آمینو اتیل اتانول امین
آمینو اتیل اتانول آمین (AEEA) یک ترکیب آلی از دسته دی‌آمین‌های الیفاتیک با خاصیت بازی است و شامل دو گروه آمین (یکی اولیه و یکی ثانویه) و یک گروه هیدروکسیل می‌باشد.
این ترکیب از مشتقات اتانول‌آمین‌ها محسوب می‌شود و به دلیل داشتن چندین گروه عاملی، در کاربردهایی مانند مرطوب‌کنندگی، اتصال یونی، شلاته‌کنندگی و جذب گازهای اسیدی استفاده می‌شود.
فرمول شیمیایی: C₄H₁₂N₂O
ساختار: H₂N–CH₂–CH₂–NH–CH₂–CH₂–OH
(یک ترکیب سه‌عاملی با دو گروه آمین و یک گروه الکل)
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آمینو اتیل اتانول آمین
- ظاهر فیزیکی: مایع شفاف، بی‌رنگ تا زرد کم‌رنگ
- بو: بوی ملایم آمینی
- چگالی (20°C): 1.017 – 1.020 g/cm³
- نقطه جوش: 243 – 244°C
- ویسکوزیته (25°C): حدود 120 – 180 cP
- pH محلول آبی (10%): 11.5 – 12.0
- انحلال‌پذیری در آب: کاملاً محلول، همچنین محلول در الکل‌ها
- قابلیت آمین‌زدایی: دارد – در شرایط دمای بالا و pH خاص
کاربردهای آمینو اتیل اتانول آمین (AEEA)
- صنایع شوینده و بهداشتی
- عامل مرطوب‌کننده و امولسیفایر
- ماده اولیه در سنتز سورفکتانت‌های آمینی ملایم
- بهبود ویسکوزیته و سازگار با پوست
- صنایع رنگ، جوهر و رزین
- کراس‌لینکر در رزین‌های اپوکسی
- تنظیم‌کننده pH و اتصال‌دهنده یونی در رنگ‌ها
- نفت، گاز و حفاری
- جذب‌کننده CO₂ و H₂S در فرآیند گازشویی
- افزودنی ضدخوردگی و دی‌اسکالانت
- کشاورزی
- ماده شلات‌کننده در کودها و آفت‌کش‌ها
- تثبیت‌کننده در فرمولاسیون‌های آبی
- پلیمر و داروسازی (نیاز به اضافه شدن بود)
- عامل واکنش‌پذیر در سنتز پلی‌یورتان‌ها و اپوکسی‌ها
- پیش‌ماده در سنتز مواد شیمیایی دارویی و افزودنی‌ها
مزایای آمینو اتیل اتانول آمین
- واکنش‌پذیری بالا با اپوکسی‌ها و ایزوسیانات‌ها
- خاصیت بازی بالا و جذب گازهای اسیدی (مانند CO₂، H₂S)
- زیست‌تجزیه‌پذیر و با سمیت زیست‌محیطی نسبتاً پایین
- قابلیت استفاده در ترکیبات حساس پوستی (با غلظت‌های کنترل‌شده)
معایب آمینو اتیل اتانول آمین
- تحریک پوست و چشم در تماس مستقیم
- خاصیت هیدروسکوپیک (جذب رطوبت)
- ناسازگاری با اکسیدکننده‌های قوی
- در دماهای بالا، امکان تجزیه و آزاد شدن بخارات سمی (مانند اکسیدهای نیتروژن)
ایمنی و نگهداری آمینو اتیل اتانول آمین
- تماس با پوست/چشم: تحریک‌کننده – استفاده از دستکش، عینک و لباس محافظ توصیه می‌شود
- استنشاق بخار: در غلظت بالا می‌تواند موجب تحریک دستگاه تنفسی شود
- نقطه اشتعال: حدود 124 – 125°C
- نگهداری: در ظروف دربسته، مقاوم در برابر خوردگی، در مکان خشک و خنک
- مواد ناسازگار: اکسیدکننده‌های قوی، اسیدهای معدنی قوی
- پایداری محیطی: پایدار – در شرایط مناسب تجزیه‌پذیر زیستی
