ایزو اکتیل الکل اتوکسیله
ایزواکتیل الکل اتوکسیله (Isooctyl Alcohol Ethoxylate) یک ترکیب غیر یونی از خانواده سورفکتانتها است که از واکنش ایزواکتیل الکل (یک الکل شاخهدار با ۸ کربن) با اتیلن اکسید (EO) تولید میشود. این ماده به دلیل خاصیت سورفکتانتی قوی، کاهش کشش سطحی، پراکندگی، امولسیونسازی و کف کنترلشده، بهطور گسترده در صنایع شوینده، رنگ، کشاورزی و نساجی استفاده میشود.
ساختار شیمیایی
-
فرمول کلی: R–(OCH₂CH₂)ₙ–OH
-
R: زنجیره شاخهدار ایزواکتیل (C8)
-
n: تعداد مولکولهای اتیلن اکسید (معمولاً 3 تا 10 واحد)
ساختار شاخهدار ایزواکتیل باعث افزایش پایداری حرارتی و عملکرد در آب سخت میشود، در حالی که زنجیره اتوکسیله، خاصیت آبدوستی و انحلالپذیری بالا را فراهم میکند.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی
ویژگی | مقدار / توضیح |
---|---|
حالت فیزیکی | مایع شفاف تا زرد کمرنگ |
بوی خاص | ملایم و اتر مانند |
حلالیت در آب | محلول (بسته به n، افزایش EO باعث افزایش حلالیت میشود) |
نوع سورفکتانت | غیر یونی (Non-Ionic) |
pH (در محلول 1%) | حدود 5.5 – 7.5 |
کفزایی | متوسط – کنترل شده |
پایداری در آب سخت | بالا – عملکرد ثابت حتی در حضور یونهای کلسیم و منیزیم |
کاربردهای ایزواکتیل الکل اتوکسیله
-
شویندهها و پاککنندهها:
-
به عنوان کو-سورفکتانت در فرمولاسیونهای شویندههای صنعتی و خانگی
-
پاککننده سطوح سخت، تجهیزات فلزی، شیشه، کاشی
-
-
صنایع رنگ و پوشش:
-
کمک امولسیفایر و ترکننده در تولید رنگهای پایه آب
-
پراکندهساز پیگمنتها و افزودنیهای رنگ
-
-
کشاورزی:
-
افزایش دهنده پخش سموم و کودهای محلولپاشی
-
کاهش تنش سطحی محلول و بهبود جذب گیاهی
-
-
صنایع نساجی و چرم:
-
روانساز، ترکننده اولیه، کمک امولسیفایر در عملیات پیشتکمیل و رنگرزی
-
✅ مزایای ایزواکتیل الکل اتوکسیله
-
پایداری بالا در آب سخت و محیطهای قلیایی یا اسیدی
-
کف کنترلشده – مناسب برای فرمولاسیونهای کمکف یا اسپریها
-
زیستتخریبپذیر و قابل ترکیب با سورفکتانتهای دیگر
-
سازگار با پوست (در فرمولهای غیردرمانی و صنعتی)
-
افزایش ترشوندگی و پخش سطحی مواد فعال
❌ معایب و محدودیتها
-
قابل اشتعال (در برخی غلظتها یا حلالهای همراه)
-
در صورت استفاده نادرست، ممکن است باعث تحریک پوست یا چشم شود
-
کارایی در دماهای بسیار پایین ممکن است کاهش یابد (افت حلالیت)
-
قیمت بالاتر نسبت به سورفکتانتهای سادهتر مانند NP-9 یا LABSA
پارامتر | نماد | واحد | مقدار تقریبی | توضیحات |
---|---|---|---|---|
فرمول شیمیایی عمومی | R-(OCH2CH2)n-OH | - | متغیر | R نشاندهنده زنجیره ایزودسیل، n تعداد واحدهای اتیلن اکسید |
جرم مولی | g/mol | متغیر | وابسته به مقدار n | با افزایش n، جرم مولی افزایش مییابد |
ظاهر | مایع | - | ویسکوز، بیرنگ تا زرد کمرنگ | - |
حلالیت در آب | خوب | g/100g در دمای اتاق | متغیر | با افزایش n، حلالیت در آب افزایش مییابد |
چگالی | g/cm³ | 0.85-0.95 | متغیر | وابسته به مقدار n |
نقطه ذوب | °C | متغیر | وابسته به مقدار n | معمولاً دمای ذوب پایینی دارد |
نقطه جوش | °C | بالاتر از 200 | وابسته به مقدار n | با افزایش n، نقطه جوش افزایش مییابد |
عدد هیدروکسیل | mg KOH/g | متغیر | نشاندهنده مقدار گروههای هیدروکسیل آزاد | |
عدد اتیلن اکسید | mol EO/mol | متغیر | نشاندهنده تعداد مولهای اتیلن اکسید در هر مول ترکیب | |
pH | - | 5-7 | معمولاً خنثی یا کمی قلیایی | - |
ویسکوزیته | cP | متغیر | با افزایش n، ویسکوزیته افزایش مییابد | - |