انیدرید فتالیک

انیدرید فتالیک از مشتقات مهم شیمیایی با فرمول C₈H₄O₃ و شماره CAS 85‑44‑9، به‌صورت جامد سفید بلوری و دارای بویی خاص و تحریک‌کننده است. این ماده به‌عنوان واسط کلیدی در صنعت رزین‌های پلی‌استر اشباع‌شده، رزین‌های غیر اشباع، نرم‌کننده‌های PVC و داروسازی استفاده می‌شود.

ساختار شیمیایی انیدرید فتالیک

• شکل مولکولی یک حلقه 1,3-ایزوبنفن‌دیون که از اسید فتالیک به‌صورت حذف آب حاصل شده است.

• فرمول مولکولی: C₈H₄O₃، وزن مولکولی ~148.12 g/mol .

 ویژگی‌های انیدرید فتالیک

 مزایای انیدرید فتالیک

• واسط اصلی در تولید رزین‌های پلی‌استر اشباع‌شده و غیر اشباع برای کاربردهایی مانند ورق‌های فیبر، رنگ و پوشش صنعتی تولید نرم‌کننده‌های فتالات برای PVC، که باعث افزایش انعطاف‌پذیری و ماندگاری می‌شود.

• نقشی اساسی در سنتز دارو، رنگ، الیاف و مواد آرایشی دارد.

• سرعت واکنش مناسب و عملکرد بالا با بازده بالا در فرایندهای صنعتی.

معایب انیدرید فتالیک

• تحریک شدید پوست و چشم و قابلیت حساسیت بالا؛ محیط‌های کاری کاملاً ایمن مورد نیاز است

• تشکیل گرد قابل انفجار؛ انبارداری نامناسب یا توزیع گرد در هوا خطرناک است

• واکنش‌پذیر با آب و رطوبت؛ هیدرولیز گرمازا و تغییر ترکیب در مجاورت رطوبت رخ می‌دهد.

• مصرف بالا و مقررات محدودکننده در برخی کشورها به‌دلیل اثرات زیست‌محیطی.

کاربردهای انیدرید فتالیک

• سنتز رزین‌های پلی‌استر غیر اشباع و ساخت فیبر، FRP و پوشش‌های صنعتی.

• تولید نرم‌کننده‌ها (فتالات) برای PVC.

• استفاده در ساخت رنگ، چسب، رنگدانه و دارو.

• واسطه در سنتز مواد آرایشی، کودهای خاص و روغن‌های صنعتی

ایمنی و نگهداری انیدرید فتالیک

• برچسب‌گذاری خطر GHS: H317 (واکنش حساسیتی پوستی)، H318 (آسیب چشمی شدید)، H334 (سوءتأثیر تنفسی)

• PPE مورد نیاز: عینک یا شیلد ایمنی، دستکش مقاوم شیمیایی، لباس و محافظ تنفسی در شرایط نیاز.

• شرایط نگهداری: محیط خشک و خنک، ظروف دربسته، دور از رطوبت، تهویه مناسب و جلوگیری از انباشت گرد.

• اقدامات اضطراری:

  • تماس با پوست/چشم: شستشوی فوری با آب و کمک پزشکی

  • استنشاق گرد: خروج به هوای تازه، مشورت پزشکی

  • در صورت نشت: جلوگیری از پخش گرد، جمع‌آوری خشک و دفع ایمن.