اسپن 60
اسپن 60 (Sorbitan Monostearate) یک امولسیفایر غیریونی است که از واکنش سوربیتول با اسید استئاریک بهدست میآید. این ماده بهدلیل سازگاری بالا با روغنها و توانایی پایدارسازی امولسیونهای آب در روغن (W/O) بهطور گسترده در صنایع غذایی، آرایشی، دارویی و شیمیایی استفاده میشود. ظاهر آن بهصورت موم یا پودر زرد کمرنگ بوده و بهخوبی در روغنها و حلالهای آلی حل میشود اما در آب عملاً نامحلول است.
ساختار شیمیایی اسپن 60
-
نام شیمیایی: سوربیتان مونو استئارات
-
فرمول شیمیایی: C₂₄H₄₆O₆
-
شماره CAS: 1338-41-6
-
نوع ترکیب: استر غیریونی حاصل از استری شدن سوربیتول با اسید استئاریک
-
HLB: حدود 4.7 – مناسب برای امولسیونهای W/O
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی اسپن 60
-
ظاهر فیزیکی: موم جامد زرد کمرنگ تا قهوهای روشن
-
بو: ملایم و تقریباً بیبو
-
چگالی (در 20°C): حدود 1.03 g/cm³
-
نقطه ذوب: 53–57 °C
-
حلالیت: نامحلول در آب، محلول در روغنها و حلالهای آلی
-
پایداری حرارتی: مقاوم در برابر دماهای فرآیندی معمول در صنایع غذایی و آرایشی
کاربردهای اسپن 60
-
صنایع غذایی:
-
بهبود بافت و پایداری محصولات مانند مارگارین، خامههای غیرلبنی، شکلات و کیک
-
جلوگیری از کریستالیزاسیون چربی
-
-
صنایع آرایشی و بهداشتی:
-
امولسیفایر در کرمها، لوسیونها و بالمها
-
افزایش پایداری ترکیبات روغنی در فرمولاسیونها
-
-
صنایع دارویی:
-
کمک به انتشار کنترلشده مواد فعال دارویی
-
بهبود پایداری سوسپانسیونها و کرمهای دارویی
-
-
صنایع شیمیایی:
-
پایدارکننده در روانکارها، روغنهای صنعتی و واکسها
-
معایب اسپن 60
-
نامحلول بودن در آب که نیاز به ترکیب با امولسیفایرهای HLB بالا دارد
-
در مصرف بیشازحد میتواند بافت محصول را تغییر دهد
-
محدودیتهای استفاده در صنایع غذایی و دارویی طبق استانداردهای بینالمللی
مزایای اسپن 60
-
سازگاری بالا با چربیها و روغنها
-
پایداری حرارتی خوب در فرآیندهای تولید
-
غیرسمی و بیخطر در دوزهای مجاز
-
افزایش ماندگاری و کیفیت امولسیونها
-
قابلیت ترکیبپذیری بالا با سایر امولسیفایرها
ایمنی و نگهداری اسپن 60
-
ایمنی: در غلظتهای مجاز ایمن است، ولی تماس مستقیم طولانی با پوست یا چشم توصیه نمیشود.
-
PPE: دستکش، ماسک و عینک ایمنی در حین کار
-
شرایط نگهداری:
-
در ظروف دربسته و مقاوم
-
بهدور از رطوبت و نور مستقیم خورشید
-
دمای نگهداری بین 15–30 °C
-
دور از مواد اکسیدکننده قوی
-
اسپن 60
پارامتر | مقدار / محدوده معمول | واحد / توضیحات |
---|---|---|
نام شیمیایی | Sorbitan monostearate (Sorbitan monooctadecanoate) | (معروف به Span‑60) |
فرمول شیمیایی | C₂₄H₄₆O₆. | — |
جرم مولکولی | 430.62 | g·mol⁻¹. (MilliporeSigma) |
شماره CAS | 1338‑41‑6. | — |
شماره EC / EINECS | 215‑664‑9 (در منابع توزیعکننده ذکر شده). | — |
ظاهر فیزیکی | جامد مومی — ورقهای یا پودر کرم تا زرد کمرنگ | — |
نقطه ذوب | ≈ 51–57 °C (معمولاً 52–55 °C در مشخصات تولیدکنندگان). | °C |
چگالی / نسبت حجمی (Density, 20 °C) | ≈ 0.98 – 1.03 g·cm⁻³ (معمولاً ~1.00 g·cm⁻³ در دادههای تجاری). | g·cm⁻³ |
فشار بخار (Vapor pressure, 20 °C) | بسیار پایین؛ < 1.4 hPa (حداقل در 20 °C گزارش شده). | hPa |
رطوبت | ≤ 1.0 – 1.5 % w/w (بسته به گرید؛ گرید غذایی معمولاً ≤1.5%). | % w/w |
خلوص / | ≥ 95% (تولیدکننده/گرید تعیینکننده است؛ گرید FCC/NF معمولاً >98% برای کاربرد غذایی/دارویی). | % |
ویسکوزیته / شاخص | جامد مومی — ویسکوزیته بسته به دما و گرید متغیر است؛ دادههای دقیق باید از COA تهیه شود. | — |
نقطه اشتعال | نامعتبر/غیرقابل اشتعال (جامد مومی) — خطر روشنشدن در شرایط گرد و غبار. (SDS توصیههایی برای احتیاط دارد). | — |
پایداری حرارتی | پایدار در دماهای فرآیندی معمول تا نقطه ذوب؛ تجزیه در دماهای بسیار بالا. | — |
کاربردهای اصلی | امولسیفایر W/O در صنایع غذایی (شکلات، بستنی، مارگارین)، آرایشی‑بهداشتی (کرم، لوسیون)، دارویی (سوسپانسیون/کپسولهسازی)، صنعتی (رنگ، پوشش، روانکارها). | — |
بستهبندی معمول | کیسه/بشکه 25 kg، کیسه 20–25 kg، درامهای 200 kg یا بستهبندی سفارشی — بستهبندی بسته به تأمینکننده. ( | — |
شرایط نگهداری | در بستهبندی اصلی، در محیط خشک، خنک و دور از نور مستقیم و منابع اکسیدکننده نگهداری شود؛ دمای پیشنهادی زیر 30 | — |