آمین های چرب اتوکسیله
آمینهای چرب اتوکسیله ترکیباتی غیریونی هستند که از واکنش بین آمینهای چرب زنجیره بلند (مانند C12 تا C22) با اتیلن اکسید (EO) تولید میشوند. نتیجه این واکنش مولکولی با یک بخش آبدوست (اتوکسیله) و یک بخش آبگریز (زنجیره آلکیلی چرب) است که دارای خاصیت سورفکتانت قوی میباشد.
ساختار آمین های چرب اتوکسیله
R–NH–(CH₂CH₂O)n–H
-
R = زنجیره آلکیلی از روغن نارگیل، تالو یا سویا
-
n = تعداد مول اتوکسیله (معمولاً بین 2 تا 20)
ویژگیهای آمین های چرب اتوکسیله
ویژگی | مقدار / توضیح |
---|---|
ظاهر فیزیکی | مایع یا موم زرد کمرنگ |
ویسکوزیته (25°C) | متوسط تا بالا |
چگالی (g/cm³) | 0.95 – 1.00 |
حلالیت در آب | بسته به n، محلول یا نیمهمحلول |
pH محلول 1% | 7.0 – 9.0 |
خاصیت کفزایی | متوسط |
نوع سورفکتانت | غیریونی (Nonionic) |
کاربردهای آمین های چرب اتوکسیله
آمینهای چرب اتوکسیله بهدلیل خاصیت ضدالکتریسیته ساکن، امولسیونکنندگی و ترکنندگی، در صنایع مختلف کاربرد دارند:
کشاورزی:
-
امولسیفایر در آفتکشها و کودهای مایع
-
عامل نفوذدهنده (penetrant) در محلولهای اسپری برگ
نفت، گاز و حفاری:
-
افزودنی در گل حفاری و پاککننده چاههای نفت
-
پایدارکننده فوم و کنترلکننده سطح تماس
شویندههای صنعتی:
-
پاککنندههای قوی فلزات، خودرو و سطوح سخت
-
افزودنی در شویندههای پارچهای ضدالکتریسیته
صنایع نساجی، چرم، رنگ و پلاستیک:
-
آنتیاستاتیک، روانکننده، مرطوبکننده
-
دیسپرسکننده رنگها و رنگدانهها
مزایای آمین های چرب اتوکسیله
-
خاصیت ترکنندگی و امولسیفایری بالا
-
پایداری بالا در pH و سختیهای مختلف آب
-
قابل ترکیب با سورفکتانتهای آنیونی و کاتیونی
-
فاقد بار یونی = عدم تداخل با ترکیبات حساس
-
زیستتجزیهپذیر (در بسیاری از گریدها)
معایب آمین های چرب اتوکسیله
-
در برخی گریدها حساسیت پوستی در تماس زیاد
-
ناپایداری در ترکیب با برخی مواد اکسیدکننده
-
جذب رطوبت از محیط (در گریدهای اتوکسیله بالا)
-
قیمت بالاتر نسبت به سورفکتانتهای ساده آنیونی
ایمنی و نگهداری آمین های چرب اتوکسیله
آیتم ایمنی | توضیح |
---|---|
تماس با پوست/چشم | ممکن است تحریک کند – استفاده از دستکش/عینک توصیه میشود |
استنشاق | در محیط صنعتی با تهویه مناسب مشکلی ندارد |
نقطه اشتعال | بالای 150°C |
سازگاری | ناسازگار با اکسیدکنندههای قوی |
انبارداری | در ظروف پلاستیکی مقاوم – محیط خشک و خنک |
پایداری محیطی | قابل تجزیه زیستی، در غلظتهای مجاز کمخطر |
مشخصات فنی آمین های چرب اتوکسیله
نام شیمیایی | فرمول شیمیایی عمومی | گرید | شکل فیزیکی | چگالی (20°C) | نقطه ذوب | حلالیت در آب | ویسکوزیته (25°C) |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Ethoxylated Fatty Amine | R–NH–(CH₂CH₂O)n–H | صنعتی، کشاورزی، شوینده | مایع چسبناک یا موم زرد | 0.95 – 1.00 g/cm³ | معمولاً زیر 30°C | قابل تنظیم با n مول EO | 150 – 500 cP |