1و4 بوتان دی اویل

1و4 بوتان دی اویل (1,4-Butanediol | BDO) یک ترکیب آلی مهم از خانواده دی‌ال‌ها است که به صورت مایعی بی‌رنگ، شفاف، با ویسکوزیته متوسط و قابل حل در آب شناخته می‌شود. این ماده به دلیل داشتن دو گروه هیدروکسیل، توانایی واکنش‌پذیری بالایی دارد و به‌عنوان یک ماده اولیه کلیدی در صنایع شیمیایی، پلیمر، رزین و داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ساختار شیمیایی 1و4 بوتان دی اویل

• فرمول مولکولی: C₄H₁₀O₂

• فرمول ساختاری: HO–CH₂–CH₂–CH₂–CH₂–OH

• نوع ترکیب: یک دی‌ال خطی متقارن با دو گروه هیدروکسیل در موقعیت‌های 1 و 4.
  این ساختار باعث می‌شود که 1و4 بوتان دی اویل به‌طور گسترده در واکنش‌های پلیمریزاسیون و سنتز شیمیایی استفاده شود.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی 1و4 بوتان دی اویل

• ظاهر: مایع بی‌رنگ، شفاف و بوی ملایم

• چگالی (در 20°C): حدود 1.017 g/cm³

• نقطه جوش: ≈ 230 °C

• نقطه ذوب: 20.1 °C

• ویسکوزیته: متوسط، مناسب برای کاربری در صنایع پلیمر

• حلالیت در آب: کاملاً محلول

• پایداری شیمیایی: پایدار در شرایط عادی ولی در حضور اسیدهای قوی و عوامل اکسیدکننده واکنش‌پذیر است.

کاربردهای 1و4 بوتان دی اویل

• صنایع پلیمر و پلاستیک: تولید پلی‌اورتان‌ها، پلی‌استرها و الاستومرها.

• رزین و رنگ: به‌عنوان حلال و کو-مونومر در رزین‌های ترموپلاستیک.

• صنایع دارویی: سنتز داروهای خاص و مواد واسط داروسازی.

• صنایع شیمیایی: پیش‌ماده تتراهیدروفوران (THF) و γ-بوتیرولاکتون (GBL).

• چسب و پوشش‌ها: بهبود انعطاف‌پذیری و استحکام مکانیکی.

مزایای فنی و صنعتی 1و4 بوتان دی اویل

• چندمنظوره بودن در کاربردهای شیمیایی و صنعتی

• قابلیت انحلال بالا در آب و حلال‌های آلی

• پایداری حرارتی مناسب برای استفاده در فرایندهای مختلف

• بازار گسترده به‌عنوان یک ماده اولیه کلیدی در پلیمر و رزین

معایب و محدودیت‌های کاربردی 1و4 بوتان دی اویل

• قابلیت اشتعال و نیاز به شرایط انبارداری ایمن

• خطر سمیت در صورت بلع یا استنشاق در غلظت‌های بالا

• حساسیت به نور و اکسیدکننده‌ها در ذخیره‌سازی طولانی مدت

ایمنی و نگهداری (HSE) 1و4 بوتان دی اویل

• طبقه‌بندی GHS: مایع قابل اشتعال، تحریک‌کننده چشم و پوست

• تجهیزات حفاظت فردی (PPE): دستکش مقاوم، عینک ایمنی، ماسک تنفسی در محیط‌های بسته

• شرایط انبارداری: نگهداری در ظروف دربسته، در محیط خشک، خنک و با تهویه مناسب

• تماس پوستی: شستشو با آب فراوان در صورت تماس مستقیم

• اقدامات اضطراری: در صورت نشت، از مواد جاذب استفاده و محیط را تهویه کنید.