پلی اتر آلیل الکل

پلی‌اتر آلکیل الکل (Polyether Alkyl Alcohol) گروهی از ترکیبات سطح‌فعال غیونی (non-ionic) هستند که از اتوکسیلاسیون الکل‌های چرب حاصل می‌شوند. این ترکیبات به دلیل دارا بودن زنجیره‌های هیدروفیل پلی‌اتر (معمولاً پلی‌اتیلن‌گلیکول) و زنجیره‌های آلکیل آب‌گریز، توانایی بسیار خوبی در کاهش کشش سطحی، افزایش خیس‌کنندگی و پخش‌پذیری دارند. پلی‌اتر آلکیل الکل‌ها به‌طور گسترده در صنایع شوینده، کشاورزی، رنگ، چسب و فرمولاسیون‌های صنعتی استفاده می‌شوند.

ساختار شیمیایی پلی اتر آلیل الکل

• ساختار کلی: R–(OCH₂CH₂)n–OH
  • گروه R: زنجیره آلکیل (معمولاً C₈ تا C₁₆)
  • n: تعداد واحدهای اتیلن‌اکسید (اغلب بین 3 تا 15)
  • نوع ترکیب: سورفکتانت غیونی اتوکسیله با خاصیت Amphiphilic (آبدوست–آبگریز)

ویژگی‌های پلی‌اتر آلکیل الکل

• ظاهر فیزیکی: مایع شفاف تا نیمه‌ویسکوز یا موم‌مانند، بی‌رنگ یا زرد کم‌رنگ
• بو: بوی ملایم الکلی یا بی‌بو
• نقطه ابری شدن (Cloud Point): بسته به طول زنجیره اتوکسی متفاوت است
• حلالیت: قابل حل در آب و اغلب حلال‌های آلی قطبی
• پایداری: مقاوم در برابر pH خنثی و کمی قلیایی

کاربردهای پلی‌اتر آلکیل الکل

صنایع شوینده و تمیزکننده

سورفکتانت غیونی با قدرت چربی‌زدایی بالا
مناسب برای فرمولاسیون‌های شوینده خانگی و صنعتی (مانند شوینده سطوح، شیشه‌شوی و پاک‌کننده عمومی)
پایدار در ترکیبات آنیونی و آنزیمی

فرمولاسیون‌های کشاورزی:

به عنوان عامل پخش‌کننده و خیس‌کننده (Spreader-Wetter) در محلول‌های آفت‌کش و کود مایع
بهبود جذب برگ و جلوگیری از شسته‌شدن محلول‌ها
کاهش کشش سطحی قطرات اسپری‌شده روی گیاه

صنایع رنگ و پوشش:

بهبود خیس‌کنندگی رنگ‌های پایه‌آبی
کاهش کشش سطحی و بهبود یکنواختی فیلم رنگ
جایگزین سبز برای برخی سورفکتانت‌های نفت‌مبنا

صنایع چسب و رزین:

بهبود ترکیب‌پذیری اجزا در سیستم‌های بر پایه آب
کمک به امولسیون‌سازی در فرمولاسیون‌های پلیمری
افزایش روان‌کنندگی سطح

صنایع آرایشی و بهداشتی (محدود):

استفاده به عنوان عامل پخش‌کننده، مرطوب‌کننده یا همگن‌کننده در برخی فرمول‌های مو و پوست
نیازمند رعایت الزامات ایمنی IFRA و بررسی تحریک پوستی

کاربردهای صنعتی

صنایع شوینده‌های خانگی و صنعتی
صنایع کشاورزی و آفت‌کش‌ها
صنایع رنگ و پوشش‌های پایه آب
صنایع چسب و رزین‌های امولسیونی
صنایع مواد آرایشی (محدود)

مزایای پلی اتر آلیل الکل

سازگاری با سیستم‌های آبی و قطبی
توانایی بالا در کاهش کشش سطحی
زیست‌تخریب‌پذیر (biodegradable) در بسیاری از گریدها
پایداری در محیط‌های مختلف pH
قابلیت تنظیم عملکرد با تغییر زنجیره آلکیل و درجه اتوکسیلاسیون

معایب پلی اتر آلیل الکل

گران‌روی بالا در برخی گریدها
حساس به pH بسیار اسیدی یا بسیار قلیایی در بلندمدت
برخی گریدها ممکن است موجب تحریک پوست و چشم شوند
محدودیت استفاده در صنایع آرایشی بدون تست‌های ایمنی کامل

 ایمنی و نگهداری پلی‌اتر آلیل الکل

نام ماده: پلی‌اتر آلیل الکل (Polyether Allyl Alcohol)
گروه شیمیایی: پلی‌ال‌های واکنشی (Reactive Polyether Polyols with Allyl functionality)
کاربرد: ماده اولیه در رزین‌های پخت‌شونده با UV، کوپلیمرها، چسب‌های حساس به فشار، پوشش‌ها

 خطرات فیزیکی و شیمیایی پلی اتر آلیل الکل

 اقدامات ایمنی فردی پلی اتر آلیل الکل

 اقدامات در شرایط اضطراری

نشت:

• سطح نشت را با مواد جاذب غیرقابل اشتعال (مانند خاک دیاتومه یا پودر جذب‌کننده صنعتی) جمع‌آوری کنید.

• منطقه را به‌خوبی تهویه کرده و از منابع گرما و شعله دور نگه دارید.

 تماس با پوست یا چشم:

• شستشوی فوری با آب فراوان و صابون ملایم به مدت حداقل 15 دقیقه.

• در صورت سوزش ماندگار، مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.

 استنشاق بخار:

• فرد را به هوای آزاد منتقل کرده و در صورت بروز علائم شدید تنفسی، مراقبت پزشکی فوری الزامی است.

 شرایط نگهداری پلی اتر آلیل الکل

 توصیه‌های نهایی برای ایمنی

• از پلیمری شدن ناخواسته (self-polymerization) در صورت ماندن در معرض UV یا گرمای مداوم جلوگیری شود.

• برای کارکنانی که با این ماده کار می‌کنند، آموزش اصول کار با مواد واکنشی و حساس به UV الزامی است.

• در حمل‌ونقل، رعایت برچسب‌گذاری ایمنی و دسته‌بندی طبق UN GHS ضروری است.

• برگه SDS ماده حاوی اطلاعات دقیق سمیت، سمیت زیست‌محیطی و واکنش‌پذیری باید در دسترس باشد.