2- اتیل هگزانول
2-اتیلهگزانول (2-Ethylhexanol) یک الکل آلیفاتیک شاخهدار با ساختار هشتکربنی است که در دمای اتاق بهصورت مایع بیرنگ و روغنی وجود دارد. این ماده الکلی با وزن مولکولی متوسط است که به دلیل داشتن خاصیت حلالیت، روانکنندگی و واکنشپذیری بالا، کاربرد گستردهای در صنایع پلاستیکسازی، رنگ و رزین، چسب، نرمکنندهها، افزودنیهای سوخت و مواد شوینده دارد.
ساختار شیمیایی
-
فرمول مولکولی: C₈H₁₈O
-
فرمول ساختاری: CH₃(CH₂)₃CH(C₂H₅)CH₂OH
-
نام IUPAC: 2-Ethyl-1-hexanol
-
نوع ترکیب: الکل نوع اول شاخهدار (Branched primary alcohol)
گروه عاملی –OH در انتهای زنجیره و شاخهی اتیل در کربن دوم، باعث بهبود عملکرد شیمیایی و فیزیکی این الکل نسبت به الکلهای خطی میشود.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی
ویژگی | مقدار / توضیح |
---|---|
حالت فیزیکی | مایع شفاف، بیرنگ، روغنی |
بوی خاص | ملایم، شبیه گل یا مرکبات (در برخی گریدها) |
جرم مولکولی | 130.23 g/mol |
نقطه جوش | 184°C |
نقطه ذوب | –76°C |
چگالی (20°C) | 0.83 g/cm³ |
فشار بخار (20°C) | 0.09 mmHg |
حلالیت در آب | کم محلول (~1.3 g/L) |
حلالیت در حلالهای آلی | بالا (اتانول، اتر، بنزن، استرها) |
پایداری | پایدار در شرایط معمول، قابل اشتعال |
کاربردهای 2-اتیلهگزانول
-
صنایع پلاستیک و پلیمر:
-
ماده اولیه برای تولید نرمکنندههای فتالاتی مانند DOP، DOTP، TOTM
-
بهبود انعطافپذیری PVC
-
-
افزودنی سوخت:
-
تولید استرهای 2-EHA برای بهبود عدد ستان در گازوئیل
-
کاهش تشکیل رسوبات در انژکتورها
-
-
صنایع رنگ، رزین و پوششها:
-
حلال در تولید لاکها، رنگهای صنعتی، جوهرها
-
کنترل ویسکوزیته و بهبود زمان خشک شدن
-
-
صنایع شوینده و پاککننده:
-
تولید سورفکتانتهای غیر یونی
-
استفاده در فرمولهای صنعتی و خانگی
-
-
صنایع عطرسازی و مواد آرایشی:
-
ماده حامل و ملایمکننده بوی ترکیبات تند
-
استفاده محدود به دلیل بوی خاص و ویژگی روغنی
-
مزایای 2-اتیلهگزانول
-
پایداری بالا در برابر حرارت و اکسیداسیون
-
سازگاری با طیف وسیع حلالها و پلیمرها
-
قابل استفاده بهعنوان ماده واسط (intermediate) در بسیاری از سنتزهای شیمیایی
-
قابلیت بهبود خواص رئولوژیکی در رنگها و چسبها
-
راندمان بالا در تولید نرمکنندههای فتالات و غیر فتالات
معایب و محدودیتها
-
قابلیت اشتعال بالا (احتیاط در انبارداری و حملونقل)
-
سمیت متوسط در تماس مستقیم یا استنشاق بخار در غلظت بالا
-
نیاز به رعایت الزامات زیستمحیطی و ایمنی در تخلیه یا نشتی
-
محلولیت محدود در آب، نیاز به امولسیونسازی در برخی فرمولها
چگالی (g/cm³ در 20°C) | روش فرآیند تولید | کاربردها / محصولات نهایی | گرید |
---|---|---|---|
83,00 | هیدروفرموله کردن بوتیرآلدئید حاصل از اکتنه (oxo process) | - تولید نرمکنندههای PVC مانند DOP، DOTP، TOTM- افزودنی سوخت دیزل (Cetane Improver)- حلال در رنگ، رزین، جوهر، چسب- تولید سورفکتانتها و استرهای خاص | صنعتی (Industrial Grade)پلیمری (Plasticizer Grade)فنی (Technical Grade)آزمایشگاهی (Lab Grade) |