آمینوتریس (ATMP)

آمینوتریس (Aminotris Methylene Phosphonic Acid – ATMP) یکی از مهم‌ترین ترکیبات فسفونات‌های آلی است که در صنایع مختلف به‌ویژه در تصفیه آب صنعتی کاربرد گسترده دارد. این ماده به‌عنوان ضد رسوب و ضد خوردگی شناخته می‌شود و به دلیل توانایی بالای آن در کلاته کردن یون‌های فلزی و جلوگیری از رسوب نمک‌های سختی‌زا مانند کربنات کلسیم و سولفات باریم، جایگاه ویژه‌ای در صنایع شیمیایی و پتروشیمی دارد.

ساختار شیمیایی آمینوتریس

آمینوتریس دارای فرمول شیمیایی N(CH₂PO₃H₂)₃ و وزن مولکولی 299.05 g/mol است.
این ترکیب یک مشتق فسفونیک اسید با ساختار حاوی یک اتم نیتروژن مرکزی و سه گروه متیلن‌فسفونیک اسید است.
ساختار شیمیایی ویژه آن موجب می‌شود که آمینوتریس توانایی بالایی در مهار خوردگی، جلوگیری از رسوب و پایدارسازی یون‌های فلزی داشته باشد.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آمینوتریس

این خواص موجب می‌شوند که آمینوتریس در طیف گسترده‌ای از صنایع مورد استفاده قرار گیرد.

کاربردهای آمینوتریس

1. تصفیه آب صنعتی

   • جلوگیری از تشکیل رسوبات سخت در سیستم‌های خنک‌کننده و دیگ‌های بخار

   • مهار خوردگی فلزات در تماس با آب‌های صنعتی

2. صنایع نفت و گاز

   • کنترل رسوب در خطوط انتقال و تجهیزات حفاری

   • جلوگیری از آسیب‌دیدگی تجهیزات در اثر آب شور

3. صنایع شوینده و بهداشتی

   • به‌عنوان عامل کلاته‌کننده یون‌های فلزی برای افزایش اثربخشی شوینده‌ها

4. صنایع شیمیایی و پتروشیمی

   • به‌عنوان ماده اولیه در تولید ترکیبات فسفونات دیگر

   • پایدارسازی محلول‌های شیمیایی

معایب آمینوتریس

• خاصیت اسیدی بالا که می‌تواند موجب تحریک پوست و چشم شود.

• در صورت رهاسازی کنترل‌نشده، ممکن است اثرات زیست‌محیطی منفی بر منابع آبی داشته باشد.

• نیازمند نگهداری در ظروف مقاوم در برابر خوردگی.

مزایای آمینوتریس

• کارایی بالا در جلوگیری از رسوب و خوردگی حتی در غلظت‌های پایین

• پایداری شیمیایی و حرارتی مناسب برای شرایط صنعتی سخت

• سازگاری با بیشتر مواد شیمیایی تصفیه آب

• توانایی کلاته کردن یون‌های فلزی متعدد مانند کلسیم، منیزیم و آهن

• مقرون به صرفه بودن در مقایسه با بسیاری از مواد ضد رسوب مشابه

ایمنی و نگهداری آمینوتریس

برای نگهداری و استفاده ایمن از آمینوتریس، رعایت موارد زیر الزامی است:

• نگهداری در ظروف پلاستیکی یا پلی‌اتیلنی مقاوم و به دور از ظروف فلزی.

• محیط نگهداری باید خنک، خشک و دور از تابش مستقیم نور خورشید باشد.

• استفاده از دستکش، عینک ایمنی و ماسک هنگام کار ضروری است.

• در صورت تماس با پوست یا چشم، محل تماس باید فوراً با آب شستشو داده شود.

• هنگام حمل و نقل باید از نشتی یا برخورد با مواد ناسازگار جلوگیری شود.