سویا فتی اسید دی اتانول آمید
سویا فتی اسید دیاتانول آمید (یا DEA مشتقشده از اسید چرب سویا) یک ترکیب آمیدی غیریونی است که از واکنش اسیدهای چرب سویا با دیاتانولآمین (DEA) حاصل میشود. این ترکیب دارای ساختار کلی زیر است:
فرمول عمومی:R-CO-N(CH₂CH₂OH)₂
که در آن R نمایانگر زنجیره آلکیلی اسید چرب (بیشتر C16–C18 اشباع یا غیراشباع) حاصل از روغن سویا است.
ویژگیهای سویا فتی اسید دی اتانول آمید
ویژگی | مقدار معمول یا بازه |
---|---|
شکل ظاهری | مایع چسبناک زرد روشن یا کهربایی |
بوی ظریف | بوی خفیف و چرب گیاهی |
چگالی | 0.95 – 1.02 g/cm³ |
نقطه جوش | بالاتر از 200°C (تجزیه پیش از جوش) |
ویسکوزیته (25°C) | بسیار بالا (1500–3000 cP) |
pH محلول 10% | حدود 9.0 – 10.5 |
انحلالپذیری | قابل حل در آب و الکل – غیرقطبی جزئی |
سازگاری | با سورفکتانتهای آنیونی، کاتیونی و غیریونی |
کاربردهای سویا فتی اسید دی اتانول آمید
سویا فتی اسید DEA یک سورفکتانت و ضخیمکننده ملایم و چندمنظوره است که در صنایع زیر بهطور گسترده استفاده میشود:
صنایع شوینده و بهداشتی:
-
افزایش کف و ویسکوزیته در شامپو، مایع ظرفشویی، شوینده بدن
-
نرمکننده پوست در فرمولاسیونهای ملایم
-
کوسولونت در ترکیبات پاککننده غیر یونی
صنایع آرایشی و مراقبت فردی:
-
به عنوان عامل کفزا ملایم در شامپوهای کودکان
-
تثبیتکننده و امولسیفایر در کرمها و لوسیونها
صنایع صنعتی:
-
در ساخت روانکنندهها، عوامل ضدالکتریسیته ساکن
-
پایدارکننده امولسیون در چربیگیرهای صنعتی
مزایای سویا فتی اسید دی اتانول آمید
-
منبع گیاهی (پایه سویا) و تجدیدپذیر
-
زیستتجزیهپذیر و کمخطر برای محیطزیست
-
ضخیمکننده مؤثر با pH خنثی
-
کفزایی بالا با تحریک پایین پوست
-
قابلیت سازگاری بالا با انواع سورفکتانتها
معایب سویا فتی اسید دی اتانول آمید
-
در برخی فرمولها ممکن است باعث ایجاد نیتروزامین شود (در صورت وجود نیتریتها)
-
حساسیت به دما در حین فرمولاسیون
-
امکان تغییر رنگ محصول نهایی در pH نامناسب یا اکسیداسیون
ایمنی و نگهداری سویا فتی اسید دی اتانول آمید
نکته ایمنی | شرح |
---|---|
در تماس با پوست | تحریکزا نیست، ولی تماس طولانی باید با دستکش باشد |
استنشاق بخارات | در حالت مایع پایدار و غیرسمی – بخار ندارد |
تماس با چشم | در غلظت بالا ممکن است سوزش ایجاد کند – شستوشو شود |
نقطه اشتعال | > 200°C |
ذخیرهسازی | در ظروف HDPE یا پلاستیکی مقاوم، در محیط خشک و خنک |
پایداری شیمیایی | پایدار در pH 6–10، حساس به اکسیدکنندهها |
زیستسازگاری | بله، تجزیهپذیر در محیطهای آبی |
مشخصات فنی سویا فتی اسید دی اتانول آمید
نوع محصول | پایه اسید چرب | درصد ماده فعال | ویسکوزیته (25°C) | رنگ (Hazen) | قابلیت اختلاط | pH محلول 10% |
---|---|---|---|---|---|---|
Non-ionic Surfactant (Fatty Acid DEA) | سویا (Soybean Oil Derived) | 85 – 95٪ | 1500 – 3000 cP | کمتر از 400 | با بیشتر سورفکتانتها | 9 – 10.5 |