ملامینه

ملامین (Melamine) یک ترکیب شیمیایی مبتنی بر سه تولوئید سیانامید است که دارای اسکلت ۱,۳,۵-تریازین با فرمول مولکولی C₃H₆N₆ می‌باشد. این ماده به دلیل سطح نیتروژن بسیار بالا (~۶۶٪) در تولید رزین‌های ملامین-فرمالدهید کاربرد حیاتی دارد. بازار جهانی این ماده در صنایع رزین‌سازی، لمینت، ظروف پلاستیکی، برچسب‌ها و بتن‌سازی دارای کاربرد گسترده است. ملامین در فرمولاسیون‌هایی که خواص ضدحریق، مقاومت حرارتی و سختی بالا مورد نیاز است، جایگاه ویژه‌ای دارد.

ساختار ملامینه

• فرمول مولکولی: C₃H₆N₆

• ساختار: یک تری‌آزاد آمین حلقوی با اسکلت سه‌ضلعی تریازین

• نام IUPAC: 2,4,6-triamino-1,3,5-triazine

ویژگی‌های ملامینه

 مزایای ملامینه

• تولید رزین‌های سخت، مقاوم و ضدخش مانند لمینت‌ها (Formica) و مقواهای ضدآتش

• مقاومت بالا در برابر حرارت و ضربه، صاف بودن سطح، دوام در
  استفاده مکرر کاربرد در پوشش‌ها، مبلمان لمینیت و ظروف مقاوم گرمایی

• خواص تاخیرانداز سوخت به دلیل انتشار گاز نیتروژن هنگام سوختن

• گزینه مناسبی برای کاهش اشتعال‌پذیری در پلیمرها و بتن

معایب ملامینه

• توکسیکیتی در بلندمدت: مصرف خوراکی یا استنشاق ممکن است باعث سنگ کلیه، آسیب‌های کبد و سرطان شودتحریک پوست و چشم: گرد و غبار می‌تواند عامل محرک باشد

• شکل پودری خطر انفجار گرد و غبار: هنگام تولید و حمل‌ونقل خطر ایمنی ایجاد می‌کند

• حلالیت پایین در آب سرد باعث محدودیت در برخی فرمولاسیون‌های آبی می‌شود

کاربردهای ملامینه

• رزین ملامین–فرمالدهید: برای ساخت لمینت، MDF، تریم‌های چوب، لوازم آشپزخانه و ظروف مقاوم

• فوم ملامین: در محصولات پاک‌سازی (مانند Magic Eraser) و عایق صوتی–حرارتی

• مواد افزودنی ضدآتش: در کاغذ، رنگ، رنگدانه‌ها و بتن برای کاهش شعله‌پذیری

• کوددهی خمیری یا ساختمان نیتروژنی: با استفاده محدود به دلیل قیمت بالا و تجزیه آهسته

 ایمنی و نگهداری ملامینه

• خطرات اصلی: ایجاد گرد و غبار خطرناک، تحریک تنفسی، حساسیت پوستی، سمیت بلع یا استنشاقی (LD₅₀ > 3000 mg/kg خود حیوان آزمایشی)

• تجهیزات حفاظت فردی (PPE):

  • ماسک N95 یا FFP2، عینک ایمنی، لباس کار و دستکش مقاوم

  • استفاده از تهویه محلی در محیط بسته

• انبارداری:

  • در مکان خنک، خشک، با تهویه مناسب و دور از اکسیدکننده‌ها نگهداری شود

  • ظروف محکم و برچسب خورده استفاده شود

  • از ایجاد گرد جلوگیری شود، ظروف محتوی گردایی باید با احتیاط تخلیه شوند

• اقدامات اضطراری:

  • تماس با پوست: شست‌وشوی مناسب

  • استنشاق: انتقال به هوای تازه

  • پخش گرد: جاروب خشک و جلوگیری از پخش شدن