بوتیل سلوسولو

بوتیل سلوسولو یا 2-بوتوکسی اتانول یک حلال پرکاربرد در صنایع رنگ، پوشش، شوینده و کشاورزی است. ترکیب منحصربه‌فرد گروه اتر و الکل در ساختار آن باعث شده خاصیت چربی‌زدایی، انحلال و کاهش کشش سطحی را به‌طور همزمان داشته باشد. این ویژگی‌ها باعث شده که بوتیل سلوسولو جایگاه مهمی در میان حلال‌های صنعتی پیدا کند و گزینه‌ای اقتصادی و کارآمد برای بسیاری از صنایع باشد.

ساختار شیمیایی بوتیل سلوسولو

بوتیل سلوسولو با نام علمی 2-بوتوکسی اتانول (2-Butoxyethanol) یک ترکیب آلی از خانواده گلیکول اترها است.

• فرمول شیمیایی: C₆H₁₄O₂

• شماره CAS: 111-76-2

• ساختار مولکولی: CH₃(CH₂)₃OCH₂CH₂OH

این ماده همزمان دارای گروه هیدروکسیل (–OH) و اتر (–O–) است که باعث شده ویژگی‌های حلالیت دوگانه (قطبی و غیرقطبی) داشته باشد.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی بوتیل سلوسولو

• ظاهر: مایع شفاف بی‌رنگ با بوی ملایم شبیه اتر

• نقطه جوش: حدود 171 °C

• نقطه ذوب: -77 °C

• چگالی (20°C): 0.9 g/cm³

• فشار بخار: 0.8 mmHg در 20 °C

• حلالیت در آب: کاملاً محلول (مخلوط‌پذیر با آب و حلال‌های آلی)

• ویژگی کلیدی: کاهش کشش سطحی محلول‌ها و بهبود خاصیت ترکنندگی

کاربردهای بوتیل سلوسولو

صنایع رنگ و پوشش

• به‌عنوان حلال و کو-سالوِنت در رنگ‌های پایه آب و پایه حلال

• بهبود جریان‌پذیری و یکنواختی سطح رنگ

• افزایش چسبندگی و براقیت پوشش‌ها

صنایع شوینده و پاک‌کننده

• استفاده در فرمولاسیون شوینده‌های صنعتی و خانگی (مانند شیشه‌شوی، پاک‌کننده چربی‌ها و روغن‌ها)

• به دلیل حلالیت دوگانه، قدرت بالای چربی‌زدایی دارد

صنایع نفت و پتروشیمی

• به‌عنوان حلال در استخراج و تمیزکاری تجهیزات صنعتی

صنایع دارویی و کشاورزی

• در برخی فرمولاسیون‌ها برای افزایش پخش‌پذیری ترکیبات فعال استفاده می‌شود

معایب بوتیل سلوسولو

• قابل اشتعال با نقطه اشتعال پایین (~60°C)

• تحریک‌کننده پوست و چشم در تماس مستقیم

• در مواجهه طولانی‌مدت بخارات آن می‌تواند اثرات سمی روی کبد و کلیه بگذارد

• استفاده بیش‌ازحد در محصولات مصرفی ممکن است محدودیت‌های قانونی داشته باشد

مزایای بوتیل سلوسولو

• حلالیت دوگانه: مناسب برای ترکیبات آلی و معدنی

• سازگاری بالا: با آب و بیشتر حلال‌های آلی امتزاج‌پذیر است

• کارایی صنعتی بالا: بهبود روان‌کنندگی و کاهش کشش سطحی در فرمولاسیون‌ها

• اقتصادی: قیمت مناسب نسبت به کارایی بالا

ایمنی و نگهداری بوتیل سلوسولو

• طبقه‌بندی GHS: مایع قابل اشتعال، تحریک‌کننده چشم و پوست

• تجهیزات حفاظت فردی: دستکش مقاوم شیمیایی، عینک ایمنی، ماسک تنفسی در محیط‌های کم‌تهویه

• انبارداری: در ظروف فلزی یا پلی‌اتیلن دربسته، در محیط خنک و خشک، دور از منابع حرارت و شعله باز نگهداری شود

• اقدامات اضطراری: در صورت تماس پوستی یا چشمی، شستشو با آب فراوان. در صورت استنشاق بخار زیاد، انتقال به فضای باز و مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.