بهخصوص لیمو و پرتقال بهطور طبیعی وجود دارد. این ترکیب سه گروه کربوکسیل و یک گروه هیدروکسیل دارد و به نام علمی 2-هیدروکسیپروپان-1،2،3-تریکربوکسیلیک اسید شناخته میشود. این ماده بهصورت جامد سفیدرنگ و کریستالی عرضه میشود. چگالی آن در 20°C برابر با 1.665 g/cm³ است و نقطه ذوب آن حدود 153°C گزارش شده است. اسید سیتریک در آب (حدود 73 g/100 mL در 20°C) و الکلها کاملاً محلول است و pKaهای آن به ترتیب 3.09، 4.75 و 5.41 هستند.ساختار شیمیایی اسید سیتریک
-
فرمول مولکولی: C₆H₈O₇
-
ساختار: دارای سه گروه کربوکسیلیک (–COOH) و یک گروه هیدروکسیل (–OH) که موجب خاصیت اسیدی و حلالیت بالا میشود.
-
نوع ایزومری: فرم کریستالی و اسید سیتریک بی آب (Anhydrous) یا مونوهیدرات یا اسید سیتریک آبدار (Monohydrate).
این ساختار باعث میشود که اسید سیتریک خاصیت اسیدی، انحلالپذیری بالا و عملکرد چندمنظوره در صنایع مختلف داشته باشد همچنین یکی از مشتقات مهم آن تری سدیم سیترات میباشد.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی
-
حالت: جامد سفید رنگ به صورت کریستال یا پودر.
-
طعم: ترش ملایم و مطبوع.
-
نقطه ذوب: 153 °C (بیآب).
-
چگالی (در 20°C): حدود 1.66 g/cm³
-
حلالیت: بسیار محلول در آب و الکلها.
-
pKa: حدود 3.1، 4.8 و 6.4 (سه مرحلهای به دلیل داشتن سه گروه کربوکسیلیک).
گریدهای مختلف اسید سیتریک
-
اسید سیتریک بیآب (Anhydrous): مناسب برای صنایع غذایی و دارویی.
-
اسید سیتریک مونوهیدرات (Monohydrate): پرکاربرد در نوشیدنیها و صنایع غذایی.
-
اسید سیتریک خوراکی (Food Grade): دارای استاندارد FCC، پرمصرف در صنایع غذایی.
-
اسید سیتریک دارویی (Pharma Grade): خلوص بالا، قابل استفاده در داروسازی و مکملهای غذایی.
-
اسید سیتریک صنعتی (Industrial Grade): در شویندهها، تصفیه آب و صنایع شیمیایی.
کاربردهای اسید سیتریک
-
صنایع غذایی: بهعنوان طعمدهنده، نگهدارنده و تنظیمکننده اسیدیته در نوشابهها، آبمیوهها، آبنباتها و محصولات لبنی به عنوان اسید سیتریک خوراکی کاربرد دارد همچنین در صنایع لبنی، اسید سیتریک اغلب به همراه اسید لاکتیک برای تنظیم pH و بهبود بافت محصولات استفاده میشود.
-
داروسازی: در تهیه شربتها، قرصهای جوشان و مکملها.
-
آرایشی و بهداشتی: در محصولات پوستی بهعنوان آنتیاکسیدان و تنظیمکننده pH.
-
صنایع شیمیایی: در تولید مواد شوینده، بهبود عملکرد پاککنندگی و نرمکنندگی آب.
-
کشاورزی: در کودهای شلاته برای افزایش جذب عناصر ریزمغذی.
-
محیطزیست: در تصفیه آب و حذف فلزات سنگین.
معایب اسید سیتریک
-
این ماده ماننده اسید مالیک در غلظتهای بالا میتواند باعث تحریک پوست، چشم و دستگاه گوارش شود.
-
خورندگی در تماس طولانی با برخی فلزات.
-
تولید صنعتی وابسته به مواد اولیه خاص (مانند قندها).
مزایای اسید سیتریک
-
ایمنی بالا در مصارف غذایی و دارویی.
-
چندمنظوره بودن در صنایع مختلف.
-
تجدیدپذیری به دلیل امکان تولید از منابع طبیعی و فرآیندهای تخمیری.
-
بهبود طعم و افزایش ماندگاری محصولات غذایی.
فواید اسید سیتریک
اسید سیتریک به دلیل ویژگیهای شیمیایی و بیولوژیکی منحصر بهفرد، فواید بسیاری در صنایع مختلف دارد. این ماده با فرمول شیمیایی C₆H₈O₇ علاوه بر حضور طبیعی در مرکبات، بهطور صنعتی نیز از طریق تخمیر قندها تولید میشود و در بازار ایران در گریدهای غذایی، دارویی و صنعتی عرضه میگردد.
اسید سیتریک در صنایع غذایی
-
تنظیمکننده اسیدیته و ایجاد طعم ترش مطبوع در نوشیدنیها، آبنباتها و محصولات لبنی.
-
افزایش ماندگاری محصولات به دلیل خاصیت نگهدارندگی و جلوگیری از رشد میکروارگانیسمها.
-
بهبود طعم و کیفیت غذایی از طریق تقویت عطر و طعم طبیعی میوهها.
فواید اسید سیتریک در صنایع دارویی و بهداشتی
-
استفاده بهعنوان آنتیاکسیدان برای افزایش پایداری داروها و مکملهای غذایی.
-
بهبود جذب مواد معدنی مانند کلسیم و آهن در بدن.
-
در محصولات آرایشی و بهداشتی بهعنوان لایهبردار ملایم (AHA) برای جوانسازی پوست و تنظیم pH.
فواید اسید سیتریک در صنایع شیمیایی و صنعتی
-
نرمکننده آب و افزایش اثربخشی شویندهها.
-
استفاده در تصفیه آب و حذف فلزات سنگین.
-
نقش بهعنوان ماده واسط در تولید کودهای شلاته برای افزایش جذب عناصر ریزمغذی در کشاورزی.
تفاوت اسید سیتریک با اسید لاکتیک و تری سدیم سیترات
| ویژگیها / ترکیبات | اسید سیتریک (Citric Acid) | اسید لاکتیک (Lactic Acid) | تری سدیم سیترات |
|---|---|---|---|
| فرمول شیمیایی | C₆H₈O₇ | C₃H₆O₃ | Na₃C₆H₅O₇ |
| ماهیت شیمیایی | اسید آلی ضعیف با سه گروه کربوکسیلیک | اسید آلی با یک گروه کربوکسیلیک و یک هیدروکسیل | نمک سدیمی اسید سیتریک |
| شکل ظاهری | پودر یا کریستال سفید بیبو، طعم ترش | مایع بیرنگ یا زرد کمرنگ، طعم ترش ملایم | پودر یا گرانول سفید، طعم شور–ترش |
| منشأ تولید | طبیعی (مرکبات) یا تخمیر قندها توسط قارچ Aspergillus niger | تخمیر قندها توسط باکتریهای لاکتیکی (مثل Lactobacillus) | خنثیسازی اسید سیتریک با سدیم هیدروکسید |
| نقطه ذوب | 153°C (بیآب) | حدود 53°C (خالص) | حدود 300°C (با تجزیه) |
| pH محلول آبی (۵٪) | حدود 2.0–2.5 (اسیدی قویتر) | حدود 3.0–4.0 | حدود 7.5–9.0 (قلیایی ملایم) |
| حلالیت در آب | بسیار بالا | بسیار بالا | بالا، با ایجاد محلول قلیایی ملایم |
| نقش در صنایع غذایی | طعمدهنده، تنظیمکننده اسیدیته، نگهدارنده طبیعی | تنظیمکننده اسیدیته، بهبوددهنده بافت لبنیات، تنظیم pH تخمیر | بافر pH، پایدارکننده و عامل ضد کریستالیزاسیون |
| کاربردهای اصلی | نوشیدنیها، آبنبات، شویندهها، داروسازی | صنایع لبنی، نوشیدنیهای تخمیری، داروسازی | لبنیات، نوشابهها، داروهای جوشان، شویندهها |
| ایمنی و مصرف خوراکی | ایمن در گرید خوراکی (E330) | ایمن و طبیعی (E270) | ایمن و مجاز (E331) |
| اثر بر بدن | کمک به جذب مواد معدنی، خاصیت آنتیاکسیدانی | بهبود گوارش و حفظ تعادل باکتریایی روده | حفظ تعادل اسید–باز در بدن، ضدانعقاد خون |
| محدوده کاربرد pH | محیطهای اسیدی (غذایی و صنعتی) | محیطهای اسیدی ملایم (زیستی و غذایی) | محیطهای قلیایی تا خنثی (غذایی و دارویی) |
| ویژگی خاص | چندمنظورهترین اسید آلی در صنایع | تولید طبیعی در بدن و محصولات تخمیری | نمک پایدار و بیبو با خاصیت بافری عالی |
انواع اسید سیتریک
اسید سیتریک در صنایع مختلف به دو شکل اصلی بیآب و مونوهیدرات عرضه میشود که هر یک با توجه به نوع فرآیند تولید و میزان رطوبت ساختاری، ویژگیها و کاربردهای متفاوتی دارند.
-
اسید سیتریک بیآب (Citric Acid Anhydrous):
این نوع فاقد آب کریستالی است و خلوص بالاتری دارد. به دلیل پایداری بیشتر در شرایط رطوبتی و دمایی، گزینهای ایدهآل برای کاربردهای دارویی، شیمیایی و صنعتی حساس محسوب میشود. -
اسید سیتریک مونوهیدرات (Citric Acid Monohydrate):
این نوع حاوی یک مولکول آب در ساختار کریستالی خود است و به دلیل انحلال سریع و طعم متعادلتر، بیشتر در صنایع غذایی و نوشیدنیها برای تنظیم اسیدیته و بهبود طعم بهکار میرود.
هر دو نوع، در گریدهای مختلف شامل خوراکی (Food Grade)، دارویی (Pharma Grade) و صنعتی (Industrial Grade) تولید میشوند تا پاسخگوی نیاز طیف وسیعی از صنایع از غذایی و دارویی تا شوینده و کشاورزی باشند.
ایمنی و نگهداری اسید سیتریک
-
باید در ظروف دربسته، خشک و خنک نگهداری شود.
-
استفاده از دستکش و عینک ایمنی در هنگام کار توصیه میشود.
-
از تماس مستقیم با چشم و پوست جلوگیری گردد.
-
در صورت نشت، باید از آب برای رقیقسازی استفاده شود.
فرایند تولید اسید سیتریک
همانگونه که گفته شد سیتریک اسید یا (Citric Acid) با فرمول شیمیایی C₆H₈O₇ یک اسید آلی ضعیف و پرکاربرد است که در طبیعت بهوفور در مرکبات یافت میشود. به همین دلیل اسید سیتریک خواص چندمنظورهای دارد که، در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و شیمیایی مصرف گستردهای دارد. در ادامه میخواهیم بهصورت مرحلهبهمرحله فرآیند تولید این ماده ارزشمند را بررسی کنیم.
-
روش طبیعی: استخراج از مرکبات و برخی میوهها.
-
روش صنعتی (رایجترین): تخمیر قندها (مانند ملاس یا نشاسته) توسط قارچ Aspergillus niger. در این روش، قندها توسط میکروارگانیسمها متابولیزه شده و اسید سیتریک بهعنوان محصول اصلی تولید میشود.
-
محصول نهایی از طریق فیلتراسیون، خالصسازی و کریستالیزاسیون به دست میآید.
1. انتخاب ماده اولیه
مواد اولیه حاوی قندهای قابل تخمیر، پایه تولید اسید سیتریک صنعتی هستند. مهمترین آنها عبارتاند از:
-
ملاس (محصول جانبی صنعت قند و شکر)
-
نشاسته ذرت، سیبزمینی یا تاپیوکا
-
گلوکز و ساکارز صنعتی
انتخاب ماده اولیه به شرایط اقتصادی و دسترسی منطقهای بستگی دارد. در ایران عمدتاً از ملاس نیشکر و چغندر قند استفاده میشود.
2. آمادهسازی و هیدرولیز
-
اگر ماده اولیه نشاستهای باشد، ابتدا با استفاده از آنزیمهای آمیلاز و گلوکوآمیلاز به گلوکز تبدیل میشود.
-
ملاس نیز معمولاً پس از رقیقسازی و حذف ناخالصیها بهعنوان خوراک میکروبی استفاده میگردد.
3. تخمیر میکروبی
-
میکروارگانیسم اصلی تولید اسید سیتریک، قارچ Aspergillus niger است.
-
در شرایط هوازی و کنترل دقیق دما (30–32°C)، pH (حدود 2)، و میزان اکسیژن، قندها توسط قارچ به اسید سیتریک تبدیل میشوند.
این مرحله قلب فرآیند تولید است و راندمان بالایی دارد.
4. فیلتراسیون و جداسازی
-
پس از تخمیر، محیط کشت حاوی اسید سیتریک، بیومس قارچ و ناخالصیهاست.
-
با استفاده از فیلتراسیون یا سانتریفوژ، بیومس قارچ جدا میشود.
5. رسوبگیری و خالصسازی
-
محلول حاوی اسید سیتریک با آهک (Ca(OH)₂) تیمار میشود و کلسیم سیترات رسوب میکند.
-
رسوب فیلتر شده و سپس با اسید سولفوریک (H₂SO₄) تیمار میشود تا اسید سیتریک آزاد گردد و سولفات کلسیم (گچ) بهعنوان محصول جانبی تشکیل شود.
6. تغلیظ و کریستالیزاسیون
-
محلول خالص اسید سیتریک با تبخیر تغلیظ میشود.
-
سپس با روش کریستالیزاسیون سرد، اسید سیتریک مونوهیدرات یا بیآب (انهیدروز) بهدست میآید.
7. خشکسازی و بستهبندی
-
کریستالها خشک و الک میشوند.
-
محصول نهایی در کیسههای چندلایه یا بستهبندیهای صنعتی به بازار عرضه میشود.
روشهای جایگزین
-
تخمیر مایع (Submerged Fermentation): روش رایج و صنعتی.
-
تخمیر سطحی (Surface Fermentation): روش قدیمیتر با بهرهوری پایینتر.
-
روشهای شیمیایی: از نظر اقتصادی مقرونبهصرفه نیستند و کاربرد محدودی دارند.
مزیتهای بازاری فرآیند صنعتی اسید سیتریک
-
امکان تولید انبوه و مقرونبهصرفه.
-
قابلیت استفاده از منابع ارزان مانند ملاس.
-
تولید محصولی با کیفیت بالا و استاندارد بینالمللی برای صنایع غذایی و دارویی.
-
محصول جانبی (گچ) نیز در صنعت ساختمان کاربرد دارد.
خرید اسید سیتریک
خرید اسید سیتریک برای بسیاری از صنایع از جمله غذایی، دارویی، آرایشی و شیمیایی اهمیت بالایی دارد. این ماده ارزشمند با ویژگیهایی مانند تنظیم اسیدیته، بهبود طعم، خاصیت نگهدارندگی و چندمنظوره بودن، به یکی از پرمصرفترین اسیدهای آلی در بازار جهانی تبدیل شده است. انتخاب تأمینکننده معتبر نقش کلیدی در دسترسی به محصولی باکیفیت و مطمئن دارد.
-
عرضه در گریدهای مختلف شامل غذایی (Food Grade)، دارویی (Pharma Grade) و صنعتی.
-
ارائه آنالیز معتبر (COA) برای اطمینان از کیفیت.
-
قیمت رقابتی و بهروز متناسب با بازار ایران.
-
تحویل سریع و مطمئن به سراسر کشور.
-
مشاوره تخصصی برای انتخاب گرید مناسب بر اساس نیاز مشتری.
قیمت اسید سیتریک
قیمت اسید سیتریک به عوامل مختلفی مانند نوع گرید، برند تولیدکننده و حجم سفارش بستگی دارد. مجموعه تأمین کالا تک با ارتباط مستقیم با پتروشیمی های معتبر، تلاش میکند این محصول را با مناسبترین قیمت و کیفیت تضمینشده در اختیار مشتریان قرار دهد.
اگر به دنبال خرید اسید سیتریک مطمئن و باکیفیت هستید، همین امروز با کارشناسان فروش تأمین کالا تک تماس بگیرید. ما آمادهایم تا علاوه بر تأمین نیاز شما، مشاوره فنی و اقتصادی ارائه دهیم تا بهترین انتخاب را داشته باشید.
جمعبندی
سیتریک اسید به دلیل خواص منحصر به فرد و ایمنی بالا، یکی از پرمصرفترین اسیدهای آلی در جهان است. این ماده با کاربردهای گسترده در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و شیمیایی، جایگاه ویژهای در بازار جهانی دارد و همواره تقاضای بالایی برای آن وجود دارد.
پرسشهای متداول اسید سیتریک
1. اسید سیتریک چه کاربردی دارد؟
در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی، شیمیایی و کشاورزی بهعنوان طعمدهنده، نگهدارنده و عامل شلاتهکننده استفاده میشود.
2. تفاوت اسید سیتریک بیآب و مونوهیدرات چیست؟
همانطور که از نام آن مشخص است بیآب فاقد آب کریستالی است و خلوص بالاتری دارد، و این در حالی است که مونوهیدرات اسید سیتریک دارای یک مولکول آب است و بیشتر در صنایع غذایی کاربرد دارد.
3. آیا اسید سیتریک خوراکی است؟
بله، اسید سیتریک خوراکی (Food Grade) با استاندارد FCC یکی از پرمصرفترین افزودنیهای غذایی است.
4. قیمت اسید سیتریک چگونه تعیین میشود؟
قیمت آن به نوع گرید، خلوص، برند تولیدکننده و شرایط بازار بستگی دارد.
خرید مونو آمونیوم فسفات
مونو آمونیوم فسفات (Monoammonium Phosphate) که در بازارهای جهانی با اختصار MAP شناخته میشود، یکی از استراتژیکترین نمکهای فسفاته در جهان است. این ترکیب کریستالی سفید رنگ، به عنوان غلیظترین کود فسفره جامد و همچنین یک ماده اولیه حیاتی در صنایع اطفاء حریق و صنایع غذایی شناخته میشود. مونو آمونیوم فسفات با فرمول شیمیایی NH₄H₂PO₄، حاصل خنثیسازی کنترلشده [اسید فسفریک] با [آمونیاک] است.
اهمیت این ماده در بازار ایران و جهان از آنجایی ناشی میشود که همزمان منبع غنی از فسفر (P) و نیتروژن (N) است؛ دو عنصری که حیات گیاهان و بسیاری از واکنشهای صنعتی به آنها وابسته است. چه به دنبال یک کود ریشه زای قوی برای شروع فصل کشت باشید و چه نیازمند یک ماده ضد اشتعال برای تولید کپسولهای آتشنشانی، خرید مونو آمونیوم فسفات با کیفیت، کلید موفقیت شماست. مجموعه تأمین کالا تک با درک این نیاز، باکیفیتترین گریدهای MAP را بدون واسطه و با تضمین آنالیز عرضه مینماید.
ساختار شیمیایی و ماهیت مولکولی MAP
از نظر شیمیشناسی، مونو آمونیوم فسفات با نام علمی آمونیوم دی هیدروژن فسفات (Ammonium Dihydrogen Phosphate) شناخته میشود. ساختار مولکولی این ماده شامل یک کاتیون آمونیوم (NH₄⁺) و یک آنیون دیهیدروژن فسفات (H₂PO₄⁻) است.
-
فرمول شیمیایی: NH₄H₂PO₄
-
جرم مولی: ۱۱۵.۰۳ گرم بر مول
نکته کلیدی در ساختار MAP این است که برخلاف [دی آمونیوم فسفات (DAP)] که دو گروه آمونیوم دارد، این ماده تنها یک گروه آمونیوم دارد. این تفاوت ساختاری باعث میشود که مونو آمونیوم فسفات خاصیت اسیدیتری داشته باشد (pH پایینتر)، که این ویژگی برای خاکهای آهکی و قلیایی ایران یک مزیت فوقالعاده محسوب میشود، زیرا به آزادسازی ریزمغذیهای خاک کمک میکند.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی مونو آمونیوم فسفات
شناخت دقیق مشخصات فنی برای خریداران صنعتی و کشاورزی ضروری است. جدول زیر دیتاشیت فنی (Technical Data Sheet) استاندارد این ماده را نشان میدهد:
| ویژگی | مشخصات فنی |
| نامهای مترادف | آمونیوم دی هیدروژن فسفات، MAP، فسفات یکبازی |
| ظاهر فیزیکی | کریستالهای سفید تتراگونال یا گرانول |
| خلوص (Purity) | معمولاً بالای ۹۸٪ در گرید صنعتی |
| درصد فسفر (P₂O₅) | حداقل ۶۱٪ (بسیار غنی) |
| درصد نیتروژن (N) | حداقل ۱۲٪ |
| حلالیت در آب | بسیار بالا (۳۷۰ گرم در لیتر در ۲۰ درجه سانتیگراد) |
| pH (محلول ۱٪) | ۴.۰ تا ۴.۵ (اسیدی) |
| نقطه ذوب | ۱۹۰ درجه سانتیگراد (همراه با تجزیه) |
| چگالی | ۱.۸۰ گرم بر سانتیمتر مکعب |
| شماره CAS | 7722-76-1 |
گریدهای مختلف مونو آمونیوم فسفات
در بازار مواد شیمیایی، MAP معمولاً در دو گرید اصلی تولید و عرضه میشود که هر کدام کاربرد و قیمت متفاوتی دارند:
۱. گرید کشاورزی (MAP 12-61-0)این رایجترین نوع موجود در بازار است که به عنوان کود مونو آمونیوم فسفات شناخته میشود.
-
مشخصات: دارای ۱۲ درصد نیتروژن آمونیومی و ۶۱ درصد فسفات (P₂O₅) است.
-
ویژگی کلیدی: حلالیت ۱۰۰٪ در آب دارد و برای سیستمهای آبیاری قطرهای (Fertigation) و محلولپاشی ایدهآل است. این گرید معمولاً فاقد کلر و سدیم است.
این گرید دارای خلوص بسیار بالاتر (بیش از ۹۹٪) است و ناخالصیهای نامحلول آن نزدیک به صفر میباشد.
-
کاربرد: در صنایع اپتیک، تولید پودرهای آتشنشانی، تصفیه فاضلاب و صنایع غذایی (به عنوان E342). قیمت مونو آمونیوم فسفات گرید صنعتی معمولاً بالاتر از گرید کشاورزی است.
کاربردهای مونو آمونیوم فسفات
تطبیقپذیری MAP باعث شده تا در طیف وسیعی از صنایع نقشآفرینی کند:
۱. کشاورزی: قدرتمندترین استارتر رشدمونو آمونیوم فسفات به عنوان یک "کود استارتر" (Starter Fertilizer) شناخته میشود.
-
توسعه ریشه: فسفر بالای موجود در آن (۶۱٪)، انرژی لازم برای ریشهزایی سریع و قوی را فراهم میکند.
-
بهبود خاکهای ایران: اکثر خاکهای ایران قلیایی و آهکی هستند. خاصیت اسیدی MAP (pH حدود ۴.۵) باعث کاهش موضعی pH در اطراف ریشه شده و جذب ریزمغذیهایی مانند آهن، روی و منگنز را تسهیل میکند.
-
منبع نیتروژن: نیتروژن موجود در فرم آمونیوم، به تدریج در اختیار گیاه قرار میگیرد و از شستشوی سریع آن جلوگیری میشود.
شاید ندانید که پودر داخل کپسولهای آتشنشانی (نوع ABC) عمدتاً از مونو آمونیوم فسفات تشکیل شده است.
-
مکانیزم: این ماده در هنگام حرارت دیدن ذوب شده و یک لایه چسبنده روی سطح ماده سوختنی ایجاد میکند که مانع رسیدن اکسیژن شده و آتش را خفه میکند.
در صنایع نانوایی و تولید مخمر، MAP به عنوان یک بافر و منبع تغذیه برای مخمرها عمل میکند. همچنین به عنوان عامل حجمدهنده (Leavening agent) در برخی محصولات پختنی کاربرد دارد.
۴. صنایع اپتیک و الکترونیککریستالهای بسیار خالص آمونیوم دی هیدروژن فسفات دارای خاصیت "پیزوالکتریک" هستند و در تجهیزات سونار و برخی قطعات اپتیکی لیزری مورد استفاده قرار میگیرند.
فرایند تولید مونو آمونیوم فسفات
تولید صنعتی MAP یک فرآیند خنثیسازی گرمازا بین اسید و باز است. مراحل کلی به شرح زیر است:
-
آمادهسازی مواد اولیه: [اسید فسفریک] (معمولاً گرید مرطوب یا حرارتی بسته به خلوص نهایی) و [آمونیاک] مایع یا گازی آماده میشوند.
-
واکنش در راکتور: آمونیوم و اسید فسفریک با نسبت مولی دقیق (نسبت ۱ به ۱) در راکتور مخلوط میشوند. کنترل نسبت مولی بسیار حیاتی است؛ اگر آمونیاک بیشتر شود، دی آمونیوم فسفات (DAP) تولید خواهد شد.
-
فرمول واکنش: $NH_3 + H_3PO_4 \rightarrow NH_4H_2PO_4$
-
-
کریستالیزاسیون و خشککردن: دوغاب حاصل به واحد کریستالیزاسیون رفته و سپس در خشککنهای دوار، رطوبت آن گرفته میشود تا به صورت گرانول یا کریستال درآید.
-
پوششدهی (Coating): برای جلوگیری از کلوخه شدن (Caking) در انبار، معمولاً یک لایه نازک از روغنهای ضد رطوبت روی گرانولها پاشیده میشود.
مزایای مونو آمونیوم فسفات
چرا کشاورزان و صنعتگران خرید مونو آمونیوم فسفات را به سایر منابع فسفر ترجیح میدهند؟
-
غلظت بالای فسفر: بالاترین درصد فسفر در میان کودهای جامد تجاری.
-
pH اسیدی: برخلاف [اوره] یا [دی آمونیوم فسفات] که ممکن است pH را بالا ببرند، MAP محیط را اسیدی کرده و جذب عناصر را در خاکهای شور و آهکی بهبود میبخشد.
-
حلالیت عالی: به سرعت در آب حل میشود و رسوب نمیدهد، بنابراین نازلهای سیستم آبیاری را مسدود نمیکند.
-
شوری پایین (Low Salt Index): نسبت به بسیاری از کودها، شاخص شوری کمتری دارد و خطر سوختگی ریشه را کاهش میدهد.
معایب و چالشهای مونو آمونیوم فسفات
-
قیمت بالاتر: به دلیل فرآیند تولید و خلوص بالا، قیمت مونو آمونیوم فسفات معمولاً از سوپر فسفاتها یا DAP بالاتر است.
-
تجمع آمونیاک: در صورت استفاده همزمان با مواد بسیار قلیایی (مانند آهک)، ممکن است آمونیاک آزاد شود که برای گیاه مضر است.
ایمنی و نگهداری مونو آمونیوم فسفات
مونو آمونیوم فسفات مادهای نسبتاً ایمن است، اما رعایت اصول ایمنی هنگام کار با آن ضروری است.
-
ایمنی فردی: ممکن است باعث تحریک خفیف پوست، چشم و سیستم تنفسی شود. استفاده از دستکش و ماسک هنگام کار با پودر آن توصیه میشود.
-
شرایط نگهداری: این ماده جاذب رطوبت (Hygroscopic) است. باید در کیسههای دوجداره لمینتدار، در محیطی خشک، خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری شود. از انبار کردن آن در کنار مواد قلیایی قوی خودداری کنید.
خرید مونو آمونیوم فسفات
انتخاب بین برندهای مختلف (چینی، ایرانی، اروپایی) و تشخیص خلوص واقعی محصول، یکی از دغدغههای اصلی خریداران است. تأمین کالا تک با حذف واسطهها و تأمین مستقیم از برترین پتروشیمیها و تولیدکنندگان جهانی، خیال شما را آسوده میکند.
چرا ما؟
-
ارائه هر دو گرید صنعتی و کشاورزی.
-
بهترین قیمت مونو آمونیوم فسفات در بازار به دلیل عرضه مستقیم.
-
مشاوره تخصصی جهت انتخاب گرید مناسب با صنعت شما.
برای استعلام قیمت روز و ثبت سفارش، همین حالا با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.
سوالات متداول مونو آمونیوم فسفات
۱. تفاوت اصلی مونو آمونیوم فسفات (MAP) و دی آمونیوم فسفات (DAP) چیست؟ تفاوت اصلی در نسبت نیتروژن و pH است. MAP دارای ۱۲٪ نیتروژن و pH اسیدی (۴.۵) است که برای خاکهای آهکی ایران مناسبتر است. در حالی که DAP دارای ۱۸٪ نیتروژن و pH قلیایی (۸) است. MAP فسفر بیشتری (۶۱٪) نسبت به DAP (۴۶٪) دارد. ۲. آیا مونو آمونیوم فسفات در آب کاملاً محلول است؟ بله، گرید کشاورزی و صنعتی MAP حلالیت بسیار بالایی در آب دارند (حدود ۳۷۰ گرم در لیتر) و برای استفاده در سیستمهای آبیاری قطرهای و هیدروپونیک کاملاً مناسب هستند. ۳. بهترین زمان مصرف کود مونو آمونیوم فسفات چه زمانی است؟ به دلیل نقش کلیدی فسفر در ریشهزایی، بهترین زمان مصرف MAP در ابتدای فصل کشت، هنگام کاشت بذر یا انتقال نشاء است تا سیستم ریشه گیاه به سرعت توسعه یابد. ۴. آیا مونو آمونیوم فسفات خطرناک یا سمی است؟ خیر، این ماده غیرسمی و غیرقابل اشتعال است. حتی در کپسولهای آتشنشانی و صنایع غذایی استفاده میشود. با این حال، استنشاق گرد و غبار آن ممکن است باعث تحریک تنفسی شود و باید نکات ایمنی معمول رعایت گردد.
دی اتانول آمین
دیاتانولآمین (DEA) یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C₄H₁₁NO₂ است که دارای دو گروه هیدروکسیل (-OH) و یک گروه آمین ثانویه (-NH-) میباشد. این ترکیب در دسته آمینهای ثانویه و الکلهای دو عاملی (دیالکانولها) طبقهبندی میشود.
ساختار دیاتانولآمین: HO–CH₂–CH₂–NH–CH₂–CH₂–OH
ساختار مولکولی DEA به آن امکان میدهد تا بهعنوان یک باز ضعیف، عامل امولسیونکننده، پایدارکننده pH، و کمپلکسکننده یونهای فلزی استفاده شود.
ویژگیهای دیاتانولآمین
- ظاهر: مایع بیرنگ تا زرد کمرنگ، ویسکوز
- بو: بوی آمینی ملایم
- وزن مولکولی: 105.14 g/mol
- نقطه جوش: 269°C در فشار اتمسفر
- دانسیته (چگالی): 1.097 g/cm³ در 20–25°C
- انحلالپذیری: کاملاً محلول در آب، اتانول، گلیسرول، اما در هیدروکربنها نامحلول است
- pH محلول آبی 1%: حدود 10–11.5
کاربردهای دیاتانولآمین
- صنایع شوینده و آرایشی
- پایه فعال در تولید شامپو، صابون مایع، کرم و لوسیون
- عامل تنظیمکننده pH و امولسیونکننده پایدار
- صنعت نفت و گاز
- جذب گازهای اسیدی مانند CO₂ و H₂S در واحدهای گاز شیرینکنی (Gas Treating)
- بازدارنده خوردگی در خطوط لوله
- صنایع کشاورزی
- عامل کمپلکسکننده در کودهای مایع
- تثبیتکننده pH در فرمولاسیون سموم و قارچکشها
- صنایع رنگ، جوهر و رزین
- کمک امولسیونکننده در رنگهای پایه آب
- افزایش ویسکوزیته و ماندگاری رنگ
- صنایع سیمان و بتن
- بهعنوان Grinding Aid در فرایند آسیاب سیمان
- بهبود روانی و مقاومت بتن در دماهای مختلف
مزایای دی اتانول آمین
- چندکاره و اقتصادی برای صنایع مختلف
- پایداری شیمیایی بالا در محیط قلیایی
- حلالیت بالا در سیستمهای آبی
- ترکیبپذیری آسان با سورفکتانتها، روغنها و الکلها
معایب دی اتانول آمین
- تحریککننده پوست و چشم در تماس مستقیم
- امکان تشکیل نیتروزآمینهای سرطانزا در حضور نیتریتها
- احتمال حساسیتزایی در استفاده طولانیمدت (بهویژه در محصولات آرایشی بدون شستشو)
- نیاز به کنترل دقیق دوز در صنایع غذایی و دارویی
- H302: مضر در صورت بلع
- H315: تحریککننده پوست
- H319: تحریککننده شدید چشم
- H351: احتمال سرطانزایی در مواجهه طولانیمدت (براساس طبقهبندی IARC گروه 2B)
شرایط نگهداری دی اتانول آمین
- دور از نور خورشید و منابع گرما
- در ظروف دربسته با جنس مقاوم (پلیاتیلن یا فولاد ضدزنگ)
- در محیط خشک و خنک (10–30°C)
- استفاده از دستکش مقاوم، عینک ایمنی و تهویه مناسب الزامی است
دی سدیم لوریل اتر سولفوسوکسینات
دیسدیم لوریل اتر سولفوسوکسینات (Disodium Laureth Sulfosuccinate) یک سورفکتانت آنیونی ملایم و محلول در آب است که بهدلیل خواص منحصربهفرد خود، در صنایع آرایشی، بهداشتی، شوینده و حتی کشاورزی کاربرد گسترده دارد. این ماده بهعنوان جایگزینی ایمنتر و پوستدوستتر نسبت به سورفکتانتهای سنتی مانند SLS شناخته میشود و در فرمولاسیون محصولات تخصصی نقش کلیدی ایفا میکند.
ساختار دیسدیم لوریل اتر سولفوسوکسینات
دیسدیم لوریل اتر سولفوسوکسینات (DLS) از خانواده سولفوسوکسیناتها بوده و ساختار آن شامل یک زنجیره بلند هیدروکربنی (لوریل)، گروههای اتوکسیلهشده (اتر)، و بخش سولفوسوکسینات است که به دو یون سدیم متصل میشود. این ترکیب دارای ویژگیهای زیر است:- فرمول شیمیایی: C₁₂H₂₅(OCH₂CH₂)nOSO₃Na₂
- ماهیت آنیونی: بار منفی در بخش سولفوسوکسینات باعث عملکرد سورفکتانتی میشود.
- ساختار Amphiphilic: یک سر آبدوست (قطبی) و یک سر آبگریز (غیرقطبی) که امکان امولسیونسازی و پاککنندگی را فراهم میکند.
- شکل ظاهری: مایع شفاف یا نیمهشفاف با ویسکوزیته متوسط، بسته به درجه اتوکسیلاسیون.
کاربردهای دیسدیم لوریل اتر سولفوسوکسینات
DLS بهدلیل ملایمت و عملکرد چندمنظوره، در طیف وسیعی از محصولات و صنایع مورد استفاده قرار میگیرد:- محصولات آرایشی و بهداشتی: مانند شامپو، شوینده صورت، ژل حمام، پاککننده کودک، و محصولات پوستهای حساس.
- فرمولاسیون شویندههای ملایم: بهعنوان جایگزین SLS در محصولات فاقد سولفات.
- صنایع نساجی و چرم: برای شستوشو و آمادهسازی سطحی بدون آسیب به بافت.
- صنایع رنگ و رزین: بهعنوان امولسیونکننده و پایدارکننده در فرمولاسیونهای آبی.
- کشاورزی: در تولید مواد کمکپاشی و امولسیونکنندههای سموم.
مزایای دیسدیم لوریل اتر سولفوسوکسینات
- ملایمت بالا: مناسب برای پوستهای حساس، کودکان و افراد دارای اگزما.
- کف کنترلشده: ایجاد کف نرم و پایدار بدون تحریک بیش از حد.
- زیستتخریبپذیری: تجزیهپذیر در محیط زیست، مناسب برای محصولات دوستدار طبیعت.
- سازگاری با سایر سورفکتانتها: قابلیت ترکیب با سورفکتانتهای غیریونی، کاتیونی و آمفوتریک.
- ایمنی بالا: فاقد اثرات سرطانزایی یا جهشزایی، مطابق با استانداردهای بینالمللی.
- پایداری شیمیایی: مقاوم در برابر تغییرات pH و دما در فرمولاسیونهای مختلف.
معایب دیسدیم لوریل اتر سولفوسوکسینات
- قیمت بالاتر نسبت به سورفکتانتهای سنتی: بهدلیل فرآیند تولید پیچیدهتر.
- کف کمتر در مقایسه با SLS: ممکن است در برخی محصولات نیاز به ترکیب با سورفکتانتهای دیگر باشد.
- حساسیت به سختی آب: در آبهای سخت عملکرد کفکنندگی کاهش مییابد.
- محدودیت در برخی فرمولاسیونهای صنعتی: در محیطهای بسیار اسیدی یا بازی ممکن است پایداری کاهش یابد.
فرآیند تولید دیسدیم لوریل اتر سولفوسوکسینات
تولید DLS شامل چند مرحله کلیدی است:- اتوکسیلاسیون الکل لوریل: واکنش الکل لوریل با اتیلن اکساید برای تولید لوریل اتر.
- استریسازی با اسید سولفوسوکسینیک: لوریل اتر با اسید سولفوسوکسینیک واکنش داده و استر سولفوسوکسینات تشکیل میشود.
- خنثیسازی با سدیم هیدروکسید: برای تبدیل استر به نمک دیسدیم و تثبیت ساختار آنیونی.
- خالصسازی و تنظیم ویسکوزیته: با افزودن آب، گلیسیرین یا سایر تنظیمکنندهها برای دستیابی به خواص فیزیکی مطلوب.
ایمنی و نگهداری دیسدیم لوریل اتر سولفوسوکسینات
برای استفاده ایمن از DLS در محیطهای صنعتی و آزمایشگاهی، رعایت نکات زیر ضروری است:- نگهداری در ظروف دربسته: در محیط خشک، خنک و دور از نور مستقیم.
- تهویه مناسب محیط کار: بهویژه هنگام استفاده در مقیاس بالا.
- استفاده از تجهیزات حفاظتی: مانند دستکش، عینک ایمنی و ماسک در صورت تماس مستقیم.
- جلوگیری از تماس با چشم و پوست آسیبدیده: در صورت تماس، محل را با آب فراوان شستوشو دهید.
- دور از مواد اکسیدکننده و اسیدهای قوی نگهداری شود.
- مطابق با استانداردهای MSDS و REACH عمل شود.
دی سیاندی آمید
دیسیاندیآمید (Dicyandiamide) یک ترکیب آلی نیتروژندار با فرمول شیمیایی C₂H₄N₄ است که بهدلیل خواص فیزیکی و شیمیایی خاص خود، در صنایع مختلف از جمله رزینسازی، کشاورزی، داروسازی و تولید مواد شیمیایی تخصصی کاربرد گسترده دارد. در ادامه، محتوای کامل و سئو شدهای با ساختار رسمی و علمی برای استفاده در سایت شما ارائه میشود.
ساختار دیسیاندیآمید
دیسیاندیآمید که با نامهای دیگر مانند سیانوگوانیدین نیز شناخته میشود، یک ترکیب آلی کریستالی سفید رنگ با ساختار مولکولی متشکل از دو گروه سیانید و یک گروه آمید است. فرمول شیمیایی آن C₂H₄N₄ بوده و وزن مولکولی آن حدود 84.08 گرم بر مول است. این ماده از نظر ساختاری، مشتقشده از گوانیدین است و دارای پیوندهای کووالانسی قوی بین اتمهای نیتروژن و کربن میباشد. ساختار دیسیاندیآمید شامل دو گروه آمینو و دو گروه نیتریل است که بهصورت متقارن در مولکول قرار گرفتهاند. این ساختار باعث ایجاد خواص خاصی مانند پایداری حرارتی بالا، انحلالپذیری مناسب در آب، و واکنشپذیری کنترلشده در شرایط خاص میشود.کاربردهای دیسیاندیآمید
دیسیاندیآمید بهعنوان یک ماده اولیه یا افزودنی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. مهمترین کاربردهای آن عبارتند از:- رزینهای اپوکسی و پلیمرها: بهعنوان عامل پخت (Curing Agent) در تولید رزینهای اپوکسی، بهویژه در صنایع الکترونیک، پوششهای صنعتی و چسبها.
- کشاورزی: در تولید کودهای شیمیایی کنترلشده مانند کودهای اوره با رهش آهسته، که باعث کاهش نشت نیتروژن و افزایش بهرهوری خاک میشود.
- داروسازی: در سنتز برخی ترکیبات دارویی و بیولوژیکی بهعنوان واسطه شیمیایی.
- صنایع نساجی و رنگرزی: بهعنوان تثبیتکننده رنگ یا عامل ضدچروک در فرآیندهای تکمیلی پارچه.
- صنایع کاغذ و چاپ: بهعنوان عامل ضدآتش یا تثبیتکننده در فرمولاسیونهای خاص.
مزایای دیسیاندیآمید
استفاده از دیسیاندیآمید در فرآیندهای صنعتی مزایای متعددی دارد:- پایداری حرارتی بالا: نقطه ذوب حدود 209–211 درجه سانتیگراد، مناسب برای کاربردهای دمای بالا.
- انحلالپذیری مناسب در آب: امکان استفاده در فرمولاسیونهای آبی و محلولپاشی.
- سمیت پایین: در مقایسه با بسیاری از ترکیبات نیتروژندار، دیسیاندیآمید ایمنی نسبی دارد.
- قیمت مناسب و دسترسی بالا: تولید صنعتی گسترده باعث کاهش هزینههای تأمین میشود.
- سازگاری با محیط زیست: در کودهای کشاورزی باعث کاهش آلودگی نیتروژنی خاک و آبهای زیرزمینی میشود.
معایب دیسیاندیآمید
با وجود مزایای متعدد، این ماده دارای محدودیتهایی نیز هست:- تحریک پوستی و چشمی: تماس مستقیم طولانیمدت ممکن است باعث تحریک شود.
- واکنشپذیری محدود در برخی شرایط: در محیطهای بسیار اسیدی یا بازی ممکن است عملکرد مطلوب نداشته باشد.
- حساسیت به رطوبت: در صورت نگهداری نامناسب، ممکن است جذب رطوبت کرده و خواص فیزیکیاش تغییر کند.
- نیاز به کنترل دقیق در فرمولاسیون: در رزینها و پلیمرها، مقدار و شرایط استفاده باید دقیق تنظیم شود تا خواص نهایی مطلوب حاصل شود.
فرآیند تولید دیسیاندیآمید
تولید صنعتی دیسیاندیآمید معمولاً از طریق واکنش سیانامید کلسیم (CaCN₂) با آب انجام میشود. مراحل اصلی تولید عبارتند از:- هیدرولیز سیانامید کلسیم: در حضور آب، سیانامید به سیانامید آزاد تبدیل میشود.
- پلیمریزاسیون کنترلشده: سیانامید آزاد در شرایط خاص دما و pH به دیسیاندیآمید تبدیل میشود.
- کریستالسازی و خالصسازی: محصول نهایی بهصورت کریستال سفید جدا شده و با روشهایی مانند فیلتراسیون و خشکسازی خالصسازی میشود.
ایمنی و نگهداری دیسیاندیآمید
برای استفاده ایمن از دیسیاندیآمید در محیطهای صنعتی و آزمایشگاهی، رعایت نکات زیر ضروری است:- تهویه مناسب: هنگام کار با پودر یا محلول دیسیاندیآمید، محیط باید دارای تهویه مناسب باشد.
- استفاده از تجهیزات حفاظتی: مانند دستکش، عینک ایمنی و ماسک تنفسی.
- نگهداری در ظروف دربسته: در محیط خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید.
- جلوگیری از تماس با پوست و چشم: در صورت تماس، محل را با آب فراوان شستشو دهید.
- دور از مواد اکسیدکننده و اسیدهای قوی نگهداری شود.
دیآمونیوم فسفات
دیآمونیوم فسفات (DAP) یکی از مهمترین نمکهای فسفاته در صنایع کشاورزی، غذایی، شیمیایی و فرایندهای صنعتی است. این ترکیب به دلیل محتوای بالای فسفر قابل جذب و نیتروژن آمونیاکی بهعنوان یکی از پراستفادهترین مواد در کودهای شیمیایی، مکملهای مخمری، صنایع تخمیری و تولید پاککنندهها شناخته میشود. ساختار پایدار، انحلالپذیری مناسب و ایمنی نسبی باعث شده است که دیآمونیوم فسفات در طیف وسیعی از فرمولاسیونها نقش کلیدی داشته باشد و بهعنوان یک ماده اولیه استراتژیک در بسیاری از کارخانهها شناخته شود.
برای کاربران صنعتی، تولیدکنندگان و شرکتهای فرمولاتور، انتخاب یک DAP باکیفیت و گرید مناسب، تأثیر مستقیم بر عملکرد محصول نهایی دارد. در ادامه، جامعترین و دقیقترین تحلیل از ساختار، ویژگیها، کابردها، مزایا، معایب، گریدها، ایمنی، نگهداری و فرایند تولید دیآمونیوم فسفات ارائه شده است.
ساختار شیمیایی دیآمونیوم فسفات
دیآمونیوم فسفات (NH₄)₂HPO₄ نمکی از اسید فسفریک است که در آن دو گروه آمونیاک (NH₃) جایگزین دو پروتون اسیدی شدهاند. این ترکیب در حالت جامد به صورت کریستالی سفیدرنگ یا دانهای عرضه میشود و دارای pH قلیایی ملایم در محلول آبی است.
نکات علمی کلیدی:
-
فرمول شیمیایی: (NH₄)₂HPO₄
-
عدد CAS: 7783-28-0
-
جرم مولی: 132.06 g/mol
-
ماهیت: نمک فسفاته با قابلیت بافری و تنظیم pH
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی دیآمونیوم فسفات
دیآمونیوم فسفات دارای ویژگیهایی است که آن را برای طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی مناسب میکند:
ویژگیها:
-
ظاهر: پودر سفید یا گرانول
-
حلالیت بالا در آب
-
پایداری حرارتی مناسب
-
pH قلیایی ملایم (حدود 7.5 تا 8.5)
-
بدون بو، غیرقابل اشتعال، غیرخورنده فلزات
-
جذب رطوبت متوسط در محیطهای مرطوب
ترکیب فسفر بالا و نیتروژن قابل استفاده باعث شده این ماده در صنایع کشاورزی بهعنوان کود پرمصرف شناخته شود.
کاربردهای دیآمونیوم فسفات
✔ 1. کشاورزی و تولید کودهای شیمیایی
دیآمونیوم فسفات یکی از مهمترین کودهای فسفاته جهان است. این ماده 18% نیتروژن و 46% فسفر دارد و با سرعت مناسب در خاک آزاد شده و جذب گیاه میشود. مزیت اصلی آن عدم سوزندگی ریشه است.
✔ 2. صنایع غذایی
در گرید خوراکی، DAP برای:
-
تنظیم pH
-
منبع نیتروژن در تخمیر مخمر
-
بهبود تخمیر شراب، ماءالشعیر و سرکه
-
پایدارکننده رنگ و طعم
کاربرد دارد.
✔ 3. صنایع شیمیایی
استفاده در:
-
تولید شویندهها
-
ساخت مواد ضدحریق
-
صنایع تصفیه آب
-
تولید بازدارندههای خوردگی
✔ 4. صنایع دارویی و بیوتکنولوژی
به عنوان بافر، منبع نیتروژن در محیطهای کشت و ماده مغذی در تخمیر میکروبی.
معایب دیآمونیوم فسفات
اگرچه دیآمونیوم فسفات مادهای ایمن و پرکاربرد است، چند محدودیت و نکته منفی دارد:
-
جذب رطوبت بالا و ایجاد کلوخه در آبوهوای مرطوب
-
میتواند در خاکهای قلیایی، راندمان کاهشیافته داشته باشد
-
مصرف بیشازحد در کشاورزی ممکن است موجب شوری خاک شود
-
نیاز به تهویه مناسب هنگام استفاده صنعتی
مزایای دیآمونیوم فسفات
مهمترین مزایا که آن را در صنایع مختلف محبوب کرده:
-
حلالیت عالی و واکنشپذیری مناسب
-
pH قلیایی کنترلشده و بدون خاصیت خورندگی
-
ترکیب ایدهآل نیتروژن + فسفر
-
پایداری شیمیایی بالا
-
سازگار با محیط زیست
-
مناسب برای طیف وسیعی از فرایندهای تخمیری
ایمنی و نگهداری دیآمونیوم فسفات
برای استفاده ایمن از DAP باید نکات زیر رعایت شود:
-
نگهداری در محیط خشک، دور از رطوبت
-
استفاده از ماسک و دستکش هنگام تخلیه
-
دور از مواد اکسیدکننده قوی
-
بستهبندی در کیسههای چندلایه پلیاتیلنی
-
عدم انبار در هوای مرطوب بهدلیل خطر کلوخه شدن
این ماده سمی نیست اما در تماس طولانی با پوست ممکن است خارش جزئی ایجاد کند.
فرایند تولید دیآمونیوم فسفات
فرایند تولید بهصورت صنعتی شامل واکنش آمونیاک با اسید فسفریک است:
مراحل تولید:
-
افزودن آمونیاک مایع به اسید فسفریک
-
تنظیم دقیق pH
-
انجام واکنش گرمازا و تشکیل کریستالهای دیآمونیوم فسفات
-
جداسازی، خشکسازی و دانهبندی
-
بستهبندی گرید موردنظر (صنعتی، خوراکی، کشاورزی)
در برخی واحدها برای افزایش کیفیت، عملیات تصفیه و فیلتراسیون اضافی انجام میشود.
گریدهای مختلف دیآمونیوم فسفات
گرید کشاورزی
-
پرمصرفترین نوع
-
دارای استانداردهای خاک و کشاورزی
-
دانهبندی گرانولی
گرید خوراکی
-
مناسب برای صنایع تخمیری و نوشیدنی
-
خلوص بالا
-
استانداردهای FDA / FCC
گرید صنعتی
-
مناسب برای شویندهها و صنایع شیمیایی
-
حلالیت بالا
-
قیمت اقتصادیتر
سوالات متداول درباره دیآمونیوم فسفات
1. آیا دیآمونیوم فسفات برای انسان مضر است؟
در گرید خوراکی بیخطر است، اما در مقدار زیاد یا گرید صنعتی نباید مصرف شود. برای کاربردهای غذایی فقط از DAP خوراکی استفاده کنید.
2. تفاوت DAP با MAP چیست؟
DAP دارای pH بالاتر و نیتروژن بیشتر است، در حالی که MAP اسیدیتر بوده و برای خاکهای قلیایی مناسبتر است.
3. آیا دیآمونیوم فسفات در صنایع تخمیری استفاده میشود؟
بله، DAP یکی از بهترین منابع نیتروژن برای مخمرها در تولید شراب، سرکه، ماءالشعیر و تخمیرهای صنعتی است.
4. بهترین گرید دیآمونیوم فسفات برای کشاورزی کدام است؟
گرید گرانولی 18-46 با حلالیت بالا بهترین گزینه برای کوددهی و استفاده در سیستمهای آبیاری است.
دیپا 85%
دیاتانولآمین (Diethanolamine یا DEA) یک آمین ثانویه با فرمول شیمیایی C₄H₁₁NO₂ و غلظت ۸۵٪ در بازار عرضه میشود. این مایع بیرنگ تا زرد روشن دارای بویی شبیه آمونیاک است و بهطور گسترده در صنایع رزینسازی، تصفیه گاز، شوینده، رنگ، فارماسی و افزودنیهای صنعتی کاربرد دارد. در فرآیندهای صنعتی بهعنوان عامل تنظیم pH، کاتالیزور، عامل معادلسازی و امولسیفایر مورد استفاده قرار میگیرد.
ساختار شیمیایی دیپا 85%
-
فرمول مولکولی: C₄H₁₁NO₂
-
وزن مولکولی: 105.14 g/mol
-
ساختار: دارای دو گروه -OH و یک گروه آمین. بهصورت بلورهای دلیسنسنت که پس از ذوب به مایع ویسکوز تبدیل میشود.
ویژگیهای دیپا 85%
| ویژگی | مقدار / توضیح |
|---|---|
| حالت فیزیکی | مایع ویسکوز یا کریستال ذوبشدنی |
| رنگ | بیرنگ تا زرد روشن (≤ 15 APHA) |
| بوی | آمونیاکی / ماهی |
| چگالی (20 °C) | 1.09 g/mL |
| نقطه ذوب | ≈ 28 °C |
| نقطه جوش | ≈ 268 °C در فشار اتمسفریک |
| ویسکوزیته (30 °C) | ≈ 352 cP |
| فشار بخار (20 °C) | < 0.01 mmHg (~0.00037 hPa) |
| حلالیت در آب | کاملاً حلشدنی |
| ضریب شکست | n_D ≈ 1.477 |
| pKa (25 °C) | ≈ 8.9 |
| محدوده انفجار | 1.6–9.8٪ (حجم نسبت به هوا) |
| پخش اکوتوکسیسیته | مضر برای آبزیان با تأثیر طولانیمدت |
مزایای دیپا 85%
-
دو عملکردی: هم گروه آمینی، هم الکلی برای واکنشهای متنوع
-
تنظیم کننده pH و کاتالیزور در تولید رزینها، کف پلییورتان، شوینده، سموم کشاورزی و محصولات آرایشی
-
حلالیت بالا در آب و بسیاری حلالهای قطبی؛ امکان مخلوطپذیری در فرمولاسیونهای مختلف
-
قابلیت حذف گازهای اسیدی مانند CO₂ و H₂S در فرآیندهای تصفیه گاز
معایب دیپا 85%
-
خورنده برای پوست و چشم؛ خطر سوختگی شیمیایی و آسیب عضو
-
سمیت مخاطرهآمیز در تماس یا استنشاق مزمن؛ ممکن است به کبد، کلیه و خون آسیب برساند. LD₅₀ خوراکی حدود 1.6 g/kg در موش
-
آسیب محیطزیستی به آبزیان؛ قبل از دفع، باید کاملاً رقیق یا خنثی شود
-
عدم سازگاری با مواد دیگر مانند اسیدهای قوی، اکسیدکنندهها و کلریدهای اسیدی – واکنش گرمازا دارد.
کاربردهای دیپا 85%
-
گاز شیرینکن برای حذف CO₂/H₂S
-
صنایع رنگ، رزین و چسب: بهعنوان عامل کاتالیزور و پایداریکننده
-
صنایع شوینده و محصولات مراقبت شخصی
-
آرایشی / دارویی: در تولید نرمکنندهها و امولسیفایرها
-
شیمی کشاورزی: بهعنوان واسطه تولید کودها و حلالهای کنترلشده
-
صنایع عکاسی و بتنسازی: حضور در امولسیونها و افزودنیهای بتن.
ایمنی دیپا 85%
-
خطرات: محرک قوی پوست و چشم، قابل جذب پوستی و استنشاق، آسیبزننده به اعضا بدن، خطر برای آبزیان مواد حفاظتی (PPE):
-
دستکش مقاوم شیمیایی، لباس محافظ، عینک ایمنی یا شیلد
-
در محیط بسته: تهویه مناسب یا ماسک فیلتردار (PV2/P3)
-
-
انبارداری: محل خشک، خنک، دور از اسید، اکسیدکننده و فضای تهویهدار؛ دمای پایینتر از نقطه ذوب نگهداری شود. بستهبندی محکم نگهداری شود.
-
اقدامات اضطراری:
-
تماس پوستی: شستشوی سریع با آب و صابون
-
تماس چشم: شستشو حداقل ۱۵ دقیقه و انتقال به پزشک
-
استنشاق: انتقال فرد به هوای تازه و استفاده از اکسیژن اگر لازم باشد.
-
دفع پسماند: طبق مقررات محیطزیستی بررسی شده و استفاده از روشهای مجاز دفع.
-
زینک نیترات
زینک نیترات با فرمول شیمیایی Zn(NO₃)₂، یک ترکیب معدنی به شکل کریستالهای سفید رنگ و بیبو است که به عنوان یک نمک بسیار محلول در آب، کاربردهای گستردهای در صنایع مختلف پیدا کرده است. این ماده که یک عامل اکسید کننده نیز به شمار میرود، اغلب به صورت آبپوشیده (هیدراته) و در پایدارترین شکل خود یعنی زینک نیترات هگزاهیدرات (Zn(NO₃)₂·6H₂O) عرضه میشود. از تأمین ریز مغذی ضروری برای گیاهان در کشاورزی گرفته تا استفاده به عنوان دندانه در صنعت نساجی، این ماده اولیه نقشی کلیدی ایفا میکند.
مجموعه تامین کالا تک با درک اهمیت این ماده استراتژیک، مفتخر است که زینک نیترات با بالاترین درجه خلوص را برای پاسخگویی به نیازهای دقیق مشتریان خود در سراسر کشور تأمین نماید.
ساختار شیمیایی
زینک نیترات یک ترکیب یونی است که از یک کاتیون روی (Zn²⁺) و دو آنیون نیترات (NO₃⁻) تشکیل شده است. فرمول زینک نیترات به صورت Zn(NO₃)₂ است. این ماده به شدت جاذب رطوبت (Hygroscopic) است و به همین دلیل به سرعت با مولکولهای آب از اتمسفر پیوند برقرار کرده و فرمهای هیدراته مختلفی را ایجاد میکند. رایجترین و پایدارترین فرم تجاری آن، زینک نیترات هگزاهیدرات (Zn(NO₃)₂·6H₂O) است که در آن هر یون روی توسط شش مولکول آب احاطه شده است. این ساختار بلوری، دلیل حلالیت بالای آن در آب است.ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی
برای خرید زینک نیترات و استفاده صحیح از آن، اطلاع از مشخصات فنی این ماده ضروری است.کاربردهای زینک نیترات
کاربرد زینک نیترات به دلیل خواص منحصربهفردش، در حوزههای مختلفی گسترش یافته است.- کشاورزی و کود: مهمترین کاربرد آن به عنوان کود شیمیایی و منبع تأمین ریز مغذی روی است. روی برای رشد گیاهان، تولید کلروفیل و فعالسازی آنزیمها حیاتی است. حلالیت بالای زینک نیترات باعث جذب سریع آن توسط ریشه گیاهان میشود.
- صنایع نساجی: به عنوان دندانه (Mordant) در فرآیندهای رنگرزی استفاده میشود. این ماده به اتصال قویتر و پایدارتر رنگ به الیاف پارچه کمک کرده و ثبات رنگ را افزایش میدهد.
- پوششدهی و گالوانیزه: در فرآیندهای آبکاری و پوششدهی فلزات به عنوان یک عامل فسفاته و کاتالیست به کار میرود.
- کاربردهای آزمایشگاهی و شیمیایی: در سنتز ترکیبات شیمیایی دیگر و به عنوان یک معرف استاندارد در آزمایشگاهها استفاده میشود.
- پزشکی: در برخی ترکیبات دارویی و پمادهای موضعی به دلیل خواص ضدعفونیکنندگی و قابض بودن آن کاربرد دارد.
معایب زینک نیترات
با وجود کاربردهای فراوان، کار با این ماده با چالشهایی نیز همراه است:- خاصیت اکسیدکنندگی: نیترات روی یک اکسیدان است و در تماس با مواد قابل اشتعال، آلی یا کاهنده میتواند خطر آتشسوزی را افزایش دهد.
- جذب شدید رطوبت: این ماده به سرعت رطوبت هوا را جذب کرده و کلوخه میشود، که این امر نگهداری و انبارداری آن را دشوار میسازد و ممکن است بر کیفیت آن تأثیر بگذارد.
- پتانسیل آلودگی محیط زیست: همانند سایر نیتراتها، در صورت ورود حجم زیادی از آن به منابع آبی میتواند باعث آلودگی و پدیده مغذیشدگی (Eutrophication) شود.
مزایای زینک نیترات
انتخاب زینک نیترات برای کاربردهای صنعتی و کشاورزی مزایای قابل توجهی دارد:- حلالیت فوقالعاده در آب: این ویژگی باعث میشود که به راحتی بتوان محلولهای غلیظی از آن تهیه کرد که برای کودهای مایع و فرآیندهای شیمیایی ایدهآل است.
- منبع مؤثر روی: به عنوان یکی از مؤثرترین و سریعجذبترین منابع تأمین روی برای گیاهان شناخته میشود.
- تطبیقپذیری بالا: قابلیت استفاده در گستره وسیعی از صنایع، از کشاورزی تا نساجی و شیمی، آن را به یک ماده اولیه شیمیایی با ارزش تبدیل کرده است.
- خلوص بالا: نیترات روی با درجه خلوص بالا به راحتی قابل تولید است که برای کاربردهای حساس آزمایشگاهی و صنعتی مناسب میباشد.
ایمنی و نگهداری زینک نیترات
رعایت اصول ایمنی هنگام کار با زینک نیترات برای حفظ سلامت افراد و محیط زیست الزامی است.- نگهداری: این ماده باید در مکانی خشک، خنک، با تهویه مناسب و در ظروف کاملاً دربسته نگهداری شود. انبارداری آن باید دور از مواد قابل اشتعال، مواد آلی، اسیدها و عوامل کاهنده انجام گیرد.
- ایمنی فردی: استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (PPE) مانند عینک ایمنی، دستکشهای مقاوم در برابر مواد شیمیایی و ماسک ضد غبار هنگام کار با این ماده ضروری است.
- اقدامات اضطراری: در صورت تماس با پوست یا چشم، ناحیه را فوراً با آب فراوان شستشو دهید. در صورت استنشاق، فرد را به هوای تازه منتقل کنید.
سدیم لیگنو سولفونات
در دنیای مواد شیمیایی صنعتی، برخی ترکیبات به دلیل چندکاره بودن (Multi-functional) نقش حیاتی ایفا میکنند. سدیم لیگنو سولفونات (Sodium Lignosulfonate) یکی از همین مواد استراتژیک است. این ماده که به عنوان نمک سدیم لیگنین نیز شناخته میشود، در واقع یک پلیمر طبیعی مشتق شده از فرآیند تولید خمیر کاغذ است. اگر به دنبال یک کاهشدهنده آب قوی در صنعت بتن یا یک بایندر (Binder) مقرونبهصرفه در صنایع سرامیک و کشاورزی هستید، این محصول بهترین انتخاب است.
ساختار شیمیایی سدیم لیگنو سولفونات
برای درک عملکرد این ماده، باید به ساختار مولکولی آن نگاه کنیم. سدیم لیگنو سولفونات یک پلیالکترولیت آنیونی با وزن مولکولی بالاست. این ماده از تنه درختان و طی فرآیند سولفیتسازی بر روی لیگنین (Lignin) به دست میآید.
ساختار شیمیایی آن شامل یک اسکلت آبگریز (هیدروفوبیک) و گروههای عاملی آبدوست (هیدروفیلیک) مانند گروههای سولفونیک و هیدروکسیل است. همین دوگانگی در ساختار باعث میشود که این ماده به عنوان یک عامل فعال سطحی (Surfactant) قدرتمند عمل کرده و خاصیت پخشکنندگی عالی داشته باشد. وجود یون سدیم در این ساختار، حلالیت آن را در آب تضمین میکند.
۲- ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی
مهندسان صنایع قبل از خرید هر ماده اولیه، نیاز به دانستن مشخصات فنی دقیق آن دارند. مهمترین ویژگیهای لیگنوسولفونات سدیم عبارتند از:
-
حالت فیزیکی: معمولاً به صورت پودر قهوهای رنگ یا مایع غلیظ تیره عرضه میشود.
-
حلالیت: کاملاً محلول در آب است، اما در حلالهای آلی معمولی حل نمیشود.
-
pH: محلول 10% آن معمولاً دارای pH نزدیک به خنثی یا کمی قلیایی (حدود 7 تا 9) است.
-
پایداری: در برابر حرارت مقاوم است و پایداری شیمیایی خوبی در محیطهای مختلف دارد.
-
خاصیت دیسپرسکنندگی: این ماده یک پراکندهساز قوی است که مانع از کلوخهشدن ذرات در سوسپانسیونها میشود.
کاربردهای لیگنوسولفونات سدیم
تنوع کاربردهای سدیم لیگنو سولفونات باعث شده تا لقب "آچار فرانسه افزودنیهای شیمیایی" را به خود اختصاص دهد. اصلیترین کاربردها عبارتند از:
الف) صنعت ساختمان و بتنمهمترین بازار مصرف این ماده، استفاده به عنوان روانکننده بتن است. این افزودنی با باردار کردن ذرات سیمان، باعث دافعه الکترواستاتیک شده و نیاز به آب در بتن را کاهش میدهد. نتیجه آن، افزایش مقاومت فشاری بتن و بهبود کارایی (Workability) است.
ب) صنعت کشاورزی (کود و سموم)در تولید سموم دفع آفات، این ماده به عنوان یک عامل تعلیقکننده و دیسپرسکننده عمل میکند. همچنین در تولید کودهای گرانولی، نقش یک چسبنده طبیعی را بازی میکند تا عناصر ریزمغذی را در کنار هم نگه دارد.
ج) صنایع سرامیک و نسوزاستفاده از افزودنی لیگنین در بدنه سرامیک باعث افزایش استحکام خام (Green Strength) شده و از ترک خوردن قطعات پیش از پخت جلوگیری میکند.
د) خوراک دام و طیوراین ماده به عنوان پلتبایدر (Pellet Binder) در تولید خوراک دام استفاده میشود تا پلتها در حین حمل و نقل خرد نشوند و هضم آنها برای دام آسانتر باشد.
۴- معایب سدیم لیگنو سولفونات
هر ماده شیمیایی در کنار مزایا، محدودیتهایی نیز دارد که باید شفاف بیان شود:
-
تأخیر در گیرش: اگر در بتن بیش از حد مجاز استفاده شود، ممکن است به عنوان یک دیرگیر کننده بتن عمل کرده و زمان سفت شدن نهایی را بیش از حد طولانی کند.
-
تغییر رنگ: به دلیل رنگ قهوهای تیره، استفاده از آن در محصولاتی که نیاز به رنگ سفید مطلق دارند (مانند بتنهای دکوراتیو سفید) محدودیت دارد.
-
ناخالصی قند: انواع با گرید پایین ممکن است حاوی قندهای کاهنده باشند که کیفیت محصول نهایی را تحت تاثیر قرار میدهد (در تامین کالا تک ما بر روی عرضه گرید با قند کنترل شده تمرکز داریم).
مزایای سدیم لیگنو سولفونات
چرا صنایع بزرگ همچنان این ماده را به پلیمرهای مصنوعی گرانقیمت ترجیح میدهند؟
-
مقرونبهصرفه بودن: نسبت به روانکننده های پایه پلیکربوکسیلات، قیمت بسیار مناسبتری دارد.
-
سازگاری با محیط زیست: از آنجا که از منابع طبیعی (چوب) گرفته میشود، زیستتخریبپذیر است و اثرات مخرب زیستمحیطی کمی دارد.
-
کاهش مصرف آب: در صنایع ساختمانی، امکان کاهش آب مصرفی تا 10 الی 15 درصد را فراهم میکند.
-
چسبندگی عالی: خاصیت چسبندگی ذاتی آن در تولید بریکتهای زغال سنگ و گرد و غبارگیری جادهها بینظیر است.
ایمنی و نگهداری لیگنوسولفونات سدیم
رعایت اصول ایمنی در کار با مواد شیمیایی اولویت اول است. برای انبارداری سدیم لیگنو سولفونات به نکات زیر توجه کنید:
-
شرایط محیطی: کیسهها باید در محیطی خشک، خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری شوند. رطوبت باعث کلوخه شدن پودر میشود.
-
تماس با بدن: این ماده سمی نیست (Non-toxic)، اما استنشاق غبار آن ممکن است باعث تحریک سیستم تنفسی شود. استفاده از ماسک و دستکش هنگام جابجایی الزامی است.
-
قابلیت اشتعال: به صورت پودر خشک، در صورت وجود منبع جرقه و غلظت بالا در هوا، پتانسیل انفجار غبار را دارد.
-
ماندگاری: در صورت بسته بودن درب کیسهها و عدم نفوذ رطوبت، تا ۲ سال قابل استفاده است.
به طور کلی سدیم لیگنو سولفونات یک ماده حیاتی برای کاهش هزینههای تولید و افزایش کیفیت در صنایع بتن، سرامیک و کشاورزی است. انتخاب گرید مناسب با درصد خلوص واقعی، کلید موفقیت در استفاده از این محصول است.
مجموعه تامین کالا تک با سابقه درخشان در تامین مواد اولیه شیمیایی، این محصول را با تضمین کیفیت و قیمت رقابتی به سراسر کشور ارسال میکند. برای دریافت آنالیز فنی، مشاوره رایگان و استعلام قیمت روز، همین حالا با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.