بوتیل گلیکول استات
بوتیل گلیکول استات (Butyl Glycol Acetate) یک ترکیب شیمیایی پرکاربرد در دسته حلالهای صنعتی است که به دلیل خواص ویژه خود، نقش مهمی در صنایع رنگ و رزین، جوهر چاپ، پوششهای پایه آب و چسب ایفا میکند. این ماده به عنوان یک استر آلی شناخته میشود و با داشتن تعادلی بین سرعت تبخیر، حلالیت بالا و پایداری شیمیایی، انتخابی مناسب برای تولیدکنندگان و صنایع شیمیایی محسوب میشود.
ساختار شیمیایی بوتیل گلیکول استات
از نظر ساختاری، بوتیل گلیکول استات با فرمول شیمیایی C₈H₁₆O₃ شناخته میشود. این ترکیب حاصل واکنش اسید استیک با بوتیل گلیکول (2-بوتوکسی اتانول) است. وجود گروههای استری و اتر در ساختار این ماده باعث افزایش توانایی آن در حل کردن طیف وسیعی از رزینها و ترکیبات آلی میشود.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی بوتیل گلیکول استات
-
حالت فیزیکی: مایع بیرنگ و شفاف
-
بو: بوی ملایم و نسبتاً مطبوع
-
نقطه جوش: حدود 192°C
-
چگالی: 0.94 گرم بر سانتیمتر مکعب (در 20°C)
-
فشار بخار: پایینتر از بوتیل استات (باعث تبخیر کندتر میشود)
-
حلالیت: قابلیت امتزاج خوب با حلالهای آلی و سازگاری بالا با سیستمهای پایه آب
این ویژگیها موجب شدهاند که بوتیل گلیکول استات به عنوان یک کو-سولونت (Co-solvent) مهم در فرمولاسیونهای صنعتی به کار رود.
کاربردهای بوتیل گلیکول استات
-
به عنوان حلال رنگهای صنعتی و پوششهای خودرویی
-
در تولید چسبها و لاکها با کیفیت بالا
-
بهعنوان حلال کمکی در رنگهای پایه آب برای افزایش یکنواختی فیلم رنگ
-
در صنعت چاپ برای جوهرهای باکیفیت و مقاوم
-
به عنوان تنظیمکننده ویسکوزیته و کنترل سرعت خشک شدن در پوششها
معایب بوتیل گلیکول استات
-
تبخیر کندتر در مقایسه با برخی حلالهای دیگر مانند بوتیل استات
-
قیمت بالاتر نسبت به حلالهای استری ساده
-
در صورت استفاده بیش از حد، میتواند موجب باقیماندن لایه چسبناک روی سطوح شود
مزایای بوتیل گلیکول استات
-
قدرت حلالیت بالا برای طیف وسیعی از رزینها
-
سازگاری عالی با رنگهای پایه آب و سیستمهای پوششی مدرن
-
کنترل بهتر فرآیند خشک شدن و جلوگیری از ایجاد ترک یا حباب در پوشش نهایی
-
افزایش کیفیت و یکنواختی فیلم رنگ
-
انتخابی ایدهآل برای فرمولاسیونهای پیشرفته رنگ و رزین
ایمنی و نگهداری بوتیل گلیکول استات
رعایت اصول HSE در هنگام کار با بوتیل گلیکول استات بسیار اهمیت دارد:
-
این ماده قابل اشتعال است؛ بنابراین باید در محیطی خنک، خشک و دارای تهویه مناسب نگهداری شود.
-
از تماس مستقیم با پوست و چشم اجتناب شود؛ استفاده از دستکش و عینک ایمنی توصیه میگردد.
-
در صورت استنشاق بخارات، امکان بروز تحریکات تنفسی وجود دارد؛ تهویه صنعتی الزامی است.
-
انبارداری باید در ظروف فلزی یا پلیاتیلنی مقاوم به خوردگی انجام گیرد.
بوتیل گلیکول استات
پارامتر | مشخصات |
---|---|
نام شیمیایی | سوربیتان مونو اولئات |
فرمول شیمیایی | C₂₄H₄₄O₆ |
شماره CAS | 1338-43-8 |
ظاهر فیزیکی | مایع غلیظ، چسبناک، به رنگ زرد تا قهوهای روشن |
چگالی (در 20°C) | حدود 0.986 g/cm³ |
نقطه ذوب | حدود 5 °C |
فشار بخار | بسیار پایین (در دمای محیط قابل چشمپوشی است) |
حلالیت در آب | نامحلول در آب؛ قابل پراکندگی با امولسیون |
گرید | صنعتی، غذایی |