2- اتیل هگزانول
ساختار شیمیایی 2- اتیل هگزانول
- فرمول مولکولی: C₈H₁₈O
- فرمول ساختاری: CH₃(CH₂)₃CH(C₂H₅)CH₂OH
- نام IUPAC: 2-Ethyl-1-hexanol
- نوع ترکیب: الکل نوع اول شاخه‌دار (Branched primary alcohol) گروه هیدروکسیل (–OH) در انتهای زنجیره و شاخهی اتیل در موقعیت دوم، به این ترکیب خاصیت حلالیت بالا در روغن‌ها و توانایی واکنش‌پذیری مناسب در سنتز استری می‌دهد.
ویژگی‌های ۲-اتیل‌هگزانول
بو: بوی خاص، ملایم، شبیه گل یا مرکبات (در برخی گریدها) نقطه جوش: حدود ۱۸۵ درجه سانتی‌گراد حلالیت: این ماده در آب بسیار کم‌حل (حدود ۰٫۸ گرم در لیتر) و در اکثر حلال‌های آلی مانند اتانول، استون و تولوئن به‌خوبی حل می‌شود. قابلیت اشتعال: قابل اشتعال محسوب می‌شود، بنابراین در حمل‌ونقل و انبارداری نیازمند رعایت اصول ایمنی است.کاربردهای ۲-اتیل‌هگزانول
- در صنایع پلیمر و پلاستیک، برای تولید نرم‌کننده‌های فتالاتی و غیرفتالاتی (مانند DOP، DOTP و TOTM)
- به عنوان افزودنی سوخت، در تولید سوخت‌ها و روان‌سازها برای ساخت استرهای مشتق از ۲-اتیل‌هگزانول که به عنوان افزودنی‌های افزایش عدد ستان در سوخت دیزل استفاده می‌شوند
- در صنایع شوینده و پاک‌کننده‌ها، برای سنتز سورفکتانت‌های غیر یونی، به‌ویژه اتوکسیله‌های الکل چرب (مانند 2-Ethylhexyl Ethoxylates)
- به عنوان حلال در تولید رنگ‌ها، لاک‌ها، جوهرهای چاپ و چسب‌ها، به دلیل ویژگی‌های حلالیت بالا و تبخیر آهسته
- در صنایع عطرسازی و لوازم آرایشی، به عنوان ماده حامل یا رقیق‌کننده رایحه‌های غلیظ، همچنین به‌عنوان پلاستی‌سایزرهای زیست‌سازگار در برخی فرمولاسیون‌ها
- به عنوان واسط شیمیایی در سنتز ترکیبات آلی مختلف و افزودنی‌های پلیمری، مانند پایدارکننده‌های حرارتی PVC و ترکیبات آلی قلع‌دار
- صنایع پلاستیک و PVC
- تولید نرم‌کننده‌های فتالاتی و غیرفتالاتی
- صنایع سوخت و افزودنی‌های سوخت دیزل
- صنایع چسب و رزین
- تولید رنگ‌ها، لاک‌ها و جوهرهای چاپ
- صنایع شوینده و سورفکتانت
- تولید عطر و مواد آرایشی
✅ مزایای ۲-اتیل‌هگزانول
- پایداری بالا در برابر حرارت و اکسیداسیون
- عملکرد مطلوب به عنوان حلال و ماده واسط
- سازگاری با طیف گسترده‌ای از مواد شیمیایی و پلیمرها
- بازده بالا در سنتز استرها و نرم‌کننده‌ها
- بهبود خواص چسبندگی و ویسکوزیته در پوشش‌ها و رنگ‌ها
❌ معایب ۲-اتیل‌هگزانول
- قابل اشتعال (نقطه اشتعال حدود ۸۱ درجه سانتی‌گراد)
- سمیت متوسط در صورت تماس مستقیم با پوست یا استنشاق بخار در غلظت بالا
- نامحلول در آب و نیاز به امولسیون‌سازی در برخی فرمولاسیون‌ها
- الزامات زیست‌محیطی بالا در دفع و مدیریت پسماندهای مرتبط
ایمنی و نگهداری ۲-اتیل‌هگزانول (2-Ethylhexanol)
۲-اتیل‌هگزانول با فرمول شیمیایی C₈H₁₈O یک الکل اشباع‌شده و ساختار آلی است که در صنایع تولید پلاستی‌سایزرها کاربرد گسترده دارد. در نتیجه مهم است رعایت اصول ایمنی و نگهداری صحیح آن را ضروری بدانیم در ادامه به نکات و شرایط نگهداری این ماده میپردازیم.
نکات ایمنی ۲-اتیل‌هگزانول
-
این ماده قابل اشتعال است؛ لذا استفاده از آن باید دور از شعله، جرقه و منابع گرما انجام شود.
-
تماس مستقیم با پوست یا چشم ممکن است باعث تحریک ملایم شود. استفاده از دستکش مقاوم و عینک ایمنی توصیه می‌شود.
-
استنشاق بخارات آن در فضاهای بسته می‌تواند باعث سرگیجه، سردرد یا تحریک تنفسی شود.
-
در صورت نشت، سطح آلوده باید با جاذب مناسب (مثلاً خاک‌اره یا ماسه) پوشانده و با دقت جمع‌آوری شود.
شرایط نگهداری اصولی ۲-اتیل‌هگزانول:
-
در ظروف دربسته، مقاوم به خوردگی و در دمای محیط پایدار و تهویه مناسب نگهداری شود.
-
در محیطی خشک، دور از نور مستقیم خورشید و منابع اکسیدکننده انبار گردد.
-
نگهداری در نزدیکی مواد اکسیدکننده یا اسیدهای قوی به‌شدت ممنوع است.
ایزو‌بوتانول
ساختار شیمیایی ایزو‌بوتانول
- فرمول مولکولی: C₄H₁₀O
- نام IUPAC: 2-Methyl-1-propanol
- فرمول ساختاری: (CH₃)₂CHCH₂OH
- نوع الکل: الکل نوع اول شاخه‌دار (branched primary alcohol)
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی ایزو‌بوتانول
- جرم مولی: 74.12 g/mol
- بو: شیرین و نمناک
- نقطه اشتعال: حدود 28°C (بسته به شرایط فشار)
- حلالیت در حلال‌های آلی: به‌راحتی محلول در الکلها، استرها، اترها، کلروفرم و بنزن
- قطبیت: متوسط – دارای گروه هیدروکسیل قطبی و زنجیره هیدروکربنی کوتاه
- فراریت: متوسط – نرخ تبخیر کمتر از متانول و بیشتر از اتانول
- پایداری شیمیایی: در شرایط عادی پایدار؛ در برابر اسیدهای قوی و اکسنده‌ها ناپایدار
- قابلیت اختلاط: با بیشتر حلال‌های آلی کاملاً قابل اختلاط است
کاربردهای ایزو‌بوتانول
حلال صنعتی:- در لاک‌ها، رزین‌ها، چسب‌ها، رنگ‌های پایه حلال
- به‌عنوان حلال در جوهرهای چاپ، پوشش‌های فلزی و لاک‌های خودرویی
- افزایش عدد اکتان در بنزین
- کاهش تشکیل رسوبات در موتورهای احتراقی
- جایگزین زیست‌پذیر متانول در فرمولاسیون سوخت‌های زیستی ترکیبی
- پیش‌ماده در تولید استرها، پلاستی‌سایزرها (نرم‌کننده‌ها)، و سورفکتانت‌ها
- تولید ایزوبوتیل استات، بوتیل اکریلات و سایر ترکیبات آلی معطر
- عامل فرمولاسیون در آفت‌کش‌ها، افزودنی‌های روان‌ساز و مواد استخراجی
- در برخی کاربردهای خاص در تصفیه نفت خام یا جداسازی ترکیبات آلی
مزایای ایزو‌بوتانول
- قدرت حلالیت بالا برای ترکیبات قطبی و غیرقطبی
- بخار متوسط – کنترل تبخیر نسبت به سایر الکلها
- کارایی بالا در سنتز استرهای معطر و صنعتی
- عدد اکتان بالا – مناسب برای جایگزینی یا ترکیب با سوخت‌های فسیلی
- پایداری شیمیایی و محیطی مناسب
معایب ایزو‌بوتانول
- قابل اشتعال – نیاز به نگهداری ایمن و رعایت اصول ایمنی حمل‌ونقل
- سمیت متوسط – تحریک تنفسی و پوستی در تماس مکرر یا غلظت‌های بالا
- حلالیت محدود در آب – نیاز به امولسیفایر یا هم‌زن مناسب
- نسبتاً گران‌تر از نرمال بوتانول در برخی بازارها
ایمنی و نگهداری ایزو‌بوتانول
نام ماده: ایزو‌بوتانول (Isobutanol)
فرمول شیمیایی: C₄H₁₀O
شماره CAS: 78-83-1
خطرات شیمیایی و فیزیکی ایزو‌بوتانول
| نوع خطر | توضیحات |
|---|---|
| قابل اشتعال بالا | ایزو‌بوتانول مایعی با نقطه اشتعال حدود 28°C است و بخارات آن در مجاورت شعله یا جرقه به‌شدت مشتعل می‌شوند. |
| تحریک پوست و چشم | تماس مستقیم با مایع می‌تواند باعث خشکی پوست، التهاب یا سوزش چشم شود. |
| خطر تنفسی | استنشاق بخارات در فضای بسته ممکن است باعث سرگیجه، سردرد، تهوع یا تحریک راه‌های تنفسی شود. |
| آسیب به سیستم عصبی | قرارگیری طولانی‌مدت در معرض بخار ایزو‌بوتانول ممکن است روی سیستم عصبی اثرات مخرب داشته باشد. |
اقدامات ایمنی ایزو‌بوتانول
اقدامات عمومی:
-
در محیط‌هایی با تهویه مناسب کار شود.
-
از ماسک مناسب با فیلتر آلی در کارگاه‌های صنعتی استفاده گردد.
-
استفاده از دستکش مقاوم شیمیایی (نیتریل یا PVC)، عینک ایمنی و روپوش آزمایشگاهی الزامی است.
-
از تماس طولانی‌مدت یا مکرر با پوست خودداری شود.
در صورت نشت:
-
نشت را با جذب‌کننده‌های غیرقابل اشتعال (مثل ورمیکولیت یا ماسه) جمع‌آوری کنید.
-
منطقه را تهویه کرده و منابع جرقه/حرارت را حذف کنید.
-
از تجهیزات ضدجرقه برای جمع‌آوری استفاده شود.
در صورت آتش‌سوزی:
-
برای خاموش کردن، از کف مقاوم الکلی، CO₂، یا پودر خشک استفاده شود.
-
آب پرفشار برای پاشش مستقیم استفاده نشود (پخش آتش را بیشتر می‌کند).
-
تجهیزات اطفای حریق باید ضدجرقه و مجهز به لباس مقاوم در برابر بخارات الکل باشند.
شرایط نگهداری ایزو‌بوتانول
| پارامتر | توصیه |
|---|---|
| دمای نگهداری | بین 5 تا 30 درجه سانتی‌گراد – از سرمای شدید یا گرمای مستقیم دوری شود. |
| ظروف نگهداری | در بشکه‌های فلزی یا ظروف پلی‌اتیلن مقاوم به حلال نگهداری شود. |
| تهویه انبار | انبار باید دارای تهویه دائم و فاقد منابع حرارتی مستقیم باشد. |
| علائم هشدار | ظروف باید با برچسب‌های خطر (قابل اشتعال، تحریک‌کننده) مشخص شوند. |
| دور از مواد ناسازگار | از تماس با مواد اکسیدکننده قوی، اسیدهای غلیظ و کلرات‌ها خودداری شود. |
فیلم پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE)
مزایای رقابتی در بازار
-
فرآیندپذیری آسان با قابلیت تنظیم ضخامت دیواره
-
دوام مکانیکی بالا در برابر ضربه و ترک
-
سازگاری با مواد افزودنی مانند پایدارکننده‌های UV یا رنگ‌دانه‌ها
-
در دسترس بودن تامین آسان در بازار و پشتیبانی توسط شرکت‌های پتروشیمی
انواع گریدهای پلی اتیلن سنگین
در ادامه به انواع گرید های این ماده اولیه میپردازیم که در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده در گریدهای متنوعی تولید می‌شود که هرکدام ویژگی‌های خاص و کاربردهای متفاوتی دارد.1. گرید فیلم (Film Grade)
گریدهای فیلم HDPE دارای ویژگی‌های مناسبی برای تولید فیلم‌های نازک، مقاوم و شفاف هستند. این گریدها برای تولید کیسه‌های خرید، لفاف‌های بسته‌بندی، فیلم‌های صنعتی و کشاورزی استفاده می‌شوند که به پلی اتیلن سنگین فیلم معروف هستند.
ماننده گریدهایی : HDPE 0075, HDPE EX3, HDPE 7000F
2. گرید تزریقی (Injection Grade)
این گریدها به دلیل دارا بودن شاخص جریان مذاب بالا، مناسب برای قالب‌گیری تزریقی هستند و در تولید درب بطری، جعبه، قطعات صنعتی و لوازم خانگی کاربرد دارند.
از جمله گریدهای کاربردی آن : HDPE 5030، HDPE 7003، HDPE 62N07
3. گرید بادی (Blow Molding Grade)
پلی اتیلن سنگین بادی از جمله گریدهای مناسب برای تولید ظروف پلاستیکی توخالی مانند بطری، گالن و مخازن کوچک است.درواقع این گریدها دارای تعادل مطلوب بین سختی و فرآیندپذیری هستند.
ماننده : HDPE BL3, HDPE 52518
4. گرید لوله (Pipe Grade)
این گریدها دارای خواص مکانیکی و شیمیایی تقویت‌شده هستند و در ساخت لوله‌های آبرسانی، فاضلاب، گازرسانی و آبیاری قطره‌ای کاربرد دارند.
مثال: HDPE PE80، HDPE PE100، HDPE 80B
5. گرید دورانی (Rotational Molding Grade)
مناسب برای تولید قطعات توخالی با دیواره ضخیم مانند تانکرها، مخازن و صندلی‌های پلاستیکی.
مثال: HDPE 3840UA
6. گرید کششی (Monofilament/ Raffia Grade)
برای تولید نخ‌های پلاستیکی، تور، طناب و کیسه‌های بافته‌شده استفاده می‌شود.
مثال: HDPE 5502، HDPE T60-800
ساختار پلی اتیلن چگالی بالا
ساختار پلی‌اتیلن با چگالی بالا (HDPE) به‌طور مشخص با زنجیره‌های بلند خطی از واحدهای تکراری اتیلن (–CH₂–CH₂–) با شاخه‌زنی کم یا ناچیز شناخته می‌شود. این پیکربندی خطی به زنجیره‌های پلیمر اجازه می‌دهد که به‌طور فشرده در کنار هم قرار گیرند، که منجر به درجه بالایی از بلورینگی (تا 80-90%) و چیدمان مولکولی متراکم شود. درواقع این ساختار فشرده باعث تقویت نیروهای واندروالسی بین مولکول‌ها می‌شود که به HDPE استحکام کششی، سختی و مقاومت شیمیایی بالایی می‌دهد. نبود شاخه‌زنی، که از طریق روش‌های پلیمریزاسیون مانند کاتالیزور زیگلر-ناتا یا متالوسن بدست می‌آید، ویژگی‌ای است که از دیگر انواع پلی‌اتیلن مانند پلی‌اتیلن با چگالی پایین (LDPE) متمایز می‌کند. این ساختار فشرده و سازمان‌یافته موجب شده تا چگالی پلی اتیلن سنگین به یک ماده مقاوم و بادوام در کاربردهای صنعتی و مصرفی تبدیل نماید.دمای ذوب پلی اتیلن سنگین
دمای ذوب (HDPE) معمولاً در بازه‌ای بین 120 تا 130 درجه سانتی‌گراد قرار دارد.
-
میانگین دمای ذوب: حدود 130°C
-
بازه‌ی معمول: 120°C تا 135°C
-
وابسته به: نوع گرید، وزن مولکولی، میزان بلورینگی (Crystallinity)
توجه: این دما نسبت به سایر پلی‌اتیلن‌ها مانند پلی‌اتیلن سبک که دمای ذوبی حدود 105 تا 115 درجه دارد، بالاتر است که همین ویژگی باعث افزایش مقاومت مکانیکی HDPE در کاربردهای صنعتی و ساختمانی می‌شود.
خواص پلی اتیلن چگالی بالا
- نسبت مقاومت به چگالی بالا: فیلم پلی اتیلن با چگالی بالا سبک است اما استحکام کششی عالی دارد که آن را برای کاربردهای سنگین مناسب می‌سازد.
- مقاومت شیمیایی: در برابر طیف وسیعی از مواد شیمیایی، اسیدها مقاوم است و دوام آن را در محیط‌های خورنده تضمین می‌کند.
- جذب رطوبت کم: جذب آب پایین HDPE موجب شده تا در کاربردهای مستعد رطوبت مؤثر باشد.
- انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر ضربه: پلی اتیلن چگالی بالا در برابر ضربه و شرایط بد محیطی مقاومت دارد.
- مقاومت حرارتی: HDPE در یک محدوده دمایی وسیع به‌خوبی مقاومت می‌کند که آن را برای استفاده‌های خارجی و صنعتی ایده‌آل می‌سازد.
کاربردهای پلی اتیلن چگالی بالا
پلاستیک HDPE جزو فهرست‌های پر مصرف در دنیا است که در سطح جهانی قرار گرفته درواقع ویژگی‌هایی ماننده استحکام، مقاومت در برابر ضربه و خوردگی، پروفایل شیمیایی و سایر ویژگی‌های ارزشمند آن را به ماده‌ای ایده‌آل برای صنایع مختلف تبدیل کرده است. در ادامه برخی از کاربردهای فراوان پلاستیک این ماده را برای شما نام بردیم.- لوله‌های مقاوم در برابر خوردگی، ورق HDPE و مواد اولیه
- مخازن سوخت
- ظروف غذا و نوشیدنی، بطری‌های پلاستیکی، لیوان‌ها و غیره
- بطری‌های شامپو/کاندیشنر، لوله‌های پماد، ظروف محصولات مراقبت شخصی و غیره
- سطل‌های زباله، سطل‌های بازیافتی، ظروف پلاستیکی و غیره
- کیسه‌های نان، روکش‌های جعبه غلات، ظروف ذخیره‌سازی غذا و غیره
- بطری‌های مواد شوینده لباسشویی
- چوب و کامپوزیت‌های پلاستیکی بازیافتی
- تجهیزات پزشکی
- فیلامنت چاپ سه‌بعدی
- اجزای قایق
- عایق‌های کابل کواکسیال
- شبکه‌های فاضلاب
- اجزای آتش‌بازی
- و بسیاری از کاربردهای دیگر.
مزایای پلی اتیلن چگالی بالا
- نسبت بالای استحکام به وزن
- ضریب اصطکاک کم و جذب رطوبت پایین
- استحکام بالای ضربه، مقاوم در برابر فرورفتگی و خش
- مقاوم در برابر قارچ، کپک، پوسیدگی، اسیدها/بازها، خاک و شرایط جوی
- مقاوم در برابر مواد شیمیایی، آب، حلال‌ها، اسیدها، مواد شوینده و مایعات تمیزکننده
- در هنگام گرم شدن بسیار قابل شکل‌پذیر است و انقباض متوسط تا کم دارد
- به راحتی قابل بازیافت
- می‌توان آن را با جوشیدن استریل کرد، به‌خوبی باکتری‌ها را نگه نمی‌دارد و ضدعفونی‌کننده‌ای مناسب برای ماشین ظرف‌شویی است
- جایگزینی برای مواد سنگین در برخی کاربردها
- مقرون‌به‌صرفه
معایب پلی اتیلن چگالی بالا
- در برخی موارد ممکن است قابل اشتعال باشد زیرا محصولی مبتنی بر نفت است
- انبساط حرارتی بالا
- ضعیف در برابر اکسیدکننده‌ها و هیدروکربن‌های کلرینه شده
- اتصال به سختی انجام می‌شود
- حساس به ترک‌خوردگی در محیط‌های ناسازگار
قیمت مواد پلی اتیلن hdpe
به طور کلی قیمت مواد پلی‌اتیلن سنگین بستگی به نوع گرید، برند تولیدکننده، نوسانات بازار جهانی و نرخ ارز دارد. این ماده به دلیل پرکاربرد بودن آن در صنایع زیادی ماننده بسته‌بندی، تولید لوله پلی اتیلن، ظروف پلاستیکی و قطعات صنعتی دارای قیمتی متغییر است. پیشنهاد می‌شود برای دریافت قیمت روز HDPE گریدهای مختلف (فیلم،تزریقی،بادی و...) با کارشناسان تامین کالا در تماس باشید تا از آخرین قیمت این ماده خبردار شوید.
نفتا 50
نفتا ۵۰ یک برش سبک نفتی است که از تقطیر مستقیم نفت خام به‌دست می‌آید. این ماده مخلوطی از هیدروکربن‌های آلیفاتیک و آروماتیک با تعداد اتم‌های کربن بین ۵ تا ۱۱ است. نفتا ۵۰ به‌عنوان خوراک اصلی در تولید محصولات پتروشیمی و سوخت‌های مختلف کاربرد دارد.
ساختار و ترکیب شیمیایی
نفتا ۵۰ ترکیبی پیچیده از هیدروکربن‌های مختلف است که شامل:
-
پارافین‌ها (C₅–C₁₁): حدود ۵۵٪
-
سیکلوپارافین‌ها: حدود ۳۰٪
-
آلکیل بنزن‌ها: حدود ۱۲٪
-
دی‌سیکلوپارافین‌ها: حدود ۲٪
این ترکیب باعث می‌شود نفتا ۵۰ دارای خواص فیزیکی و شیمیایی متنوعی باشد که آن را برای کاربردهای مختلف صنعتی مناسب می‌سازد.
ویژگی‌های فنی نفتا ۵۰
| ویژگی | مقدار تقریبی |
|---|---|
| نقطه جوش | ۳۰–۲۰۰ درجه سانتی‌گراد |
| چگالی | ۰٫۷۰–۰٫۷۵ گرم/سانتی‌متر³ |
| حلالیت در آب | نامحلول |
| رنگ | بی‌رنگ تا زرد کم‌رنگ |
| نقطه اشتعال | پایین (قابل اشتعال) |
| بوی | مشابه بنزین |
کاربردهای نفتا ۵۰
-
خوراک واحدهای کراکینگ بخار: تولید اتیلن و پروپیلن برای ساخت پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن و سایر پلیمرها.
-
تولید آروماتیک‌ها: مانند بنزن، تولوئن و زایلن (BTX) برای صنایع رنگ، رزین و پلاستیک.
-
حلال صنعتی: در تولید رنگ‌ها، لاک‌ها و پاک‌کننده‌ها.
-
سوخت: در برخی کاربردهای خاص مانند فندک‌ها و اجاق‌های کمپینگ.
-
تصفیه نفت خام: به‌عنوان حلال در فرآیندهای تصفیه و جداسازی.
مزایا
-
تنوع کاربرد: قابل استفاده در صنایع مختلف از پتروشیمی تا تولید سوخت.
-
در دسترس بودن: تولید گسترده در پالایشگاه‌ها.
-
قیمت مناسب: نسبت به سایر حلال‌ها و خوراک‌های پتروشیمی.
معایب
-
قابل اشتعال بودن: نیاز به رعایت نکات ایمنی در حمل و نگهداری.
-
تأثیرات زیست‌محیطی: در صورت نشت یا استفاده نادرست.
-
نوسانات قیمت: تحت تأثیر بازار جهانی نفت.