آکریلونیتریل بوتادین استایرن
ABS یک ترپلیمر است که با پلیمریزاسیون و آکریلونیتریل در حضور پلیبوتادیِن ساخته میشود. نسبتهای ترکیب این مواد میتواند بین 15% تا 35% آکریلونیتریل، 5% تا 30% بوتادیِن و 40% تا 60% استایرن متغیر باشد. این ماده معمولاً از طریق فرآیند امولسیفیکاسیون یا هنر تخصصی ترکیب چند محصول که به طور معمول با یکدیگر ترکیب نمیشوند، به یک محصول واحد تبدیل میشود.
اکریلونیتریل بوتادین استایرن 0150
ABS 0150 یکی از گریدهای رایج و محبوب است که به دلیل ترکیب عالی از استحکام، مقاومت ضربهای و قابلیت فرآیندپذیری بالا، در بسیاری از صنایع تولیدی مورد استفاده قرار میگیرد. این گرید معمولاً دارای شاخص جریان مذاب متوسط بوده و برای قالبگیری تزریقی (Injection Molding) بسیار مناسب است.
اکریلونیتریل بوتادین استایرن N50
گرید اکریلونیتریل بوتادین استایرن N50 به دلیل خواص عالی و مقاومت بالا در برابر ضربه، در صنایع مختلفی مانند ABS در لوازم خانگی، لوازم خانگی، قطعات صنعتی و الکترونیکی مورد استفاده قرار میگیرد. درواقع این گرید مخصوص قالبگیری تزریقی است و با سطح صاف، براق و قابلیت رنگپذیری بالا، انتخابی عالی در صنایع مختلف را دارد.
ساختار اکریلونیتریل بوتادین استایرن
خواص حرارتی ABS
ترکیب پلیمرها ویژگیهای ABS خاصی به کاربردهای مختلف میدهد. مولفه آکریلونیتریل به مقاومت شیمیایی و حرارتی ماده کمک میکند، در حالی که مولفه بوتادیِن به استحکام ضربهای و استحکام آن افزوده و آن را مستحکمتر میکند. در نهایت، مولفه استایرن سختی و فرایند تولید ABS را افزایش میدهد. مقاومت کششی ABS بین 30 تا 60 مگاپاسکال (MPa) است که استحکام ساختاری و توانایی تحمل بار را تضمین میکند. همچنین پلیمر ABS مقاومت خوبی در برابر طیف وسیعی از مواد شیمیایی، از جمله اسیدها و حلالهای مختلف کاربرد دارند.کاربردهای اکریلونیتریل بوتادین استایرن
- صنعت خودروسازی: ABS به طور گستردهای در صنعت خودروسازی برای تولید اجزای داخلی و خارجی خودرو استفاده میشود. مقاومت عالی در برابر ضربه، دوام بالا و سهولت پردازش این ماده را برای کاربردهایی مانند پنلهای داشبورد، تریم درها، دستگیرههای داخلی و قطعات بدنه خارجی مناسب میسازد.
- کالاهای مصرفی: این ماده به طور معمول برای تولید لوازم خانگی مانند جاروبرقی، لوازم آشپزخانه و سیستمهای سرگرمی خانگی و حتی رزین ABS استفاده میشود. استحکام، مقاومت در برابر ضربه و خواص عایق الکتریکی پلاستیک ABS آن را برای این کاربردها مناسب میسازد.
- پزشکی و بهداشت: ABS به طور فزایندهای در بخش پزشکی و بهداشت مورد استفاده قرار میگیرند. سازگاری زیستی، سهولت استریلسازی و مقاومت در برابر مواد شیمیایی، این ماده را برای کاربردهایی مانند محفظههای تجهیزات پزشکی، دستگیرهها و سینیها مناسب میسازد. پایداری ابعادی و دوام ABS تضمین میکند که دستگاههای پزشکی بتوانند در برابر فرآیندهای استریل مکرر بدون کاهش عملکرد مقاومت کنند.
-
کاربردهای پلیمر ABS در صنعت : مواد ABS در صنایع و تولیدات مختلف کاربردهای زیادی دارند. به طور کلی برای قطعات صنعتی تولید تجهیزات حفاظتی، دستههای ابزار، قطعات ماشینآلات و محفظههای ماشینآلات صنعتی استفاده میشوند. خواص مکانیکی ABS عالی مانند مقاومت در برابر ضربه و پایداری ابعادی آن را برای محیطهای صنعتی سخت و دشوار مناسب میسازد.
مزایای اکریلونیتریل بوتادین استایرن
- هزینههای تولید معقول
- قابلیت تحمل گرما و سرمای متعدد
- مناسب برای بازیافت ABS
- مقاومت بالا در برابر ضربه
- مقاومت شیمیایی ABS
- استحکام و سختی بالا
معایب پلیمر abs
- اشتعالپذیری
- مقاومت ضعیف در برابر شرایط جوی
- مقاومت حرارتی محدود
خرید و فروش ABS
بازار پلیمر ایران در سالهای اخیر شاهد رشد تقاضای گسترده برای خرید گرانول ABS بوده است. این ماده به دلیل مقاومت ضربهای بالا، خواص مکانیکی مطلوب و فرآیندپذیری آسان، یکی از اصلیترین گزینهها در صنایع خودروسازی، لوازم خانگی و تجهیزات الکترونیک محسوب میشود.
برای مشتریان صنعتی، دسترسی به قیمت روز ABS اهمیت ویژهای دارد، زیرا نوسانات بازار مواد اولیه پتروشیمی تأثیر مستقیم بر هزینه تولید نهایی میگذارد. بسیاری از شرکتها ترجیح میدهند مواد خود را از منابع معتبر مانند ABS پتروشیمی قائد بصیر و ABS پتروشیمی تبریز تهیه کنند که هر دو از تولیدکنندگان بزرگ داخلی هستند و کیفیت محصولات آنها مطابق با استانداردهای جهانی است.
در آخر عوامل مختلفی در قیمت آکریلونیتریل بوتادین استایرن تاثیرگذار هستند مانند نوع گرید، برند تولیدکننده، میزان سفارش و نوسانات بازار موجب شده تا این ماده پلیمری با قیمت های مختلف معامله شود در نتیجه این شرایط موجب شده تا خرید ABS نیاز به داشتن قیمتی دقیق از این ماده اولیه را داشته باشد. پیشنهاد میشود برای دریافت بهروزترین قیمت ABS با کارشناسان ما در تماس باشید.فرایند تولید آکریلونیتریل بوتادین استایرن
به طور کلی این پلیمر به دلیل داشتن ترکیبی متوازن از استحکام، چقرمگی (مقاومت در برابر ضربه) و مقاومت حرارتی، در صنایع مختلفی از جمله خودروسازی، لوازم خانگی، الکترونیک و اسباببازیسازی کاربرد فراوانی دارد. فرآیند تولید ABS یک فرآیند پیچیده است که در آن سه مونومر مختلف با یکدیگر ترکیب میشوند تا یک کوپلیمر با خواص منحصربهفرد ایجاد کنند. مونومرهای اصلی: بلوکهای سازنده ABS فرآیند تولید ABS با سه مونومر اصلی آغاز میشود که هر کدام ویژگی خاصی به محصول نهایی میبخشند:- آکریلونیتریل (Acrylonitrile): مقاومت شیمیایی، مقاومت حرارتی و سختی را به پلیمر میافزاید.
- بوتادین (Butadiene): چقرمگی و مقاومت در برابر ضربه را به شدت افزایش میدهد.
- استایرن (Styrene): سختی، جلای سطحی و فرآیندپذیری آسان را فراهم میکند.
- انعقاد: لاتکس با افزودن مواد شیمیایی منعقد شده و ذرات پلیمر از آب جدا میشوند.
- شستشو و خشک کردن: ذرات پلیمر شسته شده و سپس خشک میشوند تا رطوبت آنها به طور کامل گرفته شود.
- اکستروژن و گرانولسازی: پودر ABS به دست آمده با افزودنیهایی مانند پایدارکنندههای حرارتی، رنگدانهها و روانکنندهها مخلوط شده و وارد دستگاه اکسترودر میشود. در اکسترودر، مواد ذوب شده، مخلوط شده و به صورت رشتههایی از دستگاه خارج میشوند. این رشتهها پس از سرد شدن، به قطعات کوچک و یکنواختی به نام گرانول ABS برش داده میشوند که محصول نهایی آماده برای فروش و استفاده در صنایع مختلف است.
آکریلیک اسید
آکریلیک اسید یک مونومر وینیلی راهبردی و «سادهترین» کربوکسیلیک اسید غیراشباع است که بهدلیل واکنشپذیری بالا، قابلیت تشکیل طیف گستردهای از پلیمرها و اکریلاتها، و کارکردهای قدرتمند در چسبندگی، پایداری و دوام، به نقطه اتکای بسیاری از زنجیرههای ارزش صنعتی تبدیل شده است. این ماده در حالت خالص مایعی بیرنگ با بوی تند است، در آب کاملاً امتزاجپذیر بوده و بهسرعت پلیمر میشود؛ بنابراین هم فرصت (تولید رزینها و پلیمرها) و هم الزام (کنترل ایمنی و مهارکنندهها) را همزمان پیش روی تولیدکننده میگذارد
ساختار شیمیایی آکریلیک اسید
- فرمول مولکولی: CH2=CHCOOH (C3H4O2)
- نام IUPAC: Prop-2-enoic acid
- خانواده: مونومر وینیلی؛ سادهترین کربوکسیلیک اسید غیراشباع
- ویژگی کلیدی ساختاری: پیوند دوگانه آلفا-بتا که «میل به پلیمرشدن» و کوپلیمریزهشدن با سایر مونومرها (مانند اکریلاتها و وینیلها) را بالا میبرد.
نکته صنعتی: استرهای آکریلیک مانند متیل اکریلات و بوتیل اکریلات مشتقات کلیدی برای رزینها و پوششها هستند و بخش بزرگی از مصرف جهانی آکریلیک اسید را شکل میدهند
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آکریلیک اسید
| ویژگی | مقدار/توضیح |
|---|---|
| حالت و ظاهر | مایع بیرنگ با بوی تند |
| نقطه ذوب | 14 درجه سانتیگراد |
| نقطه جوش | 141 درجه سانتیگراد |
| چگالی (25°C) | حدود 1.051 g/mL |
| انحلالپذیری در آب | کاملاً امتزاجپذیر |
| pKa | حدود 4.25–4.35 |
| فشار بخار (20°C) | ~413 Pa |
| ویژگی رفتاری | واکنشپذیر و مستعد پلیمر شدن؛ نیازمند مهارکننده |
- جمعبندی فنی: فراریت متوسط، اسیدیته ضعیف و پیوند دوگانه فعال، آکریلیک اسید را برای سنتز رزینها و پلیمرهای محلول/لاتکس ایدهآل میکند؛ درعینحال، کنترل گرما/نور/اکسیدانها برای پیشگیری از پلیمر شدن ناخواسته ضروری است.
کاربردهای آکریلیک اسید
- پوششها و رنگها: رزینهای اکریلیک پایهآب و پایهحلال با چسبندگی عالی، مقاومت UV و پایداری فیلم؛ مناسب معماری، صنعتی و خودرویی
- چسبها و درزگیرها: چسبهای اکریلیک با چسبندگی اولیه قوی، دوام محیطی و مقاومت شیمیایی مطلوب در برچسبها، لمینیت و ساختوساز.
- پلاستیکها و پلیمرها: تولید پلیاکریلیک اسید و کوپلیمرها (بهویژه اکریلاتها) برای بهبود انعطافپذیری، سختی و دوام در قطعات، فیلمها و الیاف
- سوپرجاذبها (SAPs): پلی(آکریلیک اسید) و نمکهای آن با جذب آب بسیار بالا در محصولات بهداشتی (پوشک، پدها) و نگهدارندههای رطوبت کشاورزی
- کاغذ، نساجی و بستهبندی: بهبود عملکرد سطح، چاپپذیری، آهاردهی و مقاومت رطوبتی در کاغذ و منسوجات؛ پوششهای بستهبندی مقاوم به رطوبت
- تصفیه آب و افزودنیهای فرایندی: بهعنوان جزء سازنده پلیمرهای دیسپرسانت/لختهساز و کنترل رسوبات
- مشتقات شیمیایی: تولید متیل اکریلات، اتیل اکریلات و بوتیل اکریلات برای رزینها، جوهرها و پوششهای عملکردی
هر خط حاوی اطلاعات مرجع است: برای طیف کاربردها و برای مشتقات کلیدی اکریلیک.
معایب آکریلیک اسید
- قابلیت اشتعال و فرّاریت عملیاتی: ایجاد مخلوطهای قابلاشتعال با هوا و بروز بخارات محرک؛ نیازمند کنترل منابع جرقه و سامانههای تهویه/ضدانفجار.
- پلیمرشدن خودبهخودی: حساس به گرما، نور و اکسیدانها؛ بدون مهارکننده ممکن است بهسرعت پلیمر شود و ریسک فرایندی ایجاد کند.
- خوردگی و تحریکزایی: اسیدی و خورنده برای پوست/چشم و محرک مجاری تنفسی؛ مستلزم PPE کامل و مدیریت نشتی مطابق دستورالعملها.
- ملاحظات زیستمحیطی: بخارات و انتشار کنترلنشده میتواند آلودگی موضعی ایجاد کند؛ مدیریت منابع و پسماند ضروری است.
مزایای آکریلیک اسید
- واکنشپذیری و تنوع شیمیایی: پیوند دوگانه فعال، امکان کوپلیمریزاسیون گسترده با مونومرهای وینیلی را فراهم میکند؛ پلتفرم ساخت اکریلاتها و پلیمرهای کارکردی
- کارایی عملکردی پوششها: فیلمهای با پایداری UV، چسبندگی قوی و مقاومت شیمیایی/رطوبتی، مناسب محیطهای بیرونی و صنعتی
- سازگاری با پایهآب: توسعه رزینهای اکریلیک پایهآب برای کاهش VOC و انطباق با الزامات زیستمحیطی، بدون افت عملکرد کلیدی.
- زنجیره مشتقات بالغ: دسترسی به سبد وسیع متیل/اتیل/بوتیل اکریلات و پلیاکریلیک اسید برای نیازهای B2B متنوع در چسب، جوهر، کاغذ، نساجی و بهداشت
ایمنی و نگهداری آکریلیک اسید
- کنترل خطرات حریق/انفجار: استفاده از سیستمهای بسته، تهویه موضعی، تجهیزات ضدانفجار و حذف منابع جرقه؛ دمای بالای 48°C میتواند مخلوطهای انفجاری بخار/هوا ایجاد کند.
- پیشگیری از پلیمرشدن ناخواسته: افزودن مهارکنندههای مناسب، نگهداری در تاریکی و دور از گرما/اکسیدانها/فلزات فعال؛ تبعیت از توصیه سازنده برای شرایط پایدارسازی.
- حفاظت فردی (PPE): دستکش، عینک/شیلد و حفاظت تنفسی مناسب؛ در تماس با پوست/چشم شستوشوی فوری و ارجاع پزشکی؛ عدم خوردن/آشامیدن/سیگار در حین کار.
- انبارش و حمل: ظروف آلومینیومی/فولاد زنگنزن یا پلیاتیلن پوششدار، ضدنشت و برچسبگذاریشده؛ جداسازی از اکسیدکنندهها/بازهای قوی/اسیدهای قوی و مواد غذایی/خوراک دام.
آگار آگار
آگار آگار یا آگار، یک هیدروکلوئید طبیعی و شگفتانگیز است که از دیواره سلولی انواع خاصی از جلبک قرمز (مانند گونههای Gelidium و Gracilaria) استخراج میشود.
این ماده به عنوان یک پلی ساکارید پیچیده، قویترین عامل ژلکننده طبیعی در جهان شناخته میشود و به دلیل منشأ گیاهی، به عنوان بهترین جایگزین وگان و حلال برای ژلاتین حیوانی در صنایع مختلف شهرت یافته است. پودر آگار به دلیل توانایی فوقالعاده در تشکیل ژلهای پایدار در دمای اتاق، به یک ماده اولیه استراتژیک در صنایع غذایی، میکروبیولوژی، داروسازی و آرایشی-بهداشتی تبدیل شده است. مجموعه تأمین کالا تک با درک اهمیت این ماده، با کیفیتترین گریدهای آگار آگار را برای پاسخگویی به نیازهای تخصصی صنایع کشور عرضه مینماید.
آگار آگار چیست
ساختار شیمیایی آگار آگار
قدرت بینظیر آگار آگار در ساختار شیمیایی پیچیده آن نهفته است. این ماده یک پلیمر ناهمگون است که از دو جزء اصلی تشکیل شده است:- آگارز (Agarose): این بخش، جزء اصلی و مسئول تشکیل شبکه ژلی قوی است. آگارز یک پلیمر خطی و خنثی است که از واحدهای تکرارشونده گالاکتوز ساخته شده است. این زنجیرههای بلند در هنگام سرد شدن، ساختارهای مارپیچ دوگانه تشکیل میدهند که آب را در خود به دام انداخته و یک ژل محکم و پایدار ایجاد میکنند. هرچه درصد آگارز در آگار آگار بیشتر باشد، قدرت ژل آن نیز بالاتر خواهد بود.
- آگاروپکتین (Agaropectin): این بخش، ترکیبی پیچیدهتر و منشعب از پلی ساکاریدهای کوچکتر با گروههای جانبی اسیدی مانند سولفات و پیرووات است. آگاروپکتین به دلیل ساختار منشعب خود، توانایی ژلسازی ضعیفتری دارد و بیشتر بر ویسکوزیته و بافت نهایی ژل تأثیر میگذارد.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی
شناخت دقیق این ویژگیها برای فرمولاتورها و تولیدکنندگان ضروری است.
فرایند تولید آگار آگار
تولید پودر آگار آگار یک فرآیند چند مرحلهای است که نیازمند دقت و کنترل بالایی است.- برداشت و آمادهسازی جلبک: جلبک قرمز از سواحل برداشت شده، سپس شسته و تمیز میشود تا نمک، شن و سایر ناخالصیها از آن جدا شود.
- استخراج: جلبکهای تمیز شده در آب داغ و تحت شرایط قلیایی یا اسیدی کنترلشده برای چندین ساعت حرارت داده میشوند. در این مرحله، آگار آگار از دیواره سلولی جلبک استخراج شده و وارد فاز آبی میشود.
- فیلتراسیون: محلول داغ به دست آمده از چندین مرحله فیلتراسیون عبور میکند تا بقایای جلبک از آن جدا شده و یک محلول شفاف به دست آید.
- ژلسازی و تغلیظ: محلول داغ آگار تا دمای اتاق خنک میشود تا یک ژل بزرگ تشکیل شود. سپس این ژل تحت یک فرآیند انجماد و ذوب قرار میگیرد. در طی انجماد، آب به صورت کریستالهای یخ جدا شده و پس از ذوب شدن، یک شبکه متخلخل و تغلیظ شده از آگار باقی میماند.
- خشککردن و آسیاب: آگار تغلیظ شده خشک شده و سپس به پودر آگار با اندازههای مختلف آسیاب میشود.
گریدهای آگار آگار
آگار آگار بر اساس خلوص، قدرت ژل، شفافیت و کاربرد نهایی به گریدهای مختلفی تقسیم میشود:- گرید غذایی (Food Grade): این گرید رایجترین نوع است و به عنوان افزودنی غذایی E406 شناخته میشود. برای تولید انواع ژله، دسر، محصولات لبنی (ماست و بستنی)، شیرینیپزی (برای حفظ رطوبت) و محصولات گوشتی (به عنوان پایدارکننده) استفاده میشود.
- گرید آزمایشگاهی و میکروبیولوژی (Microbiology Grade): این گرید از خلوص بسیار بالایی برخوردار است و فاقد هرگونه مهارکننده رشد باکتری است. به عنوان ماده اصلی در تهیه محیط کشت جامد برای رشد باکتریها، قارچها و سایر میکروارگانیسمها استفاده میشود و یک استاندارد طلایی در آزمایشگاههاست.
- گرید دارویی (Pharmaceutical Grade): به دلیل خلوص بالا و خواص بیاثر، به عنوان یک عامل تعلیقکننده در سوسپانسیونها، عامل تجزیهکننده در قرصها، و به عنوان یک ملین حجمدهنده (Bulk Laxative) در داروسازی کاربرد دارد.
کاربردهای آگار آگار
تطبیقپذیری این ماده، آن را به یک جزء کلیدی در صنایع زیر تبدیل کرده است:-
کاربرد آگار آگار در صنایع غذایی: به عنوان عامل ژلکننده، غلظتدهنده و پایدارکننده در دسرها، مرباها، بستنی، ماست، سسها و محصولات وگان.
- میکروبیولوژی: تهیه محیط کشت جامد برای تحقیقات علمی و تشخیص پزشکی.
- داروسازی: به عنوان ماده کمکی (Excipient) در تولید داروها.
- آرایشی و بهداشتی: به عنوان غلظتدهنده و پایدارکننده در کرمها، لوسیونها و ماسکهای صورت.
- کاربردهای دیگر: در دندانپزشکی برای قالبگیری و همچنین در بیوتکنولوژی برای الکتروفورز ژل.
مقایسه آگار آگار ژلاتین
این مقایسه به انتخاب هوشمندانه بین این دو ماده کمک میکند.مزایای آگار آگار
- منشأ گیاهی و طبیعی: بهترین گزینه برای محصولات وگان و دارای گواهی حلال.
- قدرت ژلکنندگی بالا: نیاز به مقادیر مصرف کمتر و در نتیجه بسیار اقتصادی است.
- پایداری حرارتی ژل: ژل آن در دمای اتاق و حتی دماهای بالاتر پایدار میماند.
- بیبو و بیمزه: هیچ تأثیر نامطلوبی بر طعم و عطر محصول نهایی نمیگذارد.
- ژل برگشتپذیر حرارتی: میتوان ژل آن را ذوب کرده و مجدداً سرد کرد تا دوباره تشکیل شود.
معایب آگار آگار
- بافت ترد: ژل آن بافت لاستیکی و کشسان ژلاتین را ندارد و ممکن است برای برخی دسرها مناسب نباشد.
- شفافیت کمتر: معمولاً ژل آن به شفافیت ژلاتین نیست.
- نیاز به جوشیدن: برای حل شدن کامل، حتماً باید به دمای جوش برسد.
ایمنی و نگهداری آگار آگار
آگار آگار توسط سازمانهای نظارتی جهانی مانند FDA به عنوان یک ماده ایمن (GRAS) شناخته میشود.- ایمنی: مصرف آن در مقادیر مجاز کاملاً بیخطر است.
- نگهداری: باید در مکانی خنک، خشک، دور از نور مستقیم خورشید و در ظروف کاملاً دربسته نگهداری شود زیرا جاذب رطوبت است.
خرید آگار آگار
آگار آگار یک هیدروکلوئید طبیعی، قدرتمند و همهکاره است که راهحلهای نوآورانهای را برای صنایع غذایی، دارویی و تحقیقاتی فراهم میکند. توانایی منحصربهفرد آن در ایجاد ژلهای پایدار و منشأ گیاهی، آن را به یک ماده اولیه بیرقیب تبدیل کرده است. مجموعه تأمین کالا تک با درک عمیق از نیازهای فنی صنایع مختلف، گریدهای متنوع آگار آگار را با کیفیت تضمینشده و قدرت ژل مشخص ارائه میدهد. برای خرید پودر آگار آگار و دریافت مشاوره تخصصی برای انتخاب گرید مناسب با کاربرد شما، همین امروز با کارشناسان ما تماس بگیرید.سوالات متداول آگار آگار
1. آگار آگار چیست و از چه چیزی به دست میآید؟
پاسخ: آگار آگار یک پلیساکارید طبیعی است که از دیواره سلولی جلبک قرمز دریایی (مانند Gelidium و Gracilaria) استخراج میشود. این ماده قویترین ژلکننده طبیعی دنیاست و بهعنوان جایگزین گیاهی ژلاتین حیوانی در صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارد. آگار آگار با ایجاد ژلهای پایدار و بدون طعم، در تهیه دسرها، ژلهها، بستنی و محیط کشت میکروبی استفاده میشود.
2. تفاوت آگار آگار و ژلاتین در چیست؟
پاسخ: تفاوت اصلی آگار آگار با ژلاتین در منبع و قدرت ژل آن است. آگار آگار منشاء گیاهی دارد و برای افراد وگان و گیاهخوار مناسب است، در حالی که ژلاتین از کلاژن حیوانی استخراج میشود. ژل آگار در دمای اتاق پایدارتر است و تا دمای ۸۵°C هم ذوب نمیشود، در حالی که ژلاتین در دمای پایینتر نرم میشود.
3. آیا آگار آگار خوراکی بیخطر است؟
پاسخ: بله، آگار آگار با کد افزودنی E406 توسط FDA و EFSA بهعنوان مادهای ایمن شناخته شده است. این ماده غیرسمی، بدون طعم و بدون افزودنی شیمیایی است و در صنایع غذایی به عنوان ژلکننده، غلظتدهنده و تثبیتکننده طبیعی استفاده میشود. مصرف آن در مقادیر مجاز کاملاً بیضرر است.
آلفا متیل استایرن
آلفا متیل استایرن بهعنوان یک حلال شیمیایی و واسط آلی در زنجیره تأمین صنایع پتروشیمی و پلیمر اهمیت بالایی دارد؛ این ترکیب، بهخاطر توانایی واکنشدهی نسبت به گروههای وینیل و امکان کوپلیمریزاسیون یا تبدیل به مُشتقات آکریلیک/آکریلاتی، در تولید رزینها، افزودنیهای پلاستیکی (مثل ABS-modifiers)، چسبها و پوششها کاربرد وسیع مییابد. از منظر بازاری، تقاضای AMS با رشد بخشهای خودروسازی، ساختوساز و محصولات الکترونیکی که به مواد پلیمری مهندسی نیاز دارند همگام است؛ بنابراین خریداران صنعتی باید علاوه بر قیمت، برگههای COA/SDS و خلوص گرید را در تصمیمگیریهای تأمین لحاظ نمایند.
ساختار شیمیایی آلفا متیل استایرن
آلفا متیل استایرن (که گاهی با نامهای isopropenylbenzene یا 2-phenylpropene نیز شناخته میشود) ساختاری شامل گروه ایزوپروپننیل متصل به حلقه بنزن دارد: فرمول ساختاری معمولاً بهصورت C₆H₅–C(CH₃)=CH₂ نشان داده میشود. جرم مولکولی حدود 118.18 g·mol⁻¹ است و این ساختار علت ویژگیهای واکنشی ترکیب—از جمله تمایل به پلیمریزاسیون خودبخودی تحت شرایط نامناسب—را توضیح میدهد. AMS معمولاً بهصورت مونومر حساس به پلیمریزاسیون عرضه میشود و در اغلب موارد با مهارکنندههای رادیکالی برای جلوگیری از پلیمریزاسیون ناخواسته تثبیت میگردد.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی
آلفا متیل استایرن مجموعهای از خواص فیزیکی ثابتی دارد که در طراحی فرایند، انتخاب تجهیزات و نکات ایمنی اهمیت دارد:
-
ظاهر فیزیکی: مایع شفاف، بیرنگ تا کمی زرد و دارای بوی مشخص آروماتیک.
-
نقطه جوش: حدود 165 °C (در فشار اتمسفریک گزارش شده).
-
نقطه ذوب / انجماد: حدود −23 °C (مقدارهای مرجع بین −23 تا −10 °C گزارش میشوند).
-
چگالی نسبی: تقریباً 0.91 g·cm⁻³ (کمتر از آب).
-
حلالیت در آب: بسیار کم (تقریباً نامحلول).
-
فشار بخار / بخارات: بخارات قابل اشتعال دارد و بخار آن سنگینتر از هوا است (Vapour density ≈ 4).
-
قابلیت پلیمریزاسیون: مستعد پلیمریزاسیون رادیکالی خودبهخودی در صورت عدم حضور مهارکننده و در معرض گرما یا نور.
این خواص فیزیکی در منابع صنعتی و TDS تولیدکنندگان تأیید شده است؛ برای مثال TDSهای تولیدکنندگان معتبر و مراکز مرجع مقادیر فوق را گزارش میکنند.
کاربردهای آلفا متیل استایرن
آلفا متیل استایرن بهعنوان واسط شیمیایی و مونومر جزئی در صنایع زیر کاربرد فراوان دارد:
-
تولید رزینها و افزودنیهای پلاستیکی: AMS بهعنوان مادهٔ اولیه یا واسط در تولید رزینهای آکریلیکی، افزودنیهای ضربهگیر و اصلاحکنندههای عملکردی در قطعات مهندسی مانند ABS و دیگر پلیمرهای مهندسی بهکار میرود.
-
پلاستیسایزرها و نرمکنندهها: تولید برخی پلاستیسایزرها و واسطههای شیمیایی که به بهبود چقرمگی و انعطافپذیری پلاستیکها کمک میکنند.
-
چسبها و پوششها: در سنتز مونومرها و رالهای آکریلیکی برای پوششهای خاص و چسبهای صنعتی، AMS کاربرد دارد.
-
واسط سنتزی در صنایع شیمیایی: بهعنوان یک میانواسط آروماتیک در سنتز ترکیبات پیچیدهتر، پتروشیمیایی و در تولید برخی افزودنیهای فرمالیته.
-
بازارهای تخصصی: کاربردهایی در صنایع خودروسازی، الکترونیک و بستهبندی که به رزینهای خاص و افزودنیهای عملکردی نیاز دارند.
بهدلیل نقش واسطهای AMS در تولید محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا، تأمین پایدار و خلوص مناسب این ماده برای تولیدکنندگان کلیدی است.
معایب آلفا متیل استایرن
استفاده صنعتی از آلفا متیل استایرن با چندین محدودیت و ریسک همراه است که باید در طراحی زنجیره تأمین و فرایند در نظر گرفته شود:
-
قابلیت پلیمریزاسیون ناخواسته: در صورت نگهداری یا انتقال نامناسب، AMS میتواند خودبهخود پلیمریزه شده و خطر افزایش دما و انسداد خطوط یا مخازن را ایجاد کند؛ لذا تثبیت با مهارکنندههای رادیکالی و کنترل دما ضروری است.
-
قابلیت اشتعال و بخارات خطرناک: بخارات قابل اشتعال و تراکم بیشتر از هوا میتواند مخاطرات آتشسوزی/انفجار ایجاد کند؛ تهویه و تجهیزات ضدانفجار در سایتهای ذخیرهسازی و خط تولید ضروریاند.
-
خطرات بهداشتی: تماس پوستی، استنشاق یا بلع میتواند موجب تحریک شود؛ برخی گزارشها از احتمال تأثیرات سمی در مواجهات زیاد خبر میدهند؛ رعایت PPE و محدودیت مواجهه شغلی الزامی است.
-
محدودیت در انحلالپذیری: نامحلول بودن در آب ممکن است در برخی فرمولاسیونهای آبی محدودیت ایجاد کند و نیاز به امولسیفایر یا روشهای پیشفرمولاسیون داشته باشد.
مزایای آلفا متیل استایرن
در کنار معایب، آلفا متیل استایرن مزایایی دارد که دلیل استفاده گستردهٔ آن در صنایع را توجیه میکند:
-
واسطپذیری شیمیایی بالا: قابلیت تبدیل به طیف متنوعی از مشتقات آکریلیکی و رزینی که در تولید قطعات پلیمری با خواص تنظیمشده کاربرد دارند.
-
افزایش عملکرد نهایی محصولات پلیمر: استفاده از AMS در فرایندهای سنتزی میتواند منجر به بهبود خواص مکانیکی، چقرمگی و پایداری حرارتی رزینهای نهایی شود.
-
قابلیت تولید در مقیاس صنعتی و دسترسی بازار: بازار جهانی AMS رشد داشته و تولیدکنندگان بزرگ قادر به عرضه مقادیر صنعتی هستند—این نکته برای خریداران B2B مهم است زیرا ریسک تأمین کاهش مییابد.
-
قابلیت تثبیت و ذخیرهسازی با روشهای فنی: با افزودن مهارکنندهها، کنترل دما و بستهبندی مناسب میتوان ریسک پلیمریزاسیون را به سطح قابلپذیر کاهش داد و عمر نگهداری را افزایش داد.
ایمنی و نگهداری آلفا متیل استایرن
مدیریت ایمنی آلفا متیل استایرن باید مبتنی بر مستندات SDS و استانداردهای HSE باشد؛ نکات کلیدی عبارتاند از:
-
SDS و COA: قبل از دریافت محموله، دریافت برگه SDS و COA از تأمینکننده جهت اطلاع از مشخصات شیمیایی، محدودیتهای مواجهه و اقدامات اضطراری ضروری است.
-
حفاظت فردی: استفاده از دستکش مقاوم شیمیایی، عینک ایمنی، محافظ تنفسی (در صورت وجود بخارات) و لباس محافظ هنگام نمونهبرداری یا کار با ماده توصیه میشود.
-
انبارش و تثبیت: نگهداری در ظروف بسته، خنک و دور از منابع حرارت/جرقه؛ افزودن مهارکنندهٔ رادیکالی (مثلاً p-tert-بوتیلکاتکول یا سایر پایدارکنندهها) بهمنظور جلوگیری از پلیمریزاسیون ناخواسته مرسوم است.
-
تهویه و تجهیزات ضدانفجار: تأمین تهویه موضعی و کلی، استفاده از تجهیزات الکتریکی کلاس Ex در مناطق دارای بخار و اعمال مدیریت خطر آتشسوزی.
-
مدیریت نشت و دفع: در صورت نشت، جلوگیری از ورود به آبهای سطحی، جمعآوری با جاذبهای غیرفعال و دفع مطابق مقررات محلی و بینالمللی.
-
پایش مواجهه: پایش سطح هوای محیط کار و رعایت حدود مواجهه شغلی محلی/بینالمللی بهمنظور حفاظت کارکنان.
نتیجهگیری
آلفا متیل استایرن یک واسط شیمیایی ارزشمند در بسیاری از زنجیرههای تولید پلیمری و شیمیایی است که با توجه به قابلیت تبدیل به رزینها، افزودنیها و مونومرهای عملکردی نقش استراتژیک در صنایع پلاستیک، پوشش و چسب ایفا میکند. در عین حال، مخاطرات پلیمریزاسیون خودبخودی، اشتعالپذیری و نیاز به مدیریت دقیق ایمنی و تثبیت از نکات کلیدی خرید و نگهداری این ماده هستند. برای خریداران صنعتی در ایران و منطقه، توصیه میشود همواره گرید، COA، SDS و شرایط بستهبندی/حملونقل را از تأمینکننده درخواست کرده و بر اساس نیاز کاربردی (مثلاً واسطه تولید ABS یا رزینهای خاص) از تأمینکنندههای معتبر سفارش دهند تا ریسکهای عملیاتی و کیفیت محصول نهایی به حداقل برسد.
آمونیاک
آمونیاک (Ammonia) با فرمول شیمیایی NH₃، یک گاز بیرنگ، تندبو، سمی و بسیار محلول در آب است که نقش کلیدی در صنایع شیمیایی، کشاورزی، تصفیه آب و ساخت کودهای ازته دارد. آمونیاک یکی از مهمترین ترکیبات پایه در زنجیره تولید مواد نیتروژندار است و هم بهصورت گاز فشرده (آمونیاک بیآب) و هم بهصورت محلول آمونیاکی در آب (آمونیاک آبی) در بازار عرضه میشود.
ساختار شیمیایی آمونیاک
- فرمول مولکولی: NH₃
- ساختار فضایی: سهوجهی هرمی (Trigonal Pyramidal)
- زاویه پیوند: حدود 107.8 درجه
- ویژگی پیوند: یک اتم نیتروژن با سه اتم هیدروژن دارای یک جفتالکترون آزاد روی نیتروژن
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آمونیاک
- حالت در دمای محیط: گاز (یا مایع فشرده تحت فشار)
- بوی مشخصه: بسیار تند، سوزاننده و نافذ
- نقطه جوش: -33.34 °C
- pH محلول آبی (1M): حدود 11.6
- حلالیت در آب: بسیار بالا – 1 حجم آب، حدود 700 حجم گاز NH₃ را در خود حل میکند
- انحلالپذیری در اتانول: کم
کاربردهای آمونیاک
صنایع کشاورزی:- تولید کودهای نیتروژنی مانند اوره، نیترات آمونیوم و فسفات آمونیوم
- تنظیم pH خاکهای اسیدی
- ماده پایه در تولید اسید نیتریک، آمینها، نیتراتها، سدیم آمید و ترکیبات نیتروژنی دیگر
- سنتز رزینها و ترکیبات آلی نیتروژنه
- جذبکننده CO₂ در فرایند ریفورمینگ بخار متان (Steam Reforming)
- استفاده در واحدهای دمولسیون، گازشویی و کنترل آلایندهها
- حذف یونهای فلزی سنگین مانند مس، نیکل، سرب
- تنظیم pH و مهار بوی نامطبوع حاصل از ترکیبات گوگردی
- استفاده محدود به عنوان ضدعفونیکننده، تنظیمکننده pH
- تولید بیکربنات آمونیوم (جوششیرین) و برخی ترکیبات دارویی نیتروژنه
- یکی از قویترین مبردهای صنعتی با نام R-717
- راندمان بالا در سیستمهای چیلر و سردخانه
مزایای آمونیاک
- منبع نیتروژن ارزان و مؤثر برای تولید کود
- مبرد صنعتی قوی با راندمان بالا
- محلول قلیایی مؤثر برای تصفیه آب و حذف فلزات سنگین
- حلال مناسب برای برخی واکنشهای شیمیایی خاص
- قابلیت تولید داخلی از نیتروژن و هیدروژن (فرایند هابر-بوش)
معایب آمونیاک
- سمیت بالا در صورت استنشاق یا تماس با پوست
- اشتعالپذیر در شرایط خاص (با غلظت بالا در هوا)
- بوی بسیار تند و تحریککننده
- خورندگی شدید در غلظتهای بالا
- نیاز به تجهیزات خاص برای نگهداری تحت فشار
ایمنی و نگهداری آمونیاک
- طبقهبندی GHS:
- H331: سمی در صورت استنشاق
- H314: باعث سوختگی شدید پوست و آسیب جدی به چشم
- تجهیزات ایمنی (PPE):
- ماسک با فیلتر مخصوص آمونیاک
- دستکش مقاوم شیمیایی
- عینک ایمنی و محافظ صورت
- تهویه محیط الزامی است، استفاده در فضای بسته فقط با سیستم تهویه فعال مجاز است
- خطر آتشسوزی:
- آمونیاک خودبهخود شعلهور نمیشود اما با هوا میتواند تشکیل مخلوط انفجاری دهد
- شرایط نگهداری:
- در مخازن فولادی مقاوم در برابر خوردگی
- دور از رطوبت، در دمای کنترلشده
- دارای سیستم نشتیابی و ایمنی پیشرفته
- حمل و نقل صنعتی:
- با تانکرهای تحت فشار
- دارای طبقهبندی خطرناک: UN 1005
آمونیوم استات
آمونیوم استات با فرمول شیمیایی CH₃COONH₄، نمک حاصل از واکنش بین اسید استیک و آمونیاک است. این ماده به صورت جامد کریستالی سفید رنگ، هیگروسکوپیک (جاذب رطوبت) و دارای بوی خفیف آمونیاک به دلیل تجزیه جزئی وجود دارد. این ترکیب از یک اسید ضعیف (اسید استیک) و یک باز ضعیف (آمونیاک) مشتق شده و به همین دلیل در محلول آبی خاصیت بافری دارد.
ساختار آمونیوم استات
آمونیوم استات یک ترکیب یونی است که از کاتیون آمونیوم (NH₄⁺) و آنیون استات (CH₃COO⁻) تشکیل شده است. یون استات دارای رزونانس بین دو اتم اکسیژن است که باعث پایداری نسبی آن میشود. فرمول شیمیایی: CH₃COONH₄ویژگیهای آمونیوم استات
- ظاهر: پودر کریستالی سفید، شفاف یا گرانول
- حلالیت: بسیار محلول در آب و اتانول؛ کمی محلول در استون
- جاذب رطوبت: بهراحتی رطوبت هوا را جذب میکند
- نقطه ذوب: حدود 114 °C؛ در اثر حرارت به اسید استیک و آمونیاک تجزیه میشود
- چگالی: حدود 1.07 g/cm³ در 25 °C (معادل 1070 kg/m³ در واحد SI)
- pH (محلول آبی): تقریباً خنثی، بین 6.5 تا 7.5 بسته به غلظت
- فشردگیپذیری: قابل فشردهسازی
- بیرنگ: محلولهای آن معمولاً شفاف و بیرنگ هستند
کاربردهای آمونیوم استات
آمونیوم استات به دلیل خواص شیمیایی و فیزیکی خود، در طیف وسیعی از صنایع و کاربردها مورد استفاده قرار میگیرد: صنایع غذایی:- بهعنوان افزودنی غذایی (کد E264)
- تنظیمکننده اسیدیته (بافر) و نگهدارنده در برخی مواد غذایی
- بافر pH : در بیوشیمی، شیمی تجزیه و زیستشناسی مولکولی برای حفظ pH در واکنشها و آنزیمها (مثلاً در استخراج DNA و خالصسازی پروتئینها)
- کروماتوگرافی: بهعنوان بافر یا فاز متحرک در HPLC و طیفسنجی جرمی، به دلیل خاصیت فرار بودن
- تشخیص میکروبی
- کاربردهای زیستی: در برخی موارد در محیطهای رشد باکتریایی خاص. (هرچند در منابع عمومی کمتر به این کاربرد اشاره شده است)
- در تولید برخی داروها و محلولهای تزریقی
- در سنتز ترکیبات آلی دارویی
- در فرایندهای چاپ و رنگرزی پارچه بهعنوان عامل کمکی
- بهعنوان منبع یون استات یا آمونیاک در سنتزهای آلی
- در تولید برخی پلاستیکها و رزینها
- بهعنوان بازدارنده خوردگی در برخی فرایندها
- در برخی فرآیندهای بیولوژیکی برای تأمین کربن و نیتروژن مورد نیاز باکتریها
- در برخی ترکیبات یخزدای فرودگاهی بهعنوان جایگزین کلریدها
مزایای آمونیوم استات
- خواص بافری قوی: تنظیم و حفظ pH در محدوده نزدیک به خنثی
- فرار بودن: در کاربردهایی مانند HPLC و طیفسنجی جرمی، پس از تبخیر، باقیماندهای باقی نمیگذارد
- زیستتخریبپذیر: در محیط زیست تجزیهپذیر است
- حلالیت بالا در آب: امکان تهیه محلولهای آبی با غلظت بالا
- ایمنی نسبی: سمیت کم در کاربردهای آزمایشگاهی و صنعتی
- تنوع کاربرد: استفاده گسترده در صنایع مختلف از غذایی تا دارویی و شیمیایی
معایب آمونیوم استات
- بوی آمونیاک: در اثر تجزیه، بوی تند و خفیف آمونیاک دارد
- هیگروسکوپیک بودن: جذب رطوبت سریع از هوا، نیاز به بستهبندی ضد رطوبت دارد
- تجزیه حرارتی: در دماهای بالا به آمونیاک و اسید استیک تجزیه میشود
- تماس با چشم: تحریک، قرمزی، سوزش
- تماس با پوست: احتمال تحریک خفیف
- استنشاق گرد و غبار: سرفه یا تنگی نفس
- بلع: در مقدار زیاد ممکن است باعث ناراحتیهای گوارشی شود
نیاز به تهویه مناسب: بهخصوص در فضای بسته به دلیل تولید بخارات تحریککننده
آمونیوم لوریل اتر سولفات
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Vestibulum sagittis orci ac odio dictum tincidunt. Donec ut metus leo. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos himenaeos. Sed luctus, dui eu sagittis sodales, nulla nibh sagittis augue, vel porttitor diam enim non metus. Vestibulum aliquam augue neque. Phasellus tincidunt odio eget ullamcorper efficitur. Cras placerat ut turpis pellentesque vulputate. Nam sed consequat tortor. Curabitur finibus sapien dolor. Ut eleifend tellus nec erat pulvinar dignissim. Nam non arcu purus. Vivamus et massa massa.
آمونیوم لوریل سولفات
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Vestibulum sagittis orci ac odio dictum tincidunt. Donec ut metus leo. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos himenaeos. Sed luctus, dui eu sagittis sodales, nulla nibh sagittis augue, vel porttitor diam enim non metus. Vestibulum aliquam augue neque. Phasellus tincidunt odio eget ullamcorper efficitur. Cras placerat ut turpis pellentesque vulputate. Nam sed consequat tortor. Curabitur finibus sapien dolor. Ut eleifend tellus nec erat pulvinar dignissim. Nam non arcu purus. Vivamus et massa massa.
آمین های چرب اتوکسیله
آمینهای چرب اتوکسیله سورفکتانتهای غیریونی هستند که از واکنش بین آمینهای چرب زنجیره بلند (C₁₂ تا C₂₂) با اتیلن اکسید (EO) تحت شرایط کنترلشده تولید میشوند. نتیجه واکنش مولکولی با یک بخش آبدوست (زنجیره اتوکسیله) و یک بخش آبگریز (زنجیره آلکیلی چرب) است که خاصیت ترکنندگی، امولسیفایری و ضدالکتریسیته ساکن دارد.
ساختار شیمیایی کلی:
R–NH–(CH₂CH₂O)ₙ–H
- R: زنجیره آلکیلی اشباع یا غیراشباع، معمولاً استخراجشده از روغن نارگیل، تالو، سویا یا کلزا
- N: تعداد مول اتیلناکسید متصلشده (معمولاً بین 2 تا 20، در گریدهای خاص حتی تا 50)
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آمین های چرب اتوکسیله
- ظاهر فیزیکی: مایع شفاف تا موم زرد کمرنگ (بسته به طول زنجیره و میزان EO)
- ویسکوزیته (25°C): از کم تا بالا (افزایش با بیشتر شدن n)
- چگالی (20–25°C): 0.95 – 1.00 g/cm³
- حلالیت در آب: وابسته به n — n بالا → محلول، n پایین → نیمهمحلول یا امولسیونپذیر
- pH محلول 1%: 7.0 – 9.5
- خاصیت کفزایی: متوسط
- نوع سورفکتانت: غیریونی (Nonionic)
کاربردهای آمین های چرب اتوکسیله
- کشاورزی: • امولسیفایر در آفتکشها و کودهای مایع • عامل نفوذدهنده (penetrant) در محلولهای اسپری برگی
- نفت، گاز و حفاری: • افزودنی در گل حفاری و پاککننده چاههای نفت • پایدارکننده فوم و کنترلکننده زاویه تماس
- شویندههای صنعتی: • پاککنندههای قوی فلزات، خودرو و سطوح سخت • افزودنی ضدالکتریسیته در شویندههای پارچهای
- نساجی، چرم، رنگ و پلاستیک: • آنتیاستاتیک، روانکننده و مرطوبکننده • دیسپرسکننده رنگها و رنگدانهها
مزایای آمین های چرب اتوکسیله
- ترکنندگی و امولسیفایری بالا
- پایداری در بازه pH گسترده (۳–۱۱) و در سختیهای مختلف آب
- قابلیت اختلاط با سورفکتانتهای آنیونی، کاتیونی و آمفوتریک
- عدم بار یونی ← عدم تداخل با ترکیبات حساس
- در گریدهای مناسب، زیستتجزیهپذیر طبق آزمون OECD 301
معایب آمین های چرب اتوکسیله
- در برخی گریدها ممکن است حساسیت پوستی ایجاد کند (بهویژه در تماس طولانی)
- ناپایداری در حضور اکسیدکنندههای قوی
- تمایل به جذب رطوبت در گریدهای با EO بالا (hygroscopic)
- قیمت بالاتر از سورفکتانتهای آنیونی ساده
ایمنی و نگهداری آمین های چرب اتوکسیله
- تماس با پوست و چشم: ممکن است تحریک ایجاد کند — استفاده از دستکش و عینک ایمنی توصیه میشود
- استنشاق: در شرایط صنعتی با تهویه مناسب، خطری ندارد
- نقطه اشتعال: بالای 150°C
- سازگاری: ناسازگار با اکسیدکنندههای قوی
- انبارداری: در ظروف پلیمری مقاوم، محیط خشک و خنک، دور از تابش مستقیم نور
- پایداری محیطی: قابل تجزیه زیستی، کمخطر در غلظتهای مجاز
آمینو اتیل اتانول امین
آمینو اتیل اتانول آمین (AEEA) یک ترکیب آلی از دسته دیآمینهای الیفاتیک با خاصیت بازی است و شامل دو گروه آمین (یکی اولیه و یکی ثانویه) و یک گروه هیدروکسیل میباشد.
این ترکیب از مشتقات اتانولآمینها محسوب میشود و به دلیل داشتن چندین گروه عاملی، در کاربردهایی مانند مرطوبکنندگی، اتصال یونی، شلاتهکنندگی و جذب گازهای اسیدی استفاده میشود.
فرمول شیمیایی: C₄H₁₂N₂O
ساختار: H₂N–CH₂–CH₂–NH–CH₂–CH₂–OH
(یک ترکیب سهعاملی با دو گروه آمین و یک گروه الکل)
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آمینو اتیل اتانول آمین
- ظاهر فیزیکی: مایع شفاف، بیرنگ تا زرد کمرنگ
- بو: بوی ملایم آمینی
- چگالی (20°C): 1.017 – 1.020 g/cm³
- نقطه جوش: 243 – 244°C
- ویسکوزیته (25°C): حدود 120 – 180 cP
- pH محلول آبی (10%): 11.5 – 12.0
- انحلالپذیری در آب: کاملاً محلول، همچنین محلول در الکلها
- قابلیت آمینزدایی: دارد – در شرایط دمای بالا و pH خاص
کاربردهای آمینو اتیل اتانول آمین (AEEA)
- صنایع شوینده و بهداشتی
- عامل مرطوبکننده و امولسیفایر
- ماده اولیه در سنتز سورفکتانتهای آمینی ملایم
- بهبود ویسکوزیته و سازگار با پوست
- صنایع رنگ، جوهر و رزین
- کراسلینکر در رزینهای اپوکسی
- تنظیمکننده pH و اتصالدهنده یونی در رنگها
- نفت، گاز و حفاری
- جذبکننده CO₂ و H₂S در فرآیند گازشویی
- افزودنی ضدخوردگی و دیاسکالانت
- کشاورزی
- ماده شلاتکننده در کودها و آفتکشها
- تثبیتکننده در فرمولاسیونهای آبی
- پلیمر و داروسازی (نیاز به اضافه شدن بود)
- عامل واکنشپذیر در سنتز پلییورتانها و اپوکسیها
- پیشماده در سنتز مواد شیمیایی دارویی و افزودنیها
مزایای آمینو اتیل اتانول آمین
- واکنشپذیری بالا با اپوکسیها و ایزوسیاناتها
- خاصیت بازی بالا و جذب گازهای اسیدی (مانند CO₂، H₂S)
- زیستتجزیهپذیر و با سمیت زیستمحیطی نسبتاً پایین
- قابلیت استفاده در ترکیبات حساس پوستی (با غلظتهای کنترلشده)
معایب آمینو اتیل اتانول آمین
- تحریک پوست و چشم در تماس مستقیم
- خاصیت هیدروسکوپیک (جذب رطوبت)
- ناسازگاری با اکسیدکنندههای قوی
- در دماهای بالا، امکان تجزیه و آزاد شدن بخارات سمی (مانند اکسیدهای نیتروژن)
ایمنی و نگهداری آمینو اتیل اتانول آمین
- تماس با پوست/چشم: تحریککننده – استفاده از دستکش، عینک و لباس محافظ توصیه میشود
- استنشاق بخار: در غلظت بالا میتواند موجب تحریک دستگاه تنفسی شود
- نقطه اشتعال: حدود 124 – 125°C
- نگهداری: در ظروف دربسته، مقاوم در برابر خوردگی، در مکان خشک و خنک
- مواد ناسازگار: اکسیدکنندههای قوی، اسیدهای معدنی قوی
- پایداری محیطی: پایدار – در شرایط مناسب تجزیهپذیر زیستی
آمینوتریس (ATMP)
آمینوتریس (Aminotris Methylene Phosphonic Acid - ATMP) یکی از مهمترین ترکیبات فسفوناتهای آلی است که در صنایع مختلف بهویژه در تصفیه آب صنعتی کاربرد گسترده دارد. این ماده بهعنوان ضد رسوب و ضد خوردگی شناخته میشود و به دلیل توانایی بالای آن در کلاته کردن یونهای فلزی و جلوگیری از رسوب نمکهای سختیزا مانند کربنات کلسیم و سولفات باریم، جایگاه ویژهای در صنایع شیمیایی و پتروشیمی دارد.
ساختار شیمیایی آمینوتریس
آمینوتریس دارای فرمول شیمیایی N(CH₂PO₃H₂)₃ و وزن مولکولی 299.05 g/mol است.
این ترکیب یک مشتق فسفونیک اسید با ساختار حاوی یک اتم نیتروژن مرکزی و سه گروه متیلنفسفونیک اسید است.
ساختار شیمیایی ویژه آن موجب میشود که آمینوتریس توانایی بالایی در مهار خوردگی، جلوگیری از رسوب و پایدارسازی یونهای فلزی داشته باشد.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آمینوتریس
| ویژگی | مشخصات |
|---|---|
| ظاهر فیزیکی | مایع شفاف بیرنگ تا زرد کمرنگ |
| فرمول شیمیایی | N(CH₂PO₃H₂)₃ |
| وزن مولکولی | 299.05 g/mol |
| حلالیت | محلول در آب |
| PH (محلول 1%) | 2.0 – 2.5 |
| نقطه جوش | بالاتر از 200°C (تجزیهای) |
| پایداری حرارتی | بالا، مقاوم تا دماهای متوسط صنعتی |
| بوی | بدون بو یا کمبو |
این خواص موجب میشوند که آمینوتریس در طیف گستردهای از صنایع مورد استفاده قرار گیرد.
کاربردهای آمینوتریس
-
تصفیه آب صنعتی
-
جلوگیری از تشکیل رسوبات سخت در سیستمهای خنککننده و دیگهای بخار
-
مهار خوردگی فلزات در تماس با آبهای صنعتی
-
-
صنایع نفت و گاز
-
کنترل رسوب در خطوط انتقال و تجهیزات حفاری
-
جلوگیری از آسیبدیدگی تجهیزات در اثر آب شور
-
-
صنایع شوینده و بهداشتی
-
بهعنوان عامل کلاتهکننده یونهای فلزی برای افزایش اثربخشی شویندهها
-
-
صنایع شیمیایی و پتروشیمی
-
بهعنوان ماده اولیه در تولید ترکیبات فسفونات دیگر
-
پایدارسازی محلولهای شیمیایی
-
معایب آمینوتریس
-
خاصیت اسیدی بالا که میتواند موجب تحریک پوست و چشم شود.
-
در صورت رهاسازی کنترلنشده، ممکن است اثرات زیستمحیطی منفی بر منابع آبی داشته باشد.
-
نیازمند نگهداری در ظروف مقاوم در برابر خوردگی.
مزایای آمینوتریس
-
کارایی بالا در جلوگیری از رسوب و خوردگی حتی در غلظتهای پایین
-
پایداری شیمیایی و حرارتی مناسب برای شرایط صنعتی سخت
-
سازگاری با بیشتر مواد شیمیایی تصفیه آب
-
توانایی کلاته کردن یونهای فلزی متعدد مانند کلسیم، منیزیم و آهن
-
مقرون به صرفه بودن در مقایسه با بسیاری از مواد ضد رسوب مشابه
ایمنی و نگهداری آمینوتریس
برای نگهداری و استفاده ایمن از آمینوتریس، رعایت موارد زیر الزامی است:
-
نگهداری در ظروف پلاستیکی یا پلیاتیلنی مقاوم و به دور از ظروف فلزی.
-
محیط نگهداری باید خنک، خشک و دور از تابش مستقیم نور خورشید باشد.
-
استفاده از دستکش، عینک ایمنی و ماسک هنگام کار ضروری است.
-
در صورت تماس با پوست یا چشم، محل تماس باید فوراً با آب شستشو داده شود.
-
هنگام حمل و نقل باید از نشتی یا برخورد با مواد ناسازگار جلوگیری شود.