هیدروکسید پتاسیم %90
هیدروکسید پتاسیم (KOH) که با نام پتاس کاستیک یا Potash Lye نیز شناخته می‌شود، یک باز معدنی بسیار قوی و پرکاربرد است. این ماده در گریدهای مختلف از جمله ٪90 جامد (به‌صورت Flake یا Pellet) و محلول %45 عرضه می‌شود.
فرم جامد ۹۰٪، جامد سفیدرنگ، بی‌بو، کریستالی و شدیداً جاذب رطوبت بوده و در صنایع گسترده‌ای از تولید باتری تا کشاورزی و شوینده‌ها استفاده می‌شود.
ساختار شیمیایی هیدروکسید پتاسیم %90
- نام شیمیایی: Potassium Hydroxide
- فرمول شیمیایی: KOH
- شماره CAS: 1310-58-3
- ساختار: یونی – شامل یون‌های K⁺ و OH⁻
- وزن مولکولی: 56.11 g/mol
- شکل بلوری: کریستالی سفید، بی‌بو، جاذب رطوبت (Hygroscopic) و همچنین دارای خاصیت جذب CO₂ از هوا
- شماره EC: 215-181-3
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی هیدروکسید پتاسیم %90
-
- حالت فیزیکی: جامد (Flake / Pellet) – سفید رنگ
- خلوص: حداقل 90% (گرید صنعتی)
- چگالی (در 20°C): 2.12 g/cm³
- نقطه ذوب: 360°C (با تجزیه جزئی در دماهای بالا)
- نقطه جوش: 1320°C (تجزیه در دمای بالا، قبل از تبخیر کامل)
- pH محلول آبی 1%: حدود 13.5 – 14 (در 25°C)
- حلالیت در آب (20°C): بسیار بالا – حدود 1100 g/L (واکنش شدیداً گرمازا)
- واکنش با آب: شدیداً گرمازا (Exothermic)
- انحلال‌پذیری در اتانول: بالا (برخلاف NaOH)
- فشار بخار: صفر (غیر فرار)
کاربردهای هیدروکسید پتاسیم %90
- صنایع شوینده:
- تولید مایع ظرفشویی و صابون مایع پتاسیمی
- جایگزین NaOH در برخی شوینده‌های ملایم‌تر
- صنایع غذایی (E525):
- تنظیم‌کننده pH (Food Grade)
- نرم‌کردن زیتون، تهیه نوشیدنی‌های قلیایی
- صنایع شیمیایی:
- سنتز ترکیبات پتاسیمی
- تولید باتری‌های قلیایی
- تهیه کودهای پتاس بالا (K₂CO₃ و K₃PO₄)
- کشاورزی:
- ساخت محلول‌های تقویتی و کنترل آفات با pH قلیایی
- متالورژی و باتری‌سازی:
- الکترولیت در باتری‌های Ni-Cd و Ni-MH
- تمیزکننده سطوح فلزی و حذف سولفور
مزایای هیدروکسید پتاسیم %90
- باز قوی‌تر نسبت به سدیم هیدروکسید در برخی واکنش‌ها
- انحلال سریع و کامل در آب و الکل
- مناسب برای واکنش‌هایی که نیاز به یون پتاسیم دارند
- قابلیت حمل و ذخیره‌سازی آسان در حالت جامد
معایب هیدروکسید پتاسیم %90
- قیمت بالاتر نسبت به NaOH
- خورندگی شدید برای پوست، چشم و فلزات سبک
- جاذب شدید رطوبت → نیازمند بسته‌بندی ضد رطوبت و محیط خشک
- واکنش گرمازا با آب → ریسک پاشش و سوختگی
ایمنی و نگهداری هیدروکسید پتاسیم %90
- طبقه‌بندی GHS: H314: ایجاد سوختگی شدید پوست و آسیب جدی به چشم (Skin Corr. 1A)
- PPE مورد نیاز: دستکش مقاوم شیمیایی، عینک ایمنی، شیلد محافظ، ماسک گردوغبار
- تماس با پوست / چشم: شست‌وشوی فوری با آب سرد به مدت حداقل 15 دقیقه و مراجعه به پزشک
- واکنش با آب: شدیداً گرمازا – احتمال پاشش یا جوشش ناگهانی
- شرایط نگهداری: مکان خشک، خنک، با تهویه مناسب، دور از رطوبت و CO₂
- بسته‌بندی صنعتی: کیسه‌های لمینت‌شده 25 کیلوگرمی، درام فلزی یا بشکه HDPE درب‌بندی‌شده
- ناسازگاری شیمیایی: اسیدهای قوی، فلزات سبک (آلومینیوم، روی)، مواد آلی کلردار
