متیل ایزوتیازولینون
متیل ایزوتیازولینون (MIT) یک ترکیب شیمیایی از خانواده ایزوتیازولینون‌ها است که به‌عنوان نگهدارنده و ضد میکروب در صنایع مختلف کاربرد گسترده‌ای دارد. این ماده به دلیل خاصیت آنتی‌باکتریال و ضدقارچ قوی، مانع رشد میکروارگانیسم‌ها در محصولات شیمیایی و مصرفی شده و باعث افزایش ماندگاری آن‌ها می‌گردد.
ساختار شیمیایی متیل ایزوتیازولینون
- فرمول شیمیایی: C₄H₅NOS
- جرم مولی: 15 g/mol
- شماره CAS: 2682-20-4
- ساختار مولکولی: یک حلقه ایزوتیازولینون با یک گروه متیل متصل در موقعیت 2، که عامل اصلی خاصیت ضد‌میکروبی و پایداری این ماده است.
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی متیل ایزوتیازولینون
- ظاهر فیزیکی: مایع بی‌رنگ تا زرد کمرنگ با بوی ملایم
- حلالیت: محلول در آب و همچنین در برخی حلال‌های آلی قطبی
- پایداری: پایدار در بازه pH 4 تا 9
- نقطه جوش: ≈ 155–160 °C
- فشار بخار (25 °C): بسیار کم، < 0.1 mmHg
- ویژگی کلیدی: توانایی مهار رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها حتی در غلظت‌های بسیار پایین (چند ppm)
کاربردهای متیل ایزوتیازولینون
- صنایع آرایشی و بهداشتی
- استفاده در شامپو، نرم‌کننده، لوسیون، کرم، شوینده‌های بدن و محصولات مراقبت شخصی به‌عنوان نگهدارنده ضد میکروبی.
- طبق مقررات اتحادیه اروپا (EU Cosmetics Regulation)، حداکثر غلظت مجاز در محصولات rinse-off برابر 0015% (15 ppm) است.
- صنایع شوینده و پاک‌کننده
- به‌کارگیری در مایع ظرف‌شویی، شوینده لباس، ضدعفونی‌کننده‌ها و پاک‌کننده‌های خانگی.
- صنایع رنگ و رزین
- جلوگیری از رشد قارچ و باکتری در رنگ‌های پایه آب، چسب‌ها و رزین‌ها.
- محصولات صنعتی
- استفاده در سیستم‌های خنک‌کننده آب، مایعات صنعتی، روان‌کننده‌ها و سیالات فلزکاری.
معایب متیل ایزوتیازولینون
- احتمال ایجاد حساسیت پوستی و درماتیت تماسی در برخی افراد.
- مصرف بالاتر از حد مجاز می‌تواند موجب تحریک پوست و چشم شود.
- محدودیت استفاده در برخی محصولات آرایشی و بهداشتی طبق قوانین اتحادیه اروپا و FDA.
- در سال‌های اخیر به دلیل افزایش موارد حساسیت پوستی، استفاده از MIT به‌تنهایی در بسیاری از محصولات آرایشی محدود یا ممنوع شده است.
مزایای متیل ایزوتیازولینون
- کارایی بسیار بالا حتی در غلظت‌های پایین (صرفه‌جویی اقتصادی).
- طیف اثر وسیع در برابر انواع باکتری‌ها و قارچ‌ها.
- قابلیت استفاده در ترکیب با سایر نگهدارنده‌ها (مانند متیل کلروایزوتیازولینون، CMIT) برای افزایش پایداری و اثربخشی.
- افزایش ماندگاری محصولات مصرفی و صنعتی بدون تغییر محسوس در خواص آن‌ها.
ایمنی و نگهداری متیل ایزوتیازولینون
- در هنگام تماس مستقیم باید از دستکش مقاوم شیمیایی، عینک ایمنی و ماسک تنفسی استفاده شود.
- در محیط خشک، خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری گردد.
- دور از منابع حرارتی و نور مستقیم خورشید انبار شود.
- رعایت غلظت مجاز طبق استانداردهای بین‌المللی الزامی است (معمولاً زیر 0.01% در محصولات آرایشی و بهداشتی).
- خطرات زیست‌محیطی: MIT برای آبزیان سمی است (Aquatic Acute 1, H400 / Aquatic Chronic 2, H411 – ECHA)، بنابراین دفع آن باید طبق مقررات زیست‌محیطی انجام شود.
