پلی‌اتیلن گلیکول ۳۰۰
پلی‌اتیلن گلیکول ۳۰۰ یک مایع شفاف و بی‌بو با وزن مولکولی متوسط است که به دلیل حلالیت بالا، پایداری شیمیایی و ایمنی مصرف، در صنایع دارویی، آرایشی، شیمیایی و کشاورزی کاربرد گسترده دارد. این ماده به‌عنوان یک حامل، مرطوب‌کننده و تنظیم‌کننده ویسکوزیته، نقش کلیدی در بهبود کیفیت و عملکرد محصولات ایفا می‌کند.
ساختار شیمیایی پلی‌اتیلن گلیکول ۳۰۰
پلی‌اتیلن گلیکول ۳۰۰ (Polyethylene Glycol 300 یا PEG 300) یک پلی‌اتر خطی است که از تکرار واحدهای اتیلن اکسید تشکیل شده و دو انتهای آن دارای گروه‌های هیدروکسیل (-OH) است.
- فرمول کلی: H(OCH₂CH₂)ₙOH
- میانگین وزن مولکولی: ۲۸۵ تا ۳۱۵ گرم بر مول
- شماره CAS: 25322-68-3
- این ترکیب به دلیل وزن مولکولی متوسط، در دمای محیط به صورت مایع شفاف و بی‌رنگ وجود دارد و در آب و بسیاری از حلال‌های قطبی به‌خوبی حل می‌شود.
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی پلی‌اتیلن گلیکول ۳۰۰
- حالت فیزیکی: مایع شفاف، بی‌رنگ و بی‌بو
- چگالی (۲۰°C): حدود 1.12 g/cm³
- ویسکوزیته (۹۸.۹°C): 5.4 – 6.4 cSt
- pH محلول ۱۰٪: 4.5 – 7.5
- عدد هیدروکسیل: 356 – 393 mg KOH/g
- حلالیت: محلول کامل در آب، اتانول، متانول، گلیکولها و کلروفرم؛ نامحلول در اتر، پارافین و روغن‌های معدنی
- نقطه انجماد: حدود 10- درجه سانتی‌گراد
- پایداری شیمیایی: پایدار در شرایط عادی، غیر فرار و غیر سوزاننده
کاربردهای پلی‌اتیلن گلیکول ۳۰۰
پلی‌اتیلن گلیکول ۳۰۰ به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی متعادل، در صنایع مختلف به‌کار می‌رود:
صنایع دارویی و پزشکی
- به‌عنوان حامل دارویی و حلال برای مواد مؤثره
- استفاده در قطره‌های چشمی به‌عنوان روان‌کننده
- پایه شیاف‌ها و کرم‌های دارویی
صنایع آرایشی و بهداشتی
- مرطوب‌کننده و نرم‌کننده در کرم‌ها و لوسیون‌ها
- تنظیم‌کننده ویسکوزیته در شامپوها و شوینده‌های ملایم
صنایع شیمیایی و صنعتی
- عامل رئولوژی و مرطوب‌کننده در رنگ و رزین
- استفاده در فرمولاسیون چسب‌ها و روان‌کننده‌ها
- افزودنی در صنایع کاشی و سرامیک به‌عنوان عامل قالب‌پذیر
کشاورزی
- حامل برای حشره‌کش‌های آلی محلول در آب
معایب پلی‌اتیلن گلیکول ۳۰۰
- جذب رطوبت بالا که نیازمند بسته‌بندی و نگهداری مناسب است
- در صورت استفاده خوراکی بیش از حد، ممکن است اثر ملین ایجاد کند
- ناسازگاری با برخی اکسیدکننده‌های قوی
- در دماهای پایین، احتمال افزایش ویسکوزیته و کاهش سیالیت
مزایای پلی‌اتیلن گلیکول ۳۰۰
- غیر سمی و ایمن در محدوده کاربرد صنعتی و دارویی
- حلالیت بالا در آب و حلال‌های قطبی
- پایداری شیمیایی و مقاومت در برابر اکسیداسیون
- سازگاری بالا با طیف وسیعی از مواد شیمیایی و فرمولاسیون‌ها
- قابل تجزیه زیستی و کم‌خطر برای محیط زیست
ایمنی و نگهداری پلی‌اتیلن گلیکول ۳۰۰
- نگهداری در ظروف دربسته، در محیط خشک و خنک، دور از نور مستقیم خورشید
- استفاده از دستکش و عینک ایمنی هنگام کار با حجم زیاد
- اجتناب از تماس مستقیم با چشم و بلعیدن
- در صورت تماس با چشم، شست‌وشوی فوری با آب فراوان
- ماندگاری محصول: حدود ۲۴ ماه در شرایط مناسب
