دی‌پروپیلن گلیکول

دی‌پروپیلن گلیکول (DPG) یک ترکیب آلی از خانواده گلیکول‌ها با فرمول شیمیایی C₆H₁₄O₃ است. این ماده به صورت یک الکل دو عاملی (دی‌ال) با دو گروه هیدروکسیل (-OH) شناخته می‌شود که خاصیت حلالیت بالا در آب و بسیاری از حلال‌های آلی را دارد. وجود این گروه‌های عاملی باعث شده که دی‌پروپیلن گلیکول یک ماده چندمنظوره با کاربردهای متنوع در صنایع مختلف باشد.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی دی‌پروپیلن گلیکول

• مایع شفاف، بی‌رنگ و تقریباً بدون بو

• چگالی در 20 درجه سانتی‌گراد: حدود 1.02 – 1.04 g/cm³

• نقطه جوش: حدود 230 – 235 درجه سانتی‌گراد

• نقطه ذوب: حدود °C -70

• فشار بخار پایین و فراریت کم

• کاملاً محلول در آب و بسیاری از حلال‌های آلی

• ویسکوزیته متوسط که امکان استفاده در صنایع مختلف را فراهم می‌سازد

کاربردهای دی‌پروپیلن گلیکول

دی‌پروپیلن گلیکول به دلیل خواص خاص خود در صنایع مختلف به کار می‌رود، از جمله:

• صنایع آرایشی و بهداشتی: استفاده در عطر، ادکلن، کرم‌ها و لوسیون‌ها به دلیل بوی ملایم و خاصیت پایدارکنندگی اسانس‌ها.

• تولید رزین‌ها و پلیمرها: کاربرد به عنوان حلال و ماده کمکی در فرمولاسیون رزین‌های آلکیدی و پلی‌اورتان.

• مواد شوینده و پاک‌کننده‌ها: به عنوان حلال در فرمولاسیون محصولات شوینده خانگی و صنعتی.

• سیالات انتقال حرارت و ضدیخ‌ها: به علت نقطه انجماد پایین و پایداری حرارتی مناسب.

• صنایع دخانیات و اسانس‌ها: به عنوان حامل و پایدارکننده رایحه.

معایب دی‌پروپیلن گلیکول

• در مقایسه با برخی حلال‌های مشابه، گرانروی بالاتری دارد.

• در صورت مصرف خوراکی یا استنشاق بخارات غلیظ، می‌تواند اثرات نامطلوبی بر سلامت ایجاد کند.

• قیمت آن نسبت به برخی حلال‌های ارزان‌تر ممکن است بالاتر باشد.

مزایای دی‌پروپیلن گلیکول

• غیرسمی بودن نسبی و ایمنی بالا در تماس پوستی (در گریدهای دارویی و آرایشی).

• پایداری شیمیایی و حرارتی بالا که امکان استفاده در فرایندهای طولانی را فراهم می‌کند.

• بوی ملایم و مطلوب که آن را برای محصولات معطر ایده‌آل می‌سازد.

• حلالیت عالی در آب و ترکیبات آلی مختلف.

ایمنی و نگهداری دی‌پروپیلن گلیکول

• در دمای اتاق پایدار است و نیاز به شرایط خاص نگهداری ندارد.

• باید در ظروف بسته، خشک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود.

• استفاده از تجهیزات ایمنی مانند دستکش و عینک در هنگام کار توصیه می‌شود.

• در صورت تماس با چشم یا پوست باید با آب فراوان شستشو داده شود.

دی‌پروپیلن گلیکول یک ماده شیمیایی چندمنظوره، ایمن و پرکاربرد در صنایع مختلف به ویژه آرایشی، بهداشتی، رزین و شوینده‌ها است. این ترکیب به دلیل پایداری بالا، بوی ملایم و حلالیت عالی، جایگاه ویژه‌ای در میان حلال‌ها و مواد واسط شیمیایی دارد. برای خریداران و تولیدکنندگان، انتخاب گرید مناسب این ماده اهمیت ویژه‌ای دارد.