تری سدیم سیترات

تری سدیم سیترات (Trisodium Citrate) یک نمک سدیمی اسید سیتریک است که با فرمول شیمیایی Na₃C₆H₅O₇ شناخته می‌شود. این ماده پرمصرف به‌صورت تری سدیم سیترات دی هیدرات نیز در بازار عرضه می‌گردد و در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و شیمیایی کاربرد گسترده‌ای دارد. به دلیل ویژگی‌های خاص، از جمله تنظیم pH، خاصیت بافری، طعم‌دهندگی و عملکرد چندمنظوره، تری سدیم سیترات به یکی از مهم‌ترین افزودنی‌ها در صنایع مختلف تبدیل شده است.

ساختار شیمیایی تری سدیم سیترات

• فرمول مولکولی تری سدیم سیترات: Na₃C₆H₅O₇

• گروه عاملی: نمک اسید سیتریک با سه اتم سدیم متصل.

• حالت رایج: تری سدیم سیترات دی هیدرات (Na₃C₆H₅O₇·2H₂O)

• ویژگی: ساختار کریستالی سفیدرنگ، بدون بو، با طعم شور – کمی ترش.

این ساختار باعث شده که تری سدیم سیترات یک ماده پایدار، محلول در آب و بی‌خطر برای استفاده در صنایع غذایی و دارویی باشد.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

• حالت فیزیکی: پودر یا گرانول سفید کریستالی.

• چگالی: حدود 1.7 g/cm³

• نقطه ذوب: 300°C (با تجزیه).

• حلالیت: بسیار محلول در آب (60 g/100 mL در 20°C).

• pH محلول 5%: حدود 7.5 – 9.0 (ماهیت قلیایی ملایم).

• بی‌بو و پایدار در شرایط معمولی نگهداری.

گریدهای  تری سدیم سیترات

1. تری سدیم سیترات خوراکی (Food Grade):

   • پرمصرف‌ترین گرید در صنایع غذایی.

   • به‌عنوان طعم‌دهنده، تنظیم‌کننده اسیدیته و پایدارکننده نوشیدنی‌ها و محصولات لبنی.

2. تری سدیم سیترات دارویی (Pharma Grade):

   • استفاده در داروهای ضد انعقاد خون و درمان سنگ کلیه.

   • تنظیم‌کننده اسیدیته و ماده بافری در فرمولاسیون دارویی.

3. تری سدیم سیترات صنعتی (Industrial Grade):

   • به‌کارگیری در شوینده‌ها، صنایع شیمیایی و آبکاری فلزات.

   • استفاده در مواد شوینده به دلیل خاصیت نرم‌کنندگی آب.

4. تری سدیم سیترات دی هیدرات:

   • شکل رایج تجاری، حاوی دو مولکول آب.

   • در صنایع غذایی و دارویی پرکاربردترین نوع در ایران است.

کاربردهای تری سدیم سیترات

درواقع موارد مصرف سیترات سدیم به‌عنوان نمک اسید سیتریک، در صنایع غذایی به‌عنوان تنظیم‌کننده اسیدیته (E331) و پایدارکننده نوشیدنی‌ها و لبنیات کاربرد دارد. همچنین در داروسازی برای درمان سنگ کلیه، جلوگیری از انعقاد خون و تنظیم pH داروها استفاده می‌شود. به دلیل ایمنی و کارایی بالا، تقاضا برای خرید سیترات سدیم در بازارهای غذایی و دارویی همواره رو به افزایش است در ادامه به کاربرد های بیشتر این ماده میپردازیم.

1. صنایع غذایی

• به‌عنوان تنظیم‌کننده اسیدیته (E331) در نوشابه‌ها، آبمیوه‌ها و نوشیدنی‌های انرژی‌زا.

• پایدارکننده لبنیات مانند بستنی و پنیر فرآوری‌شده.

• عامل ضد کریستالیزاسیون در شیرینی‌ها و مرباها.

• بهبود دهنده بافت و طعم محصولات غذایی.

2. داروسازی

• عامل ضد انعقاد خون در کیسه‌های خون و آزمایشگاه‌ها.

• درمان سنگ کلیه از طریق کاهش رسوب نمک‌های کلسیم.

• بهبود اثربخشی داروهای شربتی و جوشان.

3. صنایع آرایشی و بهداشتی

• تنظیم‌کننده pH در کرم‌ها و شامپوها.

• استفاده در محصولات مراقبت از پوست و دهان‌شویه‌ها.

4. کاربردهای صنعتی

• ماننده ادتا (2 سدیم، 4 سدیم) عامل شلاته‌کننده یون‌های فلزی در شوینده‌ها و تصفیه آب است.

• استفاده در صنایع نساجی و آبکاری فلزات.

• پایدارکننده در صنایع شیمیایی.

مزایای تری سدیم سیترات

• ایمنی بالا در گرید خوراکی و دارویی.

• چندمنظوره بودن و کاربرد در صنایع غذایی، دارویی و صنعتی.

• پایداری شیمیایی و قابلیت نگهداری طولانی.

• سازگاری زیست‌محیطی به دلیل تجزیه‌پذیری.

معایب تری سدیم سیترات

• مصرف بیش از حد این ماده از جمله مضرات سیترات سدیم است که در مواد غذایی ممکن است باعث مشکلات گوارشی شود.

• در غلظت‌های بالا می‌تواند قلیایی و تحریک‌کننده پوست باشد.

• نیاز به شرایط نگهداری خشک و خنک برای جلوگیری از جذب رطوبت.

ایمنی و نگهداری تری سدیم سیترات

• نگهداری در ظروف دربسته، خشک و دور از رطوبت.

• استفاده از دستکش و ماسک در محیط‌های صنعتی.

• رعایت دوزهای مجاز در صنایع غذایی و دارویی الزامی است.

فرآیند تولید تری سدیم سیترات

1. مرحله اول: واکنش اسید سیتریک با محلول سدیم هیدروکسید (NaOH).

2. مرحله دوم: خنثی‌سازی کامل و تشکیل محلول تری سدیم سیترات.

3. مرحله سوم: تغلیظ و کریستالیزاسیون به شکل تری سدیم سیترات دی هیدرات.

4. مرحله چهارم: خشک‌سازی و بسته‌بندی به‌صورت پودر یا گرانول سفید.

این ماده در صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی اهمیت فراوانی دارد و بیشترین شکل تجاری آن تری سدیم سیترات دی هیدرات است. تولید این ماده در مقیاس صنعتی با رعایت استانداردهای بهداشتی و کیفی انجام می‌گیرد تا پاسخگوی نیاز صنایع مختلف باشد در ادامه به فرایند عمیق تر این ماده اشاره می‌کنیم.

1. تهیه ماده اولیه

ماده اولیه اصلی برای تولید تری سدیم سیترات، اسید سیتریک است که از طریق تخمیر قندها (مانند ملاس یا نشاسته ذرت) به دست می‌آید. برای واکنش‌پذیری بهتر، اسید سیتریک باید خالص‌سازی و آماده‌سازی شود.

2. خنثی‌سازی با سدیم هیدروکسید

• در این مرحله، محلول اسید سیتریک با محلول سدیم هیدروکسید (NaOH) واکنش داده می‌شود.

• واکنش منجر به خنثی‌سازی کامل و تشکیل تری سدیم سیترات می‌گردد.

این واکنش اساس فرآیند صنعتی است و در محیط کنترل‌شده انجام می‌شود تا محصول نهایی از نظر خلوص و کیفیت استاندارد باشد.

3. فیلتراسیون و خالص‌سازی

پس از واکنش، محلول حاصل ممکن است ناخالصی‌هایی داشته باشد. در این مرحله با روش‌های فیلتراسیون و رسوب‌گیری، ناخالصی‌ها جدا شده و محلول شفاف تری سدیم سیترات به دست می‌آید.

4. تغلیظ و کریستالیزاسیون

• محلول خالص‌سازی شده وارد مرحله تبخیر می‌شود تا غلظت افزایش یابد.

• سپس محلول غلیظ‌شده به‌تدریج خنک شده و کریستال‌های تری سدیم سیترات دی هیدرات تشکیل می‌گردند.

• کنترل دقیق دما و شرایط خنک‌سازی برای دستیابی به کیفیت یکنواخت و کریستال‌های پایدار ضروری است.

5. خشک‌سازی و آسیاب

• کریستال‌های به‌دست‌آمده در خشک‌کن‌های صنعتی خشک می‌شوند تا به شکل پودر سفید و یکنواخت درآیند.

• در صورت نیاز، پودر به اندازه ذرات مشخص آسیاب شده و برای بسته‌بندی آماده می‌شود.

6. بسته‌بندی نهایی

• محصول نهایی در کیسه‌های چندلایه مقاوم به رطوبت بسته‌بندی می‌شود.

• بسته‌بندی باید مطابق با استانداردهای صنایع غذایی و دارویی انجام گیرد تا کیفیت تری سدیم سیترات در طول حمل‌ونقل و نگهداری حفظ شود.

خرید تری سدیم سیترات

برای خرید تری سدیم سیترات با کیفیت تضمین‌شده و قیمت رقابتی، انتخاب تأمین‌کننده معتبر اهمیت بالایی دارد. مجموعه تأمین کالا تک با تجربه در تأمین مواد اولیه شیمیایی و غذایی، امکان فروش تری سدیم سیترات دی هیدرات در گریدهای مختلف را برای صنایع غذایی، دارویی و صنعتی فراهم کرده است.

اگر به دنبال بهترین شرایط برای قیمت تری سدیم سیترات هستید، همین امروز با کارشناسان ما تماس بگیرید تا علاوه بر تأمین محصول، از مشاوره تخصصی برای انتخاب گرید مناسب نیز بهره‌مند شوید.

سوالات متداول تری سدیم سیترات

1. تری سدیم سیترات چیست؟
نمک سدیمی اسید سیتریک است که به‌صورت پودر سفید عرضه می‌شود و در صنایع غذایی، دارویی و صنعتی استفاده دارد.

2. تری سدیم سیترات دی هیدرات چه تفاوتی با نوع بی‌آب دارد؟
نوع دی هیدرات دارای دو مولکول آب است و پایدارتر و رایج‌تر در بازار ایران است.

3. آیا تری سدیم سیترات خوراکی بی‌خطر است؟
بله، در محدوده مجاز (E331) به‌عنوان افزودنی غذایی ایمن شناخته می‌شود.

4. کاربرد دارویی تری سدیم سیترات چیست؟
در داروهای ضد انعقاد خون، درمان سنگ کلیه و تنظیم اسیدیته داروهای خوراکی استفاده می‌شود.