دسته بندی
کاربرد

    روغن کرچک

    روغن کرچک یک روغن گیاهی استخراج‌شده از دانه گیاه Ricinus communis است. با فرمول دقیق چربی‌های triglyceride، حاوی حدود ۹۰٪ اسید ریسینولئیک بوده و به‌علت گروه –OH روی کربن دوازدهم، از سایر روغن‌های گیاهی از نظر فعل و انفعالات شیمیایی متمایز است.
    در بازار صنعتی جهانی، روغن کرچک به‌عنوان ماده اولیه کلیدی در ساخت واکس، روان‌کننده و صابون تولید می‌شود، علاوه بر کاربرد در صنایع آرایشی، دارویی و شیمیایی

    ساختار روغن کرچک

    • مجموعه‌ای از تری‌گلیسریدها که عمدتاً اسید ریسیـنولئیک (۱۲‑هیدروکسی اسید چرب ۱۸ کربنه) را شامل می‌شود

    • فرمول حدودی: C₅₇H₁₀₄O₉ برای تری‌استر حلقوی

    • ساختار قطبی به‌واسطه حضور گروه هیدروکسیل (–OH) بر زنجیره λ‑۹ .

     ویژگی‌های روغن کرچک

    ویژگی مقدار / توضیح
    ظاهر مایع روغنی بی‌رنگ تا زرد کم‌رنگ
    چگالی (۲۵ °C) ≈ 0.961 g/cm³
    رنگ رنگ‌پذیری APHA ≤ 10–50
    بو مشخص، شبیه روغن گیاهی
    نقطه ذوب حدود –۱۸ تا –۱۰ °C
    نقطه جوش ≈ ۳۱۳ °C (دمای تجزیه)
    ویسکوزیته (25 °C) ≈ 600–800 cSt
    فشار بخار بسیار کم، تبخیرپذیری پایین
    حلالیت مخلوط در الکل‌ها، تقریباً نامحلول در آب
    pH خنثی (~7)

    مزایای روغن کرچک

    • ویسکوزیته بالا و روان‌کنندگی عالی حتی در دمای پایین

    • مقاومت حرارتی بالا و استفاده در پلی‌یورتان و ترکیبات نساجی

    • قطبی بودن امکان واکنش به‌عنوان پایه‌های شیمیایی (مثلاً تولید اسید سباسیک، اپوکسیدها، استرها) دارد

    • در ساخت روان‌کننده‌های صنعتی، عایق، لاتکس طبیعی، صابون و آرایشی کاربرد گسترده دارد

    معایب روغن کرچک

    • ممکن است آلرژن یا سمی برای برخی افراد حساس دانه گیاه باشد؛ اما در روغن معمولاً فاقد ریسین است

    • قابل اشتعال در دماهای بالا؛ احتیاط در دمای نگهداری و حمل لازم است

    • نامحلولی در آب ممکن است در برخی فرمولاسیون‌های آبی محدودیت ایجاد کند

    • احتمال فساد اکسیداتیو در صورت نگهداری در نور و هوا

    کاربردهای روغن کرچک

    • صنعت پلی‌یورتان و لاتیمنیترها: ساخت چسب، فوم، رزین و رنگ

    • روغن موتور و گریس صنعتی: به‌عنوان پایدارکننده و افزودنی افزاینده وزن مولکولی

    • صنایع آرایش و بهداشتی: مرطوب‌کننده، پاک‌کننده و کاهش‌دهنده ویسکوزیته

    • بازرسان غذایی و مواد افزودنی: استفاده محدود در خوراک و نگهداری مواد غذایی

    • صنایع نفت، رنگ و چاپ: به‌عنوان حلال یا حامل مواد شیمیایی

    ایمنی و نگهداری روغن کرچک

    • سطح خطر: طبق GHS غیر‌خطرناک (No GHS hazards)؛ سمی نیست اما قابل احتراق است و خطر نشت ممکن است لغزندگی ایجاد کند

    • PPE پیشنهادی:

      • دستکش مقاوم شیمیایی

      • عینک ایمنی

      • لباس محافظ برای جلوگیری از لغزندگی

    • شرایط نگهداری:

      • محیط خشک، خنک (۱۵–۲۵ °C)، دور از نور مستقیم

      • دور از منابع حرارتی، اکسیدکننده‌ها و شعله باز

    • اقدامات اضطراری:

      • در صورت تماس با پوست یا چشم: شست‌وشوی فوری با آب

      • نشت را با ماده جذب‌کننده خشک جمع‌آوری و دفع شود

      • در صورت آتش‌سوزی: استفاده از کپسول CO₂، پودر یا اسپری آب با فشار کم

    روغن کرچک
    بزرگنمایی تصویر

    کاربردها

    ,
    کاربردها

    ,

    ,

    مشخصات فنی روغن کرچک