ادتا (2 سدیم، 4 سدیم)
ادتا 2 سدیم، 4 سدیم (EDTA Disodium & Tetrasodium) از مهم‌ترین نمک‌های اسید اتیلن دی آمین تترا استیک اسید است که به دلیل قدرت بالای کلاته‌کنندگی، در صنایع مختلف از جمله شوینده‌ها، غذایی، دارویی و تصفیه آب به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به‌عنوان عامل نگهدارنده و پایدارکننده در بسیاری از فرمولاسیون‌های صنعتی و مصرفی شناخته می‌شود.
ساختار شیمیایی ادتا 2 سدیم، 4 سدیم
-
ترکیب پایه: اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA, C₁₀H₁₆N₂O₈)
-
ادتا 2 سدیم (Na₂EDTA): نمک دو سدیمی EDTA با حلالیت متوسط.
-
ادتا 4 سدیم (Na₄EDTA): نمک چهار سدیمی EDTA با حلالیت بالاتر در آب.
-
ساختار کلی شامل یک اسکلت آلی با دو گروه آمینی و چهار گروه کربوکسیلات است که قابلیت اتصال به یون‌های فلزی چندظرفیتی را دارد.
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی
-
حالت فیزیکی: پودر سفید یا کریستالی.
-
حلالیت: ادتا 2 سدیم حلالیت متوسط در آب دارد، در حالی که ادتا 4 سدیم بسیار محلول در آب است.
-
pH محلول:
-
دی سدیم: حدود 4.5 – 6.0 (محلول اسیدی ملایم)
-
تترا سدیم: حدود 10 – 12 (محلول قلیایی)
-
-
بو: بی‌بو.
-
پایداری: پایدار در شرایط عادی اما حساس به تجزیه حرارتی.
کاربردهای ادتا 2 سدیم، 4 سدیم
-
صنایع شوینده و بهداشتی: به عنوان نرم‌کننده آب و پایدارکننده در شامپوها و صابون‌ها.
-
تصفیه آب: حذف یون‌های سختی مانند کلسیم و منیزیم.
-
داروسازی: در فرمولاسیون داروها به عنوان پایدارکننده و عامل کلاته‌کننده فلزات.
-
صنایع غذایی: جلوگیری از تغییر رنگ و اکسیداسیون در محصولات کنسروی دارد همچنین تری سدیم سیترات. هم ماننده این ماده در این صنعت غذایی کابرد دارد.
-
صنایع شیمیایی: کنترل واکنش‌های کاتالیستی و پایدارسازی محلول‌ها.
-
کشاورزی: به صورت کودهای کلاته برای تأمین عناصر کم‌مصرف.
معایب ادتا 2 سدیم، 4 سدیم
-
تجزیه‌پذیری زیستی پایین که ممکن است به تجمع در محیط‌زیست منجر شود.
-
در دوزهای بالا می‌تواند منجر به کمبود یون‌های ضروری در بدن شود.
-
استفاده بیش از حد در آب‌های سطحی می‌تواند اکوسیستم را تحت تأثیر قرار دهد.
مزایای ادتا 2 سدیم، 4 سدیم
-
قدرت بالای کلاته‌کنندگی فلزات چندظرفیتی.
-
افزایش اثربخشی شوینده‌ها در آب‌های سخت.
-
بهبود پایداری محصولات غذایی و دارویی.
-
در دسترس بودن در دو نوع ادتا 2 سدیم و ادتا 4 سدیم برای کاربردهای متنوع.
ایمنی و نگهداری ادتا 2 سدیم، 4 سدیم
-
باید در محیط خشک، خنک و ظروف دربسته نگهداری شود.
-
تماس مستقیم با چشم و پوست باید اجتناب شود (استفاده از دستکش و عینک ایمنی توصیه می‌شود).
-
در صورت استنشاق گرد و غبار، استفاده از ماسک ضروری است.
-
دفع پسماند باید مطابق با مقررات زیست‌محیطی انجام شود.
فرایند تولید ادتا 2 سدیم، 4 سدیم
-
تولید EDTA از واکنش اتیلن دی‌آمین با فرمالدهید و سیانید هیدروژن انجام می‌شود.
-
سپس با استفاده از واکنش‌های خنثی‌سازی، نمک‌های مختلف از جمله دی سدیم (Na₂EDTA) و تترا سدیم (Na₄EDTA) تولید می‌گردند.
-
کنترل شرایط pH و نوع نمک مورد نظر تعیین‌کننده محصول نهایی است.
EDTA یک ترکیب شیمیایی مهم از دسته عوامل کیلیت‌ساز است که به دلیل توانایی در تشکیل پیوندهای قوی با یون‌های فلزی، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. تولید این ماده و نمک‌های آن مانند EDTA دی‌سدیم و EDTA تترا‌سدیم، بر پایه یک واکنش شیمیایی چندمرحله‌ای است که از مواد اولیه ساده‌ای آغاز می‌شود. این فرایند نیاز به کنترل دقیق دما و pH دارد تا محصولی با خلوص و کیفیت بالا تولید شود.
مراحل تولید قدم به قدم ادتا 2 سدیم، 4 سدیم
1. تهیه و آماده‌سازی مواد اولیه
اولین قدم، تأمین و آماده‌سازی مواد اولیه با خلوص مناسب است. مواد اصلی برای تولید EDTA عبارتند از:
- اتیلن دی‌آمین : به عنوان ستون فقرات ساختار مولکولی.
- فرمالدهید: به عنوان منبع کربن.
- سیانید سدیم : به عنوان منبع نیتروژن و گروه سیانید.
- سود سوزآور : برای تنظیم pH و تولید نمک‌های نهایی.
2. مرحله اصلی سنتز (واکنش استرکر)
این مرحله قلب فرایند تولید است در این بخش، اتیلن دی‌آمین با فرمالدهید و سیانید سدیم در یک محیط آبی و تحت کنترل دقیق دما و pH قلیایی واکنش می‌دهد. این واکنش به عنوان واکنش استرکر شناخته می‌شود. در نتیجه این واکنش، ابتدا یک ترکیب واسط به نام نیترولواستیک اسید تشکیل می‌شود و سپس با اضافه کردن بیشتر فرمالدهید و سیانید، ترکیب نهایی EDTA به صورت نمک تترا‌سدیم آن به دست می‌آید.
3. خالص‌سازی
پس از اتمام واکنش، محلول حاصل حاوی نمک EDTA تترا‌سدیم و ناخالصی‌های مختلف است. برای خالص‌سازی، محلول وارد مرحله کریستالیزاسیون می‌شود. این فرایند شامل سرد کردن محلول یا تبخیر آب آن است تا بلورهای خالص EDTA تترا‌سدیم از محلول جدا شوند. این بلورها سپس با استفاده از سانتریفیوژ یا فیلتراسیون از مایع مادر جدا شده و با آب شستشو داده می‌شوند تا به بالاترین میزان خلوص برسند.
4. تولید EDTA دی‌سدیم و تترا‌سدیم
- تولید نمک تترا‌سدیم (EDTA 4Na): اگر هدف تولید EDTA تترا‌سدیم باشد، محصول کریستالیزاسیون مستقیماً خشک و بسته‌بندی می‌شود. این محصول به دلیل حلالیت بالا در آب، کاربردهای گسترده‌ای دارد.
- تولید نمک دی‌سدیم (EDTA 2Na): برای تولید EDTA دی‌سدیم، ابتدا نمک تترا‌سدیم یا خود EDTA خالص (که با اضافه کردن اسید به محلول تترا‌سدیم به دست می‌آید) با مقدار مشخصی از اسید قوی (مانند اسید سولفوریک یا هیدروکلریک اسید) خنثی می‌شود. این فرایند pH محلول را کاهش داده و دو یون سدیم را از ساختار خارج می‌کند و نمک دی‌سدیم را تشکیل می‌دهد که در مقایسه با فرم تترا‌سدیم، حلالیت کمتری دارد.
5. خشک‌کردن و بسته‌بندی
در نهایت، محصول نهایی (بلورهای EDTA دی‌سدیم یا EDTA تترا‌سدیم) به خشک‌کن‌های صنعتی منتقل می‌شود تا تمامی رطوبت آن تبخیر شود. محصول خشک‌شده سپس به گرانول‌های یکنواخت تبدیل و در بسته‌بندی‌های استاندارد صنعتی (کیسه‌ها یا بشکه‌ها) برای عرضه به بازار آماده می‌گردد. کنترل دقیق رطوبت در این مرحله بسیار مهم است.
اهمیت این فرایند برای کاربردهای صنعتی
دقت در هر مرحله از فرایند تولید EDTA، به ویژه در کنترل pH و خلوص، مستقیماً بر کیفیت و کارایی محصول نهایی تأثیر می‌گذارد. محصول باکیفیت و استاندارد، تضمین‌کننده عملکرد صحیح در صنایع حساس مانند تولید مواد شوینده، داروسازی، و صنایع غذایی است. این فرایند دقیق، EDTA را به یک ماده اولیه کلیدی برای بسیاری از فرمولاسیون‌های صنعتی تبدیل کرده است.
ادتا 2 سدیم، 4 سدیم به عنوان مواد اولیه پرکاربرد در صنایع مختلف، به دلیل خاصیت کلاته‌کنندگی قوی، توانسته‌اند جایگاه مهمی در بازار جهانی پیدا کنند. انتخاب بین دی سدیم و تترا سدیم به نوع کاربرد (اسیدی یا قلیایی بودن محیط و حلالیت مورد نیاز) بستگی دارد.
خرید ادتا 2 سدیم و 4 سدیم
در ادامه شرکت‌های معتبر شیمیایی در ایران و جهان این محصولات را در بسته‌بندی‌های ۲۵ کیلویی و با خلوص بالای ۹۹.۹٪ عرضه می‌کنند. هنگام خرید، توجه به موارد زیر ضروری است:
- انتخاب گرید متناسب با کاربرد (صنعتی، غذایی، دارویی)
- بررسی تاریخ تولید و شرایط نگهداری
برای استعلام قیمت ادتا ۲ سدیم و ۴ سدیم و دریافت مشاوره تخصصی، می‌توانید با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید. ما با قیمتی مناسب و کیفیت عالی مواد اولیه تجربه بهتر خرید را برای شما فراهم کرده‌ایم
