مشاهده فیلترها
نمایش 9 12 18 24
تری کلسیم فسفات

تری کلسیم فسفات

,

تری کلسیم فسفات یک ترکیب معدنی مهم با فرمول شیمیایی Ca₃(PO₄)₂ است که در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی کاربرد گسترده‌ای دارد. این ماده به‌دلیل زیست‌سازگاری بالا و نقش کلیدی در متابولیسم کلسیم و فسفر، به‌عنوان افزودنی غذایی و همچنین ماده اولیه در مکمل‌های دارویی استفاده می‌شود.

ساختار شیمیایی تری کلسیم فسفات

تری کلسیم فسفات از سه یون کلسیم (Ca²⁺) و دو یون فسفات (PO₄³⁻) تشکیل شده است. این ساختار بلوری و معدنی باعث شده تا شباهت زیادی با ترکیبات طبیعی موجود در استخوان و دندان داشته باشد. همین ویژگی سبب شده که در کاربردهای پزشکی و دندانپزشکی به‌عنوان ماده‌ای سازگار با بدن مورد توجه قرار گیرد.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی تری کلسیم فسفات

  • ظاهر: پودر سفید یا شیری رنگ

  • حلالیت: نامحلول در آب ولی محلول در اسیدهای رقیق

  • چگالی: حدود 3.14 گرم بر سانتی‌متر مکعب

  • نقطه ذوب: دمای بسیار بالا (بیش از 1500 درجه سانتی‌گراد)

  • ویژگی کلیدی: زیست‌سازگار، غیرسمی و پایدار در شرایط معمولی

کاربردهای تری کلسیم فسفات

  1. صنایع غذایی:

    • به‌عنوان افزودنی غذایی (E341) برای افزایش محتوای کلسیم در محصولات لبنی، نوشیدنی‌ها و مواد غذایی تقویتی

    • ضدکلوخه شدن (Anti-caking agent) در محصولات پودری مانند آرد، شیر خشک و ادویه‌ها

  2. صنایع دارویی و پزشکی:

    • تولید مکمل‌های کلسیم برای درمان پوکی استخوان

    • استفاده در ایمپلنت‌های دندانی و ارتوپدی به دلیل زیست‌سازگاری بالا

  3. صنایع کشاورزی:

    • به‌عنوان منبع فسفر و کلسیم در تولید کودهای شیمیایی

  4. صنایع شیمیایی:

    • ماده اولیه در تولید برخی سرامیک‌ها و پوشش‌های مقاوم حرارتی

معایب تری کلسیم فسفات

  • حلالیت پایین در آب که محدودیت‌هایی در جذب سریع آن ایجاد می‌کند

  • مصرف بیش از حد در رژیم غذایی می‌تواند منجر به اختلال در تعادل فسفر و کلسیم بدن شود

  • حساسیت برخی افراد به مصرف زیاد افزودنی‌های فسفاته

مزایای تری کلسیم فسفات

  • زیست‌سازگاری عالی و ایمنی بالا

  • بهبود تراکم استخوان و دندان

  • کاربرد گسترده در صنایع غذایی، دارویی، پزشکی و کشاورزی

  • پایداری شیمیایی و فیزیکی در شرایط محیطی

  • قیمت مقرون‌به‌صرفه نسبت به سایر منابع فسفاته و کلسیمی

ایمنی و نگهداری تری کلسیم فسفات

  • در دسته مواد ایمن (Generally Recognized As Safe – GRAS) قرار دارد

  • باید در محیط خشک، خنک و به دور از رطوبت نگهداری شود

  • در تماس طولانی‌مدت با پوست یا چشم بهتر است اقدامات احتیاطی رعایت گردد

  • برای جلوگیری از کلوخه شدن، نگهداری در بسته‌بندی‌های دربسته توصیه می‌شود

✅ جمع‌بندی
تری کلسیم فسفات به‌عنوان یک ترکیب معدنی پرکاربرد، نقش مهمی در صنایع غذایی، دارویی، کشاورزی و پزشکی دارد. این ماده به دلیل ایمنی، زیست‌سازگاری و مزایای متعدد خود، جایگاه ویژه‌ای در بازار مواد اولیه شیمیایی پیدا کرده است. شرکت تأمین کالا تک به‌عنوان تأمین‌کننده معتبر مواد اولیه شیمیایی، آماده عرضه تری کلسیم فسفات با کیفیت بالا و قیمت رقابتی به صنایع مختلف می‌باشد.

اطلاعات بیشتر
تریوکتیل تریملیتات (TOTM)
تریوکتیل تریملیتات (TOTM)

تریوکتیل تریملیتات (TOTM)

,

تری-اوکتیل تری‌ملیتات (TOTM) یک ترکیب آلی است که عمدتاً به عنوان پلاستی‌سایزر استفاده می‌شود. این ماده به‌صورت مایعی بی‌رنگ تا زرد کم‌رنگ با بوی ملایم وجود دارد و به دسته استرهای تری‌ملیتات تعلق دارد. فرمول شیمیایی TOTM، C₂₄H₃₈O₄ است.

ساختار تری-اوکتیل تری‌ملیتات

ساختار تری-اوکتیل تری‌ملیتات (TOTM) شامل یک مولکول اسید تری‌ملیتیک است که یک اسید دی‌کربوکسیلیک آروماتیک محسوب می‌شود. این مولکول با سه گروه اوکتیل که از الکل اوکتیل (یک الکل زنجیره بلند) مشتق شده‌اند، استریفیه می‌شود. هر سه گروه اوکتیل از طریق پیوند استری به گروه‌های کربوکسیل اسید تری‌ملیتیک متصل هستند. گروه‌های اوکتیل که دارای زنجیره‌ای متشکل از هشت اتم کربن هستند، موجب افزایش وزن مولکولی و ایجاد خاصیت روغنی این ترکیب می‌شوند. نتیجه این ساختار، یک مولکول با ویژگی‌های غیرقطبی و آب‌گریز است که خواص آن را به‌عنوان یک پلاستی‌سایزر مؤثر بهبود می‌بخشد.

ویژگی‌های تری-اوکتیل تری‌ملیتات

تری-اوکتیل تری‌ملیتات (TOTM) یک مایع بی‌رنگ تا زرد کم‌رنگ با بوی ملایم است. وزن مولکولی بالای آن و فراریت کم، باعث افزایش پایداری این ترکیب در کاربردهای مختلف می‌شود. TOTM دارای پایداری حرارتی عالی است که آن را برای استفاده در محیط‌های با دمای بالا مناسب می‌سازد، زیرا بدون تجزیه شدن در دماهای بالا مقاومت می‌کند. این ماده همچنین سمیت پایینی دارد و در مقایسه با برخی از پلاستی‌سایزرهای دیگر مانند فتالات‌ها، آسیب کمتری برای انسان و محیط‌زیست به همراه دارد.

TOTM با طیف گسترده‌ای از پلیمرها، به‌ویژه پلی‌وینیل کلراید (PVC) سازگاری خوبی دارد و موجب افزایش انعطاف‌پذیری و دوام آن می‌شود. این ترکیب خاصیت مهاجرت پایینی دارد، به این معنا که به‌راحتی از پلاستیک خارج نمی‌شود، که این ویژگی آن را برای کاربردهای طولانی‌مدت مانند عایق کابل‌های الکتریکی و قطعات خودرویی ایده‌آل می‌سازد. TOTM همچنین مقاومت خوبی در برابر پیری دارد، بنابراین در محیط‌های سخت، عملکرد طولانی‌مدت آن حفظ می‌شود. فراریت کم و نقطه اشتعال بالا نیز به ایمنی آن در محیط‌های صنعتی کمک می‌کند.

کاربردهای TOTM

• پلاستی‌سایزر در PVC – به‌طور گسترده برای بهبود انعطاف‌پذیری و فرآوری ترکیبات PVC استفاده می‌شود.
• عایق کابل‌های الکتریکی – در تولید عایق سیم‌ها و کابل‌ها، مقاومت بالایی در برابر حرارت، سرما و عوامل محیطی دارد.
• پوشش‌ها – در تولید پوشش‌های بادوام و انعطاف‌پذیر برای سطوح مختلف به کار می‌رود.
• صنایع خودروسازی – در قطعات داخلی خودرو مانند سطوح نرم و داشبورد استفاده می‌شود.
• تجهیزات پزشکی – برای تولید لوله‌های پزشکی انعطاف‌پذیر و سایر محصولات پزشکی مبتنی بر PVC کاربرد دارد.
• مواد بسته‌بندی – انعطاف‌پذیری خوبی به فیلم‌های بسته‌بندی داده و از ترک‌خوردگی آن‌ها جلوگیری می‌کند.

مزایای TOTM

• پایداری حرارتی بالا – مقاومت عالی در برابر حرارت، مناسب برای کاربردهای با دمای بالا.
• عایق الکتریکی خوب – خواص الکتریکی مطلوب، به‌ویژه در صنایع سیم و کابل.
• فراریت پایین – فراریت کمتر نسبت به سایر پلاستی‌سایزرها، که احتمال مهاجرت و تبخیر آن را کاهش می‌دهد.
• دوام بالا – انعطاف‌پذیری طولانی‌مدت، مناسب برای محصولاتی با طول عمر بالا مانند کابل‌ها و تجهیزات پزشکی.
• غیرسمی بودن – در مقایسه با سایر پلاستی‌سایزرها، سمیت کمتری دارد و برای کاربردهای پزشکی و غذایی ایمن‌تر است.

معایب TOTM

• هزینه بالا – معمولاً گران‌تر از سایر پلاستی‌سایزرها مانند DOP است.
• سازگاری کمتر با برخی پلیمرها – ممکن است با تمام انواع رزین‌ها سازگاری نداشته باشد و روی فرآوری برخی مواد تأثیر بگذارد.
• کاهش قابلیت فرآوری – وزن مولکولی بالای آن ممکن است کمی فرآیندپذیری PVC را کاهش دهد.
• مسائل زیست‌محیطی – هرچند نسبت به برخی پلاستی‌سایزرهای دیگر ایمن‌تر است، اما همچنان تجزیه‌پذیری کمی دارد و ممکن است تأثیرات زیست‌محیطی داشته باشد.
• محدودیت در برخی کاربردها – به دلیل هزینه بالا و محدوده کاربرد خاص، استفاده گسترده در تولید انبوه و ارزان‌قیمت را محدود می‌کند.

اطلاعات بیشتر
تولوئن

تولوئن

,
تولوئن (Toluene) یک ترکیب شیمیایی آلی از خانواده هیدروکربن‌های آروماتیک است که با فرمول شیمیایی C₆H₅CH₃  یا C₇H₈  شناخته می‌شود. این ماده مایع بی‌رنگ، فرّار و بسیار قابل اشتعال با بویی مشابه تینر رنگ‌ها است و در صنایع مختلف به‌عنوان حلال قوی یا ماده اولیه استفاده می‌شود. به دلیل ویژگی‌های منحصر به‌فرد، تولوئن یکی از پرمصرف‌ترین مواد شیمیایی در صنایع رنگ، چسب، پلیمر، داروسازی و سوخت به شمار می‌رود.

ساختار تولوئن

تولوئن دارای یک حلقه بنزن است که به یک گروه متیل (–CH₃) متصل شده است. این ساختار باعث می‌شود تولوئن همزمان دارای پایداری آروماتیک و واکنش‌پذیری آلکیل‌ها باشد.
  • فرمول مولکولی: C₇H₈
  • ساختار شیمیایی: یک حلقه بنزن با یک گروه متیل متصل
  • نام IUPAC: Methylbenzene
  • شماره CAS: 108-88-3

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی تولوئن

  • ظاهر: مایع شفاف، بی‌رنگ و فرّار با بوی شیرین و نافذ
  • جرم مولکولی: 14 g/mol
  • دانسیته (20 °C): حدود 866–0.870 g/cm³
  • نقطه جوش: 6 °C
  • نقطه ذوب: −95 °C
  • فشار بخار (20 °C): حدود 28–30 mmHg
  • حلالیت در آب: محدود (~0.52 g/L در 25 °C)
  • حلالیت در حلال‌های آلی: کاملاً محلول در استون، اتانول، اتر و سایر حلال‌های آلی
  • قابلیت اشتعال: بسیار بالا (نقطه اشتعال 4 °C)

مزایای تولوئن

  • قدرت حلالی بسیار بالا برای ترکیبات آلی مختلف
  • قیمت مناسب و در دسترس بودن در مقیاس صنعتی
  • سازگاری بالا با فرآیندهای شیمیایی متنوع
  • نقش کلیدی در تولید مواد صنعتی و دارویی

معایب و محدودیت‌ها

  • سمیت نسبی برای انسان (به‌ویژه در استنشاق طولانی‌مدت یا تماس مکرر)
  • تأثیر مستقیم بر سیستم عصبی مرکزی (سرگیجه، سردرد، خواب‌آلودگی)
  • خطر زیست‌محیطی در صورت دفع یا نشت نادرست
  • اشتعال‌پذیری بالا و نیاز به شرایط نگهداری ایمن

کاربردهای تولوئن

  • تولید رنگ‌ها، لاک‌ها و تینرها
  • استفاده در صنعت چاپ و جوهرسازی
  • ساخت پلی‌اورتان‌ها، نایلون و رزین‌ها
  • ماده اولیه در سنتز ترکیبات شیمیایی مانند:
    • بنزن (از طریق دی‌آلکیلاسیون)
    • تری‌نیتروتولوئن (TNT)
    • بنزوئیک اسید و مشتقات آن
  • در داروسازی به‌عنوان واسطه سنتز ترکیبات دارویی
  • به‌عنوان افزودنی در سوخت‌ها برای بهبود عدد اکتان

ایمنی و نگهداری تولوئن

  • طبقه‌بندی GHS: مایع قابل اشتعال، خطرناک برای سلامت انسان و محیط زیست
  • کدهای خطر (H-Statements):
    • H225: مایع و بخار به‌شدت قابل اشتعال
    • H304: ممکن است در صورت بلعیدن و ورود به مجاری تنفسی کشنده باشد
    • H315: باعث تحریک پوست می‌شود
    • H336: ممکن است باعث خواب‌آلودگی یا سرگیجه شود
    • H361d: مشکوک به آسیب‌زایی برای جنین
    • H373: آسیب به اندام‌ها در اثر مواجهه طولانی‌مدت
  • PPE مورد نیاز:
    • دستکش مقاوم در برابر مواد شیمیایی (نیتریل یا بوتیل)
    • عینک ایمنی یا شیلد محافظ
    • ماسک تنفسی در محیط‌های با بخار بالا
    • لباس مقاوم در برابر حلال‌ها
  • شرایط ذخیره‌سازی:
    • محیط خنک، خشک و دارای تهویه مناسب
    • دور از منابع حرارت و جرقه
    • نگهداری در ظروف فلزی یا شیشه‌ای مقاوم و دربسته
  • اقدامات اضطراری:
    • در صورت استنشاق: انتقال به هوای تازه و مراجعه به پزشک
    • در صورت تماس با پوست: شست‌وشو با آب و صابون
    • در صورت تماس با چشم: شست‌وشوی فوری با آب فراوان و مراجعه پزشکی
    • در صورت بلعیدن: عدم القای استفراغ و مراجعه سریع به مراکز درمانی
اطلاعات بیشتر
تولوئن دی‌ایزوسیانات

تولوئن دی‌ایزوسیانات

,
تولوئن دی‌ایزوسیانات یا به اختصار TDI، یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین مواد اولیه در صنایع شیمیایی، به ویژه در تولید پلی‌یورتان‌ها است. این ماده در دمای اتاق به صورت مایعی شفاف و بی‌رنگ تا زرد کمرنگ وجود دارد و بویی بسیار تند دارد. ماهیت بسیار واکنش‌پذیر این ماده، آن را به یک جزء کلیدی برای ساخت طیف وسیعی از محصولات تبدیل کرده است. اهمیت تولوئن دی‌ایزوسیانات در صنایع مختلف به قدری است که بسیاری از تولیدکنندگان فوم، رنگ و چسب وابسته به عرضه پایدار این محصول هستند.

ساختار شیمیایی تولوئن دی‌ایزوسیانات

تولوئن دی‌ایزوسیانات یک ترکیب آلی از خانواده دی‌ایزوسیانات‌ها است. ساختار شیمیایی آن شامل یک حلقه بنزنی است که به دو گروه عاملی ایزوسیانات () و یک گروه متیل () متصل شده است. این ماده در دو ایزومر اصلی، ۲,۴-TDI و ۲,۶-TDI، وجود دارد که ایزومر ۲,۴-TDI رایج‌ترین نوع در صنعت است. حضور دو گروه ایزوسیانات در ساختار این ماده، دلیل اصلی واکنش‌پذیری بالای آن با ترکیباتی مانند پلی‌ال‌ها (Polyols) است که منجر به تشکیل پیوندهای یورتانی و تولید پلیمرهای پلی‌یورتان می‌شود.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی تولوئن دی‌ایزوسیانات

تولوئن دی‌ایزوسیانات دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که آن را به یک ماده اولیه استراتژیک تبدیل کرده است. از نظر فیزیکی، TDI مایعی با ویسکوزیته پایین و فراریت بالاست که این ویژگی در فرآیندهای صنعتی اهمیت زیادی دارد. این ماده در آب نامحلول است اما به خوبی در حلال‌های آلی مانند استون و تولوئن حل می‌شود. از نظر شیمیایی، گروه‌های ایزوسیانات موجود در آن به شدت با گروه‌های حاوی هیدروژن فعال (مانند الکل‌ها، آمین‌ها و آب) واکنش می‌دهند. این واکنش‌پذیری بالا، کنترل دقیق فرآیند تولید را ضروری می‌سازد.

کاربردهای تولوئن دی‌ایزوسیانات

تولوئن دی‌ایزوسیانات به عنوان یک ماده اولیه کلیدی، در تولید طیف گسترده‌ای از محصولات در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین کاربرد TDI در تولید فوم‌های پلی‌یورتان انعطاف‌پذیر است که شامل موارد زیر می‌شود:
  • تولید تشک، مبلمان و صندلی خودرو: فوم‌های انعطاف‌پذیر حاصل از TDI به دلیل نرمی، دوام و مقاومت بالا در این محصولات کاربرد گسترده‌ای دارند.
  • بسته‌بندی: برای بسته‌بندی‌های محافظ و عایق‌بندی ضربه در صنایع مختلف.
  • الیاف مصنوعی: در تولید برخی از الیاف پلی‌یورتانی برای ساخت پارچه‌های کشسان.
  • درزگیرها و چسب‌ها: به عنوان جزء اصلی در فرمولاسیون انواع چسب‌های قوی و درزگیرها.
  • پوشش‌ها و رنگ‌ها: به عنوان یک عامل سخت‌کننده (Curing Agent) برای افزایش مقاومت و دوام در پوشش‌ها و رنگ‌ها.

معایب تولوئن دی‌ایزوسیانات

با وجود مزایای فراوان، استفاده از تولوئن دی‌ایزوسیانات نیازمند احتیاط است. TDI یک ماده سمی و خطرناک است که استنشاق بخارات آن می‌تواند به سیستم تنفسی آسیب جدی وارد کند و باعث حساسیت و آسم شغلی شود. به همین دلیل، کار با این ماده باید در محیط‌های کاملاً کنترل شده و با استفاده از تجهیزات حفاظت فردی کامل انجام گیرد. همچنین، به دلیل واکنش‌پذیری بالا، در صورت تماس با آب یا رطوبت، گرما و دی‌اکسید کربن تولید می‌کند که می‌تواند منجر به افزایش فشار در ظروف و ایجاد خطر شود.

مزایای تولوئن دی‌ایزوسیانات

  • کارایی بالا و مقرون به صرفه: تولوئن دی‌ایزوسیانات یک گزینه اقتصادی و کارآمد برای تولید فوم‌های پلی‌یورتان انعطاف‌پذیر است.
  • چندکاره بودن: قابلیت واکنش با انواع مختلفی از پلی‌ال‌ها، امکان تولید محصولات متنوع با خواص فیزیکی متفاوت را فراهم می‌کند.
  • کیفیت محصول نهایی: محصولاتی که با TDI تولید می‌شوند، از کیفیت بالایی در زمینه دوام، راحتی و خواص مکانیکی برخوردار هستند.
  • واکنش‌پذیری کنترل‌شده: به دلیل ساختار شیمیایی و فرآیندهای بهینه‌سازی‌شده، واکنش‌های آن در محیط‌های صنعتی قابل کنترل است.

ایمنی و نگهداری تولوئن دی‌ایزوسیانات

نگهداری و حمل و نقل تولوئن دی‌ایزوسیانات باید با نهایت دقت انجام شود. این ماده باید در محیطی خشک، خنک و دارای تهویه مناسب و به دور از نور مستقیم خورشید و منابع گرما نگهداری شود. به دلیل واکنش‌پذیری با رطوبت، ظروف نگهداری آن باید کاملاً آب‌بندی شده و فاقد هرگونه نشتی باشند. استفاده از ماسک‌های تنفسی دارای فیلتر مناسب، دستکش و عینک‌های ایمنی برای تمامی افرادی که با این ماده در تماس هستند، الزامی است. رعایت دقیق برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) برای مدیریت صحیح و کاهش خطرات ضروری است.
اطلاعات بیشتر
تیتانیوم دی اکسید

تیتانیوم دی اکسید

,
تیتانیوم دی‌اکسید یا Titanium Dioxide  با فرمول شیمیایی TiO₂ یکی از مهم‌ترین ترکیبات معدنی سفیدرنگ است که به عنوان رنگدانه سفید اصلی در صنایع مختلف شناخته می‌شود. این ماده به دلیل قدرت پوشانندگی بالا، انعکاس نور بی‌نظیر، و مقاومت در برابر اشعه ماورای بنفش (UV) جایگاه ویژه‌ای در بازار جهانی دارد. در حال حاضر، بیش از ۷۰ درصد رنگدانه‌های سفید مصرفی جهان بر پایه TiO₂ هستند. این ترکیب به دلیل غیرسمی بودن و جایگزینی سرب سفید، از اوایل قرن بیستم به سرعت به محبوب‌ترین رنگدانه سفید تبدیل شد.

خرید تیتانیوم دی‌اکسید

اولین قدم برای خرید تیتانیوم دی اکسید، درک تفاوت‌های بنیادین بین دو گرید اصلی آن، یعنی روتایل (Rutile) و آناتاز (Anatase) است. انتخاب اشتباه بین این دو گرید می‌تواند به طور مستقیم بر کیفیت محصول نهایی و هزینه‌های تولید شما تأثیر بگذارد. تیتانیوم دی اکسید روتایل (Rutile Grade): این گرید، رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین نوع تیتان است (حدود ۹۰٪ مصرف جهانی). ساختار کریستالی روتایل متراکم‌تر است و ضریب شکست نور بالاتری (حدود ۲.۷) دارد.
  • مزایای کلیدی: قدرت پوشش‌دهی ۲۵ تا ۳۰ درصد بیشتر از آناتاز، پایداری حرارتی عالی، و مقاومت فوق‌العاده در برابر UV و هوازدگی.
  • کاربرد اصلی: ایده‌آل برای رنگ‌های ساختمانی خارجی، پوشش‌های صنعتی، پلاستیک‌ها (مانند پروفیل PVC و مستربچ)، و کرم‌های ضد آفتاب.
تیتانیوم دی اکسید آناتاز (Anatase Grade): گرید آناتاز دارای ساختار کریستالی نرم‌تر، رنگ تیتانیوم دی اکسید سفید درخشان‌تر (با ته‌رنگ آبی) و ضریب شکست نور پایین‌تری (حدود ۲.۵) است.
  • مزایای کلیدی: سفیدی و درخشندگی بسیار بالا، خاصیت فوتوکاتالیستی (در برخی کاربردها).
  • کاربرد اصلی: به دلیل سفیدی خالص، در صنایعی که مقاومت UV اولویت اول نیست، مانند کاغذسازی، الیاف نساجی، و برخی محصولات آرایشی-بهداشتی و دارویی استفاده می‌شود.
انتخاب گرید مناسب تیتانیوم دی اکساید اهمیت زیادی در کیفیت محصول نهایی دارد. ما در شرکت تامین کالا:
  • تأمین مستقیم از تولیدکنندگان معتبر
  • مشاوره تخصصی در انتخاب گرید آناتاز یا روتایل
  • ارائه بهترین قیمت دی اکسید تیتانیوم​ متناسب با بازار جهانی
برای دریافت مشاوره رایگان و استعلام قیمت تیتان، همین حالا با کارشناسان ما تماس بگیرید.

تاریخچه و اهمیت جهانی TiO₂

استفاده از تیتانیوم دی‌اکسید به اوایل قرن بیستم بازمی‌گردد؛ زمانی که نیاز به یک رنگدانه سفید مقاوم و بی‌خطر به شدت احساس می‌شد. پیش از آن از سرب سفید به عنوان رنگدانه استفاده می‌شد که سمی و خطرناک بود و مشکلات بهداشتی جدی داشتند. TiO₂ به دلیل غیرسمی بودن و پایداری بالا، خیلی زود جایگزین سرب سفید شد و امروزه بیش از ۷۰ درصد کل رنگدانه‌های سفید مصرفی جهان را تشکیل می‌دهد. در دهه ۱۹۲۰، تولید صنعتی دی‌اکسید تیتانیوم آغاز شد و خیلی زود به دلیل ایمنی و کیفیت، جایگزین رنگدانه‌های سربی شد. طبق آمار بازار جهانی، مصرف سالانه TiO₂ حدود ۶ میلیون تن است و صنایع رنگ و پوشش‌ها بیشترین سهم مصرف را دارند. چین، آمریکا و اروپا بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این ماده هستند و برندهایی مثل Kronos، Chemours، Tronox و Lomon Billions در این بازار پیشتازند.

ساختار بلوری و انواع تیتانیوم دی‌اکسید

TiO₂ در طبیعت به چند فرم بلوری وجود دارد، اما دو نوع آناتاز (Anatase) و روتیل (Rutile) مهم‌ترین گریدهای صنعتی آن هستند:
ویژگی آناتاز (Anatase) روتایل (Rutile)
ظاهر سفید روشن سفید متمایل به زرد
مقاومت در برابر UV متوسط بسیار بالا
پایداری حرارتی کمتر بیشتر
پراکندگی نوری بالاتر کمتر
کاربرد دی اکسید تیتانیوم​ آرایشی، کاغذ، رنگ‌های داخلی رنگ‌های صنعتی، پوشش‌های خارجی، پلاستیک‌ها
دانسیته حدود ۳.۹ g/cm³ حدود ۴.۲۳ g/cm³
شاخص شکست نور ۲.۴۹ ۲.۷۰
  • تیتانیوم دی اکسید آناتاز به دلیل رنگ سفید تیتان خالص در صنایع آرایشی و کاغذسازی محبوب است، در حالی که روتایل به خاطر مقاومت نوری و پایداری بالاتر در رنگ‌های صنعتی و پوشش‌های فضای باز کاربرد بیشتری دارد.

خواص فیزیکی و شیمیایی TiO₂

  • جرم مولکولی:  79.9 g/mol
  • نقطه ذوب: ۱۸۵۵ °C
  • دانسیته: ۳.۹ – ۴.۲۳ g/cm³
  • ضریب شکست نور: ۲.۵ – ۲.۷ (بالاترین در بین رنگدانه‌ها)
  • انحلال‌پذیری: نامحلول در آب و اغلب اسیدها، محلول در H₂SO₄ و HF
  • ویژگی ظاهری: پودر سفید بسیار ریز، بی‌بو و غیرسمی

روش‌های تولید TiO₂

۱. روش سولفات
  • ماده اولیه: ایلمنیت یا روتیل طبیعی
  • واکنش با اسید سولفوریک ← تولید سولفات تیتانیوم
  • مزایا: هزینه کمتر
  • رسوب‌گیری و تکلیس ← تولید TiO₂
  • معایب: آلودگی زیست‌محیطی بیشتر
۲. روش کلرید
  • ماده اولیه: روتیل یا سرباره تیتانیوم
  • واکنش با کلر در دمای بالا ← تتراکلرید تیتانیوم (TiCl₄)
  • اکسیداسیون در حضور اکسیژن ← تولید TiO₂ خالص
  • مزایا: کیفیت و خلوص بالاتر
  • معایب: نیازمند تجهیزات پیشرفته‌تر

کاربردهای تیتانیوم دی‌اکسید

کاربردهای تیتانیوم دی‌اکسید

۱. صنایع رنگ و رزین
  • رنگ‌های ساختمانی (داخلی و خارجی)
  • رنگ‌های صنعتی و ضدخوردگی
  • رنگ‌های دریایی و خودرویی
مزایا:
  • افزایش پوشانندگی رنگ
  • مقاومت در برابر شرایط آب‌وهوایی
  • ماندگاری و ثبات رنگ در طول زمان
۲. محصولات آرایشی و بهداشتی TiO₂ به عنوان یک فیلتر فیزیکی اشعه UV تیتانیوم دی اکسید برای پوست​ در ضدآفتاب‌ها به کار می‌رود. همچنین در کرم‌پودر، رژلب، پنکک و خمیر دندان برای ایجاد رنگ سفید و پوشش مات استفاده می‌شود.
  • مورد تأیید سازمان FDA و ایمن در سطح میکرونی
  • جایگزین مواد شیمیایی حساسیت‌زا که تیتانیوم دی اکسید در ضدآفتاب مورد استفاده قرار میگیرد.
۳. صنایع پلاستیک
  • تولید مستربچ سفید
  • فیلم‌های بسته‌بندی
  • قطعات تزریقی و ظروف بادی
عملکرد:
  • جلوگیری از تغییر رنگ در برابر UV
  • افزایش درخشندگی و زیبایی سطح
  • بهبود دوام مکانیکی
۴. صنعت کاغذ
  • افزایش سفیدی و درخشندگی
  • کدرکنندگی و بهبود جذب جوهر
  • استفاده در کاغذهای مرغوب چاپ و بسته‌بندی
۵. صنایع غذایی و دارویی
  • افزودنی رنگ سفید با کد E171
  • کاربرد در آدامس، شکلات، روکش قرص و کپسول
  • محدودیت: از سال ۲۰۲۲ اتحادیه اروپا مصرف خوراکی آن را ممنوع کرده است.
۶. سرامیک و شیشه
  • لعاب کاشی و ظروف چینی
  • تولید شیشه‌های اپتیکی
  • افزایش شفافیت یا کدر شدن بر اساس نیاز
۷. نساجی و الیاف مصنوعی
  • سفیدکننده در الیاف پلی‌استر و نایلون
  • افزایش مقاومت نوری و گرمایی
۸. کاربردهای نوین و فناوری‌های پیشرفته
  • نانوذرات TiO₂ در سلول‌های خورشیدی نسل جدید
  • تصفیه هوا و آب با خاصیت فوتوکاتالیستی
  • کاربرد در سنسورها و فناوری‌های پزشکی نوین

فرآیند تولید تیتانیوم دی اکسید

کیفیت و قیمت TiO₂ به شدت تحت تاثیر فرآیند تولید آن است. دو روش اصلی صنعتی برای تولید آن وجود دارد: ۱. فرآیند سولفات (Sulfate Process): این روش قدیمی‌تر و رایج‌تر است.
  • ماده اولیه: سنگ معدن ایلمنیت (FeTiO₃) یا سرباره تیتانیوم.
  • فرآیند: ماده اولیه در اسید سولفوریک غلیظ حل شده و پس از چند مرحله، تیتانیوم هیدراته رسوب داده می‌شود. سپس این رسوب در کوره کلسینه (Calcination) شده تا TiO₂ خالص به دست آید.
  • محصول: عمدتاً گرید آناتاز تولید می‌کند، اما با افزودن هسته‌های روتایل می‌توان گرید روتایل نیز تولید کرد.
۲. فرآیند کلرید (Chloride Process): این روش مدرن‌تر، پاک‌تر و پیچیده‌تر است.
  • ماده اولیه: سنگ معدن روتایل طبیعی یا ایلمنیت با درصد تیتان بالا.
  • فرآیند: ماده اولیه با گاز کلر در دمای بالا واکنش داده و تتراکلرید تیتانیوم (TiCl₄) تولید می‌شود. سپس این مایع خالص‌سازی شده و در دمای بسیار بالا با اکسیژن سوزانده می‌شود تا TiO₂ خالص و گاز کلر (که به چرخه بازمی‌گردد) تولید شود.
  • محصول: تقریباً به طور انحصاری گرید روتایل با کیفیت و درخشندگی بسیار بالا تولید می‌کند.

مزایا و معایب تیتانیوم دی‌اکسید

مزایای دی اکسید تیتانیوم
  1. رنگ سفید بسیار خالص و درخشان
    • یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دی اکسید تیتانیوم، قدرت انعکاس نور فوق‌العاده است که باعث ایجاد سفیدی و درخشندگی عالی در رنگ‌ها، کاغذ و محصولات آرایشی می‌شود.
  2. قدرت پوشانندگی بالا
    • TiO₂ می‌تواند پوشش‌دهی بسیار خوبی در رنگ‌ها و پلاستیک‌ها ایجاد کند و باعث کاهش مصرف مواد اولیه و صرفه‌جویی در هزینه‌ها شود.
  3. مقاومت در برابر اشعه UV
    • به خصوص گرید روتایل، مقاومت بالایی در برابر نور خورشید و اشعه ماورای بنفش دارد و طول عمر محصولات رنگی و پوششی را افزایش می‌دهد.
  4. پایداری حرارتی و شیمیایی بالا
    • TiO₂ در دماهای بالا و محیط‌های شیمیایی نسبتاً پایدار است و می‌تواند در فرآیندهای صنعتی مختلف بدون تغییر خواص استفاده شود.
  5. ایمنی نسبی و غیرسمی بودن
    • برخلاف رنگدانه‌های قدیمی مثل سرب سفید، TiO₂ در سطح میکرونی غیرسمی است و استفاده در صنایع آرایشی و محصولات بهداشتی ایمن است.
  6. کاربرد در صنایع متنوع
    • از رنگ و پلاستیک گرفته تا آرایشی، گرید غذایی تیتان، کاغذ، سرامیک و نساجی، TiO₂ یک ماده چندمنظوره است که نیازهای صنایع مختلف را پوشش می‌دهد که حتی به گرید نساجی مرتبط است.
  7. بهبود کیفیت نهایی محصول
    • افزایش درخشندگی، یکنواختی رنگ، شفافیت یا کدر بودن محصول، و بهبود قابلیت چاپ یا جذب جوهر از جمله مزایای مهم است.
  8. کاربردهای نوین و فناوری‌های پیشرفته
    • نانو TiO₂ در فوتوکاتالیست‌ها، تصفیه هوا و آب، سلول‌های خورشیدی و پزشکی کاربرد دارد که ارزش افزوده محصول را بالا می‌برد.
معایب دی اکسید تیتانیوم
  1. قیمت تیتانیوم دی اکسید​
    • TiO₂ گران‌تر از برخی رنگدانه‌های سفید دیگر مانند کربنات کلسیم یا اکسید روی است.
  2. پراکندگی دشوار در برخی کاربردها
    • اگر پودر تیتانیوم دی اکسید​ به درستی پراکنده نشود، ممکن است یکنواختی رنگ یا پوشش کاهش یابد و کیفیت محصول نهایی تحت تأثیر قرار گیرد.
  3. محدودیت مصرف خوراکی
    • استفاده از TiO₂ به عنوان افزودنی غذایی (E171) در اتحادیه اروپا از سال ۲۰۲۲ ممنوع شده است.
  4. خطرات استنشاق پودر بسیار ریز
    • گرد TiO₂ در حجم زیاد می‌تواند مشکلات تنفسی ایجاد کند؛ بنابراین رعایت استانداردهای ایمنی صنعتی ضروری است.
  5. اثرات بالقوه نانوذرات
    • برخی تحقیقات نشان داده‌اند که تیتان در شکل نانو ممکن است اثرات زیست‌محیطی یا سلامت طولانی‌مدت داشته باشد.
  6. نیاز به کنترل دقیق فرآیند تولید
    • کیفیت TiO₂ به روش تولید، اندازه ذرات و گرید بستگی دارد؛ هر گونه خطا در فرآیند می‌تواند باعث افت کیفیت و کاهش پوشانندگی شود.

ایمنی و نگهداری تیتانیوم دی‌اکسید

  • انبارداری: محیط خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید
  • ایمنی فردی: ماسک تنفسی، دستکش و عینک ایمنی هنگام کار با پودر
  • خطرات احتمالی: استنشاق گرد بسیار ریز می‌تواند مشکلات تنفسی ایجاد کند
  • استانداردها:
    • OSHA (آمریکا): حد مجاز تماس شغلی 15 mg/m³
    • NIOSH: توصیه به استفاده از سیستم تهویه و ماسک فیلتردار
    • FDA: ایمن در محصولات آرایشی
    • EFSA: ممنوعیت مصرف تیتانیوم دی اکسید خوراکی (E171) در اتحادیه اروپا

مقایسه TiO₂ با سایر رنگدانه‌های سفید

ویژگی TiO₂ اکسید روی (ZnO) کربنات کلسیم (CaCO₃)
قدرت پوشانندگی بسیار بالا متوسط کم
مقاومت نوری عالی خوب ضعیف
قیمت بالاتر متوسط پایین
ایمنی غیرسمی ایمن ایمن
کاربرد تیتانیوم دی اکسید​ رنگ، پلاستیک، آرایشی لاستیک، آرایشی پرکننده صنعتی

گریدهای مختلف TiO₂

  • آناتاز : سفیدی بیشتر، مناسب صنایع آرایشی، کاغذ و رنگ‌های داخلی ساختمان.
  • روتیل : مقاومت بالاتر در برابر نور و حرارت، مناسب رنگ‌های صنعتی، پلاستیک و پوشش‌های فضای باز.
سوالات متداول (FAQ) ۱. تفاوت آناتاز و روتایل چیست؟ آناتاز برای سفیدی و درخشندگی بیشتر مناسب است، تیتانیوم دی اکسید روتایل برای مقاومت در برابر نور و شرایط محیطی. ۲. آیا TiO₂ در محصولات آرایشی ایمن است؟ بله، در سطح میکرونی ایمن و مورد تأیید FDA است. ۳. چرا استفاده از TiO₂ در صنایع غذایی ممنوع شد؟ به دلیل نگرانی در خصوص اثرات نانوذرات بر سلامتی، EFSA در سال ۲۰۲۲ مصرف خوراکی آن را ممنوع کرد. 4. آیا TiO₂ سرطان‌زا است؟ استنشاق مقادیر زیاد گرد TiO₂ در حیوانات اثرات سرطان‌زا نشان داده، اما در کاربردهای معمول تیتانیوم دی اکسید صنعتی و آرایشی ایمن است. 5. قیمت TiO₂ چگونه تعیین می‌شود؟ بر اساس گرید، کشور تولیدکننده، میزان سفارش و شرایط بازار جهانی.
اطلاعات بیشتر
تامین کالا تک

تیوسولفات سدیم

,
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Vestibulum sagittis orci ac odio dictum tincidunt. Donec ut metus leo. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos himenaeos. Sed luctus, dui eu sagittis sodales, nulla nibh sagittis augue, vel porttitor diam enim non metus. Vestibulum aliquam augue neque. Phasellus tincidunt odio eget ullamcorper efficitur. Cras placerat ut turpis pellentesque vulputate. Nam sed consequat tortor. Curabitur finibus sapien dolor. Ut eleifend tellus nec erat pulvinar dignissim. Nam non arcu purus. Vivamus et massa massa.
اطلاعات بیشتر
حلال نفتی 100

حلال نفتی 100

,

حلال نفتی 100 (White Spirit 100) یک ترکیب هیدروکربنی حاصل از پالایش نفت خام است که به عنوان یک حلال آلی با قدرت حل‌کنندگی بالا در صنایع مختلف کاربرد دارد. این ماده بی‌رنگ، شفاف و دارای بوی مشخص هیدروکربنی بوده و به دلیل نقطه جوش و فراریت مناسب، در رنگ‌سازی، لاک، تینر و فرمولاسیون‌های صنعتی به‌طور گسترده استفاده می‌شود.

ساختار شیمیایی حلال نفتی 100

حلال نفتی 100 شامل هیدروکربن‌های آلیفاتیک و آروماتیک با تعداد اتم کربن متوسط بین 7 تا 12 است. ساختار مولکولی آن فاقد پیوندهای قطبی بوده و به همین دلیل خاصیت غیرقطبی دارد، که این ویژگی سبب افزایش قدرت حل‌کنندگی آن برای رزین‌ها، روغن‌ها و پلیمرهای غیرقطبی می‌شود.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی حلال نفتی 100

  • فرمول کلی: مخلوط هیدروکربن‌های C₇–C₁₂

  • ظاهر: مایع شفاف و بی‌رنگ

  • چگالی (در 20°C): حدود 0.77–0.79 g/cm³

  • نقطه جوش: 160–200°C

  • نقطه اشتعال: حدود 40°C

  • حلالیت در آب: نامحلول

  • ویسکوزیته: پایین، جریان‌پذیری بالا

  • بوی مشخص: هیدروکربنی ملایم تا متوسط

کاربردهای حلال نفتی 100

  1. صنعت رنگ و رزین: استفاده به عنوان رقیق‌کننده و حل‌کننده رنگ‌های روغنی و آلکیدی

  2. صنایع شیمیایی: حلال در تولید چسب‌ها، لاک‌ها و تینرها

  3. پاک‌کننده صنعتی: حذف چربی و آلودگی‌های سطحی از فلزات و قطعات صنعتی

  4. فرمولاسیون‌های پوششی: بهبود قابلیت اعمال و یکنواختی پوشش‌ها

  5. تجهیزات چاپ و نقاشی صنعتی

معایب حلال نفتی 100

  • انتشار بخارات فرار و ایجاد آلودگی هوا در صورت تهویه نامناسب

  • قابلیت اشتعال بالا که نیازمند شرایط ذخیره‌سازی ایمن است

  • اثرات تحریک‌کننده بر سیستم تنفسی و پوست در تماس مستقیم

  • غیرقابل استفاده برای مواد حساس به هیدروکربن‌های آروماتیک

مزایای حلال نفتی 100

  • قدرت حل‌کنندگی بالا برای طیف وسیعی از ترکیبات آلی

  • نقطه جوش مناسب برای استفاده در فرمولاسیون‌های صنعتی

  • قیمت اقتصادی نسبت به حلال‌های آلی مشابه

  • پایداری شیمیایی مناسب و عدم واکنش با بسیاری از ترکیبات صنعتی

ایمنی و نگهداری حلال نفتی 100

  • شرایط نگهداری: در ظروف فلزی یا پلاستیکی مقاوم، به دور از منابع حرارت و شعله

  • تهویه: استفاده در محیط‌های با تهویه کافی برای جلوگیری از تجمع بخارات

  • تجهیزات ایمنی فردی: استفاده از دستکش مقاوم، عینک ایمنی و ماسک فیلتردار

  • حمل و جابجایی: رعایت مقررات حمل مواد قابل اشتعال (UN Number 1300)

  • اقدامات اضطراری: در صورت تماس با پوست، شست‌وشوی فوری با آب و صابون؛ در صورت استنشاق زیاد، انتقال فرد به هوای آزاد

اطلاعات بیشتر
حلال نفتی 50

حلال نفتی 50

,

حلال نفتی 50 یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین حلال‌های صنعتی است که در صنایع مختلف به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه خود استفاده می‌شود. این ماده از هیدروکربن‌های سبک نفتی تشکیل شده و به‌عنوان حلالی با نقطه جوش متوسط شناخته می‌شود. حلال نفتی 50 در فرایندهای رنگ‌سازی، صنایع شیمیایی، تمیزکاری و تولید چسب کاربرد گسترده دارد و به دلیل پاک‌کنندگی قوی و تبخیر مناسب، محبوبیت بالایی در بازار مواد اولیه صنعتی دارد.

ساختار شیمیایی حلال نفتی 50

حلال نفتی 50 ترکیبی از هیدروکربن‌های آلیفاتیک و آروماتیک با زنجیره‌های کربنی متوسط است. این حلال عمدتاً شامل پارافین‌ها، نافتن‌ها و مقادیری از آروماتیک‌ها می‌باشد. فرمول شیمیایی مشخص و یکتایی ندارد زیرا ترکیبی از چندین هیدروکربن مختلف است اما به طور کلی می‌توان آن را به عنوان مخلوطی از هیدروکربن‌های C7 تا C12 توصیف کرد. ساختار مولکولی این حلال باعث می‌شود که خاصیت انحلال‌پذیری قوی در مواد چربی، رزین‌ها و رنگ‌ها داشته باشد و در عین حال از تبخیر مناسبی برخوردار باشد.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

  • ظاهر: مایع بی‌رنگ و شفاف

  • بو: بوی ملایم نفتی، نه چندان زننده

  • نقطه جوش: حدود 140 تا 220 درجه سانتی‌گراد (بسته به ترکیب دقیق)

  • چگالی: تقریباً 0.75 تا 0.80 گرم بر سانتی‌متر مکعب

  • حلالیت: نامحلول در آب، حلال قوی برای چربی‌ها، رزین‌ها، و بسیاری از مواد آلی

  • نقطه اشتعال: حدود 40 تا 60 درجه سانتی‌گراد

  • پایداری شیمیایی: مقاوم در برابر واکنش‌های شیمیایی در شرایط معمولی، اما قابل اشتعال و باید با احتیاط نگهداری شود.

کاربردهای حلال نفتی 50

حلال نفتی 50 به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی خاص خود در صنایع مختلف کاربرد دارد:

  • صنایع رنگ و رزین: به عنوان حلال برای رقیق‌سازی رنگ‌ها، لاک‌ها و رزین‌ها

  • تمیزکاری صنعتی: در پاک‌کردن قطعات صنعتی و حذف چربی و روغن‌ها

  • تولید چسب: به عنوان جزء تشکیل‌دهنده در فرمولاسیون چسب‌های صنعتی

  • صنایع چاپ: در فرآیندهای چاپ و رقیق‌سازی مرکب‌ها

  • تولید مواد شیمیایی: به عنوان حلال واکنش‌ها در صنایع شیمیایی و دارویی

  • صنایع خودرو: در تمیزکاری قطعات و روغن‌زدایی

  • صنایع نساجی: در رقیق‌سازی و پاک‌سازی رنگ‌ها

معایب حلال نفتی 50

  • قابلیت اشتعال بالا: یکی از معایب مهم این ماده، خطر آتش‌سوزی و انفجار در شرایط نامناسب نگهداری است.

  • آسیب به سلامت: تماس طولانی‌مدت یا استنشاق بخارات آن ممکن است موجب تحریک سیستم تنفسی، سردرد و حالت تهوع شود.

  • آلودگی محیط زیست: در صورت رهاسازی غیر اصولی می‌تواند به آلودگی خاک و منابع آبی منجر شود.

مزایای حلال نفتی 50

  • قدرت حلالیت بالا: قادر به حل انواع چربی‌ها، رزین‌ها و رنگ‌ها به خوبی است.

  • تبخیر کنترل‌شده: نسبت به حلال‌های سبک‌تر تبخیر آهسته‌تری دارد که کاربری را آسان‌تر می‌کند.

  • قیمت مناسب: به نسبت حلال‌های مشابه اقتصادی‌تر است.

  • سازگاری با تجهیزات: کمتر باعث خوردگی و آسیب به ابزارهای صنعتی می‌شود.

  • قابلیت استفاده در طیف وسیع: به خاطر ترکیب چندگانه‌اش، در صنایع مختلف بسیار کاربردی است.

ایمنی و نگهداری حلال نفتی 50

برای استفاده ایمن از حلال نفتی 50 توجه به نکات زیر ضروری است:

  • نگهداری در محل خشک و خنک: دور از منابع حرارت و شعله باز باید نگهداری شود.

  • تهویه مناسب: محیط کار باید به خوبی تهویه شده تا از تجمع بخارات جلوگیری شود.

  • استفاده از تجهیزات حفاظتی: نظیر دستکش، عینک ایمنی و ماسک مخصوص برای جلوگیری از تماس مستقیم و استنشاق.

  • دور از مواد اکسیدکننده: باید از تماس با مواد اکسیدکننده قوی پرهیز کرد تا خطر واکنش‌های ناخواسته کاهش یابد.

  • حمل و نقل اصولی: استفاده از ظروف استاندارد و مقاوم در برابر نشت و تبخیر.

اطلاعات بیشتر
Stearic Acid

خرید اسید استئاریک

,
اسید استئاریک (Stearic Acid) یک اسید چرب اشباع با زنجیره بلند است که به‌صورت طبیعی در چربی‌ها و روغن‌های حیوانی و گیاهی یافت می‌شود. فرمول شیمیایی آن CH₃(CH₂)₁₆COOH  است. این ماده به صورت یک جامد مومی شکل، سفید یا کرم‌رنگ، و با بویی ملایم چربی شناخته می‌شود. استئاریک اسید​ از هیدرولیز یا ترانس‌استریفیکاسیون چربی‌ها و روغن‌ها به دست می‌آید و به دلیل خواص شیمیایی و فیزیکی منحصربه‌فردش، در صنایع مختلفی کاربرد دارد. اسید استئاریک 1842 اسید استئاریک 1842  یکی از گریدهای صنعتی و بهداشتی پرکاربرد از خانواده اسیدهای چرب اشباع است که از چربی‌های گیاهی  یا در مواردی از منابع حیوانی استخراج می‌شود.
این ماده در صنایع مختلف به‌عنوان سورفکتانت، پایدارکننده، امولسیفایر، روان‌کننده و عامل غلیظ‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ساختار اسید استئاریک

اسید استئاریک یک اسید کربوکسیلیک اشباع است، به این معنی که در زنجیره هیدروکربنی آن هیچ پیوند دوگانه‌ای وجود ندارد. این زنجیره از ۱۸ اتم کربن تشکیل شده است. ساختار آن شامل یک گروه متیل (−CH₃) در یک انتها، شانزده گروه متیلن (−CH₂−) در وسط و یک گروه کربوکسیل (−COOH) در انتهای دیگر است. حضور زنجیره بلند هیدروکربنی آن را به یک ترکیب آب‌گریز (لیپوفیلیک) تبدیل می‌کند، در حالی که گروه کربوکسیل، خاصیت قطبی ضعیفی دارد و امکان تشکیل پیوند هیدروژنی یا واکنش با بازها را فراهم می‌کند.

ویژگی‌های اسید استئاریک

  • حالت فیزیکی: جامد مومی، سفید تا زرد کم‌رنگ، به‌صورت پولکی، گرانولی یا پودری
  • بو: بدون بو یا دارای بوی ملایم چربی طبیعی
  • نقطه ذوب استئاریک اسید: حدود 69.3°C (ممکن است بین 68 تا 70°C بسته به خلوص متفاوت باشد)
  • حلالیت: نامحلول در آب سرد و گرم، ولی محلول در حلال‌های آلی مانند اتانول، کلروفرم، بنزن، استون و اتر
  • پایداری: نسبتاً پایدار در برابر اکسیداسیون به دلیل ماهیت اشباع
  • واکنش‌پذیری: در واکنش‌های استری شدن، صابونی شدن و احیاء شرکت می‌کند
  • خاصیت امولسیون‌کنندگی: به دلیل داشتن بخش قطبی (کربوکسیل) و غیرقطبی (زنجیره بلند هیدروکربنی)، می‌تواند به عنوان عامل سطح فعال غیر یونی در امولسیون‌ها استفاده شود.
  • فرمول مولکولی: C₁₈H₃₆O₂
  • جرم مولکولی: 284.48 g/mol

کاربردهای اسید استئاریک

اسید استئاریک به دلیل ویژگی‌های متنوعش، در صنایع گسترده‌ای کاربرد دارد:
  • صنعت صابون و مواد شوینده: استفاده در تولید صابون‌های فلزی مانند سدیم و پتاسیم استئارات به‌عنوان عامل کف‌کننده و سخت‌کننده صابون
  • صنایع آرایشی و بهداشتی: به عنوان امولسیون‌کننده، غلیظ‌کننده، نرم‌کننده، مات‌کننده و تثبیت‌کننده استفاده می‌شود همچنین کاربرد اسید استئاریک در کرم سازی و لوسیون‌ها، شامپوها، دئودورانت‌ها، رژ لب و محصولات مراقبتی از پوست و مو استفاده می‌شود.
  • تولید شمع: به طور کلی کاربرد اسید استئاریک در شمع سازی به عنوان افزودنی در ساخت شمع برای افزایش نقطه ذوب، سختی و کیفیت سوختن (کاهش دود و بهبود شکل ظاهری استفاده می‌شود.
  • صنعت لاستیک: به عنوان فعال‌کننده ولکانش (در واکنش با اکسید روی)، نرم‌کننده و عامل پراکنده‌کننده
  • صنعت پلاستیک: به عنوان روان‌کننده، ضدچسبندگی قالب و پایدارکننده حرارتی به خصوص در تولید PVC و پلی‌الفین‌ها
  • داروسازی: استفاده به عنوان روان‌کننده قالب، عامل پوشش‌دهنده قرص‌ها، و عامل آزادکننده در تهیه شیاف
  • صنایع غذایی: به ماننده گلیسیرین مونو استئارات به عنوان عامل رهاساز، ضدکف و امولسیون‌کننده با شماره افزودنی غذایی E570 کاربرد دارد.
  • رنگ و پوشش: در فرمولاسیون رنگ‌ها و پوشش‌ها برای کاهش اصطکاک و کنترل ویسکوزیته
  • متالورژی و قالب‌سازی: روان‌کننده در فرآیند فشار دادن پودرهای فلزی و کشش فلزات نازک
  •  گریس‌های صنعتی: به دلیل خاصیت لغزندگی و سازگاری با فلزات

خواص اسید استئاریک

اسید استئاریک یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین اسیدهای چرب اشباع طبیعی است که به‌دلیل ویژگی‌های شیمیایی پایدار، ساختار مومی و عملکرد چندمنظوره، جایگاه ویژه‌ای در صنایع آرایشی، شیمیایی، غذایی و دارویی دارد. این ماده به‌صورت طبیعی در چربی‌های گیاهی (روغن پالم، نارگیل، سویا) و گاهی در چربی‌های حیوانی یافت می‌شود و به‌صورت صنعتی با خلوص بالا تولید و تصفیه می‌گردد.

مزایای اسید استئاریک

مزایای اسید استئاریک

  • منشأ طبیعی و تجدیدپذیر: حاصل از منابع گیاهی (مثل روغن نخل و نارگیل) یا حیوانی
  • زیست‌سازگاری و غیرسمی بودن (در دوزهای مجاز): برای کاربردهای دارویی، غذایی و آرایشی مناسب
  • قابلیت عملکرد چندگانه: قابلیت عملکرد به عنوان امولسیون‌کننده، غلیظ‌کننده، پایدارکننده، روان‌کننده و نرم‌کننده
  • پایداری اکسیداتیو مناسب: مقاومت در برابر تجزیه و فساد در شرایط عادی
  • دسترسی و قیمت مناسب: به دلیل فراوانی در طبیعت، نسبتاً ارزان و در دسترس است.

معایب اسید استئاریک

ماننده هر ماده شیمیایی دیگری این ماده هم دارای معایبی است که در ادامه به مضرات اسید استئاریک نام برده و توضیح دادیم.
  • نقطه ذوب نسبتاً بالا: برای کاربردهای خاص نیاز به ذوب شدن دارد که مصرف انرژی را افزایش می‌دهد
  • عدم حلالیت در آب: برای کاربردهای مبتنی بر آب، نیاز به امولسیون‌کننده‌های قوی یا گرمایش دارد.
  • تفاوت کیفیت بسته به منبع: ممکن است در محصولات حیوانی نگرانی‌های اخلاقی، زیست‌محیطی یا آلرژیک وجود داشته باشد (مثلاً در محصولات وگان یا حلال)
  • اثر زیست‌محیطی وابسته به منبع: در صورت استخراج از منابع غیرپایدار مانند روغن نخل غیرپایدار، می‌تواند منجر به تخریب جنگل‌ها و کاهش تنوع زیستی شود.
  • مضرات اسید استئاریک برای پوست : به‌طور کلی این ماده‌ در فرمولاسیون محصولات آرایشی و بهداشتی ایمن است، اما در برخی افراد با پوست حساس یا مستعد آکنه ممکن است باعث انسداد منافذ پوستی یا کومدوژنیک شود.  به‌ویژه در افرادی که دچار درماتیت یا آلرژی‌های پوستی هستند.

ایمنی و نگهداری اسید استئاریک

مشخصه اطلاعات
فرمول شیمیایی C₁₈H₃₆O₂
نام آیوپاک Octadecanoic Acid
شماره CAS 57-11-4
ساختار ظاهری پودر سفید مومی یا گلوله‌های جامد
طبقه‌بندی GHS غیربازدارنده – فاقد طبقه‌بندی خطرناک در شرایط نرمال
نقاط مهم ایمنی غیرسمی، غیرخورنده، غیرقابل اشتعال در حالت عادی

 ایمنی فردی اسید استئاریک

مورد توصیه ایمنی
دستکش محافظ نیتریل یا لاتکس (در صورت تماس صنعتی طولانی)
محافظ چشم عینک ایمنی برای جلوگیری از تماس اتفاقی با ذرات
ماسک تنفسی تنها در صورت گرد شدن زیاد پودر – ماسک گرد و غبار معمولی
لباس کار لباس صنعتی بلند، ترجیحاً با آستین کامل
تهویه الزامی نیست مگر در حالت پودری ریز در فضای بسته
نوع تماس اثر احتمالی
تماس پوستی به‌طور کلی ایمن؛ در صورت تماس مداوم، خشکی یا حساسیت ممکن است رخ دهد
تماس با چشم ممکن است باعث سوزش ملایم شود – شست‌وشوی سریع توصیه می‌شود
استنشاق پودر در حجم بالا ممکن است باعث تحریک ملایم دستگاه تنفسی شود
بلع تصادفی غیر سمی در گرید خوراکی و دارویی – در گرید استئاریک اسید صنعتی​ توصیه نمی‌شود

 شرایط نگهداری اسید استئاریک

ویژگی توصیه نگهداری
دمای نگهداری دمای محیط (15–25°C) – دور از حرارت مستقیم
رطوبت محیط خشک – رطوبت می‌تواند به چسبندگی یا کلوخه‌شدن منجر شود
بسته‌بندی کیسه پلی‌اتیلن چندلایه، ظروف HDPE یا بشکه فلزی با درب پلمب
تماس با مواد ناسازگار اکسیدکننده‌های قوی (مثلاً پراکسیدها)
نقاط ذوب و اشتعال نقطه ذوب ~ 69–70°C

فرایند تولید اسید استئاریک

به طور کلی تولید تجاری اسید استئاریک یک فرآیند چند مرحله‌ای است که با استفاده از منابع طبیعی و تجدیدپذیر مانند چربی‌های حیوانی یا روغن‌های گیاهی (عمدتاً روغن پالم) انجام می‌شود. ماده اولیه اصلی در این منابع، مولکول‌هایی به نام تری‌گلیسیرید هستند. هر مولکول تری‌گلیسیرید از یک هسته گلیسرول تشکیل شده که به آن سه زنجیره اسید چرب متصل است. هدف اصلی فرایند، شکستن این ساختار و جداسازی اسیدهای چرب است. متداول‌ترین روش صنعتی برای این کار، هیدرولیز با فشار و دمای بالا است که در مراحل زیر انجام می‌شود: مرحله ۱: هیدرولیز تری‌گلیسیریدها این مرحله، اصلی فرآیند تولید است یعنی با هدف شکستن پیوند استری بین گلیسرول و زنجیره‌های اسید چرب انجام می‎شود.
  • فرآیند: چربی‌ها یا روغن‌های خام به همراه آب، به یک راکتور فشار قوی (معمولاً یک برج بلند به نام Splitter) پمپ می‌شوند. این مخلوط تحت دمای بسیار بالا (حدود ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد) و فشار بالا (حدود ۵۰ بار) قرار می‌گیرد. فشار بالا برای جلوگیری از تبخیر آب در دمای بالا ضروری است.
  • محصول: در این شرایط، مولکول‌های آب به تری‌گلیسیریدها حمله کرده و آن‌ها را به دو بخش اصلی تجزیه می‌کنند:
    1. مخلوطی از اسیدهای چرب آزاد (شامل اسید استئاریک، پالمیتیک، اولئیک و...)
    2. محلول آبی گلیسرول (که به آن "آب شیرین" یا Sweet Water نیز گفته می‌شود)
مرحله ۲: جداسازی اسیدهای چرب از گلیسرول مخلوط خروجی از راکتور هیدرولیز، به دلیل تفاوت در چگالی و عدم امتزاج‌پذیری، به طور طبیعی به دو فاز مجزا تقسیم می‌شود.
  • فرآیند: این مخلوط به مخازن ته‌نشینی منتقل می‌شود. فاز سبک‌تر که همان مخلوط اسیدهای چرب است، در بالا قرار گرفته و از بالای مخزن خارج می‌شود. فاز سنگین‌تر که محلول آب و گلیسرول است، از پایین مخزن تخلیه می‌گردد.
  • محصول جانبی: گلیسیرین یک محصول جانبی بسیار باارزش است که پس از خالص‌سازی، در صنایع دارویی، آرایشی و غذایی کاربردهای فراوانی دارد.
مرحله ۳: هیدروژناسیون  اسیدهای چرب به‌دست آمده از منابع طبیعی، ترکیبی از اسیدهای چرب اشباع (مانند استئاریک و پالمیتیک) و اسیدهای چرب غیراشباع (مانند اولئیک و لینولئیک) هستند.
  • هدف: برای افزایش خلوص و پایداری محصول نهایی، پیوندهای دوگانه در زنجیره اسیدهای چرب غیراشباع باید حذف شوند. این کار از طریق فرآیند هیدروژناسیون انجام می‌شود.
  • فرآیند: مخلوط اسیدهای چرب در حضور یک کاتالیست فلزی (معمولاً نیکل) با گاز هیدروژن در دما و فشار بالا واکنش داده می‌شود. در این واکنش، پیوندهای دوگانه با هیدروژن اشباع می‌شوند. برای مثال، اسید اولئیک (C18 با یک پیوند دوگانه) به اسید استئاریک (C18 بدون پیوند دوگانه) تبدیل می‌شود.
مرحله ۴: تفکیک و خالص‌سازی  در این مرحله نهایی، مخلوط اسیدهای چرب اشباع باید از یکدیگر جدا شوند تا اسید استئاریک با خلوص مورد نظر به دست آید.
  • فرآیند: متداول‌ترین روش برای این کار، تقطیر جز به جز در خلاء (Vacuum Fractional Distillation) است. از آنجایی که اسیدهای چرب با طول زنجیره‌های مختلف (مثلاً C16 پالمیتیک و C18 استئاریک) نقاط جوش متفاوتی دارند، می‌توان آن‌ها را در یک برج تقطیر بلند و تحت خلاء از یکدیگر جدا کرد. خلاء به این دلیل استفاده می‌شود که از تخریب حرارتی اسیدهای چرب در دماهای بالا جلوگیری شود.
  • محصول نهایی: محصول خروجی از این مرحله، اسید استئاریک با گریدهای مختلف خلوص است که پس از سرد شدن، به شکل‌های مختلفی مانند پرک (Flake)، گرانول (Bead) یا پودر درآمده و برای فروش بسته‌بندی می‌شود.

قیمت اسید استئاریک​

قیمت استئاریک اسید​ به عوامل مختلفی بستگی دارد و معمولاً در بازارهای جهانی و داخلی دستخوش نوسانات می‌شود. به دلیل اینکه این ماده یکی از اسیدهای چرب پرمصرف در صنایع شیمیایی، غذایی، آرایشی‌–بهداشتی و پلیمری است، تغییر در شرایط عرضه و تقاضا به‌طور مستقیم بر قیمت آن اثرگذار خواهد بود.

عوامل موثر بر قیمت اسید استئاریک

  1. گرید محصول اسید استئاریک

    • گرید صنعتی : مناسب صنایع شیمیایی، پلاستیک‌سازی و لاستیک‌سازی.

    • گرید خوراکی : با خلوص بالا و مجوزهای بهداشتی، کاربرد در صنایع غذایی و دارویی.

    • گرید آرایشی–بهداشتی : اسید استئاریک برای پوست به کار میرود و مخصوص کرم‌ها، لوسیون‌ها و محصولات مراقبت از پوست مفید است.
      قیمت این گریدها به دلیل تفاوت در فرآیند تولید و خلوص، متغیر است.

  2. منبع تولید (گیاهی یا حیوانی)
    اسید استئاریک گیاهی (عموماً استخراج‌شده از روغن پالم یا نارگیل) به دلیل استقبال بیشتر صنایع آرایشی–بهداشتی و حساسیت مصرف‌کنندگان، معمولاً قیمت بالاتری نسبت به نوع حیوانی دارد.

  3. نوسانات بازار جهانی روغن‌های گیاهی
    قیمت اسید استئاریک ارتباط مستقیمی با بازار جهانی روغن پالم دارد. تغییرات نرخ این ماده اولیه، تأثیر مستقیمی بر قیمت نهایی محصول می‌گذارد.

  4. هزینه‌های حمل و واردات
    تعرفه‌های گمرکی، هزینه حمل‌ونقل بین‌المللی و نرخ ارز از جمله عوامل تعیین‌کننده در قیمت نهایی اسید استئاریک در ایران هستند.

  5. میزان سفارش و بسته‌بندی
    خرید عمده به‌صورت کیسه‌های 25 کیلوگرمی یا سفارش در تناژ بالا می‌تواند قیمت تمام‌شده را کاهش دهد، درحالی‌که خریدهای خرد معمولاً با قیمت بالاتر عرضه می‌شوند.

روند بازار و پیش‌بینی قیمت

با توجه به افزایش تقاضا در صنایع شوینده، پلاستیک، آرایشی و غذایی، پیش‌بینی می‌شود که تقاضای جهانی اسید استئاریک همچنان صعودی باشد. از طرف دیگر، نوسانات بازار جهانی پالم و محدودیت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی از جمله عواملی هستند که می‌توانند باعث افزایش قیمت این ماده در بازه‌های زمانی کوتاه شوند.

فروش اسید استئاریک و خرید اسید استئاریک

شرکت تأمین کالا تک به‌عنوان یکی از معتبرترین تأمین‌کنندگان در حوزه فروش اسید استئاریک، آماده ارائه محصول باکیفیت و قیمت رقابتی است. برای خرید اسید استئاریک می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.

اطلاعات بیشتر
اسید سیتریک

خرید اسید سیتریک خوراکی و صنعتی

,

اسید سیتریک  یک اسید آلی ضعیف با فرمول شیمیایی C₆H₈O₇ است که به‌طور طبیعی در مرکباتی همچون لیمو و پرتقال یافت می‌شود. این ماده پرمصرف در صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی به‌عنوان تنظیم‌کننده اسیدیته، طعم‌دهنده و نگهدارنده شناخته می‌شود. به دلیل خواص ویژه، اسید سیتریک به یکی از پرکاربردترین اسیدهای آلی در جهان تبدیل شده است در ادامه به بررسی کامل و دقیق این ماده اولیه میپردازیم.

اسید سیتریک چیست

به طور کلی این ماده یک اسید آلی ضعیف که در میوه‌های خانواده مرکبات به‌خصوص لیمو و پرتقال به‌طور طبیعی وجود دارد. این ترکیب سه گروه کربوکسیل و یک گروه هیدروکسیل دارد و به نام علمی 2-هیدروکسی‌پروپان-1،2،3-تری‌کربوکسیلیک اسید شناخته می‌شود. این ماده به‌صورت جامد سفیدرنگ و کریستالی عرضه می‌شود. چگالی آن در 20°C برابر با 1.665 g/cm³ است و نقطه ذوب آن حدود 153°C گزارش شده است. اسید سیتریک در آب (حدود 73 g/100 mL در 20°C) و الکل‌ها کاملاً محلول است و pKaهای آن به ترتیب 3.09، 4.75 و 5.41 هستند.

ساختار شیمیایی اسید سیتریک

  • فرمول مولکولی: C₆H₈O₇

  • ساختار: دارای سه گروه کربوکسیلیک (–COOH) و یک گروه هیدروکسیل (–OH) که موجب خاصیت اسیدی و حلالیت بالا می‌شود.

  • نوع ایزومری: فرم کریستالی و اسید سیتریک بی آب (Anhydrous) یا مونوهیدرات یا اسید سیتریک آبدار (Monohydrate).

این ساختار باعث می‌شود که اسید سیتریک خاصیت اسیدی، انحلال‌پذیری بالا و عملکرد چندمنظوره در صنایع مختلف داشته باشد همچنین یکی از مشتقات مهم آن تری سدیم سیترات میباشد.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

  • حالت: جامد سفید رنگ به صورت کریستال یا پودر.

  • طعم: ترش ملایم و مطبوع.

  • نقطه ذوب: 153 °C (بی‌آب).

  • چگالی (در 20°C): حدود 1.66 g/cm³

  • حلالیت: بسیار محلول در آب و الکل‌ها.

  • pKa: حدود 3.1، 4.8 و 6.4 (سه مرحله‌ای به دلیل داشتن سه گروه کربوکسیلیک).

گریدهای مختلف اسید سیتریک

  1. اسید سیتریک بی‌آب (Anhydrous): مناسب برای صنایع غذایی و دارویی.

  2. اسید سیتریک مونوهیدرات (Monohydrate): پرکاربرد در نوشیدنی‌ها و صنایع غذایی.

  3. اسید سیتریک خوراکی (Food Grade): دارای استاندارد FCC، پرمصرف در صنایع غذایی.

  4. اسید سیتریک دارویی (Pharma Grade): خلوص بالا، قابل استفاده در داروسازی و مکمل‌های غذایی.

  5. اسید سیتریک صنعتی (Industrial Grade): در شوینده‌ها، تصفیه آب و صنایع شیمیایی.

کاربردهای اسید سیتریک

  1. صنایع غذایی: به‌عنوان طعم‌دهنده، نگهدارنده و تنظیم‌کننده اسیدیته در نوشابه‌ها، آب‌میوه‌ها، آب‌نبات‌ها و محصولات لبنی به عنوان اسید سیتریک خوراکی کاربرد دارد همچنین در صنایع لبنی، اسید سیتریک اغلب به همراه اسید لاکتیک برای تنظیم pH و بهبود بافت محصولات استفاده می‌شود.

  2. داروسازی: در تهیه شربت‌ها، قرص‌های جوشان و مکمل‌ها.

  3. آرایشی و بهداشتی: در محصولات پوستی به‌عنوان آنتی‌اکسیدان و تنظیم‌کننده pH.

  4. صنایع شیمیایی: در تولید مواد شوینده، بهبود عملکرد پاک‌کنندگی و نرم‌کنندگی آب.

  5. کشاورزی: در کودهای شلاته برای افزایش جذب عناصر ریزمغذی.

  6. محیط‌زیست: در تصفیه آب و حذف فلزات سنگین.

معایب اسید سیتریک

  • این ماده ماننده اسید مالیک در غلظت‌های بالا می‌تواند باعث تحریک پوست، چشم و دستگاه گوارش شود.

  • خورندگی در تماس طولانی با برخی فلزات.

  • تولید صنعتی وابسته به مواد اولیه خاص (مانند قندها).

مزایای اسید سیتریک

  • ایمنی بالا در مصارف غذایی و دارویی.

  • چندمنظوره بودن در صنایع مختلف.

  • تجدیدپذیری به دلیل امکان تولید از منابع طبیعی و فرآیندهای تخمیری.

  • بهبود طعم و افزایش ماندگاری محصولات غذایی.

فواید اسید سیتریک

اسید سیتریک  به دلیل ویژگی‌های شیمیایی و بیولوژیکی منحصر به‌فرد، فواید بسیاری در صنایع مختلف دارد. این ماده با فرمول شیمیایی C₆H₈O₇ علاوه بر حضور طبیعی در مرکبات، به‌طور صنعتی نیز از طریق تخمیر قندها تولید می‌شود و در بازار ایران در گریدهای غذایی، دارویی و صنعتی عرضه می‌گردد.

 اسید سیتریک در صنایع غذایی

  • تنظیم‌کننده اسیدیته و ایجاد طعم ترش مطبوع در نوشیدنی‌ها، آب‌نبات‌ها و محصولات لبنی.

  • افزایش ماندگاری محصولات به دلیل خاصیت نگهدارندگی و جلوگیری از رشد میکروارگانیسم‌ها.

  • بهبود طعم و کیفیت غذایی از طریق تقویت عطر و طعم طبیعی میوه‌ها.

فواید اسید سیتریک در صنایع دارویی و بهداشتی

  • استفاده به‌عنوان آنتی‌اکسیدان برای افزایش پایداری داروها و مکمل‌های غذایی.

  • بهبود جذب مواد معدنی مانند کلسیم و آهن در بدن.

  • در محصولات آرایشی و بهداشتی به‌عنوان لایه‌بردار ملایم (AHA) برای جوان‌سازی پوست و تنظیم pH.

فواید اسید سیتریک در صنایع شیمیایی و صنعتی

  • نرم‌کننده آب و افزایش اثربخشی شوینده‌ها.

  • استفاده در تصفیه آب و حذف فلزات سنگین.

  • نقش به‌عنوان ماده واسط در تولید کودهای شلاته برای افزایش جذب عناصر ریزمغذی در کشاورزی.

تفاوت اسید سیتریک با اسید لاکتیک و تری سدیم سیترات

ویژگی‌ها / ترکیبات اسید سیتریک (Citric Acid) اسید لاکتیک (Lactic Acid) تری سدیم سیترات 
فرمول شیمیایی C₆H₈O₇ C₃H₆O₃ Na₃C₆H₅O₇
ماهیت شیمیایی اسید آلی ضعیف با سه گروه کربوکسیلیک اسید آلی با یک گروه کربوکسیلیک و یک هیدروکسیل نمک سدیمی اسید سیتریک
شکل ظاهری پودر یا کریستال سفید بی‌بو، طعم ترش مایع بی‌رنگ یا زرد کم‌رنگ، طعم ترش ملایم پودر یا گرانول سفید، طعم شور–ترش
منشأ تولید طبیعی (مرکبات) یا تخمیر قندها توسط قارچ Aspergillus niger تخمیر قندها توسط باکتری‌های لاکتیکی (مثل Lactobacillus) خنثی‌سازی اسید سیتریک با سدیم هیدروکسید
نقطه ذوب 153°C (بی‌آب) حدود 53°C (خالص) حدود 300°C (با تجزیه)
pH محلول آبی (۵٪) حدود 2.0–2.5 (اسیدی قوی‌تر) حدود 3.0–4.0 حدود 7.5–9.0 (قلیایی ملایم)
حلالیت در آب بسیار بالا بسیار بالا بالا، با ایجاد محلول قلیایی ملایم
نقش در صنایع غذایی طعم‌دهنده، تنظیم‌کننده اسیدیته، نگهدارنده طبیعی تنظیم‌کننده اسیدیته، بهبود‌دهنده بافت لبنیات، تنظیم pH تخمیر بافر pH، پایدارکننده و عامل ضد کریستالیزاسیون
کاربردهای اصلی نوشیدنی‌ها، آب‌نبات، شوینده‌ها، داروسازی صنایع لبنی، نوشیدنی‌های تخمیری، داروسازی لبنیات، نوشابه‌ها، داروهای جوشان، شوینده‌ها
ایمنی و مصرف خوراکی ایمن در گرید خوراکی (E330) ایمن و طبیعی (E270) ایمن و مجاز (E331)
اثر بر بدن کمک به جذب مواد معدنی، خاصیت آنتی‌اکسیدانی بهبود گوارش و حفظ تعادل باکتریایی روده حفظ تعادل اسید–باز در بدن، ضدانعقاد خون
محدوده کاربرد pH محیط‌های اسیدی (غذایی و صنعتی) محیط‌های اسیدی ملایم (زیستی و غذایی) محیط‌های قلیایی تا خنثی (غذایی و دارویی)
ویژگی خاص چندمنظوره‌ترین اسید آلی در صنایع تولید طبیعی در بدن و محصولات تخمیری نمک پایدار و بی‌بو با خاصیت بافری عالی

انواع اسید سیتریک

اسید سیتریک در صنایع مختلف به دو شکل اصلی بی‌آب و مونوهیدرات عرضه می‌شود که هر یک با توجه به نوع فرآیند تولید و میزان رطوبت ساختاری، ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند.

  • اسید سیتریک بی‌آب (Citric Acid Anhydrous):
    این نوع فاقد آب کریستالی است و خلوص بالاتری دارد. به دلیل پایداری بیشتر در شرایط رطوبتی و دمایی، گزینه‌ای ایده‌آل برای کاربردهای دارویی، شیمیایی و صنعتی حساس محسوب می‌شود.

  • اسید سیتریک مونوهیدرات (Citric Acid Monohydrate):
    این نوع حاوی یک مولکول آب در ساختار کریستالی خود است و به دلیل انحلال سریع و طعم متعادل‌تر، بیشتر در صنایع غذایی و نوشیدنی‌ها برای تنظیم اسیدیته و بهبود طعم به‌کار می‌رود.

هر دو نوع، در گریدهای مختلف شامل خوراکی (Food Grade)، دارویی (Pharma Grade) و صنعتی (Industrial Grade) تولید می‌شوند تا پاسخگوی نیاز طیف وسیعی از صنایع از غذایی و دارویی تا شوینده و کشاورزی باشند.

ایمنی و نگهداری اسید سیتریک

  • باید در ظروف دربسته، خشک و خنک نگهداری شود.

  • استفاده از دستکش و عینک ایمنی در هنگام کار توصیه می‌شود.

  • از تماس مستقیم با چشم و پوست جلوگیری گردد.

  • در صورت نشت، باید از آب برای رقیق‌سازی استفاده شود.

فرایند تولید اسید سیتریک

 همانگونه که گفته شد سیتریک اسید یا (Citric Acid) با فرمول شیمیایی C₆H₈O₇ یک اسید آلی ضعیف و پرکاربرد است که در طبیعت به‌وفور در مرکبات یافت می‌شود. به همین دلیل اسید سیتریک خواص​ چندمنظوره‌ای دارد که، در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و شیمیایی مصرف گسترده‌ای دارد. در ادامه میخواهیم به‌صورت مرحله‌به‌مرحله فرآیند تولید این ماده ارزشمند را بررسی کنیم.

  • روش طبیعی: استخراج از مرکبات و برخی میوه‌ها.

  • روش صنعتی (رایج‌ترین): تخمیر قندها (مانند ملاس یا نشاسته) توسط قارچ Aspergillus niger. در این روش، قندها توسط میکروارگانیسم‌ها متابولیزه شده و اسید سیتریک به‌عنوان محصول اصلی تولید می‌شود.

  • محصول نهایی از طریق فیلتراسیون، خالص‌سازی و کریستالیزاسیون به دست می‌آید.

1. انتخاب ماده اولیه

مواد اولیه حاوی قندهای قابل تخمیر، پایه تولید اسید سیتریک صنعتی هستند. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

  • ملاس (محصول جانبی صنعت قند و شکر)

  • نشاسته ذرت، سیب‌زمینی یا تاپیوکا

  • گلوکز و ساکارز صنعتی

انتخاب ماده اولیه به شرایط اقتصادی و دسترسی منطقه‌ای بستگی دارد. در ایران عمدتاً از ملاس نیشکر و چغندر قند استفاده می‌شود.

2. آماده‌سازی و هیدرولیز

  • اگر ماده اولیه نشاسته‌ای باشد، ابتدا با استفاده از آنزیم‌های آمیلاز و گلوکوآمیلاز به گلوکز تبدیل می‌شود.

  • ملاس نیز معمولاً پس از رقیق‌سازی و حذف ناخالصی‌ها به‌عنوان خوراک میکروبی استفاده می‌گردد.

3. تخمیر میکروبی

  • میکروارگانیسم اصلی تولید اسید سیتریک، قارچ Aspergillus niger است.

  • در شرایط هوازی و کنترل دقیق دما (30–32°C)، pH (حدود 2)، و میزان اکسیژن، قندها توسط قارچ به اسید سیتریک تبدیل می‌شوند.

C₆H₁₂O₆ (Glucose) → C₆H₈O₇ (Citric Acid)

این مرحله قلب فرآیند تولید است و راندمان بالایی دارد.

4. فیلتراسیون و جداسازی

  • پس از تخمیر، محیط کشت حاوی اسید سیتریک، بیومس قارچ و ناخالصی‌هاست.

  • با استفاده از فیلتراسیون یا سانتریفوژ، بیومس قارچ جدا می‌شود.

5. رسوب‌گیری و خالص‌سازی

  • محلول حاوی اسید سیتریک با آهک (Ca(OH)₂) تیمار می‌شود و کلسیم سیترات رسوب می‌کند.

  • رسوب فیلتر شده و سپس با اسید سولفوریک (H₂SO₄) تیمار می‌شود تا اسید سیتریک آزاد گردد و سولفات کلسیم (گچ) به‌عنوان محصول جانبی تشکیل شود.

Ca₃(C₆H₅O₇)₂ + 3H₂SO₄ → 2C₆H₈O₇ + 3CaSO₄

6. تغلیظ و کریستالیزاسیون

  • محلول خالص اسید سیتریک با تبخیر تغلیظ می‌شود.

  • سپس با روش کریستالیزاسیون سرد، اسید سیتریک مونوهیدرات یا بی‌آب (انهیدروز) به‌دست می‌آید.

7. خشک‌سازی و بسته‌بندی

  • کریستال‌ها خشک و الک می‌شوند.

  • محصول نهایی در کیسه‌های چندلایه یا بسته‌بندی‌های صنعتی به بازار عرضه می‌شود.

روش‌های جایگزین

  • تخمیر مایع (Submerged Fermentation): روش رایج و صنعتی.

  • تخمیر سطحی (Surface Fermentation): روش قدیمی‌تر با بهره‌وری پایین‌تر.

  • روش‌های شیمیایی: از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه نیستند و کاربرد محدودی دارند.

مزیت‌های بازاری فرآیند صنعتی اسید سیتریک

  • امکان تولید انبوه و مقرون‌به‌صرفه.

  • قابلیت استفاده از منابع ارزان مانند ملاس.

  • تولید محصولی با کیفیت بالا و استاندارد بین‌المللی برای صنایع غذایی و دارویی.

  • محصول جانبی (گچ) نیز در صنعت ساختمان کاربرد دارد.

خرید اسید سیتریک

خرید اسید سیتریک برای بسیاری از صنایع از جمله غذایی، دارویی، آرایشی و شیمیایی اهمیت بالایی دارد. این ماده ارزشمند با ویژگی‌هایی مانند تنظیم اسیدیته، بهبود طعم، خاصیت نگهدارندگی و چندمنظوره بودن، به یکی از پرمصرف‌ترین اسیدهای آلی در بازار جهانی تبدیل شده است. انتخاب تأمین‌کننده معتبر نقش کلیدی در دسترسی به محصولی باکیفیت و مطمئن دارد.

  • عرضه در گریدهای مختلف شامل غذایی (Food Grade)، دارویی (Pharma Grade) و صنعتی.

  • ارائه آنالیز معتبر (COA) برای اطمینان از کیفیت.

  • قیمت رقابتی و به‌روز متناسب با بازار ایران.

  • تحویل سریع و مطمئن به سراسر کشور.

  • مشاوره تخصصی برای انتخاب گرید مناسب بر اساس نیاز مشتری.

قیمت اسید سیتریک

قیمت اسید سیتریک به عوامل مختلفی مانند نوع گرید، برند تولیدکننده و حجم سفارش بستگی دارد. مجموعه تأمین کالا تک با ارتباط مستقیم با پتروشیمی های معتبر، تلاش می‌کند این محصول را با مناسب‌ترین قیمت و کیفیت تضمین‌شده در اختیار مشتریان قرار دهد.

اگر به دنبال خرید اسید سیتریک مطمئن و باکیفیت هستید، همین امروز با کارشناسان فروش تأمین کالا تک تماس بگیرید. ما آماده‌ایم تا علاوه بر تأمین نیاز شما، مشاوره فنی و اقتصادی ارائه دهیم تا بهترین انتخاب را داشته باشید.

جمع‌بندی

سیتریک اسید به دلیل خواص منحصر به فرد و ایمنی بالا، یکی از پرمصرف‌ترین اسیدهای آلی در جهان است. این ماده با کاربردهای گسترده در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و شیمیایی، جایگاه ویژه‌ای در بازار جهانی دارد و همواره تقاضای بالایی برای آن وجود دارد.

پرسش‌های متداول اسید سیتریک

1. اسید سیتریک چه کاربردی دارد؟
در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی، شیمیایی و کشاورزی به‌عنوان طعم‌دهنده، نگهدارنده و عامل شلاته‌کننده استفاده می‌شود.

2. تفاوت اسید سیتریک بی‌آب و مونوهیدرات چیست؟
همانطور که از نام آن مشخص است بی‌آب فاقد آب کریستالی است و خلوص بالاتری دارد، و این در حالی است که مونوهیدرات اسید سیتریک دارای یک مولکول آب است و بیشتر در صنایع غذایی کاربرد دارد.

3. آیا اسید سیتریک خوراکی است؟
بله، اسید سیتریک خوراکی (Food Grade) با استاندارد FCC یکی از پرمصرف‌ترین افزودنی‌های غذایی است.

4. قیمت اسید سیتریک چگونه تعیین می‌شود؟
قیمت آن به نوع گرید، خلوص، برند تولیدکننده و شرایط بازار بستگی دارد.

اطلاعات بیشتر
مونو آمونیوم فسفات

خرید مونو آمونیوم فسفات

,

مونو آمونیوم فسفات (Monoammonium Phosphate) که در بازارهای جهانی با اختصار MAP شناخته می‌شود، یکی از استراتژیک‌ترین نمک‌های فسفاته در جهان است. این ترکیب کریستالی سفید رنگ، به عنوان غلیظ‌ترین کود فسفره جامد و همچنین یک ماده اولیه حیاتی در صنایع اطفاء حریق و صنایع غذایی شناخته می‌شود. مونو آمونیوم فسفات با فرمول شیمیایی NH₄H₂PO₄، حاصل خنثی‌سازی کنترل‌شده [اسید فسفریک] با [آمونیاک] است.

اهمیت این ماده در بازار ایران و جهان از آنجایی ناشی می‌شود که همزمان منبع غنی از فسفر (P) و نیتروژن (N) است؛ دو عنصری که حیات گیاهان و بسیاری از واکنش‌های صنعتی به آن‌ها وابسته است. چه به دنبال یک کود ریشه زای قوی برای شروع فصل کشت باشید و چه نیازمند یک ماده ضد اشتعال برای تولید کپسول‌های آتش‌نشانی، خرید مونو آمونیوم فسفات با کیفیت، کلید موفقیت شماست. مجموعه تأمین کالا تک با درک این نیاز، باکیفیت‌ترین گریدهای MAP را بدون واسطه و با تضمین آنالیز عرضه می‌نماید.

ساختار شیمیایی و ماهیت مولکولی MAP

از نظر شیمی‌شناسی، مونو آمونیوم فسفات با نام علمی آمونیوم دی هیدروژن فسفات (Ammonium Dihydrogen Phosphate) شناخته می‌شود. ساختار مولکولی این ماده شامل یک کاتیون آمونیوم (NH₄⁺) و یک آنیون دی‌هیدروژن فسفات (H₂PO₄⁻) است.

  • فرمول شیمیایی: NH₄H₂PO₄

  • جرم مولی: ۱۱۵.۰۳ گرم بر مول

نکته کلیدی در ساختار MAP این است که برخلاف [دی آمونیوم فسفات (DAP)] که دو گروه آمونیوم دارد، این ماده تنها یک گروه آمونیوم دارد. این تفاوت ساختاری باعث می‌شود که مونو آمونیوم فسفات خاصیت اسیدی‌تری داشته باشد (pH پایین‌تر)، که این ویژگی برای خاک‌های آهکی و قلیایی ایران یک مزیت فوق‌العاده محسوب می‌شود، زیرا به آزادسازی ریزمغذی‌های خاک کمک می‌کند.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی مونو آمونیوم فسفات

شناخت دقیق مشخصات فنی برای خریداران صنعتی و کشاورزی ضروری است. جدول زیر دیتاشیت فنی (Technical Data Sheet) استاندارد این ماده را نشان می‌دهد:

ویژگی مشخصات فنی
نام‌های مترادف آمونیوم دی هیدروژن فسفات، MAP، فسفات یک‌بازی
ظاهر فیزیکی کریستال‌های سفید تتراگونال یا گرانول
خلوص (Purity) معمولاً بالای ۹۸٪ در گرید صنعتی
درصد فسفر (P₂O₅) حداقل ۶۱٪ (بسیار غنی)
درصد نیتروژن (N) حداقل ۱۲٪
حلالیت در آب بسیار بالا (۳۷۰ گرم در لیتر در ۲۰ درجه سانتی‌گراد)
pH (محلول ۱٪) ۴.۰ تا ۴.۵ (اسیدی)
نقطه ذوب ۱۹۰ درجه سانتی‌گراد (همراه با تجزیه)
چگالی ۱.۸۰ گرم بر سانتی‌متر مکعب
شماره CAS 7722-76-1

گریدهای مختلف مونو آمونیوم فسفات

در بازار مواد شیمیایی، MAP معمولاً در دو گرید اصلی تولید و عرضه می‌شود که هر کدام کاربرد و قیمت متفاوتی دارند:

۱. گرید کشاورزی (MAP 12-61-0)

این رایج‌ترین نوع موجود در بازار است که به عنوان کود مونو آمونیوم فسفات شناخته می‌شود.

  • مشخصات: دارای ۱۲ درصد نیتروژن آمونیومی و ۶۱ درصد فسفات (P₂O₅) است.

  • ویژگی کلیدی: حلالیت ۱۰۰٪ در آب دارد و برای سیستم‌های آبیاری قطره‌ای (Fertigation) و محلول‌پاشی ایده‌آل است. این گرید معمولاً فاقد کلر و سدیم است.

۲. گرید صنعتی و تکنیکال (Technical Grade)

این گرید دارای خلوص بسیار بالاتر (بیش از ۹۹٪) است و ناخالصی‌های نامحلول آن نزدیک به صفر می‌باشد.

  • کاربرد: در صنایع اپتیک، تولید پودرهای آتش‌نشانی، تصفیه فاضلاب و صنایع غذایی (به عنوان E342). قیمت مونو آمونیوم فسفات گرید صنعتی معمولاً بالاتر از گرید کشاورزی است.

کاربردهای مونو آمونیوم فسفات

تطبیق‌پذیری MAP باعث شده تا در طیف وسیعی از صنایع نقش‌آفرینی کند:

۱. کشاورزی: قدرتمندترین استارتر رشد

مونو آمونیوم فسفات به عنوان یک "کود استارتر" (Starter Fertilizer) شناخته می‌شود.

  • توسعه ریشه: فسفر بالای موجود در آن (۶۱٪)، انرژی لازم برای ریشه‌زایی سریع و قوی را فراهم می‌کند.

  • بهبود خاک‌های ایران: اکثر خاک‌های ایران قلیایی و آهکی هستند. خاصیت اسیدی MAP (pH حدود ۴.۵) باعث کاهش موضعی pH در اطراف ریشه شده و جذب ریزمغذی‌هایی مانند آهن، روی و منگنز را تسهیل می‌کند.

  • منبع نیتروژن: نیتروژن موجود در فرم آمونیوم، به تدریج در اختیار گیاه قرار می‌گیرد و از شستشوی سریع آن جلوگیری می‌شود.

۲. صنعت ایمنی و اطفاء حریق

شاید ندانید که پودر داخل کپسول‌های آتش‌نشانی (نوع ABC) عمدتاً از مونو آمونیوم فسفات تشکیل شده است.

  • مکانیزم: این ماده در هنگام حرارت دیدن ذوب شده و یک لایه چسبنده روی سطح ماده سوختنی ایجاد می‌کند که مانع رسیدن اکسیژن شده و آتش را خفه می‌کند.

۳. صنایع غذایی

در صنایع نانوایی و تولید مخمر، MAP به عنوان یک بافر و منبع تغذیه برای مخمرها عمل می‌کند. همچنین به عنوان عامل حجم‌دهنده (Leavening agent) در برخی محصولات پختنی کاربرد دارد.

۴. صنایع اپتیک و الکترونیک

کریستال‌های بسیار خالص آمونیوم دی هیدروژن فسفات دارای خاصیت "پیزوالکتریک" هستند و در تجهیزات سونار و برخی قطعات اپتیکی لیزری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فرایند تولید مونو آمونیوم فسفات

تولید صنعتی MAP یک فرآیند خنثی‌سازی گرمازا بین اسید و باز است. مراحل کلی به شرح زیر است:

  1. آماده‌سازی مواد اولیه: [اسید فسفریک] (معمولاً گرید مرطوب یا حرارتی بسته به خلوص نهایی) و [آمونیاک] مایع یا گازی آماده می‌شوند.

  2. واکنش در راکتور: آمونیوم و اسید فسفریک با نسبت مولی دقیق (نسبت ۱ به ۱) در راکتور مخلوط می‌شوند. کنترل نسبت مولی بسیار حیاتی است؛ اگر آمونیاک بیشتر شود، دی آمونیوم فسفات (DAP) تولید خواهد شد.

    • فرمول واکنش: $NH_3 + H_3PO_4 \rightarrow NH_4H_2PO_4$

  3. کریستالیزاسیون و خشک‌کردن: دوغاب حاصل به واحد کریستالیزاسیون رفته و سپس در خشک‌کن‌های دوار، رطوبت آن گرفته می‌شود تا به صورت گرانول یا کریستال درآید.

  4. پوشش‌دهی (Coating): برای جلوگیری از کلوخه شدن (Caking) در انبار، معمولاً یک لایه نازک از روغن‌های ضد رطوبت روی گرانول‌ها پاشیده می‌شود.

مزایای مونو آمونیوم فسفات

چرا کشاورزان و صنعتگران خرید مونو آمونیوم فسفات را به سایر منابع فسفر ترجیح می‌دهند؟

  • غلظت بالای فسفر: بالاترین درصد فسفر در میان کودهای جامد تجاری.

  • pH اسیدی: برخلاف [اوره] یا [دی آمونیوم فسفات] که ممکن است pH را بالا ببرند، MAP محیط را اسیدی کرده و جذب عناصر را در خاک‌های شور و آهکی بهبود می‌بخشد.

  • حلالیت عالی: به سرعت در آب حل می‌شود و رسوب نمی‌دهد، بنابراین نازل‌های سیستم آبیاری را مسدود نمی‌کند.

  • شوری پایین (Low Salt Index): نسبت به بسیاری از کودها، شاخص شوری کمتری دارد و خطر سوختگی ریشه را کاهش می‌دهد.

معایب و چالش‌های مونو آمونیوم فسفات

  • قیمت بالاتر: به دلیل فرآیند تولید و خلوص بالا، قیمت مونو آمونیوم فسفات معمولاً از سوپر فسفات‌ها یا DAP بالاتر است.

  • تجمع آمونیاک: در صورت استفاده همزمان با مواد بسیار قلیایی (مانند آهک)، ممکن است آمونیاک آزاد شود که برای گیاه مضر است.

ایمنی و نگهداری مونو آمونیوم فسفات

مونو آمونیوم فسفات ماده‌ای نسبتاً ایمن است، اما رعایت اصول ایمنی هنگام کار با آن ضروری است.

  • ایمنی فردی: ممکن است باعث تحریک خفیف پوست، چشم و سیستم تنفسی شود. استفاده از دستکش و ماسک هنگام کار با پودر آن توصیه می‌شود.

  • شرایط نگهداری: این ماده جاذب رطوبت (Hygroscopic) است. باید در کیسه‌های دوجداره لمینت‌دار، در محیطی خشک، خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری شود. از انبار کردن آن در کنار مواد قلیایی قوی خودداری کنید.

خرید مونو آمونیوم فسفات

انتخاب بین برندهای مختلف (چینی، ایرانی، اروپایی) و تشخیص خلوص واقعی محصول، یکی از دغدغه‌های اصلی خریداران است. تأمین کالا تک با حذف واسطه‌ها و تأمین مستقیم از برترین پتروشیمی‌ها و تولیدکنندگان جهانی، خیال شما را آسوده می‌کند.

چرا ما؟

  • ارائه هر دو گرید صنعتی و کشاورزی.

  • بهترین قیمت مونو آمونیوم فسفات در بازار به دلیل عرضه مستقیم.

  • مشاوره تخصصی جهت انتخاب گرید مناسب با صنعت شما.

برای استعلام قیمت روز و ثبت سفارش، همین حالا با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.

سوالات متداول مونو آمونیوم فسفات

۱. تفاوت اصلی مونو آمونیوم فسفات (MAP) و دی آمونیوم فسفات (DAP) چیست؟ تفاوت اصلی در نسبت نیتروژن و pH است. MAP دارای ۱۲٪ نیتروژن و pH اسیدی (۴.۵) است که برای خاک‌های آهکی ایران مناسب‌تر است. در حالی که DAP دارای ۱۸٪ نیتروژن و pH قلیایی (۸) است. MAP فسفر بیشتری (۶۱٪) نسبت به DAP (۴۶٪) دارد. ۲. آیا مونو آمونیوم فسفات در آب کاملاً محلول است؟ بله، گرید کشاورزی و صنعتی MAP حلالیت بسیار بالایی در آب دارند (حدود ۳۷۰ گرم در لیتر) و برای استفاده در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و هیدروپونیک کاملاً مناسب هستند. ۳. بهترین زمان مصرف کود مونو آمونیوم فسفات چه زمانی است؟ به دلیل نقش کلیدی فسفر در ریشه‌زایی، بهترین زمان مصرف MAP در ابتدای فصل کشت، هنگام کاشت بذر یا انتقال نشاء است تا سیستم ریشه گیاه به سرعت توسعه یابد. ۴. آیا مونو آمونیوم فسفات خطرناک یا سمی است؟ خیر، این ماده غیرسمی و غیرقابل اشتعال است. حتی در کپسول‌های آتش‌نشانی و صنایع غذایی استفاده می‌شود. با این حال، استنشاق گرد و غبار آن ممکن است باعث تحریک تنفسی شود و باید نکات ایمنی معمول رعایت گردد.
اطلاعات بیشتر
دکستروز آبدار

دکستروز ابدار

,

دکستروز آبدار (Dextrose Monohydrate) یک نوع قند ساده از خانواده کربوهیدرات‌ها است که از هیدرولیز نشاسته معمولاً دکستروز ذرت تولید می‌شود. این ترکیب به دلیل داشتن یک مولکول آب در ساختار خود، با نام دکستروز تک‌آبه نیز شناخته می‌شود.

از نظر شیمیایی، دکستروز آبدار همان گلوکز کریستالی است که در صنایع غذایی، دارویی، نوشیدنی و حتی شیمیایی به‌عنوان منبع انرژی، شیرین‌کننده و پایدارکننده کاربرد گسترده دارد.

دکستروز خشک چیست

دکستروز خشک یا دکستروز بی‌آب نوعی قند طبیعی ساده (مونو‌ساکارید) است که از نشاسته ذرت یا سایر منابع گیاهی به‌دست می‌آید. این ترکیب در واقع فرم کریستالی خشک‌شده‌ی گلوکز است که فاقد مولکول‌های آب می‌باشد و به همین دلیل دارای خلوص بالا، پایداری زیاد و قدرت شیرین‌کنندگی دقیق‌تری نسبت به دکستروز آبدار است.

دکستروز خشک با فرمول شیمیایی C₆H₁₂O₆ و شماره CAS 50-99-7، به‌صورت پودر سفید، بی‌بو و محلول در آب تولید می‌شود و در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و دامپزشکی کاربرد گسترده‌ای دارد.

ساختار شیمیایی دکستروز آبدار

  • فرمول شیمیایی: C₆H₁₂O₆ · H₂O

  • شماره CAS: 5996-10-1

  • نام شیمیایی: D-Glucose Monohydrate

  • ساختار: یک مولکول گلوکز به همراه یک مولکول آب متبلور

این ساختار باعث می‌شود دکستروز آبدار پایداری خوبی داشته باشد و در صنایع مختلف نسبت به دکستروز بی‌آب کاربردهای متفاوتی پیدا کند.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی دکستروز آبدار

  • ظاهر: پودر یا کریستال سفید

  • مزه: شیرین (شیرینی حدود 70 تا 80 درصد ساکاروز)

  • حلالیت: محلول در آب، نامحلول در الکل

  • چگالی: حدود 1.54 g/cm³

  • نقطه ذوب: 146°C (با از دست دادن آب مولکولی)

  • فشار بخار: ناچیز (در شرایط محیطی)

  • پایداری: پایدار در دمای اتاق و شرایط خشک

گریدهای مختلف دکستروز آبدار

  1. دکستروز آبدار خوراکی (Food Grade):

    • ماننده ماده مالتودکسترین در گرید صنایع غذایی و نوشیدنی پر کاربرد است.

    • به‌عنوان شیرین‌کننده، طعم‌دهنده و منبع انرژی.

  2. دکستروز آبدار دارویی (Pharma Grade):

    •  دکستروز دارویی استفاده در محلول‌های تزریقی (Intravenous).

    • منبع انرژی سریع برای بیماران و ورزشکاران.

  3. دکستروز آبدار صنعتی (Industrial Grade):

    • در صنایع شیمیایی، تخمیر، تولید اسیدهای آلی و الکل.

کاربردهای دکستروز آبدار

1. صنایع غذایی

  • تولید شیرینی، شکلات و آدامس.

  • جایگزین ساکاروز در نوشیدنی‌ها و دسرها.

  • بهبود قوام و ماندگاری مواد غذایی.

  • تأمین انرژی سریع در نوشیدنی‌های ورزشی.

2. صنایع دارویی

  • استفاده در محلول‌های تزریقی و سرم‌ها.

  • به‌عنوان حامل در داروهای جامد و پودرهای دارویی.

  • کمک به تنظیم فشار اسمزی در داروها.

3. صنایع شیمیایی و تخمیری

  • ماده اولیه در تولید اسید لاکتیک، اتانول، سوربیتول و سایر فرآورده‌های تخمیری.

  • استفاده در صنایع بیوتکنولوژی برای رشد میکروارگانیسم‌ها.

مزایای دکستروز آبدار

  • منبع انرژی سریع: جذب سریع در بدن.

  • کاربرد دکستروز آبدار چندمنظوره: صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی.

  • طعم شیرین ملایم: مناسب برای ترکیب با سایر افزودنی‌ها.

  • قابلیت جایگزینی ساکاروز: در بسیاری از محصولات.

  • ایمنی بالا: تأیید شده توسط FDA و EFSA.

معایب دکستروز آبدار

  • شاخص گلیسمی بالا → افزایش سریع قند خون.

  • مصرف زیاد می‌تواند منجر به چاقی، دیابت نوع 2 و مشکلات متابولیکی شود.

  • نگهداری در شرایط مرطوب باعث کلوخه شدن می‌شود.

ایمنی و نگهداری دکستروز آبدار

ایمنی و نگهداری دکستروز آبدار

  • در شرایط خشک، خنک و دور از نور مستقیم نگهداری شود.

  • بسته‌بندی باید در کیسه‌های چندلایه مقاوم به رطوبت باشد.

  • دوز مجاز مصرف خوراکی طبق استانداردهای بین‌المللی ایمن است.

  • در صنایع دارویی باید تحت شرایط GMP تولید گردد.

فرآیند تولید دکستروز آبدار

تولید دکستروز آبدار، که به آن گلوکز مونوهیدرات نیز گفته می‌شود، یک فرآیند بیوشیمیایی و صنعتی دقیق است که طی آن، نشاسته به عنوان ماده اولیه به قند ساده دکستروز تبدیل می‌شود. این فرآیند عمدتاً از نشاسته ذرت استفاده می‌کند، اما از منابع دیگری مانند گندم یا سیب‌زمینی نیز می‌توان بهره برد. مرحله ۱: آماده‌سازی دوغاب نشاسته (Slurry Preparation) اولین گام، تهیه یک سوسپانسیون یا دوغاب از نشاسته است.
  • مخلوط کردن: پودر نشاسته خشک با آب تصفیه شده مخلوط می‌شود تا یک دوغاب یکنواخت با غلظت مشخص (معمولاً ۳۰ تا ۴۰ درصد) به دست آید.
  • تنظیم pH: برای بهینه‌سازی عملکرد آنزیم‌ها در مراحل بعدی، pH دوغاب با افزودن اسیدهای ملایم مانند اسید کلریدریک یا آنزیم‌های تنظیم‌کننده، به محدوده مورد نظر (معمولاً بین ۵.۵ تا ۶.۵) رسانده می‌شود.
مرحله ۲: مایع‌سازی (Liquefaction) در این مرحله، زنجیره‌های بلند و نامحلول نشاسته به زنجیره‌های کوتاه‌تر و محلول به نام دکسترین شکسته می‌شوند.
  • افزودن آنزیم: به دوغاب نشاسته، آنزیم آلفا-آمیلاز (α-amylase) که به حرارت مقاوم است، اضافه می‌شود.
  • حرارت‌دهی: مخلوط به سرعت در مبدل‌های حرارتی (Jet Cooker) تحت فشار بخار به دمای بالا (حدود ۱۰۵ تا ۱۱۰ درجه سانتی‌گراد) رسانده می‌شود. این شوک حرارتی باعث ژلاتینه شدن نشاسته و فعال شدن آنزیم می‌شود.
  • نتیجه: آنزیم آلفا-آمیلاز مانند یک قیچی مولکولی عمل کرده و پیوندهای α-۱,۴-گلیکوزیدی نشاسته را به طور تصادفی می‌شکند و آن را به دکسترین‌های محلول تبدیل می‌کند. کل این فرآیند در چند دقیقه انجام می‌شود.
مرحله ۳: ساکاریفیکاسیون (Saccharification) هدف این مرحله، تکمیل فرآیند هیدرولیز و تبدیل دکسترین‌ها به مونومرهای دکستروز (گلوکز) است.
  • خنک‌سازی و تنظیم pH: شربت دکسترین به دست آمده از مرحله قبل، تا دمای حدود ۶۰ تا ۶۵ درجه سانتی‌گراد خنک شده و pH آن مجدداً تنظیم می‌شود.
  • افزودن آنزیم: آنزیم گلوکوآمیلاز (Glucoamylase) به شربت اضافه می‌شود. این آنزیم به طور تخصصی پیوندهای α-۱,۴ و α-۱,۶-گلیکوزیدی را از انتهای زنجیره‌های دکسترین جدا کرده و آن‌ها را به مولکول‌های گلوکز تبدیل می‌کند.
  • زمان واکنش: این فرآیند در مخازن بزرگ و همزن‌دار برای مدت زمان طولانی (معمولاً ۲۴ تا ۴۸ ساعت) ادامه می‌یابد تا حداکثر تبدیل به دکستروز صورت گیرد. خلوص دکستروز در این مرحله به بالای ۹۵ درصد می‌رسد.
مرحله ۴: تصفیه و خالص‌سازی (Refining and Purification) شربت دکستروز خام به دست آمده حاوی ناخالصی‌هایی مانند پروتئین‌ها، چربی‌ها و رنگدانه‌ها است که باید حذف شوند.
  • فیلتراسیون: شربت از فیلترهای پرس عبور داده می‌شود تا ذرات جامد و معلق جدا شوند.
  • کربن فعال: برای حذف رنگ و بو، شربت از ستون‌های حاوی کربن فعال (Activated Carbon) عبور داده می‌شود.
  • تبادل یونی: برای حذف املاح معدنی و نمک‌های محلول، شربت از ستون‌های رزین تبادل یونی (Ion Exchange Resins) عبور می‌کند. این مرحله خلوص محصول را به شدت افزایش می‌دهد.
مرحله ۵: کریستالیزاسیون (Crystallization) این مرحله، گام کلیدی برای تولید فرم جامد و آبدار دکستروز است.
  • تغلیظ: شربت دکستروز خالص شده در دستگاه‌های تبخیرکننده تحت خلاء (Evaporator) تغلیظ می‌شود تا به غلظت بسیار بالایی (حدود ۷۵ درصد) برسد.
  • هسته‌زایی: شربت غلیظ به آرامی و تحت شرایط دمایی کنترل شده خنک می‌شود. برای شروع فرآیند کریستالیزاسیون، مقداری کریستال دکستروز بسیار ریز به عنوان "هسته" به آن اضافه می‌شود.
  • رشد کریستال: مولکول‌های دکستروز در شربت به تدریج بر روی این هسته‌ها قرار گرفته و کریستال‌های بزرگ‌تری را تشکیل می‌دهند. در این فرآیند، هر مولکول دکستروز یک مولکول آب را در ساختار کریستالی خود به دام می‌اندازد و به دکستروز مونوهیدرات تبدیل می‌شود.
مرحله ۶: جداسازی و خشک‌کردن در مرحله نهایی، کریستال‌های دکستروز باید از شربت باقی‌مانده جدا و خشک شوند.
  • سانتریفیوژ: توده کریستالی به دستگاه‌های سانتریفیوژ منتقل می‌شود. در اثر نیروی گریز از مرکز، شربت اضافی (که به آن شیره مادر یا Mother Liquor گفته می‌شود) از کریستال‌ها جدا می‌شود.
  • شستشو: کریستال‌ها با مقدار کمی آب مقطر شسته می‌شوند تا هرگونه شربت باقی‌مانده از سطح آن‌ها پاک شود.
  • خشک‌کردن: کریستال‌های مرطوب در خشک‌کن‌های دوار با هوای گرم و فیلتر شده، خشک می‌شوند تا به رطوبت استاندارد برسند.
  • دانه‌بندی و بسته‌بندی: محصول نهایی بر اساس اندازه دانه‌ها سرند شده و در بسته‌بندی‌های استاندارد برای عرضه به بازار آماده می‌شود.
خلاصه مراحل گفته شده فرایند تولید :

  1. استخراج نشاسته: معمولاً از ذرت.

  2. هیدرولیز آنزیمی یا اسیدی: تبدیل نشاسته به گلوکز.

  3. تصفیه محلول: حذف ناخالصی‌ها و مواد جانبی.

  4. تغلیظ: افزایش غلظت محلول گلوکز.

  5. کریستالیزاسیون با آب: تشکیل دکستروز آبدار.

  6. خشک‌سازی: تولید کریستال یا پودر سفید پایدار.

خرید دکستروز آبدار

برای خرید دکستروز آبدار با کیفیت بالا و دریافت بهترین قیمت دکستروز آبدار، انتخاب تأمین‌کننده معتبر اهمیت بالایی دارد. مجموعه تأمین کالا تک با سال‌ها تجربه در واردات و فروش دکستروز آبدار همچنین فروش دکستروز ذرت در گریدهای مختلف، آماده همکاری با صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی است.

جدول مقایسه دکستروز آبدار، دکستروز بی‌آب و ساکاروز

ویژگی‌ها دکستروز آبدار (Dextrose Monohydrate) دکستروز بی‌آب (Dextrose Anhydrous) ساکاروز (Sucrose)
فرمول شیمیایی C₆H₁₂O₆·H₂O C₆H₁₂O₆ C₁₂H₂₂O₁₁
منبع تولید هیدرولیز نشاسته (ذرت یا گندم) هیدرولیز نشاسته، سپس خشک‌سازی کامل عصاره نیشکر یا چغندر قند
میزان آب مولکولی دارای یک مولکول آب (تک‌آبه) بدون آب (خشک) فاقد آب ساختاری
شکل ظاهری کریستال سفید براق با بافت نرم پودر سفید با دانه‌های ریز و خشک‌تر بلور سفید با دانه‌های درشت‌تر
درصد خلوص معمول ۹۹٪ تا ۹۹.۵٪ ۹۹.۵٪ تا ۹۹.۹٪ ۹۹.۸٪
طعم و شیرینی نسبی حدود ۷۵٪ شیرینی ساکاروز حدود ۷۰٪ شیرینی ساکاروز ۱۰۰٪ (مرجع شیرینی)
پایداری حرارتی نسبتاً پایدار تا ۱۴۶°C (قبل از از دست دادن آب) پایداری بالا تا حدود ۱۵۰°C پایداری بالا ولی در دمای بالا کاراملیزه می‌شود
حلالیت در آب (در 25°C) حدود ۹۱ گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر آب حدود ۸۰ گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر آب حدود ۲۰۰ گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر آب
شاخص گلیسمی (GI) حدود ۹۶ حدود ۹۸ حدود ۶۵
قابلیت جذب در بدن بسیار سریع، منبع انرژی فوری سریع‌تر از فرم آبدار متوسط (به گلوکز و فروکتوز تجزیه می‌شود)
کاربرد اصلی صنایع غذایی، دارویی، نوشیدنی و تخمیری دارویی، تزریقی، مکمل‌های ورزشی خوراکی‌ها، قنادی و نوشیدنی‌ها
ویژگی خاص صنعتی رطوبت‌پذیر، مناسب برای فرمولاسیون مرطوب غیررطوبت‌پذیر، مناسب برای پودر خشک طعم شیرین و کاراملی مطلوب
مزایا جذب سریع، قیمت مناسب، خوراکی ایمن خلوص بالا، پایداری بیشتر، مصرف پزشکی طعم دلپذیر، در دسترس و طبیعی
معایب حساس به رطوبت، کلوخه شدن در محیط مرطوب قیمت بالاتر نسبت به آبدار افزایش کالری، پوسیدگی دندان
کد افزودنی غذایی (E-number) E 4500 (به عنوان قند مجاز) E 4501 E 1101 (در برخی فرآورده‌ها)

دکستروز آبدار و بی‌آب هر دو از مشتقات گلوکز هستند، اما انتخاب بین آن‌ها بسته به نوع کاربرد صنعتی یا خوراکی متفاوت است. در مقابل، ساکاروز به‌عنوان قند معمولی مصرفی، ساختار شیمیایی متفاوتی دارد و سرعت جذب پایین‌تری نسبت به دکستروز دارد.

سوالات متداول دکستروز آبدار

1. دکستروز آبدار چیست؟
یک قند ساده (گلوکز کریستالی) همراه با یک مولکول آب که از هیدرولیز نشاسته به‌دست می‌آید.

2. تفاوت دکستروز آبدار با دکستروز بی‌آب چیست؟
دکستروز آبدار یک مولکول آب دارد اما دکستروز بی‌آب فاقد آب مولکولی است و پایداری متفاوتی دارد.

3. کاربرد اصلی دکستروز آبدار چیست؟
در صنایع غذایی به‌عنوان شیرین‌کننده و در صنایع دارویی به‌عنوان منبع انرژی سریع.

4. قیمت دکستروز آبدار چگونه تعیین می‌شود؟
بسته به گرید، خلوص و کشور تولیدکننده.

اطلاعات بیشتر