دی اتیلن تری آمین

دی‌اتیلن‌تری‌آمین (DETA) یا ۲٬۲′-ایمینودی‌اتیل‌آمین یک آمین سه‌عامله است با فرمول شیمیایی NH₂‑CH₂‑CH₂‑NH‑CH₂‑CH₂‑NH₂ که به‌صورت مایع بی‌رنگ تا زرد روشن با بوی قوی آمونیاکی دیده می‌شود. این ترکیب به عنوان عامل عامل پخت رزین اپوکسی و آمین‌های عملکردی در صنایع مختلف شناخته شده و در بازار صنعتی و شیمیایی جایگاه ویژه‌ای دارد.

ساختار شیمیایی دی اتیلن تری آمین

فرمول مولکولی: C₄H₁₃N₃
ساختار خطی: (NH₂CH₂CH₂)₂NH
تصویر اسکلت آلی: مطابق با ساختار رایج در منابع علمی

ویژگی‌های دی اتیلن تری آمین

ویژگی	مقدار / توضیح
ظاهر	مایع بی‌رنگ تا زرد روشن، بو: آمونیاکی
چگالی (20°C)	حدود ‍0.954–0.96 g/cm³
نقطه ذوب	≈ –39°C
نقطه جوش	≈ 207–209°C
فشار بخار (20°C)	≈ 0.2–0.4 mmHg (≈37 Pa)
حلالیت در آب	کاملاً محلول در آب و حلال‌های قطبی
pH محلول 1%	حدود 12 – باز ضعیف
نقطه اشتعال	حدود 97–102°C بسته به روش آزمون

مزایا دی اتیلن تری آمین

واکنش‌پذیری بالا با رزین‌های اپوکسی برای پخت سریع
عملکرد به‌عنوان لیگاند سه‌دندانه در شیمی هماهنگ‌کننده
امکان استفاده در استخراج گاز اسیدی در صنایع نفت و گاز
محلول‌آبی بودن، بازی ضعیف و جذب بالا
قیمت نسبتاً مناسب و در دسترس در گرید صنعتی

معایب دی اتیلن تری آمین

تحریک‌ پذیری قوی پوست، چشم و مجاری تنفسی؛ تماس باید کنترل شده باشد
قابلیت جذب رطوبت (Hygroscopic) – نیاز به بسته‌بندی مناسب
در مجاورت هوا ممکن است زرد رنگ شود (اکسیداسیون)
بخارات آن سنگین‌تر از هوا بوده و تجمع آن می‌تواند خطرناک باشد

کاربردهای دی اتیلن تری آمین

صنایع رزین و چسب‌های اپوکسی

به‌عنوان عامل پخت (curing agent) در چسب‌ها و قالب‌گیری اپوکسی

شیمی هماهنگ‌کننده

تشکیل کمپلکس‌های فلزی با سه دندانه، مانند Co(dien)(NO₂)₃

صنعت نفت و گاز

استخراج گاز اسیدی ـ مانند CO₂ و H₂S از گازها

سایر کاربردها

روان‌کننده‌ها و ترکیبات ضدخوردگی در صنایع مختلف

ایمنی و نگهداری دی اتیلن تری آمین

کد UN: UN 2079، کلاس خطر 8 (خورنده)، گروه بسته‌بندی
GHS: کلمه هشدار DANGER، هشدارها شامل H302, H312, H314, H334؛ خورنده پوست و چشم، تحریک‌کننده تنفسی و در برخی موارد خطر باروری
PPE توصیه‌شده: دستکش نیتریل، عینک ایمنی، محافظ تنفسی در فضاهای بسته
انبارداری: ظروف محکم و درب‌دار، محیط خشک و خنک (ترجیحاً زیر 15°C)، دور از اکسیدکننده‌ها و رطوبت شدید