سود کاستیک شکری
سود کاستیک شکری نوعی فرم فیزیکی از سدیم هیدروکسید (NaOH) است که بهصورت دانههای گرانولی یا کریستالهای سفید و خشک تولید میشود. این ماده با نامهای تجاری مانند سدیم هیدروکسید گرانولی، سود گرانوله، Caustic Soda Granules / Pearls / Beads شناخته میشود.
فرم شکری آن برخلاف سود پرک که ورقهای است، ساختاری ریزتر، متراکمتر و همگنتر دارد، که آن را برای بسیاری از کاربردهای دقیق در صنایع دارویی، غذایی، شیمیایی و آزمایشگاهی مناسب میسازد.
ساختار شیمیایی سود کاستیک شکری
-
نام شیمیایی: Sodium Hydroxide
-
فرمول مولکولی: NaOH
-
شماره CAS: 1310-73-2
-
ساختار: یونی – شامل یونهای Na⁺ و OH⁻
-
گریدهای رایج: صنعتی، خوراکی، آزمایشگاهی (Analytical Grade)
ویژگیهای سود کاستیک شکری
ویژگی | مقدار یا توضیح |
---|---|
حالت فیزیکی | جامد دانهای (گرانول سفید) – غیرقابل فرار |
چگالی (جرمی) | حدود 2.13 g/cm³ |
دانسیته ظاهری | 0.8 تا 1.2 g/cm³ (بسته به دانهبندی) |
نقطه ذوب | 318°C |
نقطه جوش | 1,388°C |
pH محلول آبی (1%) | حدود 13 – 14 |
حلالیت در آب | بسیار بالا – واکنش گرمازا |
انحلالپذیری در الکل | اندک |
ویسکوزیته | ندارد (جامد است) |
کاربردهای سود کاستیک شکری
صنایع شوینده و بهداشت:
-
تولید شویندههای قوی، صابونهای جامد، مواد سفیدکننده
-
حذف چربیهای سنگین در صنایع پاککننده صنعتی
صنایع غذایی و نوشیدنی:
-
کنترل pH در تولید کاکائو، نوشابه، روغنهای گیاهی
-
کاربرد محدود در تمیزکاری سیستمها (Cleaning in Place – CIP)
داروسازی و آزمایشگاهی:
-
تنظیم pH در فرآیندهای سنتز دارویی
-
مورد استفاده در تیتراسیون، تهیه بافرهای قلیایی و سنتز ترکیبات آلی
صنایع فلزی و گالوانیزه:
-
شوینده قلیایی برای سطوح فلزی
-
حذف لایههای اکسیدی، آمادهسازی سطح آلومینیوم و روی
کاغذسازی، رنگرزی و پتروشیمی:
-
کاربرد در فرآیندهای سفیدسازی الیاف
-
واکنشهای قلیایی در سنتزهای آلی و پلیمری
مزایای سود کاستیک شکری
-
شکل یکنواخت دانهای = دوزینگ دقیق و محلولسازی سریعتر نسبت به سود پرک
-
پایداری بالا در انبار (در صورت بستهبندی مناسب)
-
مناسب برای کاربردهای حساس آزمایشگاهی و صنعتی
-
کمگرد و غبار = ایمنتر در حملونقل و کاربری
-
کارایی بالا در تولید شویندههای تخصصی
معایب سود کاستیک شکری
-
قیمت بالاتر از سود پرک (به دلیل فرآوری بیشتر)
-
واکنش بسیار گرمازا با آب = نیاز به تجهیزات مقاوم
-
خطر خوردگی بالا در تماس با فلزات، پوست و چشم
-
جذب سریع رطوبت محیط (Hygroscopic) – نیاز به انبار خشک
ایمنی و نگهداری سود کاستیک شکری
مورد | توصیه ایمنی |
---|---|
طبقهبندی GHS | H314: آسیب جدی به پوست و چشم |
تجهیزات محافظ (PPE) | دستکش قلیا مقاوم، عینک ایمنی، ماسک گردوغبار، روپوش PVC |
تماس با پوست / چشم | شستوشو فوری با آب سرد حداقل ۱۵ دقیقه، مراجعه به پزشک |
شرایط نگهداری | در کیسههای پلیاتیلنی ضد رطوبت – محیط خشک، خنک و تهویهدار |
ناسازگاری شیمیایی | اسیدها، فلزات سبک، ترکیبات آلی کلردار |
واکنش خطرناک | با آب: گرمازا – تولید حرارت بالا و احتمال پاشش |
بستهبندی | کیسه 25 کیلوگرمی – سهلایه ضد رطوبت، یا بشکه پلاستیکی در گرید آزمایشگاهی |
مشخصات فنی سود کاستیک شکری
ویژگی فنی | مقدار / توضیح |
---|---|
نام ماده | سود کاستیک شکری – Caustic Soda Granular |
فرمول شیمیایی | NaOH |
خلوص | ≥ 99% (برخی تولیدکنندهها 99.5%) |
حالت فیزیکی | دانهای سفید، یکنواخت |
اندازه ذرات | 0.3 تا 1.5 میلیمتر (بسته به برند) |
چگالی ظاهری | حدود 1.1 g/cm³ |
نقطه ذوب | 318°C |
واکنش با آب | گرمازا – انحلال سریع |
pH محلول 1% | 13 – 14 |
گرید | صنعتی، آزمایشگاهی، خوراکی |
بستهبندی | کیسه 25kg یا بشکه 5kg برای آزمایشگاه |